Tarayen ti Lumba Buyogen ti Panagibtur

“Buyogen ti panagibtur tarayentayo ti lumba a naikabil iti sanguanantayo.”​—HEB. 12:1.

1, 2. Ania ti nangyarigan ni apostol Pablo iti biag dagiti Kristiano?

 TINAWEN a maar-aramid ti maraton iti adu a lugar. Maymaysa ti panggep dagiti nalaing a tumataray​—ti mangabak. Ngem saan a kasta ti panggep ti dadduma a tumataray. Umdasen kadakuada ti makadanon iti pagpatinggaan ti lumba.

² Iti Biblia, nayarig ti biag dagiti Kristiano iti maysa a lumba. Dinakamat dayta ni apostol Pablo iti umuna a suratna kadagiti padana a Kristiano iti nagkauna a Corinto. Kinunana: “Dikay aya ammo a dagiti tumataray iti lumba agtarayda amin, ngem maysa laeng ti umawat iti gunggona? Agtaraykayo iti kasta a wagas tapno magun-odanyo dayta.”​—1 Cor. 9:24.

3. Apay nga imbaga ni Pablo a maysa laeng a tumataray ti mangabak?

³ Ibagbaga kadi ni Pablo a maysa laeng a Kristiano ti makagun-od iti gunggona a biag? Saan! Agsansanay dagiti tumataray iti lumba ken aramidenda ti amin a kabaelanda a mangabak. Kayat ni Pablo a reggetan met dagiti padana a Kristiano a turposen ti lumba tapno magun-odda ti gunggona a biag nga agnanayon. Wen, iti lumba dagiti Kristiano, amin a makadanon iti pagpatinggaan magun-odda ti gunggona.

4. Ania ti masapul nga ikabilangantayo mainaig iti lumba ti biag?

⁴ Makaparegta dagita a sasao ngem mamagpanunot iti amin nga adda ita iti lumba ti biag. Apay? Gapu ta awan kaaspingna ti gunggona​—biag man dayta idiay langit wenno iti Paraiso a daga. Pudno a napaut ken narigat ti lumba; adu ti lapped, pakasingaan, ken peggad iti dalan. (Mat. 7:13, 14) Nakalkaldaang ta dadduma ti bimmannayat, natumba, ken simmardeng iti lumba. Ania dagiti silo ken peggad a pakaipasanguan dagiti adda iti lumba ti biag? Kasanom a maliklikan dagita? Ania ti mabalinmo nga aramiden tapno maturpos ken mangabakka iti lumba?

Agibtur Tapno Mangabak

5. Ania a lumba ti dinakamat ni Pablo iti Hebreo 12:1?

⁵ Idi sinuratan ni Pablo dagiti Hebreo a Kristiano idiay Jerusalem ken Judea, dinakamatna manen dagiti tumataray iti lumba. (Basaen ti Hebreo 12:1.) Saanna laeng nga inlawlawag no apay a makiramanda iti lumba no di ket imbagana pay no ania ti masapul nga aramidenda tapno mangabak. Sakbay nga usigentayo no ania ti maadaltayo iti naipaltiing a balakad ni Pablo, ammuentayo no ania ti nakatignayanna nga agsurat ken no ania ti kayatna nga iparegta kadakuada.

6. Ania ti inaramid dagiti lider ti relihion kadagiti Kristiano?

⁶ Maipaspasango kadagiti suot ken pakarigatan dagiti Kristiano idi umuna a siglo, nangruna dagidiay adda idiay Jerusalem ken Judea. Pilpiliten ida dagiti Judio a lider ti relihion nga agtulnog kadakuada. Agarup 30 a tawen sakbayna, nagballigi dagitoy a lider a nangakusar ken Jesu-Kristo kas bumusbusor iti turay ken nangpapatay kenkuana kas kriminal. Ken kayatda a pasardengen dagidiay mangikaskasaba iti maipapan kenkuana. Mabasatayo iti libro nga Aramid dagiti salaysay  maipapan iti adu a pangta ken ibubusor kadagiti Kristiano kalpasan unay dagiti pasamak idi Pentecostes 33 C.E. Sigurado a nangparigat dagita kadagiti matalek a Kristiano.​—Ara. 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-12; 7:59; 8:1, 3.

