“ADTOY! Ti annak ket tawid manipud ken Jehova; ti bunga ti tian ket gunggona,” kuna ti Biblia. (Sal. 127:3) Di ngarud pakasdaawan a kasta unay ti rag-o dagiti Kristiano a nagannak iti aldaw a pannakaipasngay ti maladagada.

Ngem dayta a rag-o ket napakuyogan iti dakkel a responsabilidad. Tapno dumakkel ti ubing nga agbalin a nasalun-at nga adulto, kasapulanna ti regular a nasustansia a taraon. Tapno matulongan ti anak a mangsalimetmet iti pudno a panagdayaw, kasapulanna ti naespirituan a taraon ken panangiwanwan dagiti nagannak a mangikagkagumaan a mangitukit iti pusona kadagiti nadiosan a prinsipio. (Prov. 1:8) Kaano a masapul a mangrugi ti kasta a panangsanay, ken ania ti ramanen dayta?

Usigentayo ti maipapan ken Manoa, maysa a Danita nga agnanaed iti ili ti Zora iti Israel. Imbaga ti anghel ni Jehova iti lupes nga asawa ni Manoa a mangipasngayto iti anak a lalaki. (Uk. 13:2, 3) Nakaragrag-o la ketdi dagita a matalek nga agassawa idi naammuanda dayta. Ngem adda banag a pakaseknanda unay. Inkararag ni Manoa: “Dispensarennak, Jehova. Ti lalaki ti pudno a Dios a kaibabaonmo, bay-am, pangngaasim, nga umay manen kadakami ket isuronakami no ania ti rebbeng nga aramidenmi iti ubing a mayanakto.” (Uk. 13:8) Maseknan da Manoa ken ni baketna no kasano a padakkelenda ti maipasngayto nga anakda. Sigurado nga insuroda iti anakda a ni Samson ti linteg ti Dios, ket nagballigi ti panagreggetda. “Idi agangay [ni Samson] rinugian a tignayen ti espiritu ni Jehova,” kuna ti Biblia. Kas resultana, nakaaramid ni Samson iti adu a mannakabalin nga ar-aramid kas maysa kadagiti ukom iti Israel.—Uk. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.

Kasano ti rumbeng a kasapa ti panangsanay iti ubing? “Manipud kinamaladaga,” nasanay ni Timoteo iti “nasantuan a sursurat” babaen ken nanangna a Eunice ken lolana a Loida. (2 Tim. 1:5; 3:15) Wen, maladaga pay laeng ni Timoteo idi masanay maipapan iti Kasuratan.

Umiso laeng nga ikararag dagiti Kristiano a nagannak ti panangiwanwan ti Dios ken agplanoda a nasakbay tapno masanayda ti anakda ‘manipud kinamaladagana.’ “Dagiti gakat daydiay nasaet sigurado a mangipaay iti pagsayaatan,” kuna ti Proverbio 21:5. Sakbay pay a maipasngay ti anakda, sigurado nga agsagsaganan dagiti nagannak. Mabalin nga ilistada pay ketdi dagiti kasapulanto ti maladagada. Napateg met nga iplanoda no kasano nga isuroda iti anakda dagiti naespirituan a bambanag. Ti koma kalatda ket sanayenda ti anakda bayat a maladaga pay.

Kastoy ti kuna ti libro nga Early Childhood Counts—A Programming Guide on Early Childhood Care for Development: “Dagiti umuna a bulbulan kalpasan a maipasngay ti maladaga ket nakapatpateg iti pannakapatanor dagiti abilidad ti utekna. Bayat daytoy a tiempo, ti bilang dagiti synapses—dagiti koneksion a mamagbalin a posible ti panagsursuro—ket umadu iti mamin-20.” Nagsayaat ngarud a gundawayan dagiti nagannak dayta nga ababa a tiempo a mangyukuok iti panunot ti anakda iti naespirituan a kapanunotan ken nasayaat a kababalin!

Kuna ti maysa nga ina a regular pioneer maipapan iti agtutubon a balasangna: “Itugtugotkon ti anakko iti ministerio uray makabulanna pay laeng idi. Uray saanna pay a maawatan ti mapaspasamak, ammok a magunggonaanto iti dayta a nasapa a pannakasanay. Idi duan ti tawenna, kabaelannan ti agipaima iti tracts kadagiti makasaritami iti pangasabaan.”

