Kagurayo Kadi ti Kinakillo?

‘Ginura ni Jesus ti kinakillo.’​—HEB. 1:9.

1. Ania ti insuro ni Jesus maipapan iti ayat?

 IMPAGANETGET ni Jesu-Kristo ti kinapateg ti ayat idi kinunana kadagiti adalanna: “Mangtedak kadakayo iti baro a bilin, nga ayatenyo ti maysa ken maysa; kas iti panagayatko kadakayo, kasta met nga ayatenyo ti maysa ken maysa. Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.” (Juan 13:34, 35) Binilin ni Jesus dagiti pasurotna nga ipakitada ti managsakripisio nga ayat iti maysa ken maysa. Dayta nga ayat ti pakabigbiganda. Indagadag pay kadakuada ni Jesus: “Itultuloyyo nga ayaten dagiti kabusoryo ken ikararagan dagidiay mangidaddadanes kadakayo.”​—Mat. 5:44.

2. Masapul a patanoren dagiti pasurot ni Kristo ti pananggura iti ania?

² Ngem malaksid iti panangisuro ni Jesus kadagiti adalanna maipapan iti ayat, insurona pay no ania ti guraenda. Naikuna maipapan ken Jesus: “Inayatmo ti kinalinteg, ket ginuram ti kinakillo [kinadakes].” (Heb. 1:9; Sal. 45:7) Ipakita daytoy a saantayo laeng a patanoren ti panagayat iti kinalinteg no di ket patanorentayo pay ti pananggura iti basol, wenno kinakillo. Makapainteres ta espesipiko a kinuna ni apostol Juan:  “Tunggal maysa a mangyugali iti basol iyug-ugalina met ti kinakillo, ket ngarud ti basol kinakillo.”​—1 Juan 3:4.

3. No maipapan iti pananggura iti kinakillo, ania nga aspeto ti panagbiag ti mausig iti daytoy nga artikulo?

³ Kas Kristiano, nasayaat ngarud nga isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Gurguraek kadi ti kinakillo?’ Usigentayo no kasano a maipakitatayo ti pananggura iti dakes iti uppat nga aspeto ti panagbiag: (1) ti panangmatmattayo iti nalabes a panaginum, (2) okulto, (3) imoralidad, ken (4) kadagidiay mangay-ayat iti kinakillo.

Natimbeng a Panangmatmat iti Arak

4. Apay nga adda karbengan ni Jesus a mangbalakad mainaig iti nalabes a panaginum?

⁴ Adda dagiti gundaway nga imminum ni Jesus iti arak, a binigbigna dayta kas sagut a naggapu iti Dios. (Sal. 104:14, 15) Ngem dina pulos inabuso dayta a sagut babaen ti nalabes a panaginum. (Prov. 23:29-33) Gapuna, adda karbengan ni Jesus a mangbalakad mainaig iti kasta nga aramid. (Basaen ti Lucas 21:34.) Mabalin nga agresulta iti dadduma pay a nadagsen a basol ti nalabes a panaginum. Gapuna, insurat ni apostol Pablo: ‘Dikay agbarbartek, nga iti dayta adda kinagaramugam, no di ket agtultuloykayo a mapno iti espiritu.’ (Efe. 5:18) Binalakadanna pay dagiti nataengan a babbai iti kongregasion a saanda a “paadipen iti adu nga arak.”​—Tito 2:3.

5. Ania dagiti saludsod a mabalin nga iyimtuod dagidiay mayat nga uminum iti arak?

⁵ No kayatmo ti uminum iti arak, nasayaat nga isaludsodmo iti bagim: ‘Tultuladek kadi ti panangmatmat ni Jesus iti nalabes a panaginum? No kasapulan a balakadak ti sabsabali, adda kadi karbengak a mangaramid iti dayta? Uminumak kadi tapno laeng malipatak ti parikutko wenno maikkat ti bannogko? Kasano kaadu nga arak ti mainumko iti kada lawas? Ania ti reaksionko no adda mangibaga a mabalin a nalabes ti panaginumko? Agikalinteganak kadi wenno agsakit ti nakemko?’ No nalabes ti panaginumtayo iti arak, mabalin a saantayo a makapagpanunot a naimbag ken ditay makaaramid iti nainsiriban a desision. Ikagumaan dagiti pasurot ni Kristo a saluadan ti abilidadda nga agpanunot.​—Prov. 3:21, 22.

Liklikan Dagiti Aramid Mainaig iti Okulto

6, 7. (a) Kasano ti panangtrato ni Jesus ken ni Satanas ken dagiti demonio? (b) Apay a nakasaksaknap ita dagiti aramid mainaig iti okulto?

