1. Napateg kadi no kasano ti panangtratotayo kadagiti tattao iti ministerio? Mangted iti pagarigan. (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

SUMAGMAMANO a tawenen ti napalabas, maysa a Kristiano a pagassawaan idiay Fiji ti agim-imbitar para iti Memorial ti ipapatay ni Kristo. Nagtudo bayat a kasarsaritada ti maysa a babai iti ruar ti balayna. Nangyawat ti kabsat a lalaki iti payong iti bumalay sa nagkapayongda ken baketna. Naragsakan ti agassawa idi makitada ti babai a timmabuno iti Memorial. Inamin ti babai a saanna a matandaanan ti amin nga imbaga dagiti Saksi idi bimmisitada kenkuana. Ngem apresiarenna unay ti nasayaat a panangtratoda kenkuana isu a natignay a tumabuno iti Memorial. Apay a positibo ti reaksion ti babai? Sinurot ngamin ti agassawa ti makunkuna a Nabalitokan a Bilin.

2. Ania ti Nabalitokan a Bilin, ken kasanotayo a mayaplikar dayta?

² Ania ti Nabalitokan a Bilin? Isu dayta ti balakad nga impaay ni Jesus idi kinunana: “Amin a bambanag . . . a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.” (Mat. 7:12) Kasanotayo a mayaplikar dayta a bilin? Umuna, isaludsodtayo iti bagitayo, ‘No siak ti adda iti kasasaad ti maysa a tao, kasano ti kayatko a pannakatrato?’ Kalpasanna, ikagumaam a tratuen ti sabali a tao iti kasta a pamay-an.—1 Cor. 10:24.

3, 4. (a) Ilawlawagmo no apay a saan laeng a kadagiti kapammatiantayo ti pangyaplikarantayo iti Nabalitokan a Bilin. (b) Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

 ³ Sursurotentayo ti Nabalitokan a Bilin iti pannakilangentayo kadagiti kapammatiantayo. Ngem saan nga imbaga ni Jesus nga isuda laeng ti pangipakitaantayo iti kasta a konsiderasion. Kinapudnona, dinakamatna ti Nabalitokan a Bilin idi ibagbagana no kasano ti rumbeng a panangtratotayo kadagiti tattao ken uray dagiti kabusortayo. (Basaen ti Lucas 6:27, 28, 31, 35.) Isu a no napateg nga iyaplikartayo ti Nabalitokan a Bilin kadagiti kabusortayo, anian nga ad-adda pay kadagiti kaskasabaantayo—nga adu kadakuada ti nalabit “siuumiso nga agannayas iti agnanayon a biag!”—Ara. 13:48.

⁴ Pagsasaritaantayo ita ti uppat a saludsod a laglagipentayo no addatayo iti ministerio. Siasino dagiti kasarsaritak? Sadino ti pakisarsaritaak kadakuada? Kaano ti kasayaatan a pannakisaritak kadakuada? Kasano ti rumbeng a pannakisaritak kadakuada? Kas maammuantayto kadagiti sumaganad a parapo, makatulong dagitoy a saludsod tapno maikabilangantayo ti rikna dagidiay kaskasabaantayo ken maibagaytayo ti wagas a pannakisaritatayo.—1 Cor. 9:19-23.

5. Ania dagiti mabalintayo nga isaludsod iti bagitayo?

⁵ Iti ministeriotayo, masansan a kasaritatayo dagiti indibidual a nagduduma ti kasasaad ken parikutda. (2 Cron. 6:29) No ikaskasabam ti naimbag a damag iti maysa a tao, isaludsodmo iti bagim: ‘No agsinnukat ti akemmi, kasano ti kayatko a panangtratona kaniak? Maragsakanak ngata no agkonklusion a dagus a dinak pay am-ammo? Wenno kayatko nga am-ammuennak nga umuna?’ Dagita a saludsod ti mangipalagip kadatayo a napateg a tratuentayo ti tunggal bumalay kas indibidual.

6, 7. Ania ti rumbeng nga aramidentayo no adda makasaritatayo iti ministerio a napudot ti panagul-ulona?

