1, 2. Kasano a magunggonaantayo no ikabilangantayo ti pagayatan ti Dios, ken ania ti maadaltayo iti ulidan ni Ari David?

NAPADASAM kadin ti nagusar iti mapa wenno computerized mapping system bayat ti panagbiahem? Kaslaka adda iti tangatang a mangkitkita iti maysa a lugar, ket matulonganka a mangammo iti kasayaatan a ruta a surotem. Makatulong ti kasta a prinsipio no agaramidtayo iti napapateg a desision. No kitaentayo ti bambanag sigun iti panangmatmat ti Namarsua, ‘makapagnatayo iti dalan’ nga anamongan ni Jehova.​—Isa. 30:21.

² Nagsayaat ti ulidan ni Ari David iti nagkauna nga Israel ta iti gistay intero a panagbiagna, inkabilanganna ti pagayatan ti Dios. Usigentayo ti sumagmamano a pasamak iti biag ni David ket kitaentayo no ania ti maadaltayo kenkuana kas lalaki a naan-anay ti pusona ken Jehova a Dios.​—1 Ar. 11:4.

3, 4. (a) Ania ti nakatignayan ni David a lumaban ken Goliat? (b) Ania ti panangmatmat ni David iti nagan ti Dios?

³ Panunotem ti napasamak idi sinango ni David ti pagtangtangsit dagiti Filisteo a ni Goliat. Ania ti nakatignayan ni agtutubo a David a lumaban iti agarup siam ket kagudua a pie (2.9 m) ti katayagna a higante a kompleto ti kabal ken armasna? (1 Sam. 17:4) Ti kadi kinatured ni David? Ti kadi pammatina iti Dios? Pudno a nakatulong dagita iti panagballigina. Ngem ti nangnangruna a nakatignayanna a sumango iti dayta a higante isu ti panagraemna ken Jehova ken iti naindaklan a naganna. Sipupungtot a kinuna ni David: “Ta siasino daytoy di nakugit a Filisteo tapno rurodenna dagiti linia ti bakal ti sibibiag a Dios?”​—1 Sam. 17:26.

⁴ Idi sanguennan ni Goliat, kinuna ni David: “Umayka kaniak nga addaanka iti kampilan ken addaanka iti  pika ken addaanka iti gayang, ngem umayak kenka nga addaanak iti nagan ni Jehova ti buybuyot, ti Dios dagiti linia ti bakal ti Israel, a rinurodmo.” (1 Sam. 17:45) Gapu ta nagpannuray ni David iti pudno a Dios, naparmekna ti pagkarkarit dagiti Filisteo babaen iti maysa laeng a bato ti pallatibong. Saan laeng nga iti daydi a gundaway no di ket iti intero a panagbiagna a nagtalek ken Jehova ken rinaemna ti nagan ti Dios. Kinapudnona, imparegta ni David kadagiti padana nga Israelita nga ‘ipasindayagda ti nasantuan a nagan ni Jehova.’​—Basaen ti 1 Cronicas 16:8-10.

5. Ania a situasion nga umasping iti pananglais ni Goliat ti nalabit pakaipasanguam?

⁵ Pagpannakkelmo kadi a ni Jehova ti Diosmo? (Jer. 9:24) Ania ti reaksionmo no dagiti kaarruba, katrabahuan, kaeskuelaan, wenno kakabagiam ket laisenda ni Jehova ken umsienda dagiti Saksina? Idepensam kadi ti nagan ni Jehova no lalaisen dayta dagiti tattao, ket agtalekka iti suportana? Agpayso nga adda “tiempo ti panagulimek,” ngem ditay koma ibain a datayo ket Saksi ni Jehova ken pasurot ni Jesus. (Ecl. 3:1, 7; Mar. 8:38) Nupay masapul nga agbalintayo a naannad ken nadayaw iti pannakilangentayo kadagiti tattao a saan nga umawat iti mensahetayo, ditay koma tultuladen dagiti Israelita a ‘nagkullayaw ken nagbuteng iti kasta unay’ idi nangngegda ti pananglalais ni Goliat. (1 Sam. 17:11) Imbes ketdi, agtignaytayo koma a mangsantipikar iti nagan ni Jehova a Dios. Kayattayo a tulongan dagiti tattao a mangammo iti kinapudno maipapan ken Jehova. Isu nga usarentayo ti naisurat a Saona tapno mabigbig ti sabsabali a napateg ti iyaadani iti Dios.​—Sant. 4:8.

