Nangabak iti Kaso ti Ili ni Jehova!

NANGRUGI idi 1995, dagiti pudno a Kristiano idiay Russia ket indadanes dagiti bumusbusor iti wayawaya ti relihion. Nagpaut dayta iti 15 a tawen. Inaramidda ti amin a kabaelanda a mangpasardeng kadagiti Saksi ni Jehova iti uneg ken ruar ti Moscow. Ngem binendisionan ni Jehova ti kinatarnaw dagiti ipatpategtayo a kakabsat a Ruso idi nangabakda iti kaso. Ngem kasano a nangrugi dayta?

NAGUN-ODAN MET LAENGEN TI WAYAWAYA!

Bayat ti umuna a paset ti dekada 1990, nagun-odan manen dagiti kakabsat a Ruso ti narelihiosuan a wayawaya a napukawda idi 1917. Idi 1991, ti gobierno ti Soviet Union inrehistrona dagiti Saksi ni Jehova kas opisial a relihion iti dayta a pagilian. Idi nagpatingga ti Soviet Union, ti baro a gobierno ti Russia inramanna met dagiti Saksi ni Jehova kas opisial a relihion. Admitiren ti Russia a ti dati a gobierno indadanesna dagiti kakabsat sumagmamanon a dekada ti napalabas. Idi 1993, ti Department of Justice ti Moscow legal nga inrehistrona dagiti Saksi kas Moscow Community of Jehovah’s Witnesses. Ken iti dayta met la a tawen, nangaramid ti Russia iti baro a konstitusion, maysa a dokumento a naglaon kadagiti kalintegan ti umili, kas iti wayawaya a mangalagad iti bukodna a relihion. Kinuna ti maysa a kabsat, “Dimi pulos ninamnama a magun-odanmi ti kasta a wayawaya!” Intuloyna, “Limapulo a tawen nga inur-uraymi dayta!”

Kalpasanna, sireregta a nangasaba dagiti kakabsat idiay Russia, a ginundawayanda ti “mainugot a panawen” ket adu ti immawat iti kinapudno. (2 Tim. 4:2) “Talaga nga interesado iti relihion dagiti tattao,” kuna ti maysa a managpaliiw. Di nagbayag, immadu ti bilang dagiti agibumbunannag, payunir, ken kongregasion. Kinapudnona, sipud idi 1990 agingga idi 1995, ti agarup 300 a bilang dagiti Saksi idiay Moscow ket nagbalin a nasurok a 5,000! Dayta ti namagdanag kadagiti bumusbusor kadagiti Saksi ni Jehova. Idi katengngaan ti dekada 1990 nangrugida a mangyuli iti darum iti korte. Nagdalan ti kaso iti uppat a benneg sakbay a naan-anay a narisut.

NANGRUGI TI IMBESTIGASION

Ti umuna a benneg ti ibubusor ket nangrugi idi Hunio 1995. Maysa a grupo idiay Moscow a mangsupsuporta iti Russian Orthodox Church ti nangakusar kadagiti kakabsat a makiramramanda iti ilegal nga aktibidad. Kuna dayta a grupo nga isuda ti mangibagi kadagiti miembro ti pamilia a kontra iti panagbalin a Saksi ti asawa wenno annakda. Idi Hunio 1996, kuna dagiti imbestigador nga awan ti ebidensia maibusor kadagiti Saksi ni Jehova. Kaskasdi, dayta a grupo namitlo pay nga indarumna dagiti kakabsat iti isu met la nga akusasion. Ngem iti tunggal darum, awan ti nasarakan dagiti imbestigador nga ebidensia maibusor kadagiti Saksi ni Jehova. Nagkiddaw ti isu met la a grupo iti sabali pay nga imbestigasion. Kamaudiananna, ti baro nga imbestigador pinagpatinggana ti kaso idi Abril 13, 1998.

