“Agbalinkanto Latta a Narag-o”

“Rambakamto ti piesta ken Jehova . . . , ket agbalinkanto latta a narag-o.”​—DEUTERONOMIO 16:15.

1. (a) Ania dagiti isyu a pinataud ni Satanas? (b) Ania ti impakpakauna ni Jehova kalpasan ti panagrebelde da Adan ken Eva?

IDI insungsong ni Satanas da Adan ken Eva nga agrebelde a maibusor iti Namarsua kadakuada, pinataudna ti dua a nagpateg nga isyu. Umuna, impasimudaagna a saan a napudno ni Jehova ken saan a nalinteg ti wagas ti panangiturayna. Maikadua, imparipirip ni Satanas nga agserserbi dagiti tattao iti Dios gapu laeng iti inaagum nga interes. Idi kaaldawan ni Job, sipapanayag a naisawang daytoy maikadua nga isyu. (Genesis 3:1-6; Job 1:9, 10; 2:4, 5) Ngem dagus a tinaming ni Jehova ti bambanag. Uray idi adda pay laeng da Adan ken Eva iti minuyongan ti Eden, impakpakaunan ni Jehova no kasanona a risuten dagita nga isyu. Impakpakaunana ti iyaay ti maysa a ‘bin-i,’ daydiay kalpasan a madunor ti mukodna, rumekennanto ti ulo ni Satanas.​—Genesis 3:15.

2. Kasano a linawlawagan ni Jehova ti pannakatungpal ti padto a nailanad iti Genesis 3:15?

² Bayat ti panaglabas ti tiempo, in-inut a linawlawagan ni Jehova dayta a padto, banag a nangpatalged iti pannakatungpalna. Kas pagarigan, kinuna ti Dios ken ni Abraham nga agtaud ti ‘bin-i’ manipud iti kaputotanna. (Genesis 22:15-18) Ti apoko ni Abraham a ni Jacob ket nagbalin nga ama ti 12 a tribu ti Israel. Idi 1513 K.K.P., idi nagbalin a maysa a nasion dagidi a tribu, impaayan ida ni Jehova iti maysa a kodigo ti linteg a pakairamanan dagiti tinawen a piesta. Kinuna ni apostol Pablo a dagidi a piesta ket “anniniwan ti bambanag nga umay.” (Colosas 2:16, 17; Hebreo 10:1) Naglaonda kadagiti pamalatpatan no kasano ti pannakatungpal ti panggep ni Jehova mainaig iti Bin-i. Napalalo ti rag-o ti Israel gapu kadagidi a piesta. Ti ababa a panangusig kadagita pabilgenna ti pammatitayo iti kinamapagpiaran dagiti kari ni Jehova.

Nagparang ti Bin-i

3. Asino daydiay naikari a Bin-i, ken kasano a nadunor ti mukodna?

³ Nasurok nga 4,000 a tawen kalpasan ti immuna a padto ni Jehova, nagparang ti naikari a Bin-i, ni Jesus. (Galacia 3:16) Kas perpekto a tao, tinaginayon ni Jesus ti kinatarnawna agingga ken patay ket iti kasta, pinaneknekanna nga ulbod dagiti pammabasol ni Satanas. Maysa pay, gapu ta saan a nagbasol ni Jesus, ti ipapatayna ket maysa a nagpateg a daton. Babaen iti dayta, inispal ni Jesus dagiti kaputotan ni Adan ken Eva manipud iti basol ken ipapatay. Idi natay ni Jesus iti pagtutuokan a kayo, natungpal ti padto a ‘madunor ti mukod’ ti naikari a Bin-i.​—Hebreo 9:11-14.

