1, 2. (a) Ania ti kaipapanan ti Hebreo a sao a naipatarus a “dayag”? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo iti daytoy nga artikulo?

ANIA ti mapanunotmo no mangngegmo ti sao a “dayag”? Ti kadi nadaeg a buya ti sangaparsuaan? (Sal. 19:1) Ti kadi dayag ken dayaw a maited kadagiti tattao nga addaan iti nagpaiduma a kinabaknang, sirib, wenno gapuanan? Iti Kasuratan, ti orihinal a Hebreo a sao para iti “dayag” ipasimudaagna ti kinadagsen. Idi un-unana—idi a ti kuarta ket naaramid iti napapateg a metal—no nadagdagsen ti sinsilio, dakdakkel ti balorna. Idi agangay, dagiti sao a naaramat a mangipasimudaag iti kinadagsen ket tumukoyen iti banag a dakkel ti pategna, nangayed, ken makapasiddaaw.

² Mabalin nga agamangatayo iti bileg, saad, wenno naaramidan ti maysa a tao, ngem ania ngata ti birbiroken ti Dios kadagiti tattao? Kinapudnona, ibaga ti Kasuratan nga adda dayag nga ipapaay ti Dios kadagiti tattao. Kas pagarigan, kuna ti Proverbio 22:4: “Ti bunga ti kinapakumbaba ken ti panagbuteng ken Jehova ket kinabaknang ken dayag ken biag.” Ken insurat met ni adalan a Santiago: “Agpakumbabakayo iti imatang ni Jehova, ket itan-oknakayto.” (Sant. 4:10) Ania ti dayag nga ipapaay ni Jehova kadagiti tattao? Ania ti mabalin a manglapped kadatayo nga umawat iti dayta? Ken kasanotayo a matulongan ti dadduma nga umawat iti daytoy a dayag?

3-5. Ania a dayaw ti pangiturongan kadatayo ni Jehova?

³ Inyebkas ti salmista ti panagtalekna nga ig-iggaman ni Jehova ti makannawan nga imana sa idalanna iti pudpudno a kinadayag. (Basaen ti Salmo 73:23, 24.) Kasano nga aramiden dayta ni Jehova? Idalanna dagiti napakumbaba nga adipenna agturong iti kinadayag babaen ti panangpadayawna kadakuada iti nadumaduma a pamay-an. Tulonganna ida a makatarus iti pagayatanna. (1 Cor. 2:7) Para kadagidiay dumngeg iti saona ken agtulnog kenkuana, ipaayanna ida iti pribilehio a maaddaan iti nasinged a relasion kenkuana.—Sant. 4:8.

 ⁴ Intalek met ni Jehova kadagiti adipenna ti Nakristianuan a ministerio kas nadayag a gameng. (2 Cor. 4:1, 7) Daytoy a ministerio ti mangiturong kadatayo iti kinadayag. Kadagidiay mangar-aramat iti pribilehioda a mangidayaw kenkuana ken tumulong iti dadduma, inkari ni Jehova: “Dagidiay mangpadayaw kaniak padayawakto.” (1 Sam. 2:30) Mapadpadayawanda gapu ta adda naimbag a naganda iti imatang ni Jehova ken iti dadduma nga adipen ti Dios.—Prov. 11:16; 22:1.

⁵ Ania ti masakbayan dagidiay ‘manginanama ken Jehova ken mangsalimetmet ti dalanna’? Naikari kadakuada: “Itan-oknakanto [ni Jehova] a mangtagikua iti daga. Inton magessat dagidiay nadangkes, makitamto dayta.” (Sal. 37:34) Segseggaanda ti awan kaaspingna a dayaw inton awatenda ti biag nga agnanayon.—Sal. 37:29.

6, 7. Apay nga adu ti saan a mamati ken Jesus?

⁶ Ania ti mabalin a makalapped iti panangawattayo iti dayag nga ipaay ni Jehova? Ti maysa isu ti nalabes a panagtalek iti opinion dagidiay saan nga agdaydayaw iti Dios. Usigem ti insurat ni apostol Juan maipapan iti sumagmamano a panguluen idi kaaldawan ni Jesus: “Nupay kasta, iti kinapudnona adu uray pay kadagiti agtuturay ti naaddaan iti pammati [ken Jesus], ngem gapu kadagiti Fariseo isu saanda nga ipudno, tapno saanda a maparuar manipud iti sinagoga; ta inayatda ti dayag dagiti tattao nga ad-adda pay ngem iti dayag ti Dios.” (Juan 12:42, 43) Nasaysayaat koma no di impangag dagitoy a panguluen ti ibagbaga dagiti Fariseo.