“Ngem adda karkarna a napasamak,” kuna ti maysa nga abogado iti kaso. Ti pannakabagi ti prosecutor (abogado ti nagdarum) a nangaramid iti maikalima nga imbestigasion inaminna nga awan ti ebidensia a mangipakita  a salsalungasingen dagiti Saksi ni Jehova ti linteg ti gobierno. Ngem nangisingasing iti sabali a pamay-an a mangpasardeng kadagiti Saksi, isu ti panangyulida iti demanda sibil. Darum dayta dagiti umili, saan ket a dagiti polis. Gapuna, ti prosecutor iti Northern Administrative Circuit of Moscow nangyuli iti demanda maibusor kadagiti kakabsat. a Idi Setiembre 29, 1998, nangrugi ti kaso idiay Golovinsky District Court ti Moscow. Nangrugin ti maikadua a benneg.

TI BIBLIA ITI KORTE

Napekpek iti tao ti korte iti makin-amianan a Moscow. Bayat ti bista, inusar ti prosecutor a ni Tatyana Kondratyeva ti linteg ti pagilian a naipaulog idi 1997 maibusor kadagiti Saksi. Sigun iti dayta a linteg, dagiti laeng Orthodox Christianity, Islam, Judaism, ken Buddhism ti mabigbigbig a relihion. Kuna ti Associated Press idi Hunio 25, 1999, nga inkagumaan ti Russian Orthodox Church nga inimpluensiaan ti gobierno a mangaramid iti dayta a linteg tapno maparitan dagiti Saksi ni Jehova. Babaen iti dayta a linteg, mapalubosan dagiti korte a mangpasardeng kadagiti relihion a mangpataud iti gura iti sabsabali. Kuna ti prosecutor a ti gobierno masapul a paritanna dagiti Saksi ni Jehova gapu ta paggiginnuraenda dagiti tattao ken pagsisinaenda dagiti pamilia.

Insaludsod ti maysa nga abogado a mangidepdepensa kadagiti kakabsattayo: “Asino kadagiti miembro ti Moscow Congregation ti mangsalsalungasing iti linteg ken mamaggugura kadagiti tattao?” Awan ti mainaganan ti prosecutor. Ngem kinunana a dagiti literatura dagiti Saksi ni Jehova ti mangiparegta a guraenda ti sabali a relihion. Tapno mapaneknekanna dayta, adda binasana iti Pagwanawanan ken Agriingkayo! ken iti dadduma pay a publikasion (kitaenyo ti ladawan iti ngato). Idi dinamagda kenkuana no kasano a mangpatpataud iti gura dagita a publikasion, kinunana, “Isursuro dagiti Saksi ni Jehova nga isuda ti pudno a relihion.”

Maysa nga abogado a kabsat ti nangyawat iti Biblia iti hues ken iti prosecutor. Kalpasanna, binasana ti Efeso 4:5: “Maysa nga Apo, maysa a pammati, maysa a bautismo.” Adda iggem a Biblia ti hues, ti prosecutor, ken ti abogado ket nagsasaritaanda ti sumagmamano a teksto a pakairamanan ti Juan 17:18 ken Santiago 1:27. Dinamag ti hues: “Iparegta kadi dagitoy a teksto a guraen dagiti tattao ti dida karelihionan?” Imbaga ti prosecutor nga awan karbenganna nga agkomento ta saan nga eksperto iti Biblia. Kalpasanna, impakita ti abogado dagiti publikasion ti Russian Orthodox Church a mangpadpadakes kadagiti Saksi ni Jehova sa dinamagna: “Maibusor kadi iti linteg ti linaon dagitoy a publikasion?” Inulit ti prosecutor nga awan karbenganna nga agkomento ta saan nga eksperto iti relihion.

AWAN NAKAIBATAYANNA NGA AKUSASION

Idi a ti prosecutor inakusaranna dagiti Saksi a pagsisinaenda dagiti pamilia, imbagana a ti maysa a pammaneknek ket saanda nga  agselselebrar iti piesta kas iti Krismas. Saanda kano pay a pagin-inanaen dagiti annakda wenno palubosan ida nga aglinglingay. Ngem inadmitirna idi agangay a saan nga ibaga ti linteg ti Russia a selebraran dagiti Ruso ti Krismas. Dagiti Ruso​—a pakairamanan dagiti Ruso a Saksi ni Jehova​—adda wayawayada nga agpili. Kinuna ti prosecutor nga awan pay ti nakasaritana nga annak dagiti Saksi ni Jehova ken di pay pulos timmabuno iti gimongda.

