Kas Insalaysay ni Max Lloyd

Iti maysa a tengnga ti rabii idi 1955, addaak ken ti partnerko a misionero iti teritoriami iti Paraguay, Abagatan nga America. Pagammuan ta maysa a bunggoy ti nangpalawlaw iti balay nga ayanmi ket ipukpukkawda: “Mawaw ti diosmi iti dara, ket kayatna ti dara dagiti gringo.” Apay nga addakami a gringo (ganggannaet) ditoy?

ADU a tawen sakbay dayta a pasamak, inrugi ni Jehova nga isuro kaniak idiay Australia ti panagaramid iti pagayatanna. Idi 1938, inawat ni Tatang ti libro nga Enemies manipud iti maysa a Saksi. Maup-upayda idin ken Nanang gapu kadagiti ministro ti relihion iti lugarmi a mangibagbaga a sarsarita laeng ti dadduma a paset ti Biblia. Agarup makatawen kalpasanna, nabautisaran dagiti nagannakko kas simbolo ti dedikasionda ken Jehova. Manipud idin, nagbalin a kapatgan iti biagda ti panangaramid iti pagayatan ni Jehova. Simmaruno a nagbautisar ni manangko a Lesley, nga in-inauna ngem siak iti lima a tawen. Nabautisaranak met idi 1940 idi siam ti tawenko.

Di nagbayag kalpasan a nangrugi ti Gubat Sangalubongan II, naiparit idiay Australia ti pannakayimprenta ken pannakaiwaras dagiti naibatay-Biblia a literatura dagiti Saksi ni Jehova. Isu nga ubingak pay idi nasursurok nga ilawlawag ti pammatik babaen laeng iti Biblia. Kanayon nga itugotko ti Bibliak idiay eskuelaan tapno maipakitak no apay a diak agsalsaludo iti bandera wenno sumupsuporta iti gubat dagiti nasion.​—Ex. 20:4, 5; Mat. 4:10; Juan 17:16; 1 Juan 5:21.

Likliklikandak ti adu a kaeskuelaak ta maysaak kano nga “espia dagiti German.” Adda idi dagiti pelikula a maipabpabuya iti eskuelaan. Sakbay a mangrugi ti pabuya, mainanama a tumakder ti amin sa agkantada iti kanta ti pagilian. No diak tumakder, dua wenno tallo a kaeskuelaak a lallaki ti mangpungot a mangpatakder kaniak. Idi agangay, naikkatak iti eskuelaan gapu kadagiti naibatay-Biblia a patpatiek. Ngem nalpasko ti panageskuelak babaen ti correspondence school.

KALAT A NARAGPATKO

Kalatko ti agpayunir iti edad a 14, isu a nadismayaak unay idi kinuna dagiti nagannakko a masapul nga agsapulak pay iti trabaho. Impapilitda nga abangak ti kuartok iti balaymi ngem inkarida a mabalinko ti agpayunir inton agtawenak iti 18. Isu a kanayon a pagtutungtonganmi ti kuarta a masapsapulak. Ibagbagak nga urnongek koma dayta ta usarek inton agpayunirak, ngem al-alaenda met.

Idi mangrugiakon nga agpayunir, nakitungtong kaniak dagiti nagannakko ket inlawlawagda nga imbangkoda ti kuarta nga in-intedko kadakuada.  Insublida met laeng kaniak ti kuarta tapno igatangko iti badbado ken dadduma pay a kasapulak iti panagpayunirko. Sinuruandak a mangsuporta iti bagik ken saan a mangnamnama iti sabsabali. Makunak a nagdakkel ti naitulong kaniak dayta a panangsanayda.

Bayat a dumakdakkelkami ken Manang Lesley, masansan nga agdagus iti balaymi dagiti payunir ket maragragsakankami a makikadua kadakuada iti ministerio. Iti ngudo ti lawas, agmalmalem a mangasabakami iti binalaybalay ken iti lansangan, ken mangyadalkami iti Biblia. Kadagidi a tawen, 60 nga oras iti kada bulan ti abuten dagiti agibumbunannag iti kongregasion. Nagsayaat ti ulidan ni Nanang kadakami ken manangko ta gistay kanayon a maabutna dayta nga oras.

