Pakasaritaan ti Biag

Tungpal Biag nga Edukasion

KAS INSALAYSAY NI HAROLD GLUYAS

Diak malipatan ti maysa a ladawan idi ubingak pay, nasurok a 70 a tawenen ti napalabas. Agtugtugawak iti kosina ni Nanang, a kitkitaek ti tatak a “Ceylon Tea.” Nailadawan met iti dayta ti sumagmamano a babbai nga agal-ala iti bulbulong ti tsa iti naberde a tay-ak ti Ceylon (Sri Lanka itan). Mapampanunotko dayta a buya, nga adayo unay manipud iti natikag a lugarmi idiay Makin-abagatan nga Australia. Nakapimpintas ken nakaay-ayat la ketdi a pagilian ti Ceylon! Diak pulos impagarup nga 45 a tawen ti mabusbosko kas misionero iti dayta a napintas nga isla.

IDI maipasngayak idi Abril 1922, naiduma pay la ti kasasaad ti lubong. Agtaltalon ti pamiliami iti asideg ti away nga ili ti Kimba, a masarakan iti nagtengngaan ti nalawa a kontinente ti Australia ken iti makin-abagatan a beddeng ti nalatak a desiertona. Napeggad ti biag gapu iti agtultuloy a pannakidangadang iti tikag, panangdidigra dagiti insekto, ken nakaro a kinadagaang. Siaanep a tinaripato ni Nanang ti kasapulan ni Tatang ken dakami nga innem nga annakda iti maysa a nanumo a kalapaw iti kakaykaywan.

Ngem para kaniak, ti away ket lugar ti wayawaya ken kinagagar. Malagipko ti panagsiddaawko idi kas maysa nga ubing no makakitaak iti nabileg a pangen dagiti baka a mangdeppes iti nasamek a karuotan wenno dagiti naawer a bagyo ti tapok a mangabbong iti away. Gapuna, adu  ti naadalko iti biag nabayag sakbay pay a nangrugiak nga ageskuela iti maysa a bassit nga eskuelaan, a maymaysa ti mannursuro, ken lima a kilometro ti kaadayona manipud iti pagtaenganmi.

Relihioso dagiti dadakkelko, nupay dida pulos makimisa kangrunaanna gapu iti kaadayo ti ili a pakasarakan iti simbaan. Nupay kasta, idi umuna a paset ti dekada 1930, nangrugi a dumngeg ni Nanang kadagiti naibatay-Biblia a palawag ni Judge Rutherford, a mangngegan kada lawas manipud iti maysa nga estasion ti radio idiay Adelaide. Impagarupko no maysa laeng a manangaskasaba idiay Adelaide ni Judge Rutherford isu a diak unay naginteres. Ngem kada lawas, sigagagar a padaanan ni Nanang ti programa ni Rutherford ken sipapasnek a dumngeg iti kumarasakas nga antigo ken de bateria a radiomi.

Iti nadagaang, natapok a malem, maysa a daan a pick-up a lugan ti nagsardeng iti sango ti pagtaenganmi, ket rimmuar ti dua a nakadesente a lallaki. Saksi ni Jehova dagita. Nagimdeng ni Nanang iti mensaheda ken nagdonar para iti naipaima kenkuana a sumagmamano a libro, a dagus a rinugianna a binasa. Nagustuanna unay dagitoy a libro isu a dagus a kiniddawna ken ni Tatang nga imanehuanna tapno isaritana kadagiti kaarruba dagiti maad-adalna.

Ti Pagimbagan Dagiti Positibo nga Impluensia

Di nagbayag kalpasan dayta, gapu iti rigat ti biag iti away, napilitankami nga umakar iti siudad ti Adelaide, a 500 a kilometro ti kaadayona. Rimmang-aykami iti naespirituan idi nakitimpuyog ti pamiliami iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova idiay Adelaide. Nagsardengak metten nga ageskuela idi agtawenak iti 13, kalpasan a maturposko ti maikapito a grado. Manangyaleng-alengak idi, isu a naglakaak koma a naisiasi kadagiti naespirituan a kalat no saandak a tinulongan ti sumagmamano a nasingpet a kakabsat​—dagiti payunir, wenno amin-tiempo a ministro​—a nangipakita iti personal a pannakaseknan kaniak.