⁷ Iti nasapa a paset ti ministerio ni Jesus, imbatadna no apay nga adu ti saan nga umawat ken mamati kenkuana. (Basaen ti Juan 5:39-44.) Ginasut a tawtawen idin a padpadaanan ti nasion ti Israel ti iyaay ti Mesias. Idi inrugi ni Jesus ti mangisuro, mabalin a natarusan ti sumagmamano nga indibidual manipud iti padto ni Daniel a dimtengen ti naituding a tiempo a panagparang ti Mesias. Sumagmamano a bulan sakbayna, idi nangaskasaba ni Juan a Manangbautisar, adu ti nangisaludsod: “Isu ngata ti Kristo?” (Luc. 3:15) Itan, addan iti nagtetengngaanda ti Mesias a nabayagen nga ur-urayenda. Ngem saan nga inawat dagidiay nalaing iti Linteg. Imbatadna ti rason idi insaludsodna: “Kasano a mabalinyo ti mamati, idinto ta aw-awatenyo ti dayag manipud iti maysa ken maysa ket saanyo a sapsapulen ti dayag nga aggapu iti maymaysa a Dios?”

8, 9. Iyilustrarmo no kasano a mabalin a naringringbaw ti dayag ti tao ngem iti dayag ti Dios.

⁸ Para iti adu, mabalin a naringringbaw ti dayag ti tao ngem iti dayag ti Dios. Alaentay a pagarigan ti lawag. Napno ti uniberso iti lawag. Malagipmo kadi ti naudi a panangtangadmo iti langit iti maysa a naariwanas a rabii ket nariknam a kasla nalikmutka iti rinibu a bituen? Makapaamanga “ti dayag dagiti bituen.” (1 Cor. 15:40, 41) No addaka iti nakalawlawag a siudad ket matmatam ti langit iti kasta a naariwanas a rabii, maapresiarmo ngata ti kinaraniag dagiti bituen? Gapu iti lawag dagiti silaw ti siudad, gistay imposible a makitatayo ti lawag dagiti adayo a bitbituen. Kayatna kadi a sawen a dagiti silaw kadagiti kalsada, estadium, ken patpatakder ket naranraniag wenno nangayngayed ngem iti lawag dagiti bituen? Saan! Ti makagapu a kasla nalawlawag dagiti silaw ti siudad ket as-asidegda kadatayo ken makasingada iti panangmatmattayo kadagiti parsua ni Jehova. Tapno makitatayo ti nakaskasdaaw a tangatang iti rabii, masapul nga adaywan wenno ikkatentayo ti makasinga nga artipisial a lawag.

⁹ Kasta met, no ad-adda a tarigagayan ti pusotayo ti di umiso a kita ti dayag, marigatantayo a mangapresiar ken mangbirok iti manayon a dayag a kayat nga ipaay ni Jehova. Adu ti di nangipangag iti mensahe  ti Pagarian gapu ta maamakda iti reaksion dagiti gagayyem wenno kapamiliada. Ngem mabalin kadi a mapasamak dayta kadagiti dedikado nga adipen ti Dios? Ipapantayon a ti naibaga a pangasabaan ti maysa nga agtutubo ket iti lugar nga adu ti makaam-ammo kenkuana ngem saanda nga ammo a maysa a Saksi ni Jehova. Saan ngatan nga agtuloy gapu ta maamak? Wenno kasanon no ti maysa ket malalais gapu kadagiti nateokratikuan a kalatna? Itulokna kadi a maimpluensiaan ti desisionna kadagidiay awanan iti nalawag a naespirituan a panangmatmat? No ngay nakaaramid iti nadagsen a basol ti maysa a Kristiano, ilemmengna ngata ti basolna gapu iti amakna a madadael ti dayawna iti kongregasion wenno saanna a kayat a masaktan dagiti ay-ayatenna? Iti naud-udi a kaso, no maseknan ti maysa a mangisubli iti relasionna ken Jehova, ‘ayabanna dagiti lallakay iti kongregasion’ ket agpatulong kadakuada.—Basaen ti Santiago 5:14-16.

10. (a) Ania ti mabalin a mapasamak no nalabes ti panangpanunottayo iti makuna ti dadduma kadatayo? (b) Ania ti mainanamatayo no agtignaytayo a sipapakumbaba?

¹⁰ Nalabit ikagkagumaam ti agbalin a nataengan a Kristiano ngem adda kabsat a nangbalakad kenka. Mabalin a magunggonaanka no awatem ti balakadna imbes a tagibassitem dayta gapu iti amor propio (pride), panangsaluad iti reputasion wenno pagannayasan a mangikalintegan iti bagi. Wenno ipapanmon nga adda proyektoyo iti maysa a kabsat. Makikooperarka kadi laeng no mapadayawanka gapu kadagiti nagsayaat a kapanunotan ken panagreggetmo? No addaka iti maysa kadagitoy a situasion, mainanamam a “daydiay napakumbaba iti espiritu mangpetpetto iti dayag.”—Prov. 29:23.