4. Kasano a nailadawan ti daton ni Jesus?

⁴ Natay ni Jesus idi Nisan 14, 33 K.P. * Idiay Israel, ti Nisan 14 ket nakaragragsak nga aldaw ti pannakarambak ti Paskua. Tunggal Nisan 14, dagiti pamilia pagsasanguanda ti maysa nga awan tulawna a kordero. Iti kasta a wagas, maipalagip kadakuada ti akem ti dara ti kordero mainaig iti pannakaispal dagiti inauna nga annak dagiti Israelita idi a ti anghel pinapatayna dagiti inauna nga annak dagiti Egipcio idi Nisan 14, 1513 K.K.P. (Exodo 12:1-14) Ti kordero ti Paskua iladawanna ni Jesus, ti tinukoy ni apostol Pablo idi kinunana: “Ni Kristo a paskuatayo naisakripision.” (1 Corinto 5:7) Kas iti dara ti kordero ti Paskua, agpaay a pakaisalakanan ti adu a tattao ti naiparukpok a dara ni Jesus.​—Juan 3:16, 36.

 ‘Ti Umuna a Bungbunga Kadagiti Natay’

5, 6. (a) Kaano a napagungar ni Jesus, ken kasano nga inyanninaw dayta ti Linteg? (b) Kasano a ti panagungar ni Jesus pinagbalinna a posible ti pannakatungpal ti Genesis 3:15?

⁵ Iti maikatlo nga aldaw, napagungar ni Jesus tapno idatagna ti pateg ti datonna iti Amana. (Hebreo 9:24) Nayanninaw ti panagungarna babaen ti sabali pay a piesta. Kabigatan ti Nisan 14, mangrugi ti Piesta ti Di Pinaalsa a Tinapay. Iti sumaruno nga aldaw, Nisan 16, mangipan dagiti Israelita iti sangabettek kadagiti umuna a bunga ti sebada, ti umuna nga anien ti Israel, tapno ilili ti padi iti sanguanan ni Jehova. (Levitico 23:6-14) Anian a maitutop nga idi mismo a Nisan 16, 33 K.P., linapdan ni Jehova dagiti nasikap a panangikagumaan ni Satanas a mangpaulimek iti ‘matalek ken napudno a saksina’ babaen ti panangpagungarna ken ni Jesus kas maysa nga imortal nga espiritu!​—Apocalipsis 3:14; 1 Pedro 3:18.

⁶ Nagbalin ni Jesus kas “ti umuna a bungbunga kadagidiay naturog ken patay.” (1 Corinto 15:20) Saan a kas kadagidiay napagungar idi, saanen a natay ni Jesus. Imbes ketdi, isu ket nagpalangit ken nagtugaw iti makannawan ni Jehova, a nagur-uray agingga a maisaad kas Ari iti nailangitan a Pagarian ni Jehova. (Salmo 110:1; Aramid 2:32, 33; Hebreo 10:12, 13) Sipud idi naitrono ni Jesus kas Ari, addan autoridadna a naan-anay a mangrumek iti ulo ti kangrunaan a kabusor a ni Satanas ken mangdadael iti bin-i ti Diablo.​—Apocalipsis 11:15, 18; 20:1-3, 10.

Kanayonan a Kameng ti Bin-i ni Abraham

7. Ania ti Piesta Dagiti Lawas?

⁷ Ni Jesus ti Bin-i a naikari idiay Eden ken ti usaren ni Jehova a ‘mangdadael kadagiti aramid ti Diablo.’ (1 Juan 3:8) Nupay kasta, idi nakisarita ni Jehova ken ni Abraham, impasimudaagna a saan laeng a maymaysa ti mangbukel iti ‘bin-i’ ni Abraham. Ti kaaduna ket “kas kadagiti bituen ti langlangit ken kas kadagiti binukel ti darat nga adda iti aplaya.” (Genesis 22:17) Adda sabali manen a naragsak a piesta a nangyanninaw iti panagparang ti dadduma pay a kameng ti ‘bin-i.’ Limapulo nga aldaw kalpasan ti Nisan 16, rinambakan ti Israel ti Piesta Dagiti Lawas. Kastoy ti sagudayen ti Linteg maipapan iti daytoy: “Agingga iti aldaw a kalpasan ti maikapito a sabbath rebbeng a bumilangkayo, iti limapulo nga aldaw, ket masapul a mangidatagkayo iti baro a bukbukel a daton ken Jehova. Manipud kadagiti disso a pagnanaedanyo rebbeng a mangyegkayo iti dua a tinapay kas daton a mailili. Rebbeng a naaramid dagita manipud dua nga apagkapullo ti maysa nga efa a nasayaat nga arina. Rebbeng a nalutoda a nalebaduraan, kas umuna a naluom a bungbunga ken Jehova.” *​—Levitico 23:16, 17, 20.