Nagangayanna, naparayray ti espiritualidadko gapu iti tulong dagitoy a naregta a kakabsat. Kaay-ayok ti makikadua kadakuada ken raemek ti kinaanepda. Gapuna, insigida a nagpasalistaak iti amin-tiempo a serbisio idi maiparegta dayta iti maysa a kombension a naangay idiay Adelaide idi 1940. Saanak pay a bautisado idi ken awan pay unay ti kapadasak iti panangasaba. Ngem, kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, naawisak a makitimpuyog iti maysa a bassit a grupo dagiti payunir idiay Warrnambool, maysa nga ili a sumagmamano a gasut a kilometro ti kaadayona manipud Adelaide, iti kabangibang nga estado ti Victoria.

Nupay agpangpangaduaak idi damo, nasukayko ti panagayat iti ministerio, panagayat a pakaragsakak nga ibaga a saan a nagkupas iti panaglabas ti panawen. Kinapudnona, dayta ti dakkel a namagbalbaliw kaniak, ket nangrugiak a rumang-ay iti naespirituan. Naadalko ti pateg ti makisinninged kadagidiay mangipatpateg iti naespirituan a bambanag. Naammuak no kasano a  maparayray ti kasayaatan a kababalintayo gapu iti nasayaat nga impluensiada aniaman ti natun-oytayo nga edukasion ken no kasano a magunggonaantayo kadagiti masursurotayo iti intero a panagbiagtayo.

Napabileg Kadagiti Pakasuotan

Nabiitak pay a payunir idi maiparit ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idiay Australia. Gapu ta diak ammo ti aramidek, nagpaiwanwanak kadagiti kakabsat, a nangipaganetget a saan a maiparit ti pannakisarita kadagiti tattao maipapan iti Biblia. Gapuna, nakikaduaak kadagiti payunir a nagbalaybalay nga awitmi ti simple a mensahe ti Biblia. Dayta ti nangpabileg kaniak a simmango kadagiti pannubok a simmangbay.

Uppat a bulan kalpasanna, naayabanak nga agsoldado gapu ta agtawenakon iti 18. Daytoy ti nangted kaniak iti gundaway a mangidepensa iti pammatik iti sanguanan ti sumagmamano nga opisial ti militar ken maysa a mahistrado. Iti dayta a tiempo, agarup 20 a kakabsat ti naibalud idiay Adelaide gapu iti neutral a takderda ket, di nagbayag, naikaduaak kadakuada. Pinarigatdakami iti trabaho a panagtikap iti batbato ken panagtarimaan kadagiti kalsada. Dayta ti timmulong kaniak a nangsukay kadagiti galad a kas iti panagibtur ken determinasion. Ti nasayaat a kababalin ken natibker a takdermi ti makagapu a rinaemdakami dagiti guardia iti pagbaludan.

Idi mawayawayaanakon kalpasan ti sumagmamano a bulan, naaddaanak manen iti gundaway a makapangan iti nasayaat a taraon ken agpayunir. Ngem narigat ti agsapul iti kadua a payunir, isu a nayimtuod no kayatko ti agserbi a bukbukodko iti adayo a lugar iti Makin-abagatan nga Australia. Immannugotak isu a nagbiaheak babaen ti barko a napan iti Yorke Peninsula, nga addaanak laeng kadagiti suplay a pangasaba ken maysa a bisikleta. Idi simmangpetak, maysa nga interesado a pamilia ti nangiturong kaniak iti bassit a pagdagusan a sadiay maysa a naasi a babai ti nangasikaso kaniak kas anak. No aldaw, agbisikletaak iti natapok a kalsada tapno mangasaba kadagiti babassit nga ili iti peninsula. Tapno masaknapan dagiti adayo a lugar, sagpaminsan a palabsek ti rabii kadagiti nanumo a motel wenno pagdagusan. Ginasgasut a kilometro ti daliasatek a nakabisikleta ket naaddaanak iti adu a naragsak a kapadasan. Diak unay pinampanunot ti panagmaymaysak iti serbisio, ket bayat a napasarak ti panangaywan ni Jehova, ad-adda a simmingedak kenkuana.

Panangparmek iti Rikna ti Kinanumo

Idi 1946, nakaawatak iti surat a mangaw-awis kaniak nga agserbi kas agdaldaliasat nga adipen kadagiti kakabsat (maawagan ita iti manangaywan iti sirkito). Kaipapananna dayta ti panagbisita kadagiti adu a kongregasion iti maysa a sirkito. Bigbigek a talaga a narigat dayta a naipaannong kaniak. Naminsan, nangngegko a kuna ti maysa a kabsat, “saan unay a pumapalawag ni Harold, ngem nalaing iti ministerio.” Naparegtaak unay gapu iti dayta a komento. Ammok a nakapuyak iti panagpalawag ken panagorganisar, ngem patiek a ti trabaho a panangasaba ti kangrunaan nga aktibidad dagiti Kristiano.

