No Kasano nga Agballigika
No Kasano nga Agballigika
NO KASANO a dagiti nagannak aywananda dagiti annakda ken kayatda nga agballigida, kasta met ti nailangitan nga Amatayo aywanannatayo ken kayatna nga agballigitayo. Kas panangipakita iti kinadungngona, adu ti isurona maipapan iti balligi ken pannakapaay. Kinapudnona, ipasigurado ti Biblia iti tao a mangipangag iti ibagbaga ti Dios: “Isuamin nga aramidenna agballiginto.”—Salmo 1:3.
No kasta, apay ngarud a saan a naballigi, naragsak, ken makapnek ti biag ti adu a tattao? Masungbatan dayta ken maammuantayo no kasano nga agballigitayo met no usigentayo a naimbag daytoy a salmo.
“Pammatigmaan Dagidiay Nadangkes”
Mamakdaar ti salmista maipapan iti peggad ti pannagna iti “pammatigmaan dagidiay nadangkes.” (Salmo 1:1) Ni Satanas a Diablo ti kangrunaan a “nadangkes.” (Mateo 6:13) Ibaga kadatayo ti Kasuratan nga isu “ti agturay daytoy a lubong” ken “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” (Juan 16:11; 1 Juan 5:19) No kasta, saan a nakaskasdaaw a kaaduan a balakad a masarakan iti lubong iyanninawda ti kapanunotan daydiay nadangkes.
Ania ti ibalakad dagidiay nadangkes? Kaaduanna, dagidiay nadangkes saanda a raemen ti Dios. (Salmo 10:13) Nakasaksaknap ti balakadda, a di mangikankano wenno mangraem iti Dios. Itandudo ti moderno a kagimongan “ti derrep ti lasag ken ti derrep dagiti mata ken ti panangiparammag iti sanikua a pagbiag ti maysa.” (1 Juan 2:16) Allukoyennatayo ti media a mangpanunot a “makapnek ti biag” no agbalintayo a materialistiko. Dagiti kompania iti intero a lubong, mangbusbosda iti nasurok a 500 a bilion a doliar (U.S.) iti makatawen iti adbertismen tapno allukoyenda dagiti tattao a gumatang kadagiti produktoda—kasapulan man dayta dagiti tattao wenno saan. Saanna laeng a binaliwan ti panaggatang dagiti tattao. Binallikugna ti panangmatmat dagiti tattao iti balligi.
Nagbanaganna, uray adu ti addaanen kadagiti bambanag a maibilang a kabaruan maysa a tawen laeng ti napalabas, kayatda ti gumatang iti ad-adu pay. Kasla saanda a naragsak wenno naballigi no awananda kadagitoy a banag. Saan nga umiso daytoy a kapanunotan ken “saan nga agtaud iti Ama, no di ket agtaud iti lubong.”—1 Juan 2:16.
Ammo ti Namarsua kadatayo no ania a talaga ti mangparagsak kadatayo. Naiduma ti balakadna “iti pammatigmaan dagidiay nadangkes.” Gapuna, no ikagumaantayo a gun-oden ti anamong ti Dios bayat a magmagnatayo iti dana a matmatan ti lubong nga agturong iti balligi, arigna nga ikagkagumaantayo ti magna iti dua a nagduma a dalan. Talaga a saan a mabalin nga aramiden ti kasta. Di ngarud pakasdaawan a mamakdaar ti Biblia: “Saanyo a tultuladen dagiti ugali iti daytoy a lubong”!—Roma 12:2, Naimbag a Damag Biblia.
Dimo Ipalubos a Sukogennaka ti Lubong
Ti lubong nga iturturong ni Satanas ikagumaanna ti agpammarang a maseknan iti pagimbagam. Nupay kasta, masapul nga agannadtayo. Laglagipem nga inallilaw ni Satanas ti immuna a babai, ni Eva, agpaay kadagiti inaagum nga interesna. Kalpasanna, inusarna ni Eva a mangallukoy ken ni Adan nga agbasol. Ita, us-usaren met ni Satanas dagiti tattao a mangyallatiw iti dakes a balakadna.
Kas pagarigan, ti nadakamat iti immuna nga artikulo a ni David, manamnama nga agtrabaho iti ad-adu nga oras ken masansan nga agbiahe mainaig iti negosio. “Masapaak a pumanaw iti Lunes sa agawid iti rabii ti Huebes,” kinuna ni David. Gapu ta ammo dagiti napasnek a gagayyem, miembro ti pamilia, ken katrabahuanna a kasapulan ti kasta a sakripisio tapno makapagballigi iti lubong, indagadagda ken David nga “aramidenna dayta para iti pamiliana.” Imbagada a sumagmamano laeng a tawen a kasta ti eskediulna agingga a maragpatna ti kalatna. Inlawlawag ni David: “Imbagada a nasaysayaat daytoy para iti pamiliak gapu ta makayawidak iti ad-adu a kuarta—ad-adda nga agballigiak. Nupay saanko a kadua ti pamiliak, kinombinsirdak dagiti gagayyemko a no kasta ti aramidek, ad-adu ketdi ti ipapaayko iti pamiliak.” Kas ken David, adu ti nangigaed nga agtrabaho tapno maipaayda ti isuamin a pagarupenda a kasapulan dagiti ay-ayatenda. Ngem talaga kadi nga agballigika no surotem ti kasta a balakad? Ania a talaga ti kasapulan ti pamilia?
