Panangpakan iti Adu Babaen Kadagiti Ima ti Sumagmamano
“Kalpasan a napispisina dagiti tinapay, [ni Jesus] imbunongna ida kadagiti adalan, dagiti adalan kalpasanna imbunongda kadagiti bunggoy.”—MAT. 14:19.
1-3. Isalaysayyo no kasano a pinakan ni Jesus ti dakkel a bunggoy iti asideg ti Betsaida. (Kitaenyo ti ladawan iti ngato.)
ILADAWANYO iti panunotyo ti eksena. (Basaen ti Mateo 14:14-21.) Sakbay unay ti Paskua idi 32 C.E., maysa a bunggoy a buklen ti agarup 5,000 a lallaki, malaksid pay kadagiti babbai ken ubbing, ti simmurot ken ni Jesus ken dagiti adalanna iti awan matagtagitaona a disso iti asideg ti Betsaida, maysa a purok iti makin-amianan a takdang ti Baybay ti Galilea.
2 Simnek ti asi ni Jesus kadagiti tattao idi makitana ida, isu a pinaimbagna dagiti masakit kadakuada ken adu a banag ti insurona maipapan iti Pagarian ti Dios. Idi sumipngeten, kinuna dagiti adalan ken Jesus a pagawidennan dagiti tattao tapno mapanda kadagiti kabangibang a purok ket gumatangda iti kanenda. Ngem kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Ikkanyo ida iti makan.” Nasdaawda la ketdi iti imbagana, ta kasano koma a mapakan ti kasta kaadu idinto ta lima laeng a tinapay ken dua a babassit nga ikan ti adda?
3 Gapu iti asina, nagaramid ni Jesus iti milagro—ti kakaisuna a milagro nga agpapada nga insalaysay dagiti uppat a nangisurat iti Ebanghelio. (Mar. 6:35-44; Luc. 9:10-17; Juan 6:1-13) Binilin ni Jesus dagiti adalanna a pagtugawenda dagiti tattao iti karuotan a magrupogrupo iti saglilimapulo ken sagsasangagasut. Kalpasan a nagyaman iti Dios, pinispisina dagiti tinapay ken biningbingayna dagiti ikan. Kalpasanna, imbes a ni Jesus a mismo ti mangibunong iti taraon, imbunongna dayta “kadagiti adalan, dagiti adalan kalpasanna imbunongda kadagiti bunggoy.” Nakaskasdaaw ta napakan ti amin ken adda pay sobra! Panunotenyo: Rinibu ti napakan ni Jesus babaen kadagiti ima ti sumagmamano—dagiti adalanna. *
4. (a) Ania a kita ti taraon ti ad-adda a pakaseknan ni Jesus nga ipaay, ken apay? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy a pagadalan nga artikulo ken iti sumaganad?
4 Ad-adda a maseknan ni Jesus iti panangipaay iti naespirituan a taraon kadagiti pasurotna. Ammona a ti pannangan iti naespirituan a taraon—dagiti kinapudno a linaon ti Sao ti Dios—ket mangiturong iti biag nga agnanayon. (Juan 6:26, 27; 17:3) Gapu iti isu met laeng nga asi a nangtignay kenkuana a nangpakan iti adu a tattao babaen iti tinapay ken ikan, adu nga oras ti binusbos a mismo ni Jesus a nangisuro kadagiti pasurotna. (Mar. 6:34) Ngem ammona nga ababa ti tiempo a kaaddana ditoy daga ken agsubli met laeng idiay langit. (Mat. 16:21; Juan 14:12) Uray adda idiay langit, kasano a maitultuloy ni Jesus a taraonan a naimbag iti naespirituan dagiti pasurotna? Kas met laeng iti inaramidna idi—pakanenna ti adu babaen kadagiti ima ti sumagmamano. Ngem siasino dagita a sumagmamano? Kitaentayo no kasano nga inusar ni Jesus ti sumagmamano a mangpakan iti adu a napulotan a pasurotna idi umuna a siglo. Kalpasanna, iti sumaganad nga artikulo, usigentayo daytoy a saludsod a nagpateg iti tunggal maysa kadatayo: Kasano a mailasintayo ti sumagmamano nga us-usaren ita ni Jesus a mangpakan kadatayo?