8. Ania ti naisangsangayan a napasamak idi Pentecostes 33 K.P.?

⁸ Idi adda ni Jesus ditoy daga, ti Piesta Dagiti Lawas ket pagaammo kas Pentecostes (manipud iti Griego a sao a kaipapananna “maikalimapulo”). Idi Pentecostes 33 K.P., ti dakdakkel a Nangato a Padi, ni napagungar a Jesu-Kristo, imparukpokna ti nasantuan nga espiritu iti maysa a bassit a grupo a buklen ti 120 nga adalan a nagtataripnong idiay Jerusalem. Iti kasta, nagbalin dagidi nga adalan kas napulotan nga annak ti Dios  ken kakabsat ni Jesu-Kristo. (Roma 8:15-17) Nagbalinda kas maysa a baro a nasion, ti “Israel ti Dios.” (Galacia 6:16) Nupay manmanoda laeng idi damo, dimmanon iti 144,000 ti kameng dayta a nasion.​—Apocalipsis 7:1-4.

9, 10. Kasano a nayanninaw ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano kabayatan ti Pentecostes?

⁹ Ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano ket inyanninaw ti dua a nalebaduraan a tinapay a nailili iti sanguanan ni Jehova tunggal Pentecostes. Ti nalebaduraan a tinapay ipamatmatna a namulitan pay laeng dagiti napulotan a Kristiano iti natawid a basol. Nupay kasta, mabalinda ti umadani ken ni Jehova maibatay iti pangsubbot a daton ni Jesus. (Roma 5:1, 2) Apay a dua a tinapay? Mabalin nga ipatuldona ti kinapudno a mapili dagiti napulotan nga annak ti Dios manipud iti dua a grupo​—umuna, kadagiti Judio ken kalpasanna, kadagiti Gentil.​—Galacia 3:26-29; Efeso 2:13-18.

¹⁰ Ti dua a tinapay a naidaton iti Pentecostes ket nagtaud kadagiti umuna a bungbunga ti naani a trigo. Mayanatup a dagiti Kristiano a napulotan iti espiritu naawaganda kas “maysa a kita ti umuna a bungbunga dagiti parsuana.” (Santiago 1:18) Isuda ti immuna a napakawan kadagiti basolda maibatay iti naiparukpok a dara ni Jesus, a nangted kadakuada iti gundaway a maparaburan iti imortal a biag idiay langit, ket makipagturayda ken Jesus iti Pagarianna. (1 Corinto 15:53; Filipos 3:20, 21; Apocalipsis 20:6) Iti dayta a kasasaadda, ‘ipastorandanto dagiti nasion babaen ti sarukod a landok’ ken makitadanto ti ‘pannakarumek ni Satanas iti baba dagiti sakada.’ (Apocalipsis 2:26, 27; Roma 16:20) Kinuna ni apostol Juan: “Dagitoy isuda dagidiay agtultuloy a sumursurot iti Kordero iti uray sadino a papananna. Nagatang dagitoy manipud iti sangatauan kas umuna a bungbunga iti Dios ken iti Kordero.”​—Apocalipsis 14:4.

Aldaw a Mangpatalged iti Pannakaispal

11, 12. (a) Ania ti mapasamak bayat ti Aldaw ti Panangabbong? (b) Ania dagiti gunggona a sagrapen ti Israel gapu iti panangidatonda iti toro ken kadagiti kalding?