⁶ Idi adda ni Jesus ditoy daga, siiinget a binusorna ni Satanas ken dagiti demonio. Sinarangetna dagiti direkta a panangsubok ni Satanas iti kinasungdona. (Luc. 4:1-13) Nailasin ken sinarangetna dagiti nasikap a pamay-an ni Satanas a mangimpluensia iti panunot ken tigtignayna. (Mat. 16:21-23) Tinulongan ni Jesus dagiti maikari tapno makalapsutda iti naulpit a panangdominar dagiti demonio.​—Mar. 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27.

⁷ Kalpasan a naitrono ni Jesus kas Ari idi 1914, dinalusanna ti langit manipud iti dakes nga impluensia ni Satanas ken dagiti demonio. Kas resultana, ad-adda a determinado ita ni Satanas a “mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga.” (Apoc. 12:9, 10) Gapuna, ditay pakasdaawan a nasaknap ken umad-adu ti maenganio iti okulto. Ania ti mabalintayo nga aramiden tapno masalaknibantayo iti dayta?

8. Ania dagiti mabalintayo nga isaludsod no agpilitayo kadagiti paglinglingayan?

 ⁸ Nalawag a namakdaar ti Biblia maipapan iti peggad ti espiritismo. (Basaen ti Deuteronomio 18:10-12.) Ni Satanas ken dagiti demonio im-impluensiaanda ita ti pampanunot dagiti tattao babaen kadagiti pelikula, libro, ken elektroniko nga ay-ayam a mangitantandudo iti okultismo. Gapuna, no agpilitayo iti paglinglingayan, nasayaat nga isaludsodtayo: ‘Kadagiti napalabas a bulan, kaay-ayok kadi dagiti pelikula, programa iti TV, elektroniko nga ay-ayam, libro, wenno komiks a mangitantandudo kadagiti nasikap nga aramid? Matarusak kadi a nagpateg ti panangilaksid iti impluensia ti okulto, wenno tagtagilag-anek ti kinapeggad dagita? Ikabkabilangak kadi no ania ti marikna ni Jehova maipapan iti pinilik a paglinglingayan? No ipalubosko a maimpluensiaannak ni Satanas, ti kadi panagayatko ken ni Jehova ken kadagiti nalinteg a prinsipiona ti mangtignay kaniak a mangiwaksi a dagus kadagita?’​—Ara. 19:19, 20.

Ipangag ti Pakdaar ni Jesus Maipapan iti Imoralidad

9. Kasano a ti maysa patpatanorenna ti panagayat iti kinakillo?

⁹ Intandudo ni Jesus ti pagalagadan ni Jehova maipapan iti seksual a moralidad. Kinunana: “Saanyo aya a nabasa a ti nangparsua kadakuada nanipud idi damo inaramidna ida a lalaki ken babai ket kinunana, ‘Iti daytoy a rason, ti maysa a lalaki panawannanto ti amana ken ti inana ket makitiponto iti asawana, ket dagiti dua maymaysadanton a lasag’? Iti kasta saandan a dua, no di ket maymaysadan a lasag. Gapuna, ti pinagsinnangol ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.” (Mat. 19:4-6) Ammo ni Jesus a dagiti makitatayo apektaranda ti pusotayo. Isu a kinunana iti Sermonna iti Bantay: “Nangngegyo a naikuna, ‘Dika makikamalala.’ Ngem kunak kadakayo a ti tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.” (Mat. 5:27, 28) Dagidiay saan a mangikankano iti pakdaar ni Jesus ket kinapudnona, patpatanorenda ti panagayat iti kinakillo.

10. Mangisalaysay iti kapadasan a mangipakita a kabaelan ti maysa ti lumapsut iti pornograpia.

¹⁰ Itantandudo ni Satanas ti seksual nga imoralidad babaen ti pornograpia. Napno iti dayta ti agdama a sistema ti bambanag. Dagidiay agbuya iti pornograpia saanda a malipatan dagiti imoral nga eksena. Mabalin a maadikda pay ketdi iti pornograpia. Usigenyo ti napasamak iti maysa a Kristiano. Kinunana: “Ilimlimedko ti agbuya iti pornograpia. Nangparnuayak iti bukodko a lubong nga impagarupko nga awan ti pakainaiganna iti panagserbik ken Jehova. Ammok a dakes daytoy nga aramid ngem inrasonko a makaay-ayo latta ti panagserbik iti Dios.” Ania ti nangbalbaliw iti panunot daytoy a kabsat? Kinunana: “Inkeddengko ti agpudno kadagiti panglakayen nupay nagrigat dayta kaniak.” Idi agangay, naisardeng daytoy a kabsat ti nakababain nga aramidna. Inadmitirna: “Idi naisardengko daytoy dakes nga aramidko, nariknak nga addaanakon iti nadalus a konsiensia.” Dagidiay manggura iti kinakillo masapul a sursuruenda a guraen ti pornograpia.