Rinibu ti napakan babaen kadagiti ima ti sumagmamano (Kitaenyo ti parapo 4)
NANGPILI NI JESUS ITI SUMAGMAMANO
5, 6. (a) Ania a nagpateg a desision ti inaramid ni Jesus tapno masigurado a mataraonan a naimbag dagiti pasurotna iti naespirituan kalpasan ti ipapatayna? (b) Kasano nga insagana ni Jesus dagiti apostolna para iti napateg nga akem kalpasan ti ipapatayna?
5 Ti responsable nga ulo ti pamilia ket mangaramid kadagiti urnos tapno maaywanan ti pamiliana no bilang ta isu ket matay. Umasping iti dayta, ni Jesus—nga agbalinto pay laeng idi nga Ulo ti kongregasion Kristiano—ket nangaramid kadagiti urnos tapno masigurado a kalpasan ti ipapatayna, maaywanan dagiti pasurotna iti naespirituan. (Efe. 1:22) Kas pagarigan, agarup dua a tawen sakbay a natay, adda nagpateg a desision nga inaramid ni Jesus. Pinilina ti umuna kadagiti sumagmamano nga usarennanto a mangpakan iti adu. Usigentayo ti napasamak.
6 Kalpasan ti agpatnag a panagkararagna, inummong ni Jesus dagiti adalanna ket nangpili kadakuada iti 12 nga agbalin nga apostolna. (Luc. 6:12-16) Iti simmaganad a dua a tawen, naisangsangayan ti kinasingedna kadagiti 12. Insurona ida babaen iti sao ken aramid. Ammona a nagadu ti masapul a sursuruenda; kinapudnona, nagtultuloy a naawaganda iti “adalan.” (Mat. 11:1; 20:17) Impaayanna ida iti napateg a balakad ken sinanayna ida a naimbag iti ministerio. (Mat. 10:1-42; 20:20-23; Luc. 8:1; 9:52-55) Nalawag nga isagsaganana ida para iti napateg nga akem kalpasan ti ipapatayna ken panagsublina idiay langit.
7. Kasano a nangipaay ni Jesus iti pamalatpatan no ania ti rumbeng a kangrunaan a pakaseknan dagiti apostol?
7 Ania ti agbalin nga akem dagiti apostol? Bayat nga umad-adani ti Pentecostes 33 C.E., nabatad nga agserbi dagiti apostol iti ‘akem a panangaywan.’ (Ara. 1:20) Ngem ania ti kangrunaan a pakaseknanda? Kalpasan ti panagungarna, nangipaay ni Jesus iti pamalatpatan iti pannakisaritana ken apostol Pedro. (Basaen ti Juan 21:1, 2, 15-17.) Iti imatang ti dadduma pay nga apostol, kinuna ni Jesus ken Pedro: “Pakanem dagiti babassit a karnerok.” Imparipirip ngarud ni Jesus a dagiti apostolna ket karaman kadagiti sumagmamano nga usarenna a mangipaay iti naespirituan a taraon para iti adu. Anian a makatukay ken nalawag a pakakitaan iti panangipateg ni Jesus kadagiti ‘babassit a karnerona’! *
PANANGPAKAN ITI ADU MANIPUD IDI PENTECOSTES NGA AGPATPATULOY
8. Kasano nga impakita dagiti baro a manamati idi Pentecostes a nalawag a nailasinda no siasino ti us-usaren ni Kristo?
8 Manipud idi Pentecostes 33 C.E., ti napagungar a Kristo inusarna dagiti apostolna a mangpakan iti amin a dadduma pay a napulotan nga adalanna. (Basaen ti Aramid 2:41, 42.) Dagiti Judio ken proselita a nagbalin a napulotan iti espiritu a Kristiano iti daydi nga aldaw nalawag a nailasinda no siasino ti us-usaren ni Kristo. Dagus nga “intuloyda nga impamaysa ti bagbagida,” wenno nagtalinaedda a nasungdo “iti sursuro dagiti apostol.” Dagiti baro a manamati mabisinda unay idi iti naespirituan a taraon, ket ammoda ti pakagun-odanda iti dayta. Buyogen ti di maisin a kinasungdo, nagpannurayda kadagiti apostol para iti pannakailawlawag dagiti sinao ken inaramid ni Jesus ken ti kaipapanan dagiti kasuratan mainaig kenkuana. *—Ara. 2:22-36.