7. Apay a narigat idi ti kasasaad dagiti Kristiano a sinuratan ni Pablo?

⁷ Agbibiag met dagidi a Kristiano iti panawen sakbay nga agpatingga ti Judio a sistema dagiti bambanag. Imbaga ni Jesus ti pannakadadael ti nasukir a nasion dagiti Judio. Imbagana pay kadagiti pasurotna dagiti pasamak sakbay a dumteng ti panungpalan ken imbilinna ti rumbeng nga aramidenda tapno maispalda. (Basaen ti Lucas 21:20-22.) Ania ngarud ti aramidenda? Kuna ni Jesus: “Asikasuenyo ti bagbagiyo tapno dagiti pusoyo saanda a pulos madagsenan iti nalabes a pampannangan ken nakaro a panagin-inum ken kadagiti pakaringgoran iti biag, ket giddato a dayta nga aldaw kellaat nga umay kadakayo.”​—Luc. 21:34.

8. Apay a naupay ken simmardeng ti dadduma a Kristiano?

⁸ Idi nagsurat ni Pablo kadagiti Hebreo, dandani 30 a tawenen ti napalabas manipud idi inted ni Jesus dayta a pakdaar. Iti panaglabas ti tiempo, ania ti epekto dayta kadagidi a Kristiano? Gapu kadagiti problema ken inaldaw a pakaringgoran, dadduma ti nagsardeng nga agadal iti maipapan ken Jehova isu a kimmapuy ti espiritualidadda. (Heb. 5:11-14) Pampanunoten ti dadduma a nanamnam-ay ti biagda no tuladenda ti kaaduan a Judio iti aglawlawda. Total, dida met naan-anay a pinanawan ti Dios; an-annurotenda pay laeng ti dadduma a paset ti Linteg. Adda dagiti kameng ti kongregasion a nangbutbuteng kadagiti padada a Kristiano a mangannurot iti Mosaiko a Linteg ken tradision ket timmulok ti dadduma. Ania ti imbalakad kadakuada ni Pablo tapno makapagtalinaedda a siririing iti naespirituan ken makapagibturda iti lumba?

9, 10. (a) Ania ti imparegta ni Pablo iti ngudo ti Hebreo kapitulo 10? (b) Apay nga insurat ni Pablo ti ebkas ti pammati dagiti nagkauna a saksi?

⁹ Ni Jehova pinaltiinganna ni Pablo nga agsurat kadagiti Hebreo a Kristiano tapno paregtaenna ida. Iti kapitulo 10, inlawlawagna a ti Linteg ket “anniniwan ti naimbag a bambanag nga umay” ken impakitana ti pateg ti pangsubbot a daton ni Kristo. Iti ngudo dayta a kapitulo, kinuna pay ni Pablo: “Kasapulanyo ti panagibtur, tapno iti kasta, kalpasan a naaramidyon ti pagayatan ti Dios, awatenyo ti kaitungpalan ti kari. Ta ‘iti mabiit unayen a kanito,’ ket ‘daydiay umay dumtengto ket saan nga agtaktak.’”​—Heb. 10:1, 36, 37.

¹⁰ Iti Hebreo kapitulo 11, nagsayaat ti panangilawlawag ni Pablo no ania ti pudno a pammati iti Dios babaen ti panangisuratna iti inaramid dagiti tattao nga addaan pudno a pammati. Apay a dakdakamatenna ti pammati idinto ta ti topiko ket panagibtur? Ammo ngamin ti apostol a tapno maaddaan dagiti padana a Kristiano iti pudno a pammati masapul ti kinatured ken panagibtur. Ti nagsayaat nga ulidan dagiti nagkauna a matalek nga adipen ni Jehova pabilgenna dagiti Hebreo tapno mapagballigianda dagiti suot ken pakarigatan. Kalpasan a dinakamat ni Pablo ti pammati dagita a nagkauna nga adipen, kinunana: “Agsipud ta addaantayo iti kastoy kadakkel nga ulep dagiti saksi a mangliklikmut kadatayo, ikkatentayo met ti tunggal dadagsen ken ti basol a silalaka a mangsagud kadatayo, ket buyogen ti panagibtur tarayentayo ti lumba a naikabil iti sanguanantayo.”​—Heb. 12:1.