Maysa a propesor ti psychiatry ti inawis ti prosecutor nga agtestigo iti korte. Kuna ti propesor a mangriribuk iti panunot ti panagbasa kadagiti literaturatayo. Inadmitirna nga adu kadagiti insuratna maipapan iti dayta a kaso ti kinopiana laeng iti dokumento nga insurat ti Moscow Patriarchate, wenno dagiti lider ti Orthodox Church iti Moscow. Awan kano pay ti pasientena a Saksi ni Jehova. Ngem adda sabali a doktor a nagtestigo iti korte. Kinunana a nasurok a 100 a Saksi iti Moscow ti inadalna ti panagbiagda. Napaneknekanna a normal ti panagpampanunot dagitoy a Saksi ken dimmakkel ti panagraemda kadagiti sabali a relihion idi nagbalinda a Saksi ni Jehova.

NANGABAKTAYO NGEM SAAN PAY A PINAL

Idi Marso 12, 1999, nangdutok ti hues iti lima a propesor a mangadal kadagiti literatura dagiti Saksi ni Jehova, sa intantanna ti bista. Ngem sakbayna, nangdutok met ti Ministry of Justice iti pagilian ti Russia iti maysa a grupo dagiti propesor a mangadal kadagiti literaturatayo. Idi Abril 15, 1999, kuna dayta a grupo nga awan ti nasarakanda a di umiso kadagiti publikasiontayo. Isu nga idi Abril 29, 1999, inkeddeng ti Ministry of Justice nga agtultuloy dagiti Saksi ni Jehova kas legal a relihion idiay Russia. Ngem ti hues ti Moscow inkeddengna a dagiti dinutokanna a lima a propesor adalenda latta dagiti literaturatayo. Karkarna dayta. Kuna ngamin ti Ministry  of Justice iti pagilian ti Russia a natulnog iti linteg dagiti Saksi ni Jehova ken maibilangda a legal a relihion. Ngem ti Department of Justice iti Moscow im-imbestigarenna dagiti Saksi gapu ta naakusaranda a manglablabsing iti linteg!

Naituloy manen ti bista idiay Moscow kalpasan ti agarup dua a tawen. Idi Pebrero 23, 2001, kalpasan ti panangusig ni Judge Yelena Prokhorycheva iti natakuatan ti grupo a dinutokanna kinunana nga awan ti rason a maparitan ti aktibidad dagiti Saksi ni Jehova iti Moscow. Dinesisionan ti korte nga ulbod ti amin a pammabasol kadagiti kakabsattayo! Ngem kinontra dayta ti prosecutor isu a kiniddawna iti Moscow City Court nga adalenna manen ti kaso. Kalpasan ti tallo a bulan, winaswas dayta a korte ti desision ni Judge Prokhorycheva idi Mayo 30, 2001. Imbilin ti korte a mangrugi manen ti kaso. Iggaman dayta ti isu met la a prosecutor ngem sabalin ti hues. Mangrugin ti maikatlo a benneg.

NAABAKTAYO NGEM SAAN PAY A PINAL

Nangrugi manen ti kaso idi Oktubre 30, 2001. Ti hues ket ni Vera Dubinskaya. Ti prosecutor a ni Kondratyeva inakusaranna manen dagiti Saksi ni Jehova a paggiginnuraenda dagiti tattao. Ngem kinunana a ti gobierno rumbeng laeng a paritanda dagiti Saksi ni Jehova tapno maprotektaranda! Idi naammuan dayta ti 10,000 a Saksi iti Moscow dagus a nagpetisionda iti hues a dida kasapulan ti “proteksion” nga ibagbaga ti prosecutor. Sangapulo a tawen sakbay dayta a petsa, idi Oktubre 30, 1991, opisial a binigbig ti gobierno nga indadanes ti gobierno ti Soviet dagiti Saksi ni Jehova gapu iti relihionda.