9. Kasano nga impakita dagiti apostol nga impamaysada ti responsabilidadda a mangpakan kadagiti karnero ni Jesus?
9 Impamaysa dagiti apostol ti responsabilidadda a mangpakan kadagiti karnero ni Jesus. Kas pagarigan, imutektekantayo no kasanoda a tinaming ti maysa a sensitibo ken posible a mamagsisina nga isyu a rimsua iti kabbuangay idi a kongregasion. Mainaig met laeng dayta iti taraon—material a taraon. Dagiti balo a babbai a Griego ti pagsasaoda ket maliwliwayan iti inaldaw a pannakaiwaras ti taraon, ngem saan a naliwayan dagiti balo a babbai a Hebreo ti pagsasaoda. Kasano a rinisut dagiti apostol daytoy a sensitibo nga isyu? “Ti sangapulo ket dua” nangdutokda iti pito a kualipikado a kakabsat a lallaki a mangasikaso iti “nasken nga aramid,” ti panagiwaras iti taraon. Para kadagiti apostol—a kaaduan ket awan duadua a nakiraman iti panagiwaras iti taraon kadagiti simimilagro a pinakan ni Jesus—napatpateg nga ipamaysada ti naespirituan a panangpakan, isu nga impamaysada ti panawenda iti “ministerio ti sao.”—Ara. 6:1-6.
10. Kasano nga inusar ni Kristo dagiti apostol ken lallakay idiay Jerusalem?
10 Idi 49 C.E., addan dadduma pay a kualipikado a panglakayen a naitimpuyog kadagiti nabatbati nga apostol. (Basaen ti Aramid 15:1, 2.) Dagiti “apostol ken lallakay idiay Jerusalem” ti nagserbi kas bagi a manarawidwid. Kas Ulo ti kongregasion, inusar ni Kristo daytoy a bassit a grupo dagiti kualipikado a lallaki a mangrisut kadagiti isyu mainaig iti doktrina ken mangimaton ken mangiwanwan iti panangikasaba ken panangisuro iti naimbag a damag ti Pagarian.—Ara. 15:6-29; 21:17-19; Col. 1:18.
11, 12. (a) Ania ti mangipakita a binendisionan ni Jehova ti urnos nga inusar ti Anakna a mangpakan kadagiti kongregasion idi umuna a siglo? (b) Kasano a nalawag a nailasin no siasino dagiti us-usaren idi ni Kristo a mangpakan iti naespirituan?
11 Binendisionan kadi ni Jehova ti urnos nga inusar ti Anakna a mangpakan kadagiti kongregasion idi umuna a siglo? Wen! Kasanotayo a masigurado? Kastoy ti kuna ti libro nga Aramid: “Ita bayat ti panagdaliasatda [ni apostol Pablo ken dagiti kakaduana] kadagiti siudad iyawatda kadagidiay adda sadiay dagiti bilin a napagtitinongan dagiti apostol ken lallakay nga adda idiay Jerusalem tapno salimetmetanda. Gapuna, iti kinapudnona, dagiti kongregasion nagtultuloy a mapatibker iti pammati ken umadu iti bilang iti inaldaw-aldaw.” (Ara. 16:4, 5) Imutektekanyo a rimmang-ay dagidi a kongregasion gapu iti nasungdo a pannakikooperarda iti bagi a manarawidwid idiay Jerusalem. Saan kadi a pammaneknek dayta a bembendisionan ni Jehova ti urnos nga inusar ti Anakna a mangpakan kadagiti kongregasion? Laglagipentayo a posible laeng ti naespirituan a kinarang-ay no adda pamendision ni Jehova.—Prov. 10:22; 1 Cor. 3:6, 7.