11, 12. Kasanotayo a maipakita a kaguratayo ti kinakillo no maipapan iti panagpilitayo iti musika?

¹¹ Ti musika ken dagiti lirikona ket dakkel ti epektona iti emosiontayo, isu a maapektaranna ti piguratibo a pusotayo. Ti musika ket sagut a  naggapu iti Dios ken nabayagen a paset dayta ti pudno a panagdayaw. (Ex. 15:20, 21; Efe. 5:19) Ngem ti dakes a lubong ni Satanas itantandudona ti musika a mangitampok iti imoralidad. (1 Juan 5:19) Kasanoyo a mailasin no ti musika a dengdenggenyo ket mabalin a mulitanna ti panunotyo wenno saan?

¹² Mabalinyo nga isaludsod iti bagiyo: ‘Dagiti kadi kanta a dengdenggek itampokna ti panangpapatay, pannakikamalala, pannakiabig, ken panagtabbaaw? No ibasak dagiti liriko ti maysa a kanta, ti kadi makangngeg madlawna a kagurak ti kinakillo, wenno ipamatmat dagiti liriko a namulitanen ti pusok?’ Ditay maibaga a kaguratayo ti kinakillo no ikankantatayo met dayta. “Dagiti banag a rummuar manipud ngiwat agtaudda iti puso,” kinuna ni Jesus, “ket dagidiay a banag ti mangtulaw iti tao. Kas pagarigan, rummuar manipud puso dagiti nadangkes a panagrasrason, panangpapatay, pannakikamalala, pannakiabig, panagtakaw, ulbod a pammaneknek, panagtabbaaw.”​—Mat. 15:18, 19; idilig ti Santiago 3:10, 11.

Tuladenyo ti Panangmatmat ni Jesus Kadagidiay Mangay-ayat iti Kinakillo

13. Kasano ti panangmatmat ni Jesus kadagidiay awanan panagbabawi?

¹³ Kinuna ni Jesus nga isu ket immay tapno paregtaenna nga agbabawi dagiti managbasol, wenno nakillo. (Luc. 5:30-32) Ngem kasano ti panangmatmatna kadagidiay awanan panagbabawi? Siiinget a namakdaar ni Jesus maibusor iti impluensia dagiti kasta a tattao? (Mat. 23:15, 23-26) Silalawag met a kinunana: “Saan a tunggal maysa nga agkunkuna kaniak, ‘Apo, Apo,’ makastrekto iti pagarian ti langlangit, no di ket daydiay mangar-aramid ti pagayatan ni Amak nga adda iti langlangit. Adunto ti agkuna kaniak iti dayta nga aldaw [inton iwayat ti Dios ti panangukomna], ‘Apo, Apo, saankami aya a nagipadto iti naganmo, ken nangparuar kadagiti sairo iti naganmo, ken nagaramid iti adu a mannakabalin nga aramid iti naganmo?’” Ngem ilaksidnanto dagiti awanan panagbabawi nga agar-aramid iti kinakillo, a kunkunana: “Umadayokayo kaniak.” (Mat. 7:21-23) Apay a maikarida iti kasta a pannakaukom? Gapu ta ibabainda ti Dios ken dangdangranda ti sabsabali babaen ti dakes nga aramidda.

14. Apay a maikkat iti kongregasion dagidiay di agbabbabawi a managbasol?

¹⁴ Ibilin ti Sao ti Dios a maikkat iti kongregasion dagidiay di agbabbabawi a managbasol. (Basaen ti 1 Corinto 5:9-13.) Napateg daytoy gapu iti tallo a kangrunaan a rason: (1) tapno saan a maumsi ti nagan ni Jehova, (2) tapno saan a mamulitan ti kongregasion, ken (3) tapno matulongan ti nakabasol nga agbabawi no posible.

15. Ania dagiti napateg nga isaludsodtayo no kayattayo ti agtalinaed a nasungdo ken Jehova?

¹⁵ Tultuladentayo kadi ti panangmatmat ni Jesus kadagidiay nayugalidan ti agaramid iti dakes? Masapul nga utobentayo dagitoy a saludsod: ‘Masansan kadi a makikadkaduaak kadagidiay nailaksid wenno nangisina iti bagida iti kongregasion Kristiano? Kasanon no asideg daytoy a kabagiak ngem saanmi a kabbalay?’ Ti kasta a situasion talaga a subokenna ti panagayattayo iti kinalinteg ken ti kinasungdotayo iti Dios. a

16, 17. Ania a karit ti nakaipasanguan ti maysa a Kristiano nga ina, ken ania ti nakatulong kenkuana a mangannurot iti urnos a panangilaksid iti di agbabbabawi a nakabasol?

