1, 2. (a) Ania a balakad ti naipaltiing nga isurat ni Solomon para kadagiti agtutubo? (b) Apay nga interesado met koma iti dayta dagiti Kristiano nga agtawen iti 50 wenno nasursurok pay?

NAPALTIINGAN ni Ari Solomon a mangibaga kadagiti agtutubo: “Lagipem . . . ti Naindaklan a Namarsuam kadagiti aldaw ti kinaagtutubom, sakbay nga umay dagiti makadidigra nga aldaw.” Ania dagita a “makadidigra nga aldaw”? Nagaramat ni Solomon iti makapainteres ken naindaniwan a sasao iti panangdeskribirna iti dayta—panagpigerger ti im-ima, panagkutukot ti tumtumeng, panagtuppol, panagkudrep ti panagkita, ikakapuy ti panagdengngeg, panaguban, ken panagkubbo. Dayta ti gapuna nga imbaga ni Solomon a lagipentayo ti Naindaklan a Namarsua bayat nga agtutubotayo pay.—Basaen ti Eclesiastes 12:1-5.

² Napigsa pay ti adu a Kristiano nupay agtawendan iti 50 wenno nasursurok pay. Mabalin nga agubandan ngem saanda pay a nakapuy a kas iti inladawan ni Solomon. Mabalin kadi a magunggonaan dagitoy a nataenganen a Kristiano manipud iti naipaltiing a balakad para kadagiti agtutubo a: “Lagipem . . . ti Naindaklan a Namarsuam”?  Ania ti kaipapanan dayta a balakad?

3. Ania ti ramanen ti pananglagiptayo iti Naindaklan a Namarsua?

³ Nalabit nabayagkan nga agserserbi ken Jehova, ngem nasayaat met nga iwayaam ti mangutob iti kinanaindaklan ti Namarsua kadatayo. Saan kadi a nakaskasdaaw ti biag? Saantayo a naan-anay a matarusan ti nakarikrikut a pannakadisenio ti nadumaduma a parparsua. Gapu iti nakaskasdaaw a bambanag nga inaramid ni Jehova, matagiragsaktayo ti biag iti nakaad-adu a pamay-an. No utobentay ti parparsua ni Jehova, maipalagip kadatayo ti ayat, sirib, ken pannakabalinna. (Sal. 143:5) Ngem karaman met iti pananglagiptayo iti Naindaklan a Namarsua ti panangpampanunottayo kadagiti pagrebbengantayo kenkuana. Bayat nga ut-utobentayo dagitoy, matignaytayo nga agyaman kenkuana babaen ti panangaramidtayo iti amin a kabaelantayo nga agserbi kenkuana agingga a sibibiagtayo.—Ecl. 12:13.

4. Ania a saludsod ti mabalin nga utoben dagiti aduanen kapadasan a Kristiano, ken apay?

⁴ No adun ti kapadasam kas adulto, isaludsodmo iti bagim, ‘Ania ti pangusarak iti biagko itan bayat nga adda pay pigsak?’ Kas aduan kapadasan a nataengan a Kristiano, adda dagiti oportunidadmo nga awan iti dadduma. Mabalinmo nga iyallatiw kadagiti agtutubo ti nasursurom maipapan ken Jehova. Maparegtam ti dadduma no iyestoriam dagiti kapadasam iti panagserbim iti Dios. Inkararag ni Ari David a maaddaan koma isuna kadagiti kasta a gundaway. Insuratna: “O Dios, insuronak nanipud pay kinaagtutubok . . . Uray pay agingga iti kinalakay ken kinaubanan, O Dios, saannak a baybay-an, agingga a ti maipapan iti takiagmo maisaritak iti [sumaruno a] kaputotan, kadagidiay amin nga umay, ti maipapan iti kinamannakabalinmo.”—Sal. 71:17, 18.

5. Kasano a maiburay dagiti nataenganen a Kristiano dagiti nasursuroda?

⁵ Kasanom a maiburay ti sirib a nagun-odmo iti panaglabas ti tawtawen? Mabalin kadi nga awisem iti pagtaengam dagiti agtutubo a Kristiano para iti makapabileg a panaglalangen? Mabalin kadi nga awisem ida a makikadua kenka iti ministerio tapno maipakitam kadakuada ti rag-o a mapaspasaram iti panagserbim ken Jehova? Kinuna ni Eliu: “Ti kinaadu ti tawtawen isu ti rebbeng a mangipakaammo ti sirib.” (Job 32:7) Imbaga ni apostol Pablo kadagiti aduan kapadasan a Kristiano a babbai a paregtaenda ti sabsabali babaen ti sao ken ulidanda. Insuratna: “Dagiti babbaket . . . mannursuro[da koma] iti naimbag.”—Tito 2:3.