“Ulep Dagiti Saksi”

11. Ania ti epektona no sipapanunottayo iti ulidan dagiti nagkauna a matalek a saksi?

¹¹ Saan a basta agbuybuya wenno nakatakder laeng ti ‘dakkel nga ulep dagiti saksi’ a kasla ket ’tay agpalpaliiw iti lumba wenno iti panangabak ti paboritoda nga atleta wenno team. Imbes ketdi, karamanda iti lumba ken  sibaballigi a naturposda dayta. Nupay nataydan, maibilangda a nalaing a tumataray a pakaparegtaan dagiti adda iti lumba ita. Panunotem no ania ti mariknam kas tumataray no ammom a buybuyaendaka dagiti nalaing a tumataray. Sigurado nga aramidem ti amin a kabaelam! Paneknekan dagiti nagkauna a saksi a posible ti panangabak iti piguratibo a lumba, kasano man karigat dayta. Gapuna, no dagiti Hebreo a Kristiano idi umuna a siglo sipapanunotda iti ulidan dagiti nagkauna a matalek a saksi, maparegtada a ‘tumaray iti lumba buyogen ti panagibtur.’ Pudno met dayta kadatayo ita.

12. Ania ti masursurotayo kadagiti matalek a tattao a dinakamat ni Pablo?

¹² Ti kasasaadtayo ita ket umasping iti kasasaad ti adu kadagiti matalek a dinakamat ni Pablo. Kas pagarigan, nagbiag ni Noe sakbay a dinadael ni Jehova ti lubong babaen ti Layus. Agbibiagtayo met iti panawen a dandanin dadaelen ni Jehova ti lubong ni Satanas. Naibilin kada Abraham ken Sara a panawanda ti dagada para iti pudno a panagdayaw ken urayenda ti pannakatungpal ti kari ni Jehova. Naibilin met a ditay iyun-una ti bukodtayo a pagimbagan tapno magun-odtayo ti anamong ni Jehova ken dagiti bendisionna. Nagdaliasat ni Moises iti nakabutbuteng a let-ang nga agturong iti Naikari a Daga. Agdaldaliasattayo met iti napeggad a lubong nga agturong iti naikari a baro a lubong. Makagunggona no utobentayo ti ulidan dagiti nagkauna a matalek a tattao. Mabalintayo a tuladen dagiti inaramidda a nangparagsak ken Jehova ken idian dagiti bambanag a saan a makaay-ayo kenkuana.​—Roma 15:4; 1 Cor. 10:11.

Kasano a Nagballigida?

13. Ania dagiti narigat a kasasaad a nakaipasanguan ni Noe, ken kasano a napagballigianna dagita?

¹³ Kasano a nakapagibtur ken nakapagballigida iti lumba dagitoy nga adipen ni Jehova? Kitaentayo ti insurat ni Pablo maipapan ken Noe. (Basaen ti Hebreo 11:7.) “Ti layus ti dandanum iti rabaw ti daga [a] mangdadael iti isuamin a lasag” ket banag a “saan pay a nakita” ni Noe. (Gen. 6:17) Di pay pulos napasamak dayta idi. Ngem saan a pinanunot ni Noe nga imposible dayta. Apay? Gapu ta mamati a tungpalen ni Jehova ti aniaman nga ibagana. Saanna a pinanunot a nagrigat ti naibilin kenkuana. Imbes ketdi, “inaramidna ti kasta met laeng.” (Gen. 6:22) No usigentayo ti amin nga inaramid ni Noe​—agibangon iti daong, agiserrek kadagiti animal ken taraon para kadakuada ken kadagiti animal, pakdaaranna dagiti tattao, ken pabilgenna ti espiritualidad ti pamiliana​—saan a nalaka nga aramiden ti “kasta met laeng.” Ngem ti pammati ken panagibtur ni Noe ket nagresulta iti bendision ken pannakaispalda a sangapamiliaan.

14. Ania dagiti inibturan da Abraham ken Sara, ken ania ti maadaltayo kadagita?

¹⁴ Karaman da Abraham ken Sara kadagiti dinakamat ni Pablo nga “ulep dagiti saksi a mangliklikmut kadatayo.” Pinanawanda ti nanam-ay a biagda idiay Ur ket dida ammo no ania ti masanguananda. Pudno a mapagwadan ti natibker a pammati ken panagtulnogda bayat dagiti narigat a tiempo. Gapu iti situtulok a panagsakripisio ni Abraham para iti pudno a panagdayaw, naawagan kas “ama dagidiay amin nga addaan iti pammati.” (Roma 4:11) Sumagmamano laeng a detalye maipapan ken Abraham ken ti pamiliana ti dinakamat ni Pablo ta pagaammon dayta dagiti Hebreo a Kristiano. Ngem umdasen dagita a mangipakita iti nabileg a pammatida. Kinunana: “Iti pammati natay amin dagitoy, nupay saanda a nagun-odan ti kaitungpalan dagiti kari, ngem nakitada [dagita] iti adayo ket inabrasada . . . ken silalatak nga indeklarada a ganggannaetda ken temporarioda nga agnanaed iti daga.” (Heb. 11:13) Nalawag a nakatulong ti pammati ken personal a relasionda  iti Dios tapno makapagibturda iti lumba.