Makagunggona ti nasapa a panangsanay iti ubing. Nupay kasta, ammo dagiti nagannak a saan a nalaka nga isuro kadagiti annakda ti naespirituan a bambanag.

Mabalin a marigatan dagiti nagannak a mangisuro kadagiti ubbing gapu ta nalaka a mauma dagitoy ken saanda a makapagbayag nga agatension. Nalakada a masingsinga gapu ta nausiosoda ken kayatda a sukisoken dagiti bambanag iti aglawlawda. Ania ti mabalin nga aramiden dagiti nagannak tapno matulonganda ti anakda nga agatension iti banag a kayatda nga isuro?

Usigem ti kinuna ni Moises iti Deuteronomio 6:6, 7: “Dagitoy a sasao nga ibilbilinko kenka ita nga aldaw addadanto ita pusom; ket masapul nga iyukuokmo ida iti anakmo ken sawem ti maipapan kadagita no agtugawka iti balaymo ken no magnaka iti dalan ken no agiddaka ken no bumangonka.” Ti sao nga ‘iyukuok’ kaipapananna ti panangisuro babaen ti masansan a panangulit. Ti bassit nga ubing ket kas iti bassit pay a mula a masapul a regular a masibugan. No ti panangulit ket makatulong kadagiti natataengan tapno matandaananda dagiti napateg a bambanag, sigurado a makatulong met dayta kadagiti ubbing!

Kasapulan a mangiwaya dagiti nagannak iti tiempo tapno maisuroda kadagiti annakda ti kinapudno maipapan iti Dios. Saan a kaskarina dayta gapu ta masansan nga okupado dagiti nagannak. Ngem imparegta ni apostol Pablo a ‘gatangentayo ti nainggundawayan a tiempo’ para iti napapateg a Nakristianuan nga aktibidad. (Efe. 5:15, 16) Kasano? Para iti maysa a Kristiano nga ama ken panglakayen a ni baketna ket payunir a kanayon a mapan mangasaba, saan a nalaka a balansien ti panawen para iti panangsanay iti ubing, panangasikaso kadagiti responsabilidad  iti kongregasion, ken iti sekular a trabaho. Kasano a naiwayaanda ti panangsanay iti balasangda? Kuna ti ama: “Kada bigat sakbay a mapanak agtrabaho, ibasami iti anakmi Ti Librok Dagiti Estoria ti Biblia wenno ti bokleta a Panangsukimat iti Kasuratan iti Inaldaw. Siguraduenmi nga ibasaanmi sakbay a maturog iti rabii, kasta met nga itugotmi no mapankami mangasaba. Saanmi kayat a masayang ti umuna a tawtawen ti kinaubingna.”

Siempre, kayattayo a dumakkel a responsable dagiti annaktayo. Ngem ti kangrunaan a rason a sanayentayo ida ket tapno masursuroda nga ayaten ti Dios iti pusoda.—Mar. 12:28-30.

Kuna ti Salmo 127:4: “Kas kadagiti pana iti ima ti nabileg a lalaki, kasta ti annak ti kinaagtutubo.” No kasta, mayarig dagiti annak kadagiti pana a masapul a maiturong a naimbag iti puntiria. No imbiaten ti pumapana ti panana, saannan a maibabawi dayta. Iti umasping a pamay-an, saan nga agbayag dagiti annak iti poder dagiti nagannakda. Masapul ngarud nga usaren dagiti nagannak dayta nga ababa a tiempo a mangitukit iti panunot ken puso dagiti annakda kadagiti nadiosan a prinsipio.

Insurat ni apostol Juan maipapan kadagiti naespirituan nga annakna: “Awanen ti . . . dakdakkel pay a pakaigapuan ti [panagyamanko] ngem kadagitoy a banag, a mangngegko koma a ti annakko agtultuloyda a magna iti kinapudno.” (3 Juan 4) Mabalin a kasta met ti panagyaman dagiti Kristiano a nagannak no makitada nga ‘agtultuloy a magna iti kinapudno’ dagiti annakda.