6. Apay a saan koma a tagibassiten dagiti aduan kapadasan a Kristiano dagiti maaramidanda?

⁶ Dakkel ti maaramidam a tumulong iti sabsabali no maysaka nga aduan kapadasan a Kristiano. Panunotem ti pannakaawatmo ita no idilig iti ammom 30 wenno 40 a tawenen ti napalabas. Ammom no kasano nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia iti nadumaduma a kasasaad. Kabaelam a danonen ti puso ti sabsabali babaen iti kinapudno a linaon ti Biblia. No maysaka a panglakayen, ammom no kasano a tulongan dagiti kakabsat a nakaaramid kadagiti di nainsiriban a desision. (Gal. 6:1) Nalabit nasursurom nga iwanwan dagiti aktibidad ti kongregasion, dagiti departamento iti asamblea, wenno panagibangon iti Kingdom Hall. Mabalin nga ammom no kasano a kombinsiren dagiti doktor nga agusar kadagiti metodo ti panagopera a di agaramat iti dara. Uray no nabiit pay a naammuam ti kinapudno, addaanka kadagiti napateg a kapadasan iti biag. Kas pagarigan, no adda annakmo, adda dagiti praktikal a banag a nasursurom. Dagiti natataengan a Kristiano ket napateg iti ili ni Jehova gapu iti panangisuro, panangigiya, ken pammaregta a maipaayda iti sabsabali.—Basaen ti Job 12:12.

7. Ania a napateg a panangsanay ti maipaay dagiti natataenganen a Kristiano para kadagiti ub-ubing a kakabsat?

 ⁷ Kasano a naan-anay a mausarmo dagiti abilidadmo? Mabalin nga ipakitam kadagiti agtutubo no kasano ti mangirugi ken mangikondukta iti panangyadal iti Biblia. No maysaka a babai, makaitedka kadi iti suhestion kadagiti ub-ubing nga inna no kasano a mabalanseda ti panagserbida ken Jehova bayat nga ay-aywananda ti babassit nga annakda? No maysaka a lalaki, mabalin kadi a suruam dagiti ub-ubing a lallaki a mangipaay iti nabiag a palawag ken agbalin nga epektibo iti panangikasaba iti naimbag a damag? Mabalin kadi nga ipakitam kadakuada no kasano ti ibibisitam kadagiti natataenganen a kakabsat tapno paregtaen ida iti naespirituan? Uray no saanen a kas idi ti kinapigsam, addaanka iti naisangsangayan nga oportunidad a mangsanay kadagiti agtutubo a kakabsat. Kuna ti Sao ti Dios: “Ti pintas dagiti agtutubo a lallaki isu ti bilegda, ket ti kinangayed ti lallakay isu ti kinaubananda.”—Prov. 20:29.

8. Ania ti inaramid ni apostol Pablo bayat a tumataengan?

⁸ Naan-anay a nagserbi ni apostol Pablo uray idi tumataenganen. Idi naluk-atan iti pagbaludan idiay Roma idi agarup 61 C.E., adun a tawtawen nga inibturanna ti nadumaduma a rigat kas misionero. Mabalin koma nga idiay Roma lattan a mangasaba. (2 Cor. 11:23-27) Tagipatgen la ketdi dagiti kakabsat iti dayta a dakkel a siudad ti panagtalinaedna koma a mangsuporta kadakuada. Ngem nakita ni Pablo nga ad-adda nga agkasapulan ti dadduma a pagilian. Isu nga intultuloyna ti nagmisionero a kaduana da Timoteo ken Tito, ket napanda idiay Efeso, kalpasanna idiay Creta, sa nalabit idiay Macedonia. (1 Tim. 1:3; Tito 1:5) Saantayo nga ammo no nakapan idiay Espania, ngem implanona ti mapan sadiay.—Roma 15:24, 28.

9. Kaano a nalabit immakar ni Pedro iti lugar nga addaan dakdakkel a panagkasapulan? (Kitaen ti ladawan iti rugi daytoy nga artikulo.)

⁹ Mabalin a nasuroken a 50 ti edad ni apostol Pedro idi napan iti lugar nga addaan dakdakkel a panagkasapulan. Kasanotay nga ammo? No agarup katawenanna ni Jesus wenno medio in-inauna, agarup 50 ti tawennan idi nakitaripnong iti dadduma pay nga apostol idiay Jerusalem idi 49 C.E. (Ara. 15:7) Sumagmamano a tiempo kalpasan dayta a taripnong, napan ni Pedro idiay Babilonia tapno kasabaanna ti adu a Judio sadiay. (Gal. 2:9) Agnanaed sadiay idi inaramidna ti umuna a naipaltiing a suratna, idi agarup 62 C.E. (1 Ped. 5:13) Mabalin a narigat ti umakar iti sabali a pagilian nga addaan dakdakkel a panagkasapulan, ngem saan nga impalubos ni Pedro a ti edadna ti manglapped kenkuana a mangtagiragsak iti naan-anay a panagserbina ken Jehova.