Kuna ti prosecutor a saanen a kasapulan a mangidatag iti ebidensia a mangipakita a di umiso ti aktibidad dagiti Saksi. Ti kaso ket saan kano met a maipapan iti aktibidad dagiti Saksi no di ket kadagiti literatura ken patpatienda. Kunana a mangawis iti miembro ti Russian Orthodox Church nga agtestigo iti korte. Dayta ti mangpaneknek a dagiti lider ti Russian Orthodox Church ti mangayat a maparitan dagiti Saksi. Idi Mayo 22, 2003, nangdutok ti hues iti maysa a grupo nga eksperto iti relihion nga adalenda manen dagiti publikasion dagiti Saksi ni Jehova.

Idi Pebrero 17, 2004, dinengngeg ti korte ti resulta ti panagadal. Natakuatan dagiti eksperto nga isursuro dagiti publikasiontayo no kasano nga agbalin a naragsak ti pamilia ken ti panagasawa. Awan ti nakitada nga isursurotayo ti panaggiginnura. Immanamong ti dadduma nga eksperto. Ti hues sinaludsodanna ti maysa a propesor iti pakasaritaan ti relihion: “Apay a mangasaba dagiti Saksi ni Jehova?” Insungbat ti propesor a maikalikagum kadagiti Kristiano a mangasabada. Kinunana nga ibaga ti Biblia a mangasabada ken imbilin ni Kristo kadagiti adalanna a mapanda mangasaba iti intero a daga. Idi Marso 26, 2004, pinaritan ti hues ti aktibidad dagiti Saksi ni Jehova iti Moscow iti laksid ti amin nga ebidensia. Idi Hunio 16, 2004, dayta a desision ket sinuportaran ti Moscow City Court. Kaipapanan dayta nga awanen ti legal nga organisasion a mangirepresentar kadagiti kongregasion idiay Moscow. Ninamnama dagiti bumusbusor nga agproblema dagiti kakabsattayo ken agsardengdan a mangasaba. Kinuna ti maysa a nabayagen a Saksi maipapan iti desision ti korte: “Idi panawen ti turay ti Soviet masapul nga ateista ti maysa a Ruso. Ita, masapul nga Orthodox ti maysa a Ruso.”

Ania ti inaramid dagiti kakabsat idiay Moscow? Tinuladda ti inaramid idi ni Nehemias. Idi a dagiti bumusbusor iti ili ti Dios linapdanda ti panangikagumaanna a mangibangon manen iti pader ti Jerusalem, saan a simmardeng ni Nehemias ken dagiti kailianna iti laksid ti aniaman a kita ti ibubusor. Imbes ketdi, ‘intultuloyda ti nagibangon’ ken  ‘intultuloyda nga impapuso ti trabahoda.’ (Neh. 4:1-6) Umasping iti dayta, dagiti kakabsattayo idiay Moscow saanda nga impalubos a mapasardeng ida dagiti bumusbusor. Imbes ketdi, intultuloyda nga inkasaba ti naimbag a damag. (1 Ped. 4:12, 16) Masiguradoda a tulongan ida ni Jehova ken sisasaganada a mangaramid iti maikapat a benneg iti daytoy napaut a pannakidangadangda.

KIMMARO NGA IBUBUSOR

Idi Agosto 25, 2004, nangipatulod dagiti kakabsat iti petision iti Kremlin a naiturong ken Vladimir Putin, ti agdama idi a presidente ti Russia. Iti dayta a petision, inyebkasda ti riknada maipapan iti panangiparit ti korte ti Moscow iti trabahoda. Addaan dayta a petision iti 76 a tomo, ken naglaon iti nasurok a 315,000 a pirma. Kabayatanna, naipalgak ti pudpudno a motibo dagiti klero ti Russian Orthodox. Kastoy ti kinuna ti pannakangiwat ti Moscow Patriarchy: “Kagurami unay ti aktibidad dagiti Saksi ni Jehova.” Kinuna ti maysa a lider a Muslim a ti desision ti korte maipapan iti panangiparit ket “maysa a nagpateg ken nasayaat a pasamak.”