 ¹⁶ Usigentayo ti kapadasan ti maysa a kabsat a babai, a ti anakna ket sigud nga addaan panagayat ken Jehova. Ngem idi agangay, nagaramid iti kinakillo ket nailaksid iti kongregasion ta saan a nagbabawi. Ti ina ipatpategna ni Jehova, ngem ipatpategna met ti anakna isu a marigatan a mangyaplikar iti bilin ti Kasuratan a liklikanna ti makilangen iti nailaksid nga anakna.

¹⁷ Ania ti mabalinmo nga ibalakad iti daytoy a kabsat? Maysa a panglakayen ti nangtulong kenkuana a mangbigbig a maawatan ni Jehova ti saem a marikriknana. Kinuna ti panglakayen a panunotenna ti saem a narikna ni Jehova idi nagrebelde ti dadduma nga anghel nga annakna. Inlawlawagna a nupay ammo ni Jehova no kasano kasaem dayta, imbilinna a masapul a mailaksid dagidiay di agbabbabawi a nakabasol. Impapuso ti kabsat dayta a balakad ket sisusungdo a sinuportaranna ti urnos a panangilaksid. b Ti kasta a kinasungdo paragsakenna ti puso ni Jehova.​—Prov. 27:11.

18, 19. (a) Ania ti ipakpakitatayo a gurguraentayo no ditay makilangen kadagidiay agar-aramid iti kinakillo? (b) Ania ti resultana no nasungdotayo iti Dios ken iti urnosna?

¹⁸ No maipasangoka iti umasping a situasion, laglagipem koma nga ammo ni Jehova ti marikriknam. No liklikam ti nailaksid wenno nangisina iti bagina, ipakpakitam a kaguram ti kababalin ken aramidna a nakaigapuan ti kasta a kasasaadna. Nupay kasta, ipakpakitam met nga ay-ayatem ti nakabasol isu nga ar-aramidem ti kasayaatan para kenkuana. Gapu iti kinasungdom ken Jehova, dakdakkel ti posibilidadna nga agbabawi ti nakabasol ken agsubli ken ni Jehova.

¹⁹ Insurat ti maysa a nailaksid ken nakasubli idi agangay: “Maragsakanak ta gapu iti panagayat ni Jehova kadagiti adipenna, siguraduenna nga agtalinaed a nadalus ti organisasionna. Ti ibilang ti dadduma a kinaulpit ket agpada a napateg ken maysa a naayat a tignay.” Panagkunam, naamirisna ngata dayta no masansan a nakilangen kenkuana dagiti kameng ti kongregasion, agraman dagiti kapamiliana bayat ti pannakailaksidna? Ti panangsurot iti Nainkasuratan nga urnos ti panangilaksid ket pammaneknek nga ay-ayatentayo ti kinalinteg ken bigbigentayo ti kalintegan ni Jehova a mangipasdek kadagiti pagalagadan ti kondukta.

“Guraenyo ti Dakes”

20, 21. Apay a napateg a sursuruentayo a guraen ti kinakillo?

²⁰ “Agtalinaedkayo a sipupuot, managbantaykayo koma,” impakdaar ni apostol Pedro. Apay? Gapu ta “ti kabusoryo, ti Diablo, agsursursor a kasla leon a ngumerngernger, nga agsapsapul iti alun-onenna.” (1 Ped. 5:8) Maysaka kadi kadagiti mabiktimana? Agpannuray dayta no kasano ti panangguram iti kinakillo.

²¹ Saan a kaskarina a guraen ti dakes. Nayanaktayo a managbasol, ken agbibiagtayo iti lubong a mangiparparegta a surotentayo ti nainlasagan a tarigagaytayo. (1 Juan 2:15-17) Ngem babaen ti panangtuladtayo ken Jesu-Kristo ken panangpatanor iti nauneg a panagayat ken Jehova a Dios, masursurotayo a guraen ti kinakillo. Determinadotayo koma a ‘manggura iti dakes,’ a naan-anay nga agtalektayo a ni Jehova “saluadanna . . . dagidiay nasungdona; iti ima dagidiay nadangkes ispalenna ida.”​—Sal. 97:10.

[Footnotes]

Ania ti Sungbatyo?

• Ania ti makatulong kadatayo a mangusig iti kababalintayo mainaig iti arak?

• Ania ti mabalintayo nga aramiden tapno masalaknibantayo manipud iti okultismo?

• Apay a napeggad ti pornograpia?

• Kasanotayo a maipakita ti pananggura iti kinakillo no mailaksid ti maysa nga ipatpategtayo?

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 29]

No kayatmo ti uminum iti arak,

ania ti masapul nga ikabilangam?

[Ladawan iti panid 30]

Agannadkayo kadagiti paglinglingayan a mangitantandudo iti impluensia ni Satanas

[Ladawan iti panid 31]

Ti maysa nga agbuybuya iti pornograpia patpatanorenna ti panagayat iti ania?