12 Nakitatayo nga adda urnos nga inaramid ni Jesus iti panangpakan kadagiti pasurotna: Pinakanna ti adu babaen kadagiti ima ti sumagmamano. Nalawag idi no siasino dagiti us-usarenna a mangpakan iti naespirituan. Kas pagarigan, makita ti pammaneknek a dagiti apostol—dagiti immuna a miembro ti bagi a manarawidwid—ket supsuportaran ti Dios. “Babaen iti im-ima dagiti apostol adu dagiti pagilasinan ken dagiti tanda a nagtultuloy a napasamak iti tengnga dagiti tattao,” kuna ti Aramid 5:12. * Gapuna, saanen a kasapulan pay nga isaludsod dagidiay nagbalin a Kristiano, ‘Siasino a talaga dagiti us-usaren ni Kristo a mangpakan kadagiti karnerona?’ Ngem idi arinunos ti umuna a siglo, nagbaliw ti kasasaad.
Idi umuna a siglo, nalawag ti pammaneknek no siasino dagiti us-usaren ni Jesus a mangpakan iti kongregasion (Kitaenyo ti parapo 12)
IDI IMMADU DAGITI DAKES A RUOT KEN MANMANO DAGITI TRIGO
13, 14. (a) Ania ti imbaga ni Jesus a mapasamak iti kongregasion Kristiano? Kaano a nangrugi a napasamak dayta? (b) Ania ti dua a pagtaudan ti panangatakar? (Kitaenyo ti footnote iti ngudo ti artikulo.)
13 Impadto ni Jesus a maatakar ti kongregasion Kristiano. Laglagipentayo nga iti naimpadtuan a pangngarigna maipapan kadagiti trigo ken dakes a ruot, kinuna ni Jesus a ti talon a nabiit pay a namulaan iti trigo (dagiti napulotan a Kristiano) ket mamulaan met kadagiti dakes a ruot (dagiti sinsinan Kristiano). Imbagana a dagita a grupo ket mabay-an nga aggiddan a dumakkel—agingga iti panagani, a mapasamak iti “panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mat. 13:24-30, 36-43) Di nagbayag, napasamak dagiti imbaga ni Jesus. *
14 Nakastrek ti apostasia idi umuna a siglo, ngem dagiti matalek nga apostol ni Jesus nagtignayda “a kas pangtiped” iti impluensia dagiti palso a sursuro. (2 Tes. 2:3, 6, 7) Ngem idi natayen ti kaudian kadagiti apostol, rimmamut ken rimmangpaya ti apostasia bayat ti naunday a panawen ti idadakkel a nagpaut iti adu a siglo. Kabayatan met dayta a tiempo, immadu ti dakes a ruot ken manmano dagiti trigo. Awan idi ti organisado a grupo nga agtultuloy a mangipapaay iti naespirituan a taraon. Agbalbaliwto dayta. Ngem ti saludsod, Kaano?
TIEMPO TI PANAGANI—SIASINO TI MANGPAKAN?
15, 16. Ania ti resulta ti kinaanep dagiti Estudiante ti Biblia a nangadal iti Kasuratan? Ania a saludsod ti tumaud?
15 Bayat nga umad-adani ti panagpatingga ti tiempo ti idadakkel, adda dagiti nangipakita iti nasged nga interes iti kinapudno nga isursuro ti Biblia. Idi 1870’s, adda nagtataripnong a bassit a grupo dagiti napasnek nga agbirbirok iti kinapudno ket nangbuangayda kadagiti klase tapno adalenda ti Biblia. Saanda a paset dagiti dakes a ruot—dagiti sinsinan Kristiano a kameng dagiti relihion ken sekta ti Kakristianuan. Dagita a napasnek nga Estudiante ti Biblia, kas awagda iti bagbagida, siaannad ken sipapasnek a sinukimatda ti Sao ti Dios buyogen ti napakumbaba a puso ken silulukat a panunot.—Mat. 11:25.