6. Ania ti panggep ni David iti panangsangona ken Goliat, ken ania koma ti kangrunaan a pakaseknantayo?

⁶ Adda pay napateg a maadaltayo iti panangsango ni David ken Goliat. Idi nagtartaray ni David a napan kadagiti nakapuesto a buyot ti Israel, insaludsodna: “Anianto ti maaramid iti lalaki a makapapatay iti dayta a Filisteo sadiay ken pudno a makaikkat iti umsi iti Israel?” Kas sungbat, inulit dagiti tattao nga imbaga: “Ti lalaki a mangpapatay ken [Goliat], pabaknangento ti ari iti dakkel a kinabaknang, ket itednanto kenkuana ti bukodna nga anak a babai.” (1 Sam. 17:25-27) Ngem saan a ti material a gunggona ti kangrunaan a pakaseknan ni David. Nasaysayaat ngem iti dayta ti panggepna, ti panangipadayag iti pudno a Dios. (Basaen ti 1 Samuel 17:46, 47.) Datayo ngay? Ti kadi laeng bagbagitayo ti pakaseknantayo? Ti kadi laeng panagbalin a nabaknang ken nalatak ti pampanunotentayo? Kayattayo la ketdi a tuladen ni David, a nangikanta: “O itan-okyo ni Jehova a maibuyog kaniak, ket itandudotayo a sangsangkamaysa ti naganna.” (Sal. 34:3) Sapay koma ngarud ta agtalektayo iti Dios ken iyun-unatayo ti naganna imbes a ti bagbagitayo.​—Mat. 6:9.

7. Kasano a mapatanortayo ti nabileg a pammati a kasapulan no saan nga awaten dagiti tattao ti mensahetayo?

⁷ Naitured ni David a sanguen ni Goliat gapu iti naan-anay a panagtalekna ken Jehova. Addaanen ni David iti nabileg a pammati iti Dios uray idi agtutubo pay. Napatanorna ti kasta a pammati gapu iti panagpannurayna iti Dios idi maysa pay laeng a pastor. (1 Sam. 17:34-37) Kasapulantayo met ti nabileg a pammati tapno maitultuloytayo ti ministeriotayo, nangruna no saan nga umawat dagiti kaskasabaantayo. Maaddaantay iti kasta a pammati no agpannuraytayo iti Dios iti inaldaw nga aktibidadtayo. Kas pagarigan, no agbibiahetayo, mabalintayo a kasarita maipapan iti Biblia dagiti makatugawtayo a pasahero. Ken saantay koma a bumdeng a mangasaba kadagiti masabattayo no mangasabatayo iti binalaybalay.​—Ara. 20:20, 21.

8, 9. Kasano nga impakita ni David a sipapanunot iti pagayatan ni Jehova iti wagas a panangtratona ken Ari Saul?

⁸ Makita met ti panagtalek ni David ken Jehova iti wagas a panangtratona ken Saul​—ti kaunaan nga ari ti Israel. Gapu iti imon ni Saul, namitlo a ginayangna ni David tapno mailansa iti diding, ngem nalisian amin dagita ni David ken saan a nagibales. Idi agangay, nagtalaw iti sanguanan ni Saul. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) Nangitugot ni Saul iti 3,000 a napili a lallaki manipud iti intero nga Israel ket binirbirokna ni David idiay let-ang. (1 Sam. 24:2) Iti maysa a gundaway, simrek ni Saul iti maysa a kueba a saanna nga ammo a sadiay ti paglemlemmengan ni David ken dagiti lallakina. Mabalin koma a daytan ti gundaway ni David a manggudas iti ari a mangipangpangta iti biagna. Maysa pay, pagayatan ti Dios a ni David ti mangsukat ken Saul kas ari ti Israel. (1 Sam. 16:1, 13) Sigurado a natay koman ti ari no impangag ni David ti kinuna dagiti lallakina. Ngem kinuna ni David: “Narigat a pagarupen, iti biangko, manipud panangmatmat ni Jehova, nga aramidek daytoy a banag iti apok, ti pinulotan ni Jehova.” (Basaen ti 1 Samuel 24:4-7.) Ni Saul pay laeng idi ti ari a pinulotan ti Dios. Saan a kayat ni David nga agawen ti kinaari ni Saul ta saan pay nga inikkat ni Jehova. Ti panangputed ni David iti gayadan laeng ti makinruar a kawes ni Saul ipakitana nga awan ti intensionna a mangdangran iti ari.​—1 Sam. 24:11.