PANAGPAYUNIR IDIAY TASMANIA

Ti isla ti Tasmania idiay Australia ti damo a nagpayunirak, a sadiay ti ayan ni manangko ken ni lakayna. Ngem saan a nagbayag a nagkakaduakami ta naawisda nga ageskuela iti maika-15 a klase ti Gilead. Managbabainak idi ken diak pay immad-adayo iti pamiliami. Impagarup ti dadduma a makapagpautak laeng iti tallo a bulan iti teritoriak. Ngem idi makatawenakon sadiay idi 1950, nadutokanak kas company servant, a maawagan itan iti koordineytor ti bagi dagiti panglakayen. Idi agangay, nadutokanak kas special pioneer, ket padak a baro ti naited a partnerko.

Naidestinokami iti naiputputong nga ili a pagminasan iti gambang. Awan pay idi ti Saksi sadiay. Sumipngeten idi nakasangpetkami babaen iti bus ket imyankami iti daan a hotel. Kabigatanna, bayat ti panangasabami, dinamagmi kadagiti bumalay no adda ammoda a bakante a kuarto. Mumalemen idi adda lalaki a nangibaga a bakante ti balay ti diakono iti abay ti simbaan dagiti Presbiteriano ket kinunana a mapanmi kano kasarita. Nasingpet ti diakono ken pinadagusnakami iti balayna. Kasla karkarna a rummuarkami iti balay ti ministro sa mapankami mangasaba iti inaldaw.

Nabunga ti teritoriami. Maragsakan a makisarita dagiti tattao ket adu ti nairugimi a panagadal iti Biblia. Idi nadamag daytoy dagiti klero ti simbaan iti kabesera ken naammuanda a Saksi ni Jehova dagiti agiggian iti balay ti ministro, pinilitda ti diakono a papanawennakami a dagus. Isu nga awan manen ti pagdagusanmi!

Iti simmaganad nga aldaw, nagbirokkami iti umyananmi kalpasan ti agmalem a panangasabami. Ti laeng istadium a pagay-ayaman ti kasayaatan a nasarakanmi. Inlemmengmi dagiti maletami sadiay ket intuloymi ti nangasaba. Sumipngeten ngem inleppasmi pay ti sumagmamano laengen a balay iti dayta a kalsada. Imbaga ti maysa a lalaki a nakasaritami a mabalinmi ti agdagus iti bassit a balay a dua ti kuartona iti likud ti solarna!

PANAGSERBI ITI SIRKITO KEN PANAGESKUELA ITI GILEAD

Kalpasan ti agarup walo a bulan a panangasabami iti daytoy a teritoria, inawisnak ti sanga nga opisina  ti Australia nga agbalin a manangaywan iti sirkito. Naklaatak iti dayta ta agtawenak laeng idi iti 20. Kalpasan ti sumagmamano a lawas a panagsanayko, inrugik ti regular nga ibibisita kadagiti kongregasion tapno paregtaek dagiti kakabsat. Nupay gistay in-inaunada amin ngem siak, saandak a tinagibassit no di ket rinaemda ti annongek.

Nagduduma ti pagluganak a mapan kadagiti kongregasion. Adda dagiti lawas nga agluganak iti bus, no dadduma iti tren. Adda met gundaway nga agluganak iti kotse wenno makilubbonak iti motorsiklo nga adda maleta ken bag a pangasaba iti agsumbangir nga imak. Talaga a makaparagsak ti makikadua kadagiti pada a Saksi! Magagaran ti maysa a company servant a mangpadagus kaniak uray no di pay nalpas ti balayna. Ti bathtub ti nagturogak iti dayta a lawas, ngem makaparegta unay ti makalawas a panagkaduami!

Nasorpresaak manen idi 1953 ta nakaawatak iti aplikasion para iti maika-22 a klase ti Gilead. Ngem naragsakak a naliday. Naibaon ngamin idiay Pakistan ni manangko ken ni lakayna kalpasan ti panagraduarda iti Gilead idi Hulio 30, 1950. Awan pay makatawenda sadiay idi nagsakit ni manang ket natay. Napampanunotko no ania la ngatan ti marikna dagiti nagannakmi no iti mabiit maibaonak met iti sabali a pagilian. Ngem kinunada: “Agserbika iti sadinoman a pangibaonan kenka ni Jehova.” Daydin ti maudi a panagkitami ken Tatang ta natay idi 1957.