15. Apay a pinanawan ni Moises ti narang-ay ken nanam-ay a biag?

¹⁵ Ni Moises ti sabali pay a mapagwadan nga adipen ni Jehova a karaman iti “ulep dagiti saksi.” Pinanawanna ti narang-ay ken nanam-ay a biag ket “pinilina ti dakes a pannakatrato a kadua ti ili ti Dios.” Apay nga inaramidna dayta? Kuna ni Pablo: “Kimmita a sipapasnek iti pannakabayad ti gunggona. . . . Isu nagtalinaed a natibker a kasla kitkitaenna daydiay Maysa a di makita.” (Basaen ti Hebreo 11:24-27.) Saan a nasinga ni Moises iti “temporario a panangtagiragsak iti basol.” Pudpudno kenkuana ti Dios ken dagiti karina isu a naisangsangayan ti kinatured ken panagibturna. Inkagumaanna nga indauluan dagiti Israelita a rummuar manipud Egipto nga agturong iti Naikari a Daga.

16. Apay a saan a nagsakit ti nakem ni Moises idi saan a napalubosan a sumrek iti Naikari a Daga?

¹⁶ Kas ken Abraham, saan a nakita ni Moises ti kaitungpalan ti kari ti Dios. Idi dandanin sumrek dagiti Israelita iti Naikari a Daga, naibaga ken Moises: “Manipud iti adayo makitamto ti daga, ngem saankanto a sumrek sadiay iti daga nga itedko iti annak ti Israel.” Sakbay ngamin dayta, nagpungtotda a dua ken Aaron gapu iti kinarebelioso dagiti tattao, ket nagsukirda iti Dios iti “tengnga ti annak ti Israel iti dandanum ti Meriba.” (Deut. 32:51, 52) Nagsakit kadi ti nakem ni Moises? Saan. Impakaammona ti bendision para iti Israel ken ingngudona kadagitoy a sasao: “Naragsakka, O Israel! Siasino ti umasping kenka, maysa nga ili a mangtagtagiragsak iti pannakaisalakan ken Jehova, ti kalasag ti saranaymo, ken Daydiay a natan-ok a kampilanmo?”​—Deut. 33:29.

 Dagiti Maadaltayo

17, 18. (a) No maipapan iti lumba ti biag, ania ti maadaltayo iti “ulep dagiti saksi”? (b) Ania ti pagsasaritaantayo iti sumaganad nga artikulo?

¹⁷ Iti panangusigtayo iti biag ti dadduma a karaman iti “ulep dagiti saksi a mangliklikmut kadatayo,” nalawag a tapno maturpostayo ti lumba masapul a nabileg ti pammatitayo iti Dios ken kadagiti karina. (Heb. 11:6) Saan a parparawpaw dayta a pammati no di ket nabatad a makita iti biagtayo. Ammotayo nga adda nasaysayaat a masanguanan nga inkari ti Dios kadatayo. Makitatayo “daydiay Maysa a di makita,” iti kasta, makapagibturtayo iti lumba.​—2 Cor. 5:7.

¹⁸ Narigat ti lumba dagiti Kristiano. Ngem posible a maturpostayo a sibaballigi ti lumba. Pagsasaritaantayo iti sumaganad nga artikulo ti dadduma pay a banag a makatulong kadatayo.

Mailawlawagyo Kadi?

• Apay a dinakamat ni Pablo dagiti nagkauna a matalek a saksi?

• Kasano a ti ulidan dagiti nagkauna a matalek a saksi tulongannatayo nga agibtur iti lumba?

• Ania ti naadalmo kadagiti matalek a saksi kas kada Noe, Abraham, Sara, ken Moises?

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 19]

Situtulok da Abraham ken Sara a mangpanaw iti nanam-ay a biagda idiay Ur