¹¹ Iti maikasangapulo nga aldaw ti Etanim (naawagan iti Tisri idi agangay), * rinambakan ti Israel ti maysa a piesta a mangyanninaw no kasano a maibanag dagiti gunggona nga iyeg ti pangsubbot  a daton ni Jesus. Iti dayta nga aldaw, aguummong ti intero a nasion bayat ti Aldaw ti Panangabbong tapno maidaton dagiti sakripisio nga agpaay iti pannakaabbong dagiti basolda.​—Levitico 16:29, 30.

¹² Bayat ti Aldaw ti Panangabbong, partien ti nangato a padi ti maysa nga urbon a toro, ket iti uneg ti Kasasantuan, mamimpito nga iwarsina ti dadduma a dara dayta nga animal iti sango ti kalub ti Lakasa, a mangirepresentar iti panangidatonna iti dara iti sanguanan ni Jehova. Dayta a daton ket para iti basol ti padi ken ti “balayna,” a tumukoy kadagiti katulongan a papadi ken dagiti Levita. Kalpasanna, mangala ti nangato a padi iti dua a kalding. Maysa kadagita ti partienna kas daton gapu iti basol “maipaay kadagiti umili.” Dadduma met kadagiti dara dayta nga animal ti iwarsina iti sango ti kalub ti Lakasa nga adda iti Kasasantuan. Kalpasanna, iparabaw ti nangato a padi ti imana iti ulo ti maikadua a kalding sa ipudnona dagiti biddut dagiti annak ti Israel. Kamaudiananna, pagtalawenna ti kalding nga agturong iti let-ang tapno simboliko nga awiten ti kalding ti amin a biddut ti nasion.​—Levitico 16:3-16, 21, 22.

13. Kasano a dagiti pasamak iti Aldaw ti Panangabbong iyanninawda ti akem ni Jesus?

¹³ Kas iyanninaw dagita a seremonia, ti naindaklan a Nangato a Padi a ni Jesus usarenna ti pateg ti mismo a darana agpaay iti pannakapakawan dagiti basol. Umuna, mayaplikar ti pateg ti darana iti “naespirituan a balay” ti 144,000 a napulotan a Kristiano tapno maideklara dagitoy kas nalinteg ken matagiragsakda ti nadalus a takder iti imatang ni Jehova. (1 Pedro 2:5; 1 Corinto 6:11) Inyanninaw dayta ti pannakaidaton ti toro. Gapuna, naluktan ti gundaway tapno awatenda ti nailangitan a tawidda. Maikadua, mayaplikar ti pateg ti dara ni Jesus kadagiti minilion a dadduma pay a tattao a mangipakita iti pammati ken ni Kristo, kas isimbolo ti pannakaidaton ti kalding. Mabendisionan dagitoy iti agnanayon a biag ditoy daga, ti tawid a napukaw da Adan ken Eva. (Salmo 37:10, 11) Maibatay iti naiparukpok a darana, ikkaten ni Jesus ti basol ti sangatauan, no kasano a ti sibibiag a kalding simboliko nga inawitna dagiti biddut ti Israel nga agturong iti let-ang.​—Isaias 53:4, 5.

Panagrag-o iti Imatang ni Jehova

14, 15. Ania ti napasamak kabayatan ti Piesta Dagiti Abong-abong, ken ania ti ipalagipna kadagiti Israelita?

¹⁴ Kalpasan ti Aldaw ti Panangabbong, rinambakan dagiti Israelita ti Piesta Dagiti Abong-abong, ti kararagsakan a piesta iti tawen dagiti Judio. (Levitico 23:34-43) Naangay dayta a piesta  manipud iti maika-15 agingga iti maika-21 nga aldaw ti Etanim ken agngudo dayta buyogen ti naulimek a panagtataripnong iti maika-22 nga aldaw dayta a bulan. Dayta ti pagilasinan a nalpasen ti panagani ken tiempon tapno agyaman iti naruay a kinaimbag ti Dios. Dayta ti makagapu a binilin ni Jehova dagiti agramrambak: “Bendisionannakanto ni Jehova a Diosmo iti isuamin nga apitmo ken iti tunggal aramid ta imam, ket agbalinkanto latta a narag-o.” (Deuteronomio 16:15) Nakaragragsak la ketdi daydi a tiempo!