Di nagbayag, nagluganakon iti barko a kaduak ti lima pay nga Australiano para iti innem a lawas a biahe nga agturong iti siudad ti New York. Bayat ti biahemi, binasbasa ken inad-adalmi ti Biblia, ken kinasabaanmi dagiti padami a pasahero. Sakbay a napankami kadagiti pasilidad ti eskuelaan iti South Lansing, New York, immatenderkami pay iti internasional a kombension iti Yankee Stadium idi Hulio 1953. Ti kangatuan a bilang dagiti timmabuno ket 165,829!

Nagduduma a pagilian ti naggapuanmi a 120 nga estudiante ti Gilead. Sa laeng naibaga ti pakaidestinuanmi idi aldaw ti panagturposmi. Nagal-alistokami a napan iti libraria ti Gilead tapno ammuenmi ti maipapan kadagiti pagilian a pakaibaonanmi. Naammuak a mapanak idiay Paraguay a pagaammo gapu kadagiti napolitikaan a rebolusion. Iti maysa nga agsapa, di nagbayag kalpasan a nakasangpetak sadiay, dinamagko iti dadduma a misionero no ania ti “selebrasion” iti napalabas a rabii. Immisemda a nagkuna: “Daydiay ti umuna a rebolusion a naranaam. Kumitaka iti ruar.” Adda soldado iti amin a suli!

DIAK MALIPATAN A KAPADASAN

Naminsan, kinaduak ti maysa a manangaywan iti sirkito a mangbisita iti maysa a naiputputong a kongregasion ken mangipabuya iti video a The New World Society in Action. Walo wenno siam nga oras a nagbiahekami, umuna babaen ti tren, kalpasanna kalesa, sa kareson. Nangitugotkami iti generator ken movie projector. Nakadanonkami  met laeng iti papananmi ket iti simmaruno nga aldaw, nagmalmalemkami a nangasaba kadagiti balay iti talon ket inawismi dagiti tattao nga agbuya iti video iti dayta a rabii. Adda 15 nga immay nagbuya.

Kalpasan ti agarup 20 pay laeng a minuto a panagpabuyami, naibaga a sumrekkami a dagus iti balay. Innalami ti projector ket simrekkamin. Daydi ti panangrugi dagiti lallaki nga agpukkaw, agpaputok iti paltog, a kunkunada: “Mawaw ti diosmi iti dara, ket kayatna ti dara dagiti gringo.” Duakami laeng a gringo sadiay! Dagidiay immay nagbuya ti nangatipa iti bunggoy tapno saanda a sumrek iti balay. Ngem nagsublida iti agarup 3:00 ti parbangon, a nagpaputokda ken imbagada a saedendakami inton agpailikami.

Nagipulong ti dua a kakabsat iti sheriff (pulis), ket immaynakami innala kamalmanna. Nangitugot iti dua a kabalio a pagsakayanmi nga agpaili. No adda masungadmi a kasamekan, asutenna ti paltogna sa mapan nga umuna tapno kitaenna no natalged ti pagdalananmi. Nakitak a nasayaat a pagluganan ti kabalio isu a gimmatangak idi agangay.

SIMMANGPET TI DADDUMA PAY A MISIONERO

Nagtultuloy a rimmang-ay ti trabaho a panangasaba uray kanayon a bumusor dagiti klero. Idi 1955, dimteng ti lima a misionero, pakairamanan ti balasang a taga-Canada nga agnagan Elsie Swanson, a naggraduar iti maika-25 a klase ti Gilead. Sakbay a naibaon iti sabali nga ili, nagyan biit iti sanga nga opisina ket nairana met nga addaak idi sadiay. Impamaysana ti biagna iti panagserbi ken Jehova nupay awan unay ti suporta dagiti nagannakna, a saan a pulos immawat iti kinapudno. Nagkasarkami ken Elsie idi Disiembre 31, 1957, ket duakami laeng a nagnaed iti balay dagiti misionero iti makin-abagatan a paset ti Paraguay.

