Ti Naimbag a Damag a Kasapulan ti Amin

“Ti naimbag a damag; iti kinapudnona, dayta ti pannakabalin ti Dios a pakaisalakanan.”​—ROMA 1:16.

1, 2. Apay nga ikaskasabam ti “naimbag a damag ti pagarian,” ken ania dagiti aspeto nga isarsaritam?

 ‘MARAGRAGSAKANAK a mangikasaba iti naimbag a damag iti inaldaw.’ Mabalin a napanunot wenno naibagamon dayta. Kas maysa a naregta a Saksi ni Jehova, ammom a nagpateg nga ikasaba ti “naimbag a damag ti pagarian.” Nalabit kabesadomon ti padto ni Jesus maipapan iti dayta.​—Mat. 24:14.

² No ikaskasabam ti “naimbag a damag ti pagarian,” itultuloymo ti trabaho nga inrugi ni Jesus. (Basaen ti Lucas 4:43.) Sigurado nga isarsaritam ti asidegen nga ibaballaet ti Dios kadagiti aramid ti tao. Inton “dakkel a rigat,” pagpatinggaennanto ti palso a relihion ken ti kinadakes ditoy daga. (Mat. 24:21) Nalabit isarsaritam met a ti Pagarian ti Dios isublinanto ti Paraiso a daga tapno agari ti talna ken kinaragsak. Kinapudnona, “ti naimbag a damag ti pagarian” ket paset ti naipakpakauna a “naimbag a damag [a naideklara] ken Abraham, a dayta ti: ‘Babaen kenka mabendisionanto dagiti amin a nasion.’”​—Gal. 3:8.

3. Apay a maikunatayo nga impaganetget ni apostol Pablo ti naimbag a damag iti libro a Roma?

³ Ngem posible kadi a ditay unay ipagpaganetget ti nagpateg nga aspeto ti naimbag a damag a kasapulan dagiti tattao? Iti surat ni apostol Pablo kadagiti taga-Roma, naminsan laeng a dinakamatna ti sao a “pagarian” ngem 12 a daras a tinukoyna ti “naimbag a damag.” (Basaen ti Roma 14:17.) Ania nga aspeto ti naimbag a damag ti masansan a dakamaten ni Pablo iti dayta a libro? Apay a nagpateg dayta a naimbag a damag? Ken apay a rumbeng a sipapanunottayo iti dayta no ikaskasabatayo ti “naimbag a damag ti Dios” kadagiti tattao iti teritoriatayo?​—Mar. 1:14; Roma 15:16; 1 Tes. 2:2.

Ti Kasapulan Dagiti Taga-Roma

4. Ania ti inkasaba ni Pablo bayat ti damo a pannakaibaludna idiay Roma?

⁴ Magunggonaantayo no adalentayo dagiti topiko a dinakamat ni Pablo idi damo a naibalud idiay Roma. Mabasatayo nga idi binisita dagiti Judio, ‘naan-anay a nangsaksi maipapan iti (1) pagarian ti Dios ken nangguyugoy kadakuada maipapan ken (2) Jesus.’ Ania ti resultana? “Ti sumagmamano nangrugida a  mamati iti bambanag a naisao; ti dadduma saanda a mamati.” Kalpasanna, ‘siaayat nga inawat ni Pablo amin dagidiay umay kenkuana, nga ikaskasabana kadakuada (1) ti pagarian ti Dios ken isursurona ti bambanag maipapan ken (2) Apo Jesu-Kristo.’ (Ara. 28:17, 23-31) Nalawag nga intampok ni Pablo ti Pagarian ti Dios. Ngem ania pay ti impaganetgetna? Ti maysa a nagpateg a paset ti Pagarian​—ti akem ni Jesus iti panggep ti Dios.

5. Ania ti dinakamat ni Pablo iti suratna a kasapulan dagiti taga-Roma?

⁵ Masapul a maammuan ti amin ti maipapan ken ni Jesus ken mangipakitada iti pammati kenkuana. Impaganetget dayta ni Pablo iti libro a Roma. Iti immun-una a paset ti suratna, kinunana: “Ti Dios, a pangipaayak iti sagrado a panagserbi buyogen ti espirituk mainaig iti naimbag a damag maipapan iti Anakna.” Innayonna: “Diak ibain ti naimbag a damag; iti kinapudnona, dayta ti pannakabalin ti Dios a pakaisalakanan ti tunggal maysa nga addaan pammati.” Kalpasanna, tinukoyna ti tiempo “inton ti Dios babaen ken Kristo Jesus ukomenna ti nalimed a bambanag ti sangatauan, sigun iti naimbag a damag nga ideklarak.” Ken insalaysayna: “Manipud Jerusalem ken iti maysa a sirkito agingga idiay Ilirico naan-anay a naikasabak ti naimbag a damag maipapan iti Kristo.” a (Roma 1:9, 16; 2:16; 15:19) Apay ngata nga impaganetget ni Pablo kadagiti taga-Roma ti maipapan ken Jesu-Kristo?