11. Ania koma ti reaksiontayo no komendarandatayo, ken apay?

¹¹ Dagiti manangaywan ken dagiti ‘rumagragpat’ iti kasta nga akem masapul met nga agaluadda iti panagtarigagay iti dayaw manipud kadagiti tattao. (1 Tim. 3:1; 1 Tes. 2:6) Ania koma ti rumbeng a reaksion ti maysa a kabsat no naimpusuan a nakomendaran iti nasayaat a naaramidanna? Saan koma a kas ken Ari Saul a nangipatakder iti monumento maipaay kenkuana. (1 Sam. 15:12) Ngem bigbigenna ngata a ti nasayaat a nagapuananna ket gapu iti di kaikarian a kinamanangngaasi ni Jehova ken aniaman a panagballigina iti masanguanan ket agpannuray iti bendision ken tulong ni Jehova? (1 Ped. 4:11) Ti reaksiontayo no mapadayawantayo ipalgakna no ania a kita ti dayag ti tartarigagayantayo.—Prov. 27:21.

12. Apay a saan a dimngeg ken Jesus ti dadduma a Judio?

¹² Ti sabali pay a makalapped kadatayo a mangawat iti dayag nga aggapu iti Dios ket dagiti tarigagaytayo. Dagiti di umiso a tarigagay lapdannatayo a dumngeg iti kinapudno. (Basaen ti Juan 8:43-47.) Imbaga ni Jesus iti sumagmamano a Judio a dida impangag ti mensahena gapu ta ‘kayatda nga aramiden dagiti tarigagay ni amada a Diablo.’

13, 14. (a) Ania ti kuna dagiti managsukisok maipapan iti kapasidad ti utektayo a mangilasin iti timek ti tao? (b) Nakadepende iti ania ti pilientay a denggen?

¹³ No dadduma, ti laeng mangngegtayo ket dagiti banag a kayattayo a denggen. (2 Ped. 3:5) Pinarsuanatay ni Jehova nga addaan iti naisangsangayan nga abilidad a mangpili iti kayattay a denggen. Padasem ti agtalna biit ket ipamaysam a denggen no mano nga uni ti kabaelam a lasinen. Nalabit saanmo a nadnadlaw itay ti adu kadagita. Nupay kabaelan ti utekmo nga imutektekan ti nagduduma nga uni, matulongannaka met a dumngeg iti maysa laeng nga uni. Natakuatan dagiti managsukisok a marigatan ti tao a mangipamaysa iti panagdengngegna no adu ti aggigiddan nga agsao. Kayatna a sawen a no makangngegka iti aggidgiddan nga agsao, masapul a piliem no ania  kadagita ti ipamaysam a denggen. Ti laeng piliem ket ti kayatmo a denggen. Dagiti Judio a mayat a mangaramid kadagiti tarigagay ti amada, ti Diablo, saanda a nagimdeng ken Jesus.

¹⁴ Makaaw-awattayo kadagiti mensahe manipud iti ‘balay ti kinasirib’ ken ‘balay ti kinamaag.’ (Prov. 9:1-5, 13-17) Arigna nga agpada nga agpukpukkaw kadatayo ti kinasirib ken kinamaag. Asino ngata kadakuada ti denggentayo? Agpannuray kenka ti sungbat, depende no makinpagayatan ti kayatmo nga aramiden. Dagiti karnero ni Jesus denggenda ti timekna ken sumurotda kenkuana. (Juan 10:16, 27) Addada iti “dasig ti kinapudno.” (Juan 18:37) “Saanda nga ammo ti timek dagiti ganggannaet.” (Juan 10:5) Ipaay ti Dios ti dayag kadagita a napakumbaba a tattao.—Prov. 3:13, 16; 8:1, 18.

15. Kasano a dagiti rigat ni Pablo ‘kaipapananna ti dayag’ para kadagiti sabsabali?

¹⁵ Ti panagreggettayo a mangaramid iti pagayatan ti Dios ti tumulong iti dadduma nga umawat iti dayag. Insurat ni Pablo iti kongregasion ti Efeso: “Dawatek kadakayo a dikay sumuko gapu kadagitoy rigatko a maigapu kadakayo, ta dagitoy kaipapananda ti dayag kadakayo.” (Efe. 3:13) Kasano a dagiti rigat ni Pablo “kaipapananda ti dayag” kadagiti taga-Efeso? Ti panagtultuloy ni Pablo nga agserbi kadakuada iti laksid dagiti suot impakitana a nakapatpateg ti pribilehio a tagtagiragsaken dagiti taga-Efeso. No naupay ni Pablo gapu kadagiti napasaranna a rigat, saan ngata nga ipaspasimudaagna a saan a napateg ti relasionda ken Jehova, ti ministerioda, ken ti namnamada? Gapu iti panagibtur ni Pablo, impakitana a saan a sayang ti aniaman a panagsakripisio ti maysa a Kristiano.