Naammuan ni David dayta bayat ti panagbiahena maipaay iti negosio. “Nagteleponoak iti anakko a ni Angelica, a nagkuna: ‘Tatang, apay a dimo kayat ti makipagnaed kadakami?’ Makapaleddaang,” kinuna ni David. Gapu iti kinuna ti anakna, napatibker ti determinasionna nga agikkat. Inkeddeng ni David nga ipaay ti talaga a kasapulan ti pamiliana—ti pannakikaduana kadakuada.
Agballigika No Iyaplikarmo ti Balakad ti Dios
Kasano a madaeram ti mangitawtaw a kapanunotan a nakasaksaknap iti lubong? Ibaga kadatayo ti salmista a ti naballigi ken naragsak a tao isu daydiay ti “pakaragsakanna adda iti linteg ni Jehova, ket iti lintegna agbasa iti nababa a timek iti aldaw ken rabii.”—Salmo 1:2.
Idi ti Dios tinudinganna ni Josue kas pangulo ti nasion ti Israel, naibaga kenkuana: ‘Masapul nga iti nababa a timek agbasaka iti Sao ti Dios iti aldaw ken rabii.’ Wen, nasken ti panagbasa ken panangutob iti Sao ti Dios, ngem masapul met nga ‘annadan ni Josue nga aramiden ti maitunos iti isuamin a naisurat iti dayta.’ Siempre, saanka a dagus nga agballigi no agbasaka iti Biblia. Masapul nga iyaplikarmo ti mabasam. Naibaga ken Josue: “Iti kasta pagballigiemto ti dalanmo ket iti kasta agtignaykanto a sisisirib.”—Josue 1:8.
Iladawanmo ti maysa a nakaisem nga ubing a nakatugaw iti saklot ti naayat a nagannak bayat a basbasaenda a dua ti paboritoda nga estoria. Uray namin-adun a nabasada dayta idi, pagay-ayatda dagiti kakasta a kanito. Kasta met, ti tao a mangay-ayat iti Dios pakaragsakanna ti inaldaw a panagbasa iti Biblia—maysa a nakapatpateg a tiempo a busbosenna a kadua ti nailangitan nga Amana. Babaen ti panangannurot iti balakad ken panangiwanwan ni Jehova, ti kasta a tao agbalin a “kas iti kayo a naimula iti igid dagiti pagayusan ti danum, a mangipaay iti bukodna a bunga iti panawenna ket dagiti bulongna saan a malaylay, ket ti isuamin nga aramidenna agballiginto.”—Salmo 1:3.
Saan a nagtubo lattan ti kayo a dineskribir ti salmista. Siaannad a naimula iti igid ti pagayusan ti danum ken adda mangay-aywan. Umasping iti dayta, aturen ken ilinteg ti nailangitan nga Amatayo ti panagpampanunottayo babaen ti balakad nga adda iti Kasuratan. Inton agangay, rumangpaya ken makapataudtayo kadagiti nadiosan a bunga.
Nupay kasta, “dagiti nadangkes saanda a kasta.” Agpayso a kasla rumang-ayda iti apagbiit, ngem inton agangay, dakesto ti pagbanaganda. “Saandanto nga agtakder iti pannakaukom.” Imbes ketdi, “ti mismo a dalan dagidiay nadangkes mapukawto.”—Salmo 1:4-6.
Isu a dikay palubosan ti lubong a mangsukog kadagiti kalat ken prinsipioyo. Nupay adda talentom ken adda potensialmo nga agballigi iti daytoy a lubong, annadam ti panangusarmo iti talentom ken no kasanom nga ipausar dagitoy iti lubong. Mabalin a mapaksuyan ti maysa a tao kadagiti awan mamaayna ken materialistiko a kalat. Iti kasumbangirna, no adda naimbag a relasionmo iti Dios, sagrapem ti pudno a balligi ken kinaragsak.
No Kasano nga Agballigika
Apay ngata a no annuroten ti maysa a tao ti balakad ti Dios, agballigi ti amin nga aramidenna? Saan a tuktukoyen ti salmista ti panagballigi iti daytoy a lubong. Ti panagballigi ti nadiosan a tao ket mainaig iti panangaramidna iti pagayatan ti Dios—banag a kanayon nga agballigi. Kitaentayo no kasano a ti panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia pagbalinennaka a naballigi.