10, 11. Mangisalaysayka iti kapadasan ti maysa a nataenganen a kabsat nga immakar tapno agserbi iti lugar nga addaan dakdakkel a panagkasapulan.

¹⁰ Adu a Kristiano ita nga agedad iti 50 wenno nasursurok pay ti nagbaliw ti kasasaadda ket inkeddengda ti agserbi ken Jehova iti sabali pay a pamay-an. Immakar ti dadduma kadagiti lugar nga addaan dakdakkel a panagkasapulan. Kas pagarigan, insurat ni Robert: “Nasuroken a 50 ti tawenmi ken baketko idi mapanunotmi dagiti oportunidad a silulukat kadakami. Awanen iti podermi ti kakaisuna nga anakmi, awan metten dagiti nagannakmi a masapul nga aywananmi, ken adda met sangkabassit a tawidmi. Idi kinuentak ti gatad a pakailakuan ti tintinnaganmi a balay, nakitak nga umanayen dayta a pangkompleto iti mortgage-na ken adda pay mabati a pangsuportami iti bagbagimi agingga nga agpensionak. Nadamagmi nga adu ti mayat nga agpayadal iti Biblia iti pagilian a Bolivia ken saan a nangina dagiti gagatangen sadiay. Isu nga inkeddengmi ti umakar. Saan a nalaka ti agbiag iti saanmo a nakairuaman a lugar. Naiduma unay dayta iti nakairuamanmi  idiay Amianan nga America. Ngem saan a sayang ti panagreggetmi.”

¹¹ Innayon ni Robert: “Nakasentro itan ti biagmi kadagiti aktibidad ti kongregasion. Nagbautisaren ti dadduma a yad-adalanmi. Adayo ti pagnanaedan ti maysa a nanumo a pamilia nga inyadalanmi. Ngem an-anusanda ti linawas nga agpaili tapno umay makigimong. Anian a ragsakmi a makakita iti panagrang-ay daytoy a pamilia, nangruna idi nagpayunir ti inauna nga anakda a lalaki!”

12, 13. Isalaysay ti kapadasan ti maysa a Kristiano a nagserbi ken Jehova iti sabali pay a pamay-an idi nagretiro.

¹² Dagiti kongregasion ken grupo a ganggannaet ti lengguahena ket naan-anay a magunggonaan iti ulidan dagiti nataenganen a kakabsat. Nakaragragsak la ketdi ti agserbi iti kasta a teritoria. Kas pagarigan, insurat ni Brian a taga-Britania: “Idi nagretiroak iti edad a 65, awan unayen ti ar-aramidenmi ken baketko. Awanen iti podermi dagiti annakmi, ken manmano ti masarakanmi nga interesado a mabalinmi nga iyadalan iti Biblia. Idi kuan, naam-ammok ti maysa a lalaki a Chinese nga agres-research iti unibersidad iti lugarmi. Pinatganna ti awisko a makigimong, ket inrugik nga iyadalan iti Biblia. Kalpasan ti sumagmamano a lawas, nangikuyog iti padana a Chinese a makipagadal iti Biblia. Dua a lawas kalpasanna, nangikuyog pay iti maikatlo, sa idi kuan, adda manen maikapat.

¹³ “Idi imbaga ti maikalima a Chinese a researcher a kayatna ti agpayadal iti Biblia, napanunotko, ‘Uray 65 ti tawenkon, dina kaipapanan nga agretiroakon iti panagserbi ken Jehova.’ Isu a dinamagko ken baketko, a dua a tawen nga ub-ubing ngem siak, no kayatna ti agsursuro iti Chinese. Nagsursurokami iti Chinese babaen iti nakarekord a kurso iti dayta a lengguahe. Sangapulo a tawenen ti napalabas manipud idi. Mariknami a kasla immubingkami gapu iti panangasabami kadagiti ganggannaet ti lengguahena. Addan 112 a Chinese a nayadalanmi iti Biblia! Kaaduan kadakuada ket nakatabunon kadagiti gimong. Maysa kadakuada ti agserserbi itan kas payunir.”