6, 7. Ania ti maikunatayo maipapan iti pannakabuangay ti kongregasion ti Roma ken kadagiti kamengna?

⁶ Ditay ammo no kasano a nabuangay ti kongregasion ti Roma. Dagiti ngata Judio wenno proselita a presente idi Pentecostes 33 C.E. ket Kristianodan idi nagsublida idiay Roma? (Ara. 2:10) Wenno dagiti ngata Kristiano a negosiante ken agdaldaliasat ti nangisaknap iti kinapudno idiay Roma? Aniaman kadagita, nabayagen a nabuangay ti kongregasion sadiay idi insurat ni Pablo ti libro a Roma, idi agarup 56 C.E. (Roma 1:8) Ania ti nalikudan dagiti kameng dayta a kongregasion?

⁷ Judio ti dadduma. Idi kinablaawan ni Pablo da Andronico ken Junias, tinukoyna ida kas “kakabagiak,” a nalabit kaipapananna kabagian ken padana a Judio. Ti taga-Roma nga agar-aramid iti tolda a ni Aquila agraman ni baketna a Priscila ket Judio met. (Roma 4:1; 9:3, 4; 16:3, 7; Ara. 18:2) Ngem nalabit Gentil ti adu a kakabsat a kinablaawan ni Pablo. Dadduma ti mabalin nga “adda iti sangakabbalayan ni Cesar,” a nalabit tumukoy kadagiti adipen wenno nababbaba nga opisial ni Cesar.​—Fil. 4:22; Roma 1:6; 11:13.

8. Ania ti nakaay-ay-ay a kasasaad dagiti taga-Roma?

⁸ Nakaay-ay-ay ti kasasaad ti amin a Kristiano idiay Roma, kasta met kadatayo. Kastoy ti kuna ni Pablo: “Amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios.” (Roma 3:23) Nalawag nga amin a sinuratan ni Pablo masapul a bigbigenda a managbasolda ken mangipakitada iti pammati iti daydiay inusar ti Dios a mangsalbar iti kasta a kasasaad.

Bigbigentayo a Managbasoltayo

9. Ania ti dinakamat ni Pablo a posible a resulta ti naimbag a damag?

⁹ Iti rugrugi ti surat ni Pablo kadagiti taga-Roma, dinakamatna ti nagsayaat a resulta ti naimbag a damag nga inranranudna: “Diak ibain ti naimbag a damag; iti kinapudnona, dayta ti pannakabalin ti Dios a pakaisalakanan ti tunggal maysa nga addaan pammati, umuna iti Judio ken kasta met iti Griego.”  Wen, posible ti pannakaisalakan. Ngem kasapulan ti pammati maitunos iti nagpateg a kinapudno a dinakamat ni Pablo: “Ngem daydiay nalinteg​—babaen ti pammati isu agbiagto.” (Roma 1:16, 17; Gal. 3:11; Heb. 10:38) Ngem kasano a ti naimbag a damag nga agresulta iti pannakaisalakan, ket nainaig iti kinapudno a ‘managbasoltayo amin’?

10, 11. Apay a nagduduma ti reaksion dagiti tattao iti ibagbaga ti Roma 3:23?

¹⁰ Sakbay a makapatanor ti maysa iti makaispal-biag a pammati, masapul a bigbigenna nga isu ket managbasol. Ammo dayta dagidiay dimmakkel a mamati iti Dios ken adda pannakaammoda iti Biblia. (Basaen ti Eclesiastes 7:20.) Umanamongda man wenno saan, uray kaskasano maawatanda ti kayat a sawen ni Pablo idi kinunana: “Amin nagbasol.” (Roma 3:23) Ngem iti panangasabatayo, mabalin nga adu ti makasaritatayo a saan a makaawat iti dayta.

¹¹ Iti dadduma a pagilian, adda dagiti saan a mangbigbig a nayanakda a managbasol wenno nakatawidda iti basol. Mabalin a bigbigenda nga agkamalida, addaanda kadagiti saan a nasayaat a kababalin, ken makaaramidda iti dakes. Ken makitada a kasta met ti kasasaad ti dadduma. Ngem gapu iti nalikudanda, dida talaga maawatan no apay a kasta ti kasasaadda. Kinapudnona, iti dadduma a lenguahe, no ibagam a managbasol ti maysa, mabalin nga ipapan ti dadduma nga isu ket kriminal wenno adda nalabsingna a linteg. Nalawag a narigat a bigbigen ti maysa a dimmakkel iti kasta a kasasaad nga isu ket managbasol maitunos iti kinuna ni Pablo.