Idi 1947, magagaran unay dagiti kakabsat iti panagbisita da Kabsat Nathan Knorr ken Milton Henschel manipud iti hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay Brooklyn. Dayta ti damo a panagbisita ti pannakabagi ti hedkuarter sipud pay idi simmarungkar ni Kabsat Rutherford idi 1938.  Dayta a panagbisita ket paset ti maysa a dakkel a kombension a naangay idiay Sydney. Kas iti adu a dadduma nga agtutubo a payunir, interesadoak met a masanay kas misionero babaen ti kaluklukat a Watchtower Bible School of Gilead idiay South Lansing, New York, E.U.A. Adu kadakami a nakikombension ti agpampanunot no kasapulan ti nangato nga edukasion tapno makakualipikar iti dayta nga eskuelaan. Ngem inlawlawag ni Kabsat Knorr a no kabaelanmi ti agbasa iti maysa nga artikulo iti magasin a Pagwanawanan ken malagipmi dagiti kangrunaan a punto, mabalin a kabaelanmi ti ageskuela iti Gilead.

Nagduaduaak no kualipikadoak gapu ta nababa ti nagaw-atko nga adal. Ngem nasdaawak ta kalpasan ti sumagmamano a bulan naawisak nga agpasalista iti Gilead. Nairamanak ngarud nga ageskuela iti maika-16 a klase ti Gilead idi 1950. Nakasaysayaat dayta a kapadasan a nangpabileg unay iti kompiansak. Naadalko a saan a ti naragpat nga akademia ti kangrunaan a banag iti panagballigi. Imbes ketdi, ti kinaanep ken panagtulnog ti kangrunaan a kasapulan. Imparegta dagiti instruktor nga aramidenmi ti kabaelanmi. Bayat nga inaramidko dagiti balakadda, nagtultuloy ti panagrang-ayko ken natarusak a naimbag dagiti leksion a naisuro.

Manipud iti Natikag a Kontinente Agturong iti Nangayed nga Isla

Kalpasan ti panagturposmi, dua a sabali pay a kakabsat manipud Australia ti kaduak a naibaon idiay Ceylon (Sri Lanka itan). Dimtengkami idiay Colombo, ti kabesera a siudad, idi Setiembre 1951. Nadagaang ken naagneb, ken maikawakami gapu kadagiti baro a buya, uni, ken ayamuom. Idi dumsaagkami iti barko, maysa kadagiti misionero nga agserserbi iti dayta a pagilian ti nangabrasa kadakami babaen ti maysa a polieto a mangipakpakaammo iti maysa a palawag publiko iti sumaganad a Domingo iti plasa ti siudad. Nasdaawak ta ti naganko ti nailanad nga ispiker! Siasino koma ti di madanagan? Ngem dagiti tawtawen a panagpayunir idiay Australia ti nangisuro kaniak a mangawat iti aniaman a maipaannong kaniak. Gapuna, babaen ti tulong ni Jehova, naballigi a naiparangko ti palawag publiko. Kas iti inaramid dagiti uppat a babbaro a kakabsat nga immun-una iti pagtaengan dagiti misionero iti Colombo, rinugianmi a tallo nga adalen ti narigat a pagsasao a Sinhala ken makiraman iti ministerio. Masansan nga agsisinakami iti pangasabaan, ket maragsakankami ta nadayaw ken managpadagus dagiti lumugar. Di nagbayag, immadun ti makigimgimong.

Bayat ti panaglabas ti tiempo, nangrugiak nga agrayo iti maysa a napintas a payunir, ni Sybil. Nagam-ammokami iti barko idi agturongak iti Gilead School ken tabunuanna met ti internasional a kombension idiay New York. Idi agangay, tinabunuanna ti maika-21 a klase ti Gilead ket naibaon idiay Hong Kong idi 1953. Inkeddengko a suratan, ken intultuloymi ti nagsinnurat agingga nga idi 1955 kinaduanak idiay Ceylon, ket nagkasarkami sadiay.

Ti damo a teritoriami kas agassawa a misionero ket idiay Jaffna, maysa a siudad iti adayo nga amianan ti Sri Lanka. Idi ngalay ti dekada 1950, rimsua ti napolitikaan a susik iti nagbaetan dagiti komunidad ti Sinhala ken Tamil, a nagresulta iti panaggugubat kadagiti simmaruno a dekada. Anian a makapabileg a makita dagiti Saksi a Sinhala ken Tamil a nagsisinnalaknib iti adu a bulbulan bayat ti tiempo ti rinnisiris! Dagiti pakasuotan ti nanggugor ken nangpabileg iti pammati dagiti kakabsat.