Pinati ti dadduma a Ruso dagiti ulbod nga akusasion kadagiti Saksi ni Jehova isu a binusorda ida. Kinabilda dagiti Saksi idiay Moscow bayat a mangaskasabada. Maysa a naunget a lalaki ti nangpapanaw iti maysa a kabsat a babai iti pasdek a pangaskasabaanna. Kinamatna sana kinugtaran ti likud ti kabsat. Natumba ken naitupa ti ulona isu a nayospital. Ngem saan nga inaresto dagiti polis ti lalaki a nangdangran iti kabsat. Adu a Saksi ti inaresto dagiti polis, natrato a kasla kriminal, ken nagpatnag a naibaludda. Gapu ta mabuteng a maawanan iti trabaho dagiti paraaywan kadagiti patakder a paggigimongan dagiti kakabsat, didan kayat nga ipaabang dagita kadagiti Saksi. Adu a kongregasion ti naawanan iti paggigimongan. Kas pagarigan, 40 a kongregasion ti agusar iti 4 a  Kingdom Hall nga adda iti maysa a patakder. Maysa kadagita a kongregasion ti mangirugi iti Miting Publiko iti 7:30 iti bigat. Kuna ti maysa nga agdaldaliasat a manangaywan a masapul nga agriing dagiti kakabsat iti alas singko tapno makagimongda, ngem maragsakanda a mangaramid iti dayta. Kasta ti inaramidda iti nasurok a makatawen.

MAYSA A KASO A “MAIPAAY A PANGSAKSI”

Kayat nga ipakita dagiti Saksi a maisalungasing iti linteg ti desision a mangiparit iti trabahoda a panangasaba idiay Moscow. Gapuna, idi Disiembre 2004, nagpatulong dagiti abogadotayo iti European Court of Human Rights. (Kitaenyo ti kahon a “No Apay a Rinepaso ti France ti Desision ti Russia,” iti panid 6.) Idi Hunio 10, 2010, kalpasan ti pannakaadal ti kaso, ti Korte inabsueltona dagiti Saksi! Kuna ti Korte a naan-anay a kinaulbod ti amin nga akusasion. Imbilinna pay nga ikkaten ti gobierno ti Russia ti pannakaiparit ken aramidenna ti amin a kabaelanna a mangilinteg iti inaramidna kadagiti Saksi. Kalpasan dayta a desision, nagapelar ti gobierno ti Russia. Gapuna, kiniddawna a ti kaso ket denggen ti nangatngato a Korte, ti Grand Chamber of the European Court of Human Rights. Ngem idi Nobiembre 22, 2010, inkeddeng ti lima a hues ti Grand Chamber a saanen a kasapulan a denggen ti kaso. Kayatna a sawen, pinalen ti naipaulog a desision idi Hunio 10, 2010, isu a masapul a tungpalenda dayta.​—Kitaenyo ti kahon a “Ti Desision ti Korte,” iti panid 8.

Inkeddeng ti Korte a protektaran ti European Convention on Human Rights ti aktibidad dagiti Saksi ni Jehova. Agaplikar dayta a desision iti Russia ken iti 46 a pagilian a miembro ti Council of Europe. Mabalin nga interesado iti dayta a desision ti adu a hues, mammanday-linteg, ken dagiti eksperto iti kalintegan ti tao iti intero a lubong. Apay? Gapu ta no agdesision dagiti hues ti Korte, usarenda a pagarigan ti walo a dadduma pay a desision nga inaramid ti Korte a pabor kadagiti Saksi ni Jehova. Usarenda pay ti siam a desision a pabor kadagiti Saksi nga inaramid ti kangatuan a korte ti Argentina, Canada, Japan, Russia, South Africa, Spain, ti United Kingdom, ken ti United States. Dagiti Saksi ni Jehova iti intero a lubong mabalindan nga usaren ti desision ti Korte a mangidepensa iti panagdayawda.