12. Apay nga adu ti saan a mamati a managbasoltayo amin?

¹² Uray kadagiti pagilian nga agkunkuna a Kristianoda, adu ti saan a mamati a managbasolda. Apay? Nupay makimisada sagpaminsan, ibilangda a sarsarita laeng ti salaysay ti Biblia maipapan kada Adan ken Eva. Dadduma ti dimmakkel iti lugar a di mamati iti Dios. Agduaduada nga adda Dios isu a dida maawatan no apay nga adda Kangatuan a mangipasdek kadagiti moral a pagalagadan para kadagiti tattao ken maibilang a basol ti saan a panangannurot kadagita. Kasda la kadagiti tattao idi umuna a siglo a tinukoy ni Pablo nga ‘awanan namnama’ ken ‘awananda iti Dios ditoy lubong.’​—Efe. 2:12.

13, 14. (a) Ania ti maysa a rason nga awan pagpambar dagiti saan a mamati iti Dios ken iti basol? (b) Ania ti nagbanagan ti adu gapu iti saanda a panamati?

¹³ Iti surat ni Pablo kadagiti taga-Roma, indatagna ti dua a rason no apay a saan a mabalin a pagpambar, idi ken ita, ti kasta a nalikudan. Umuna, ti panamarsua paneknekanna nga adda Namarsua. (Basaen ti Roma 1:19, 20.) Maitunos dayta iti napaliiw ni Pablo idi sinuratanna dagiti Hebreo bayat ti kaaddana idiay Roma: “Tunggal balay adda nangibangon, ngem ti nangibangon iti amin a bambanag isu ti Dios.” (Heb. 3:4) Dayta nga argumento paneknekanna nga adda Namarsua a nangaramid wenno nangpataud iti intero nga uniberso.

¹⁴ Gapuna, adda natibker a nangibatayan ni Pablo iti suratna kadagiti taga-Roma nga ‘awan ti pagpambar’ ti asinoman​—agraman dagiti nagkauna nga Israelita​—nga agdaydayaw kadagiti awan biagna nga imahen. Agaplikar met dayta kadagidiay agar-aramid iti  imoral a banag a maikaniwas iti naikasigudan nga usar ti bagi ti lalaki ken babai. (Roma 1:22-27) Maitunos iti dayta, umiso ti kinuna ni Pablo a “dagiti Judio kasta met dagiti Griego addada amin iti sidong ti basol.”​—Roma 3:9.

Maysa a ‘Mangsaksi’

15. Ania ti adda iti amin a tao, ken ania ti epekto dayta?

¹⁵ Dinakamat ti libro a Roma ti maikadua a rason no apay a masapul a bigbigen dagiti tattao a managbasolda ken kasapulanda ti mangsalbar kadakuada iti nakaay-ay-ay a kasasaadda. Maipapan kadagiti linteg nga inted ti Dios iti nagkauna nga Israel, insurat ni Pablo: “Amin dagidiay nagbasol iti sidong ti linteg maukomdanto babaen ti linteg.” (Roma 2:12) Kinunana pay a dagiti tattao iti nasion wenno etniko a grupo a di makaammo kadagiti linteg ti Dios masansan nga “aramidenda ti bambanag iti linteg sigun iti nakaisigudan.” Apay a gagangay nga iparitda ti insesto, panangpapatay, ken panagtakaw? Imbaga ni Pablo ti rason: Gapu iti konsiensiada.​—Basaen ti Roma 2:14, 15.

16. Apay a ti kaadda ti konsiensia dina kayat a sawen a dikan makaaramid iti basol?

¹⁶ Nupay kasta, nalabit makitkitam nga uray adda konsiensia ti maysa nga agserbi kas mangsaksi mabalin a dina ipangag dayta. Kasta ti napasamak iti nagkauna nga Israel. Nupay addaan dagiti Israelita iti konsiensia a sinanay ti Dios ken kadagiti espesipiko a linteg a mangiparit iti panagtakaw ken pannakikamalala, masansan a dida suroten ti konsiensiada ken ti Linteg ni Jehova. (Roma 2:21-23) Doble ti sungsungbatanda isu a talaga a managbasolda, a nalabsingda dagiti pagalagadan ken pagayatan ti Dios. Dayta ti nangdadael iti relasionda iti Nangaramid kadakuada.​—Lev. 19:11; 20:10; Roma 3:20.

17. Ania a pammaregta ti mabasatayo iti libro a Roma?

¹⁷ Ti nausigtayo iti libro a Roma mabalin nga iladawanna ti nakalkaldaang a kasasaad ti amin a tao iti imatang ti Mannakabalin-amin. Ngem saan laeng a nagpatingga dita ni Pablo. Kinotarna dagiti sasao ni David iti Salmo 32:1, 2 idi insuratna: “Naragsak dagidiay napakawan ti nakillo nga ar-aramidda ken naabbongan ti basbasolda; naragsak ti tao a ti basolna saanto a pulos isingir ni Jehova.” (Roma 4:7, 8) Wen, nangyurnos ti Dios iti legal a pamay-an tapno mapakawan dagiti basoltayo.