16. Ania a rigat ti napasaran ni Pablo idiay Listra?

¹⁶ Panunotem ti epekto ti kinaregta ken panagibtur ni Pablo. Ipadamag ti Aramid 14:19, 20: “Dimteng dagiti Judio manipud Antioquia ken Iconio ket ginuyugoyda dagiti bunggoy, ket inuborda ni Pablo ken inulodda iti ruar ti siudad [ti Listra], nga impagarupda a natayen. Nupay kasta, idi linikmut dagiti adalan, timmakder ket simrek iti siudad. Ket iti sumaganad nga aldaw pimmanaw a kaduana ni Bernabe nga agturong idiay Derbe.” Panunotem laengen ti rigat ni Pablo a gistay natay gapu iti pannakauborna sa nagnagna pay iti 100 kilometro (60 milia) iti simmaganad nga aldaw!

17, 18. (a) Iti ania nga anag a ‘sinurot a sisisinged’ ni Timoteo ti panagsagaba ni Pablo idiay Listra? (b) Ania ti epektona ken Timoteo ti panagibtur ni Pablo?

¹⁷ Maysa kadi ni Timoteo kadagiti “adalan” a timmulong ken Pablo? Saan a direkta a nadakamat dayta iti libro ti Aramid, ngem posible a karaman ni Timoteo kadakuada.  Usigem ti insurat ni Pablo iti maikadua a suratna ken Timoteo: “Sinurotmo a sisisinged ti sursurok, ti dana ti panagbiagko, . . . ti kita ti bambanag a napasamak kaniak idiay Antioquia [pannakapapanaw iti siudad], idiay Iconio [gistay pannakaubor], idiay Listra [pannakaubor], ti kita dagiti pannakaidadanes nga inibturak; ngem nupay kasta ti Apo inispalnak kadagita amin.”—2 Tim. 3:10, 11; Ara. 13:50; 14:5, 19.

¹⁸ ‘Sinurot a sisisinged’ ni Timoteo dagidiay a pasamak ken ti panagibtur ni Pablo. Nayukuok dagitoy iti panunot ni Timoteo. Idi sinarungkaran ni Pablo ti Listra, nakitana a maysan ni Timoteo a mapagulidanan a Kristiano, a “naimbag ti damagna kadagiti kakabsat idiay Listra ken Iconio.” (Ara. 16:1, 2) Idi agangay, nakualipikar ni Timoteo a mangibaklay kadagiti nadagsen a responsabilidad.—Fil. 2:19, 20; 1 Tim. 1:3.

19. Ania ti epektona iti dadduma ti panagibturtayo?

¹⁹ Mabalin a kasta met ti epektona iti dadduma ti panagreggettayo a mangaramid iti pagayatan ti Dios—nangruna kadagiti agtutubo, nga adu kadakuada ti nalabit pakaitalkanto ti napapateg nga annongen iti organisasion. No palpaliiwendatayo, makasursuroda saan laeng nga iti pamay-antayo a makisarita kadagiti tattao iti ministerio no di pay ket iti pamay-an a panangsango kadagiti problema iti biag. ‘Intultuloy ni Pablo nga ibturan ti amin a bambanag’ tapno ti amin nga agtultuloy a matalek ‘magun-odanda ti pannakaisalakan agraman ti agnanayon a dayag.’—2 Tim. 2:10.

20. Apay a rumbeng nga itultuloytayo a sapulen ti dayag nga aggapu iti Dios?

²⁰ Gapuna, saan kadi a rumbeng nga itultuloytayo a ‘sapulen ti dayag nga aggapu iti maymaysa a Dios’? (Juan 5:44; 7:18) Wen, rumbeng laeng! (Basaen ti Roma 2:6, 7.) Ipaay ni Jehova ti “agnanayon a biag kadagidiay mangsapsapul iti dayag ken dayaw.” Gapu iti ‘panagibturtayo iti aramid a naimbag,’ mapabileg met ti dadduma nga agtalinaed a matalek, ket pakagunggonaanda dayta. Ngarud, diyo itulok nga adda manglapped kadakayo a mangawat iti dayag nga ipaay ti Dios.