 Panangasaba ken Panangisuro Idiay Sri Lanka

Kasapulan ti panaganus ken panagregget a makibagay kadagiti Hindu ken Muslim a komunidad. Nupay kasta, naapresiarmi dagitoy a dua a kultura ken dagiti makaay-ayo a galadda. Yantangay karkarna a makita nga aglugan iti lokal a bus dagiti ganggannaet, masansan a mingmingandakami dagiti pasahero. Iseman ida ni Sybil, ket anian a nakaay-ayat a makita no umisem met dagiti kasla agim-imtuod a rupada!

Naminsan, nagsardeng ti luganmi gapu iti maysa a barikada. Kalpasan a pinalutpot ti guardia no sadino ti naggapuan ken papananmi, nagbalin a personal dagiti saludsodna.

“Siasino daytoy a babai?”

“Asawak,” insungbatko.

“Kasano kabayagyon kas agassawa?”

“Walo a tawen.”

“Adda kadi annakyo?”

“Awan.”

“Ayna! Nagpadoktorka kadin?”

Nagsiddaawanmi idi damo dayta a kinausioso, ngem nabigbigmi idi agangay a maysa dayta a natural nga ebkas ti napudno a personal a pannakaseknan dagiti lumugar. Kinapudnona, maysa dayta kadagiti kangrunaan a makaay-ayo a galadda. Agtakderka laeng iti publiko iti sumagmamano a kanito ket addan ti umasideg ken siaasi nga agimtuod no ania ti mabalinna a maitulong.

Dagiti Panagbalbaliw ken Panangtaliaw iti Napalabas

Kadagiti naglabas a tawtawen, tinagiragsakmi dagiti agduduma nga annongen malaksid pay iti panagmisioneromi idiay Sri Lanka. Naibaonak nga agserbi kas manangaywan iti sirkito ken distrito ken kas kameng ti Branch Committee. Agtawenakon iti 74 idi 1996. Maysa a gubuayan ti rag-o ti pananglagip iti nasurok 45 a tawen a panagmisionerok idiay Sri Lanka. Iti damo a gimong a tinabunuak idiay Colombo, agarup 20 ti timmabuno. Dayta a bilang ket ngimmato iti nasurok a 3,500! Minatmatanmi ken ni Sybil ti adu kadagitoy a patpatgen a kakabsat kas annak ken appomi iti naespirituan. Kaskasdi, adu pay ti kasapulan a trabahuen iti pagilian​—trabaho nga agkasapulan iti pigsa ken abilidad dagiti agkabannuag. Gapu iti dayta, inawatmi ti awis ti Bagi a Manarawidwid nga agsublikami idiay Australia. Resultana, naaddaan iti gundaway dagiti kualipikado nga agkabannuag nga agassawa a mapan iti Sri Lanka kas misionero a sumukat kadakami.

Agtawenakon iti 82, ket maragsakankami ken ni Sybil ta ipalubos pay ti salun-atmi nga agserbikami kas special pioneer iti mismo a lugarmi, ti Adelaide. Gapu iti ministeriomi, alertokami pay la nga agpanunot ken makibagay. Dayta met ti timmulong kadakami a makibagay iti naiduma unay a panagbiag iti daytoy a pagilian.

Intultuloy ni Jehova nga impaay dagiti amin a material a kasapulanmi. Manangipateg ken manangtulong met dagiti kakabsat iti kongregasionmi. Itay nabiit, nakaawatak iti baro nga annongen. Agserbiak kas sekretario iti kongregasionmi. Gapuna, nabigbigko a bayat ti panangikagumaak nga agserbi a simamatalek ken ni Jehova, agtultuloy ti pannakasanayko. No lagipek ti napalabas, mapampanunotko no kasano a ti maysa a simple, manangyaleng-aleng nga ubing iti away ket makaawat iti kasta a naisangsangayan nga edukasion​—maysa a tungpal biag nga edukasion.

[Ladawan iti panid 26]

Idi aldaw ti kasarmi, 1955

[Ladawan iti panid 27]

Iti pangasabaan idi 1957, kaduak ni kabsat Rajan Kadirgamar

[Ladawan iti panid 28]

Dakami ken ni Sybil ita