Pamilia: Balakadan ti Kasuratan dagiti assawa a lallaki nga “ayatenda dagiti assawada a kas kadagiti bukodda a bagi,” ken naibilin iti Kristiano nga asawa a babai a ‘maaddaan iti nauneg a panagraem iti asawana.’ (Efeso 5:28, 33) Naparegta dagiti nagannak a mangbusbosda iti tiempo kadagiti annakda, makipagkatawa kadakuada, ken isuro kadakuada dagiti napateg a bambanag iti biag. (Deuteronomio 6:6, 7; Eclesiastes 3:4) Ti Sao ti Dios balakadanna met dagiti nagannak: “Dikay ruroden ti annakyo.” No mayaplikar daytoy a balakad, nalaklaka para kadagiti annak ti ‘agtulnog kadagiti nagannak kadakuada’ ken ‘mangdayaw kadagiti amma ken innada.’ (Efeso 6:1-4) Naballigi ti biag ti pamilia no masurot daytoy a nadiosan a balakad.
Gagayyem: Kaduan a tattao kayatda ti maaddaan iti gagayyem. Kabaelantayo ti agayat ken maayat. Imbilin ni Jesus kadagiti adalanna nga ‘ayatenda ti maysa ken maysa.’ (Juan 13:34, 35) Kadagitoy a tattao a makasaraktayo kadagiti gagayyem nga ayaten ken pagtalkantayo, a mabalin pay a pangipeksaantayo kadagiti parikut ken pakaseknantayo. (Proverbio 18:24) Kangrunaanna, babaen ti panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia, mabalintay ti ‘umadani iti Dios’ ken, kas ken Abraham, mabalin a maawagantay pay iti “gayyem ni Jehova.”—Santiago 2:23; 4:8.
Panggep iti Biag: Dagidiay pudno a naballigi tagtagiragsakenda ti biag nga addaan kaipapanan ken panggep imbes nga agbibiagda lattan nga awanan iti panggep. Saan nga agpannuray ti biagda iti di natalged a kasasaad ti sistema dagiti bambanag. Dagiti kalatda agturong iti pudpudno ken manayon a pannakapnek gapu ta naipamaysa dagitoy iti mismo a panggep ti biag. Kasano a maaddaan ti maysa a tao iti panggep ti biag? “Agbutengka iti pudno a Dios ket salimetmetam dagiti bilinna. Ta daytoy isu ti intero a pagrebbengan ti tao.”—Eclesiastes 12:13.
Namnama: Adda met namnamatayo iti masanguanan no makigayyemtayo iti Dios. Indagadag ni apostol Pablo kadagiti Kristiano nga “isadagda ti namnamada, saan nga iti pagduaduaan a kinabaknang, no di ket iti Dios.” Iti kasta, “sitatalged nga agurnongda maipaay iti bagbagida iti nasayaat a pamuon maipaay iti masanguanan, tapno mapetpetanda a sititibker ti pudpudno a biag.” (1 Timoteo 6:17-19) Dumtengto daytoy a pudpudno a biag inton ti nailangitan a Pagarian ti Dios isublina ti Paraiso ditoy daga.—Lucas 23:43.
No iyaplikarmo dagiti prinsipio ti Biblia, dina kayat a sawen a saankan nga agpasar kadagiti parikut, ngem maliklikam ti adu kadagiti saem ken ladingit a sagsagabaen dagiti nadangkes. Ti nadakamat itay a ni David ken ti adu pay a sabsabali a kas kenkuana naammuanda a napateg ti panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia. Idi nakasarak iti trabaho ken addaanen iti nasayaat nga eskediul, kinuna ni David: “Pagyamanak ti nasayaat a relasionko iti asawak ken annakko agraman ti pribilehio a makapagserbi ken Jehova a Dios kas panglakayen iti kongregasion.” Di pakasdaawan a kuna ti salmo maipapan iti tao a mangipangag iti balakad ti Dios: “Isuamin nga aramidenna agballiginto”!
[Tsart iti panid 6]
LIMA NGA ADDANG NGA AGTURONG ITI BALLIGI
1 Dika agpasukog kadagiti pagalagadan ti lubong.
2 Basaem ken utobem nga inaldaw ti Sao ti Dios.
3 Iyaplikarmo dagiti balakad ti Biblia.
Makigayyemka iti Dios.
5 Agbutengka iti pudno a Dios, ken salimetmetam dagiti bilinna.
[Dagiti Ladawan iti panid 7]
An-annurotem kadi dagiti addang nga agturong iti balligi?