⁹ Impakita manen ni David ti panagraemna iti pinulotan ti Dios iti maudi a pannakakitana iti ari. Iti daydi a gundaway, napan da David ken Abisai iti nagkampuan ni Saul ket nakitada a matmaturog. Nupay impapan ni Abisai nga inyawaten ti Dios daytoy a kabusor iti ima ni David, saan a pinalubosan ni David ti kiddaw ni Abisai a mangpika ken Saul a sumalpot iti daga. (1 Sam. 26:8-11) Gapu ta nagpaiwanwan ni David iti Dios, determinado a nagtignay maitunos iti pagayatan ni Jehova ket saan a nagpaimpluensia iti imbaga ni Abisai.

10. Ania ti mabalin a pakasuotantayo, ken ania ti makatulong kadatayo tapno ditay maimpluensiaan?

¹⁰ Mabalin met a masuottayo no pilitendatayo dagiti kakaduatayo a sumurot iti kayatda imbes a suportarandatayo a mangaramid iti pagayatan ni Jehova. Mabalin nga adda dagiti kas ken Abisai a mangimpluensia kadatayo a sumiasi iti pagayatan ti Dios mainaig iti maysa a situasion. Tapno ditay maimpluensiaan, masapul a laglagipentayo ti panangmatmat ni Jehova ken determinadotayo nga agpaiwanwan kenkuana.

11. Ania ti maadalmo ken David no iti panangipangpangruna iti pagayatan ti Dios?

 ¹¹ Inkararag ni David ken Jehova a Dios: “Isuronak a mangaramid iti pagayatam.” (Basaen ti Salmo 143:5, 8, 10.) Imbes nga agpannuray ni David iti bukodna a kapanunotan wenno agpaimpluensia iti sabsabali, sigagagar a nagpaisuro iti Dios. ‘Minennamenna ni David ti isuamin nga aramid ni Jehova ken inut-utobna ti gapuanan ti Dios.’ Matarusantayo met ti pagayatan ti Dios no sukimatentayo ti Kasuratan ken mennamennaentayo ti adu a salaysay maipapan iti pannakilangen ni Jehova kadagiti tattao.

12, 13. Apay nga imbukbok ni David ti danum nga inyeg kenkuana ti tallo kadagiti maingel a lallakina?

¹² Adda pay maadaltayo iti wagas a panagtignay ni David. Maawatanna dagiti prinsipio ti Linteg ken kayatna nga annuroten dagita. Usigem ti napasamak idi inyebkas ni David a ‘makain-inum iti danum manipud iti pagurnongan ti danum ti Betlehem.’ Tallo kadagiti maingel a lallaki ni David ti simmarakusok iti siudad a sakup idi dagiti Filisteo. Nangalada iti danum ket inyegda kenkuana ngem “saan nga immannugot ni David a manginum iti dayta, no di ket imbukbokna nga agpaay ken Jehova.” Apay? Inlawlawag ni David: “Narigat a pagarupen iti biangko, no maipapan iti Diosko, nga aramidek daytoy! Rebbeng aya nga inumek ti dara dagitoy a lallaki a nangirisgo kadagiti kararuada? Ta inrisgoda dagiti kararuada tapno maiyegda dayta.”​—1 Cron. 11:15-19.

¹³ Ammo ni David a sigun iti Linteg, masapul a maibukbok ti dara agpaay ken Jehova ken saan a mabalin a kanen. Maawatanna met no apay. Ammo ni David a “ti kararua ti lasag adda iti dara.” Apay ngarud a dina kayat nga inumen ti danum idinto ta saan met a dara dayta? Matarusanna ti prinsipio a nakaibatayan dayta a bilin. Para ken David, dayta a danum ket kas kapateg ti dara dagiti tallo a lallaki. Ngarud, saanna a maitured nga inumen dayta isu nga imbukbokna iti daga.​—Lev. 17:11; Deut. 12:23, 24.