¹⁵ Kabayatan ti piesta, pito nga aldaw nga agnaed dagiti Israelita kadagiti abong-abong. Iti kasta, maipalagip kadakuada ti panawen a nagnaedda kadagiti abong-abong idiay let-ang. Dayta ti nangted kadakuada iti nawadwad a gundaway tapno utobenda ti panangaywan ni Jehova kas amada. (Deuteronomio 8:15, 16) Ken yantangay padapada nga agnaedda kadagiti abong-abong, nabaknangda man wenno napanglaw, naipalagip kadagiti Israelita nga iti dayta a piesta, padapadada amin.​—Nehemias 8:14-16.

16. Ania ti iyanninaw ti Piesta Dagiti Abong-abong?

¹⁶ Ti Piesta Dagiti Abong-abong ket piesta ti apit, maysa a naragsak a rambak ti panagurnong. Iyanninawna ti naragsak a panangurnong kadagidiay mangiparparangarang iti pammatida ken ni Jesu-Kristo. Nangrugi dayta a panagurnong idi Pentecostes 33 K.P., idi napulotan dagiti 120 nga adalan ni Jesus tapno agbalinda a kameng iti “nasantuan a kinapadi.” No kasano a nagnaed dagiti Israelita kadagiti abong-abong iti sumagmamano nga aldaw, ammo dagiti napulotan a ‘temporario laeng ti panagnaedda’ iti daytoy dakes a lubong. Idiay langit ti namnamada. (1 Pedro 2:5, 11) Agngudo dayta a panangurnong kadagiti napulotan a Kristiano bayat daytoy ‘maudi nga al-aldaw,’ inton maurnong dagiti maudi a kameng ti 144,000.​—2 Timoteo 3:1.

17, 18. (a) Ania ti mangipamatmat nga adda dadduma pay a magunggonaan iti daton ni Jesus malaksid kadagiti napulotan a Kristiano? (b) Siasino ita ti magunggonaan iti antitipiko a Piesta Dagiti Abong-abong, ken kaano a makagteng iti tampokna dayta a naragsak a piesta?

¹⁷ Imutektekanyo ta iti daytoy a nagkauna a piesta, 70 a toro ti naidaton. (Numeros 29:12-34) Ti numero a 70 irepresentarna ti 7 a mamultiplikar  iti 10, dagiti numero a nausar iti Biblia tapno mangirepresentar iti nailangitan ken naindagaan a kinaperpekto. Gapuna, ti daton ni Jesus ket pakagunggonaan dagiti matalek manipud kadagiti amin a 70 a pamilia ti sangatauan a nagtaud ken ni Noe. (Genesis 10:1-29) Maitunos iti dayta, maur-urnong iti kaaldawantayo dagiti tattao manipud kadagiti amin a nasion a mangipakpakita iti pammatida ken ni Jesus ken mangnamnama nga agbiag nga agnanayon iti maysa a paraiso a daga.

¹⁸ Nasirmata ni apostol Juan daytoy moderno-aldaw a panagurnong. Umuna, nangngegna ti pannakaiwaragawag ti pannakaselio dagiti maudi a kameng ti 144,000. Kalpasanna, nakitana ti “maysa a dakkel a bunggoy, nga awan ti tao a nakabael a mangbilang,” nga agtaktakder iti sanguanan ni Jehova ken Jesus, ket “adda sangsanga ti palma kadagiti imada.” Dagitoy isuda dagidiay “naggapu iti dakkel a rigat” nga agturong iti baro a lubong. Uray isuda, temporario laeng ti panagnaedda iti daytoy daan a sistema ti bambanag, ket sikokompiansa a mangnamnamada iti tiempo inton “ti Kordero . . . ipastorannanto ida, ket idalannanto ida kadagiti ubbog ti dandanum ti biag.” Iti dayta a tiempo, “ti Dios punasennanto ti amin a lua kadagiti matada.” (Apocalipsis 7:1-10, 14-17) Makagtengto iti tampokna ti antitipiko a Piesta Dagiti Abong-abong kalpasan a manungpal ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ni Kristo, inton maiburay ti biag nga agnanayon iti dakkel a bunggoy, agraman kadagiti napagungar a matalek a tattao.​—Apocalipsis 20:5.