Kinuna ni Jesus kadagiti adalanna nga isaklang ida dagiti tattao iti “sanguanan dagiti gobernador ken ar-ari” maigapu kenkuana, a “maipaay a pangsaksi kadakuada ken kadagiti nasion.” (Mat. 10:18) Gapu kadagita a kaso idiay Russia a nagpaut iti 15 a tawen, naaddaan dagiti kakabsattayo iti naisangsangayan a gundaway a mangipakaammo iti nagan ni Jehova iti Moscow ken iti dadduma pay lugar. Amin a napasamak kadagita a kaso ket nagresulta a “pangsaksi” ken nakatulong iti ‘irarang-ay ti naimbag a damag.’ (Fil. 1:12) Awan a pulos ti makapasardeng kadatayo a mangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian. Ikararagtayo nga itultuloy ni Jehova a tulongan dagiti natured ken ipatpategtayo unay a kakabsat idiay Russia.

[Footnote]

[Kahon/Ladawan iti panid 6]

No Apay a Rinepaso ti France ti Desision ti Russia

Idi Pebrero 28, 1996, nagpirma ti Russia iti European Convention on Human Rights. (Idi Mayo 5, 1998, opisial nga immanamong ti Russia iti dayta a katulagan.) Iti panagpirma ti gobierno ti Russia, indeklarana a dagiti umilina ket addaan

‘iti kalintegan nga agdayaw ken mangannurot iti relihionda iti pagtaengan ken iti publiko ken mangbaliw iti dayta no kayatda.’​—Article 9.

‘iti kalintegan a mangibaga ken mangisurat iti opinionda iti nadayaw a pamay-an ken mangiranud iti impormasion.’​—Article 10.

‘iti kalintegan a makipaset kadagiti naurnos a gimong.’​—Article 11.

Dagiti tattao wenno organisasion a biktima iti pananglabsing iti katulagan ken saan a makagun-od iti hustisia iti bukodda a pagilian mabalinda nga idatag ti kasoda iti European Court of Human Rights iti Strasbourg, France (makita iti ngato). Buklen dayta iti 47 a hues​—katupag ti bilang ti pagilian a nagpirma iti European Convention on Human Rights. Rumbeng a maipatungpal ti desision ti Korte. Masapul nga agtulnog iti desision dagiti pagilian a nagpirma iti katulagan.

[Kahon iti panid 8]

Ti Desision ti Korte

Dagitoy ti sumagmamano a paset ti desision ti korte.

Ti maysa nga akusasion kadagiti Saksi ni Jehova ket pagsisinaenda dagiti pamilia. Saan nga inanamongan dayta ti European Court ket kinunana:

“Tumaud ti di pagkikinnaawatan no dagiti kameng ti pamilia saanda nga awaten ken raemen ti wayawaya ti kapamiliada a mangalagad iti relihionna.”​—Par. 111.

Awan met ti nakita ti Korte nga ebidensia a mangsuporta iti akusasion a “panangkontrol iti isip,” ta kinunana:

“Nakadkadlaw ta awan ti nainaganan dagiti korte [ti Russia] nga indibidual a nasalungasing ti kalinteganna a mangsurot iti konsiensiana babaen kadagita a pamay-an.”​—Par. 129.

Ti maysa pay nga akusasion kadagiti Saksi ni Jehova ket agpeggad ti salun-at dagiti manamati gapu ta dida agpayalison iti dara. Saan nga inanamongan dayta ti European Court ket kinunana:

“Ti wayawaya nga umawat ken agkedked iti aniaman a pamay-an ti panangagas, wenno mangpili iti alternatibo a panangagas ket nagpateg iti wayawaya nga agpili ken mangaramid iti bukod a desision. Kas pagarigan, ti maysa a makabael a pasiente nga adulto ket nawaya nga agdesision no awatenna wenno saan ti panagpaopera, panagpaagas, wenno panagpayalison.”​—Par. 136.