14. Ania ti rumbeng a laglagipen dagiti nataenganen a Kristiano? Kasano a makatulong kadakuada ti ulidan ni Pablo?

¹⁴ Saan nga amin a Kristiano nga agtawen iti 50 wenno nasursurok pay ket makapagserbi ken Jehova iti sabali pay a pamay-an. Nakapuy ti salun-at ti dadduma, ken adda met dagidiay mangay-aywan kadagiti nakapsuten a nagannakda wenno adda pay annakda a supsuportaranda. Ngem laglagipem nga apresiaren ni Jehova ti aniaman a kabaelam nga aramiden iti panagserbim kenkuana. Isu a saanka koma a maupay kadagiti dimo maar-aramidan no di ket aramidem no ania laeng ti kabaelam. Usigem ti ulidan ni apostol Pablo. Adu a tawtawen a nakabalud isu a saanen a makapagdaliasat kas misionero. Ngem tunggal adda bumisita kenkuana, kasarsaritana ida maipapan iti Kasuratan ken pabpabilgenna ti pammatida.—Ara. 28:16, 30, 31.

15. Apay a napateg dagiti nataenganen a Kristiano?

¹⁵ Napateg met ken Jehova ti aniaman a maaramidan dagiti lallakay ken babbaketen a Kristiano. Nupay kinuna ni Solomon a saan a ti tiempo ti kinamataengan ti kasayaatan a paset ti biag, tagipatgen ni Jehova ti aniaman a panagserbi a maaramidan dagiti nataenganen. (Luc. 21:2-4) Apresiaren met ti kongregasion ti nagsayaat nga ulidan dagiti nabayagen nga agserserbi.

16. Ania ti nalabit saanen a napadasan ni Ana? Ania ti naaramidanna a mangidaydayaw iti Dios?

¹⁶ Ibaga ti Biblia a nagtultuloy ni Ana a nangidaydayaw ken Jehova agingga iti kinabaketna. Maysan a balo a 84 ti tawenna idi mayanak ni Jesus. Nalabit natayen idi nangrugi ti ministerio ni Jesus, isu a saanen a naaddaan iti gundaway nga agbalin a pasurot ni Kristo, mapulotan iti nasantuan nga espiritu, wenno mangikasaba iti Pagarian. Ngem inaramid ni Ana no ania ti kabaelanna nga aramiden. “Saan a pulos limmanglangan idiay templo, a mangipapaay iti sagrado a panagserbi iti rabii ken aldaw.” (Luc. 2:36, 37) Bayat nga agidatdaton ti padi iti insienso idiay templo iti bigat ken rabii, karaman ni Ana iti bunggoy a nalabit kagudua oras a siuulimek nga agkarkararag iti paraangan ti templo. Idi nakitana ti maladaga a ni Jesus, “nagsao maipapan iti ubing kadagidiay amin nga agur-uray iti pannakaispal ti Jerusalem.”—Luc. 2:38.

17. Kasanotayo a matulongan dagiti nataenganen ken nakapuyen a kakabsattayo a makiraman iti pudno a panagdayaw?

¹⁷ Ita, alertotayo koma a tumulong kadagiti nataenganen wenno masakit a kakabsattayo. Nalabit il-iliwenda ti makigimong ken makiasamblea ngem saandan a kabaelan. Adda dagiti kongregasion a nangaramid ti urnos tapno mangngegan dagitoy a kakabsat ti gimong babaen iti telepono. Nalabit saan a posible dayta iti dadduma a lugar. Nupay kasta, dagiti Kristiano a saanen a makabael a makigimong mabalinda latta ti makiraman iti pudno a panagdayaw. Kas pagarigan, makatulong dagiti kararagda iti panagballigi ti kongregasion.—Basaen ti Salmo 92:13, 14.

18, 19. (a) Apay a nalabit saan nga ipagarup dagiti nataenganen a kakabsattayo a maparparegtada ti sabsabali? (b) Asino ti mabalin a mangyaplikar iti balakad a: “Lagipem . . . ti Naindaklan a Namarsuam”?

¹⁸ Nalabit saan nga ipagarup dagiti nataenganen a maparparegtada ti sabsabali. Kas pagarigan, nupay simamatalek a mapmapan ni Ana iti templo iti adu a tawtawen, saanna nga ammo a kalpasan ti adu a siglo, adu ti maparegta iti ulidanna. Nailanad iti Biblia ti ayat ni Ana ken Jehova. Sigurado a ti ayatmo iti Dios ket nailanad met iti puso dagiti kakabsattayo. Di pakasdaawan a kinuna ti Sao ti Dios: “Ti kinaubanan ket korona ti kinapintas no masarakan dayta iti dalan ti kinalinteg”!—Prov. 16:31.

¹⁹ Adda amin limitasion ti maaramidantayo iti panagserbi ken Jehova. Ngem ipapuso koma dagiti napipigsa pay daytoy a naipaltiing a sasao: “Lagipem . . . ti Naindaklan a Namarsuam . . . sakbay nga umay dagiti makadidigra nga aldaw.”—Ecl. 12:1.