16 Nagsayaat ti resulta ti kinaanep dagiti Estudiante ti Biblia a nangadal iti Kasuratan. Dagidiay a nasungdo a lallaki ken babbai imbutaktakda dagiti palso a doktina ken insaknapda dagiti naespirituan a kinapudno. Nangipablaak ken nangiwarasda kadagiti naibatay iti Biblia a literatura iti intero a lubong. Gapuna, natukay ti puso ken nakombinsir ti panunot ti adu a mabisin ken mawaw iti naespirituan a kinapudno. Tumaud ngarud daytoy a saludsod: Dagiti kadi Estudiante ti Biblia kadagiti tawen sakbay ti 1914 ti nadutokan a grupo nga usaren ni Jesus a mangpakan kadagiti karnerona? Saan. Madama pay laeng idi ti tiempo ti idadakkel, ken mabukbukel pay laeng ti grupo a maaramat a mangipaay iti naespirituan a taraon. Saan pay a dimteng ti tiempo a pannakaisina dagiti arig-dakes a ruot a sinsinan Kristiano manipud kadagiti arig-trigo a pudno a Kristiano.
17. Ania nga agkakapateg a pasamak ti nangrugi idi 1914?
17 Kas naadaltayo iti napalabas nga artikulo, nangrugi idi 1914 ti panawen ti panagani. Iti dayta a tawen, adu nga agkakapateg a banag ti nangrugi a mapasamak. Naitrono ni Jesus kas Ari, ken nangrugi ti maudi nga al-aldaw. (Apoc. 11:15) Manipud idi 1914 agingga iti umuna a paset ti 1919, ni Jesus ken ti Amana sinukimat ken dinalusanda ti naespirituan a templo. * (Mal. 3:1-4) Kalpasanna, manipud idi 1919, nangrugin ti pannakaurnong dagiti trigo. Tiempo met kadin a dutokan ni Kristo ti maysa nga organisado a grupo a mangipaay iti naespirituan a taraon? Wen!
18. Ania a panangdutok ti impadto ni Jesus nga aramidenna, ken ania ti napateg a saludsod kalpasan a nangrugi ti maudi nga al-aldaw?
18 Iti padtona maipapan iti tiempo ti panungpalan, kinuna ni Jesus nga isu ket mangdutok iti “adipen” a mangipaay iti naespirituan a ‘taraon iti umiso a tiempo.’ (Mat. 24:45-47) Siasino dayta nga “adipen”? Kas met laeng iti inaramidna idi umuna a siglo, mangpakan manen ni Jesus iti adu babaen kadagiti ima ti sumagmamano. Ngem kalpasan a nangrugi ti maudi nga al-aldaw, ti napateg a saludsod ket, Siasino dagita a sumagmamano? Dayta ken ti dadduma pay a saludsod maipapan iti padto ni Jesus ket masungbatan iti sumaganad nga artikulo.
^ par. 3 Parapo 3: Iti sabali pay a gundaway, idi simimilagro a pinakan ni Jesus ti 4,000 a lallaki, malaksid pay kadagiti babbai ken ubbing, nangipaay manen iti taraon “kadagiti adalan, dagiti adalan kalpasanna imbunongda kadagiti bunggoy.”—Mat. 15:32-38.
^ par. 7 Parapo 7: Idi kaaldawan ni Pedro, nailangitan ti namnama ti amin a mapakan a “babassit a karnero.”
^ par. 8 Parapo 8: Yantangay dagiti baro a manamati “intuloyda nga impamaysa ti bagbagida iti sursuro dagiti apostol,” regular ngarud idi a mangisursuro dagiti apostol. Ti dadduma kadagiti pannursuro dagiti apostol ket permanente a nailanad kadagiti naipaltiing a libro a paset itan ti Kristiano a Griego a Kasuratan.
^ par. 12 Parapo 12: Nupay adda dadduma pay, malaksid kadagiti apostol, nga immawat kadagiti namilagruan a sagut ti espiritu, agparang nga iti kaaduan a gundaway, dagiti namilagruan a sagsagut ket direkta nga impaay ti maysa nga apostol wenno naipaay iti presensia ti maysa nga apostol.—Ara. 8:14-18; 10:44, 45.
^ par. 13 Parapo 13: Ipakita ti sasao ni apostol Pablo iti Aramid 20:29, 30 nga adda dua a pagtaudan ti pannakaatakar ti kongregasion. Umuna, dagiti sinsinan Kristiano ket ‘sumrek iti nagtetengngaan’ dagiti pudno a Kristiano. Maikadua, ‘manipud kadagiti’ pudno a Kristiano, agbalin nga apostata ti dadduma, nga agsaoda iti “tiritir a bambanag.”