19. Ania ti nasursurotayo manipud iti panangusig kadagiti piesta a rinambakan idi ti Israel?

¹⁹ Uray datayo ‘agbalintayo latta a narag-o’ bayat nga ut-utobentayo ti kaipapanan dagiti nagkauna a piesta dagiti Judio. Nakaragragsak a panunoten a nangipaay ni Jehova kadagiti panirigan no kasano a matungpal ti impadtona idiay Eden, ken makapagagar a makita ti aktual ken in-inut a pannakatungpalna. Iti kaaldawantayo, ammotayo a nagparangen ti Bin-i ken nadunor idi ti mukodna. Ita, isu ket maysan nga Ari idiay langit. Kanayonanna, pinaneknekan ti kaaduan kadagiti kameng ti 144,000 a matalekda agingga ken patay. Ania pay ti mapasamak iti masanguanan? Kasano kaasidegen ti naan-anay a pannakatungpal ti padto? Mausig dayta iti sumaganad nga artikulo.

[Footnotes]

Mailawlawagyo Kadi?

• Ania ti inyanninaw ti kordero ti Paskua?

• Ania a panagurnong ti inyanninaw ti Piesta ti Pentecostes?

• Ania a paset ti Aldaw ti Panangabbong ti mangipakita no ania ti ibanag ti pangsubbot a daton ni Jesus?

• Kasano a ti Piesta Dagiti Abong-abong inyanninawna ti pannakaurnong dagiti Kristiano?

[Salsaludsod]

[Tsart iti panid 22, 23]

(Para iti kompleto a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Paskua

Nisan 14

Pasamak:

Naparti ti kordero ti Paskua

Ti Inyanninawna:

Naidaton ni Jesus

Piesta Dagiti Di Pinaalsa a Tinapay (Nisan 15-21)

Nisan 15

Pasamak:

Sabbath

Nisan 16

Pasamak:

Naidaton ti sebada

Ti Inyanninawna:

Napagungar ni Jesus

50 nga aldaw

Piesta Dagiti Lawas (Pentecostes)

Sivan 6

Pasamak:

Naidaton ti dua a tinapay

Ti Inyanninawna:

Ni Jesus indatagna ken ni Jehova dagiti napulotan a kakabsatna

Aldaw ti Panangabbong

Tisri 10

Pasamak:

Naidaton ti maysa a toro ken dua a kalding

Ti Inyanninawna:

Indaton ni Jesus ti pateg ti darana maipaay iti amin a tattao

Piesta Dagiti Abong-abong (Panagurnong, Tabernakulo)

Tisri 15-21

Pasamak:

Sirarag-o a nagnaed dagiti Israelita kadagiti abong-abong ken nagragsakanda ti panagani, naidaton ti 70 a toro

Ti Inyanninawna:

Pannakaurnong dagiti napulotan ken ti “dakkel a bunggoy”

[Dagiti Ladawan iti panid 21]

Kas iti dara ti kordero ti Paskua, ti dara nga imparukpok ni Jesus nangyeg iti pannakaisalakan ti adu a tattao

[Dagiti Ladawan iti panid 22]

Ti umuna a bunga dagiti naapit a sebada a naidaton bayat ti Nisan 16 inyanninawda ti panagungar ni Jesus

[Dagiti Ladawan iti panid 23]

Ti dua a tinapay a naidaton bayat ti Pentecostes inyanninawda ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano

[Dagiti Ladawan iti panid 24]

Ti Piesta Dagiti Abong-abong inyanninawda ti naragsak a pannakaurnong dagiti napulotan ken ti “dakkel a bunggoy” manipud iti amin a nasion