Naimbag a Damag a Naisentro ken Jesus

18, 19. (a) Ania nga aspeto ti naimbag a damag ti intampok ni Pablo iti libro a Roma? (b) Tapno matagiragsaktayo dagiti bendision ti Pagarian, ania ti masapul a bigbigentayo?

¹⁸ Mabalin a naikunayon, “Talaga a naimbag a damag dayta!” Pudno dayta ta ipalagipna kadatayo ti aspeto ti naimbag a damag nga intampok ni Pablo iti libro a Roma. Kas nadakamaten, insuratna: “Diak ibain ti naimbag a damag; iti kinapudnona, dayta ti pannakabalin ti Dios a pakaisalakanan.”​—Roma 1:15, 16.

¹⁹ Dayta a naimbag a damag ket naisentro iti akem ni Jesus iti pannakaitungpal ti panggep ti Dios. Inanamaen ni Pablo ti “aldaw inton ti Dios babaen ken Kristo Jesus ukomenna ti nalimed a bambanag ti sangatauan, sigun iti naimbag a damag.” (Roma 2:16) Idi imbagana dayta, saanna a tagtagibassiten ti “pagarian ti Kristo ken ti Dios” wenno ti aramidento ti Dios babaen ti Pagarian. (Efe. 5:5) Ngem impakitana a tapno agbiag ken matagiragsaktayo dagiti bendision nga itden ti Pagarian ti Dios, rumbeng a bigbigentayo (1) ti kasasaadtayo kas managbasol iti imatang ti Dios ken (2) no apay a masapul a mangipakitatayo iti pammati ken  Jesu-Kristo tapno mapakawan dagiti basoltayo. No matarusan ken bigbigen ti maysa dagita a kinapudno ken makitana no kasano a mangted daytoy iti namnama, sikokompiansa a maibagana, “Wen, talaga a naimbag a damag dayta!”

20, 21. Iti ministeriotayo, apay a rumbeng a laglagipentayo ti naimbag a damag a naipaganetget iti libro a Roma, ken ania ti mabalin a resulta dayta?

²⁰ Masapul a laglagipentayo dayta nga aspeto ti naimbag a damag bayat nga itungtungpaltayo ti Nakristianuan a ministeriotayo. Kas panangtukoy ken Jesus, kinotar ni Pablo ti sasao ni Isaias: “Awan asinoman a mangisaad iti pammatina kenkuana ti maupayto.” (Roma 10:11; Isa. 28:16) Dayta nga impormasion maipapan ken Jesus ket mabalin nga ammon dagidiay pamiliar iti kuna ti Biblia maipapan iti basol. Ngem para iti dadduma, baro dayta nga impormasion, banag a saan nga ammo wenno patien dagiti tattao iti dimmakkelanda a lugar. Gapuna, no mamatidan iti Dios ken agtalekdan iti Kasuratan, masapul nga ilawlawagtayo ti akem ni Jesus. Usigen ti sumaganad nga artikulo ti panangilawlawag ti Roma kapitulo 5 iti dayta nga aspeto ti naimbag a damag. Nalabit mausarmonto dayta iti ministeriom.

²¹ Anian a makagunggona a tulongan dagiti nasingpet panagpuspusona a tattao tapno matarusanda ti naimbag a damag a namin-adu a nadakamat iti libro a Roma, ti naimbag a damag ket ‘kinapudnona, ti pannakabalin ti Dios a pakaisalakanan ti tunggal maysa nga addaan pammati’! (Roma 1:16) Saantayo laeng a magunggonaan no di ket makitatayo pay ti sabsabali nga umanamong iti kinuna ni Pablo iti Roma 10:15: “Anian a nagimnas ti saksaka dagidiay mangideklara iti naimbag a damag ti naimbag a bambanag!”​—Isa. 52:7.

[Footnote]

Malagipyo Kadi?

• Ania nga aspeto ti naimbag a damag ti naitampok iti libro a Roma?

• Masapul a tulongantayo dagiti tattao a mangtarus iti ania a kinapudno?

• Kasano a “ti naimbag a damag maipapan iti Kristo” ket mangyeg kadagiti bendision kadatayo ken iti sabsabali?

[Salsaludsod]

[Blurb iti panid 8]

Ti naimbag a damag a naitampok iti Roma ramanenna ti nagpateg nga akem ni Jesus iti panggep ti Dios

[Ladawan iti panid 9]

Nayanaktayo amin nga addaan iti nakaro a pakapilawan​—ti basol!