14. Ania ti nakatulong ken David a mangtulad iti panangmatmat ni Jehova?

 ¹⁴ Inkagumaan ni David a naan-anay a tungpalen ti linteg ti Dios. Inkantana: “Ti panangaramid iti pagayatam, O Diosko, nagragsakak, ket ti lintegmo adda kadagiti makin-uneg a pasetko.” (Sal. 40:8) Inadal ni David ti linteg ti Dios ken minennamennana dayta. Nagtalek a pagimbaganna dagiti bilin ni Jehova. Saan laeng a ti mismo a sasao ti Mosaiko a Linteg ti kayatna a tungpalen no di pay ket dagiti prinsipio a nakaibatayan dagita. No adalentayo ti Biblia, nasayaat a mennamennaentayo ti mabasatayo ken iyukuoktayo dayta iti pusotayo tapno agbalin a makaay-ayo ken Jehova ti aniaman a desisiontayo.

15. Iti ania a pamay-an a di rinaem ni Solomon ti Linteg ti Dios?

¹⁵ Adu a parabur ti impaay ni Jehova a Dios iti anak ni David a ni Solomon. Ngem idi agangay, saan a rinaem ni Solomon ti Linteg ti Dios. Dina impangag ti bilin ni Jehova a ti maysa nga ari saan koma a “mangpaadu iti assawa maipaay iti bagina.” (Deut. 17:17) Kinapudnona, nangasawa ni Solomon iti adu a ganggannaet a babbai. Idi lakayen, “dagiti met laeng assawana pinagannayasda ti pusona a sumurot kadagiti sabali a didios.” Aniaman ti mabalin a rasonna, “inrugi nga aramiden ni Solomon no ania ti dakes kadagiti mata ni Jehova, ket saanna a sinurot a naan-anay ni Jehova a kas ken David nga amana.” (1 Ar. 11:1-6) Nagpateg ngarud nga annurotentayo dagiti linteg ken prinsipio a masarakan iti Sao ti Dios! Ti maysa a pagarigan a napateg dayta ket no agplamplanotayo nga agasawa.

16. Kasano a magunggonaan dagidiay agplamplano nga agasawa no maawatanda ti anag ti bilin a makiasawa ‘laeng iti Apo’?

¹⁶ No adda ditay kapammatian nga agkursonada kadatayo, ti kadi tignaytayo iparangarangna ti panangmatmat ni David, wenno ti panangmatmat ni Solomon? Naibaga kadagiti pudno a Kristiano a makiasawada ‘laeng iti Apo.’ (1 Cor. 7:39) No kayat ti maysa a Kristiano ti makiasawa, masapul koma a kapammatianna ti pilienna. No maawatantayo ti anag daytoy a Nainkasuratan a pagalagadan, saantayo laeng nga agkedked a makiasawa iti maysa a di manamati no di ket ditay met pagustuan ti romantiko nga interesna kadatayo.

17. Ania ti makatulong kadatayo tapno saantayo a matnag iti silo ti pornograpia?

¹⁷ Usigem met no kasano a makatulong kadatayo ti sipapasnek a panagpaiwanwan ni David iti Dios tapno malabanantayo ti sulisog nga agbuya kadagiti pornograpiko a ladawan. Pangngaasim ta basaem dagiti sumaganad a teksto, panunotem dagiti prinsipio a linaon dagita, ken ikagumaam a tarusan ti pagayatan ni Jehova iti daytoy a banag. (Basaen ti Salmo 119:37; Mateo 5:28, 29; Colosas 3:5.) No utobentayo dagiti pagalagadan ti Dios, maliklikantayo ti silo ti pornograpia.

18, 19. (a) Nupay imperpekto ni David, kasano a nataginayonna ti anamong ti Dios? (b) Ania koma ti determinasionmo?

¹⁸ Nupay mapagulidanan ni David iti adu a banag, adda met dagiti nadagsen a basol a naaramidanna. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Cron. 21:1, 7) Ngem pinaneknekanna a nagbabawyanna dagita iti unos ti panagbiagna. Nagna iti sanguanan ti Dios “buyogen ti kinatarnaw ti puso.” (1 Ar. 9:4) Apay a kasta ti makunatayo? Agsipud ta inkagumaan ni David ti agtignay maitunos iti pagayatan ni Jehova.

¹⁹ Nupay imperpektotayo, mabalinnatayo nga agtultuloy nga anamongan ni Jehova. Sipapasnek ngarud nga adalentayo ti Sao ti Dios, mennamennaentayo ti maadaltayo, ken dagus nga iyaplikartayo dayta. Iti kasta, kaslatayto iti salmista a sipapakumbaba a nangikararag ken Jehova: “Isuronak a mangaramid iti pagayatam.”