Awan ti gripo iti pagtaenganmi no di ket bubon laeng iti arubayan. Awan ngarud ti banio iti uneg ti balay, awan washing machine, ken uray refrigerator. Inaldaw a gatgatangenmi ti taraonmi. Ngem ti simple a panagbiag ken nasinged a relasionmi kadagiti kakabsat iti kongregasion ti namagbalin a nakaragragsak daytoy a tiempo ti biagmi kas agassawa.

Idi 1963, nagawidkami idiay Australia tapno bisitaenmi ni Nanang. Ngem di nagbayag, naatake iti puso, nalabit gapu iti gagarna a makakita kaniak kalpasan ti sangapulo a tawen. Idi agsublikami koman idiay Paraguay, naipasangokami iti maysa kadagiti  karirigatan a desision iti biagmi. Panawanmi ngata ni Nanang nga adda iti ospital, a mangnamnamakami nga adda sabali a mangaywan kenkuana, ket agsublikami iti ipatpategmin a teritoria idiay Paraguay? Kalpasan ti adu a karkararag, inkeddengmi ken Elsie nga aywananmi laengen ni Nanang. Nagtalinaedkami iti amin-tiempo a ministerio bayat nga ay-aywananmi ni Nanang agingga a natay idi 1966.

Naaddaanak iti pribilehio nga agserbi iti sirkito ken distrito idiay Australia iti sumagmamano a tawen ken agisuro iti Kingdom Ministry School para kadagiti panglakayen. Ngem pagammuan ta adda manen panagbalbaliw iti biagmi. Nadutokanak kas miembro ti umuna a Branch Committee iti Australia. Kalpasanna, idi maibangon ti baro a sanga nga opisina, nadutokanak kas tserman ti building committee. Iti tulong ti adu nga eksperiensiado ken mannakitinnulong a trabahador, nabangon ti nagpintas a sanga nga opisina.

Kalpasanna, nagserbiak iti Service Department, a mangay-aywan iti trabaho a panangasaba. Naaddaanak met iti pribilehio a bumisita iti dadduma a sanga nga opisina iti intero a lubong kas zone overseer tapno mangipaay iti tulong ken pammabileg. Naparegtaak unay iti ibibisitak kadagiti kakabsat iti sabali a pagilian nga adu a tawen​—wenno dinekdekada pay ketdi​—a naipupok iti pagbaludan ken kampo konsentrasion gapu iti kinamatalekda ken Jehova.

AGDAMA A PRIBILEHIOMI

Kalpasan ti makabannog a biahe manipud iti ibibisita iti nadumaduma a sanga nga opisina idi 2001, nasangpetanmi ti maysa a surat a mangyaw-awis iti panagserbi iti Brooklyn, New York, kas miembro ti kabubuangay a Branch Committee ti Estados Unidos. Inkararagmi no awatenmi ti awis, ket pinatganmi dayta. Nasurok itan a 11 a tawen nga addakami ken Elsie ditoy Brooklyn.

Maragsakanak unay ta naaddaanak iti asawa a sidadaan nga agtulnog iti aniaman nga ipaaramid ni Jehova. Nasuroken a 80 ti tawenmi ken Elsie ngem nasayaat pay laeng ti salun-atmi. Segseggaanmi ti agnanayon a panangisuro ni Jehova kasta met ti amin nga aglaplapusanan a bendision nga awatento dagidiay agtultuloy a mangaramid iti pagayatanna.

[Blurb iti panid 19]

Adda dagiti lawas nga agluganak iti bus, no dadduma iti tren. Adda met gundaway nga agluganak iti kotse wenno makilubbonak iti motorsiklo nga adda maleta ken bag a pangasaba iti agsumbangir nga imak

[Blurb iti panid 21]

Segseggaanmi ti agnanayon a panangisuro ni Jehova

[Dagiti Ladawan iti panid 18]

Kannigid: Idi agserserbiak kas manangaywan iti sirkito Kannawan: Kaduak dagiti nagannakko

[Ladawan iti panid 20]

Idi kasarmi, Disiembre 31, 1957