⁶ Ditay kayat nga ibagada a naalas ti kababalintayo. Kas pagarigan: Aramidentayo ti amin a kabaelantayo kas Kristiano a mangyaplikar iti balakad ti Biblia a ‘kanayon koma nga agsaotayo iti [makaay-ayo].’ (Col. 4:6) Ngem kas imperpekto a tattao, makaisaotayo no dadduma iti banag a pagbabbabawyantayo. (Sant. 3:2) No nakaisaotayo iti nasakit iti sabali—nalabit gapu ta adda problematayo—ditay kayat ti maawagan iti “nagubsang” wenno “saan a nakonsiderasion.” Namnamaentayo a maawatannatayo koma ti tao a makisarita kadatayo. Saan kadi a kasta met a konsiderasion ti rumbeng nga ipakitatayo iti sabsabali?

⁷ No nakasaraktayo iti napudot ti panagul-ulona iti teritoriatayo, saan kadi a nasayaat no ikagumaantayo a tarusan ti kasasaadna? Saan ngata a gapu ta nabannog iti trabaho wenno iti eskuelaan? Adda kadi nakaro a sakitna? Iti adu a kasasaad, dimngeg dagiti bumalay idi siaalumamay ken siraraem a trinato ida dagiti Saksi.—Prov. 15:1; 1 Ped. 3:15.

8. Apay a saantay koma a bumdeng a mangiranud iti mensahe ti Pagarian iti “amin a kita ti tattao”?

⁸ Iti ministerio, kasabaantayo ti amin a kita ti tattao. Kas pagarigan, iti napalabas laeng a tawtawen, nasurok nga 60 a kapadasan ti naisalaysay iti serye ti Pagwanawanan a “Ti Biblia Balbaliwanna ti Biag.” Ti dadduma kadakuada ket sigud a mannanakaw, mammartek, miembro ti gang, wenno adikto iti droga. Adda met dagidiay dati a politiko, lider ti relihion, wenno nakapokus laeng iti karerada. Sumagmamano kadakuada ti addaan iti immoral a biag. Ngem dimngegda amin iti naimbag a damag, nagpayadalda iti Biblia, nagbalbaliwda, ken inawatda ti kinapudno. Ditay ngarud ipapan nga imposible nga awaten ti maysa a kita ti  tao ti mensahe ti Pagarian. (Basaen ti 1 Corinto 6:9-11.) Imbes ketdi, panunotentayo koma a mabalin a dumngeg iti naimbag a damag ti “amin a kita ti tattao.”—1 Cor. 9:22.

9. Apay a rumbeng nga ipakitatayo ti panagraem iti pagtaengan dagiti kaskasabaantayo?

⁹ Masansan a makisaritatayo kadagiti tattao iti pagtaenganda. (Mat. 10:11-13) Apresiarentayo no raemen ti sabsabali ti pagtaengantayo ken ti personal a sanikuatayo. Napateg ngamin kadatayo ti pagtaengantayo. Kayattayo nga agbalin dayta a pribado ken natalged. Masapul ngarud nga ipakitatayo iti padatayo a tao ti kasta met laeng a panagraem. Gapuna, iti panagbalaybalaytayo, nasayaat a panunotentayo no kasanotay a maipakita ti panagraem iti pagtaenganda.—Ara. 5:42.

10. Ania ti aramidentayo tapno saan a makasuron kadatayo dagiti tattao iti ministeriotayo?

¹⁰ Gapu iti kinasaknap ti krimen ita, adu a bumalay ti agsuspetsa kadagiti estranghero. (2 Tim. 3:1-5) Liklikantayo koma a nayonan ti kasta a panagsuspetsada. Kas pagarigan, ipapantayon nga agtuktuktoktayo iti makinsango a ridaw ti maysa a balay. No awan ti sumungbat, amangan no sumiriptayo iti tawa wenno agbiroktayo iti tao iti aglawlaw ti balay. Iti lugaryo, kasuron kadi dayta ti bumalay? Ania ti mabalin a panunoten dagiti kaarrubana? Siempre masapul a nasaettayo a mangasaba. (Ara. 10:42) Magagarantayo a mangisaknap iti positibo a mensahe, ken nasayaat ti motibotayo. (Roma 1:14, 15) Ngem nainsiriban a liklikantayo ti mangaramid iti aniaman a mabalin a pakasuronan dagiti tattao iti teritoriatayo. Insurat ni apostol Pablo: “Saankami a pulos mangmangted ti aniaman a pakaigapuan ti pannakaitibkol, tapno ti ministeriomi saan koma a masarakan nga addaan biddut.” (2 Cor. 6:3) No ipakitatayo ti panagraem iti pagtaengan ken sanikua dagiti tattao iti teritoriatayo, mabalin a matignayda a dumngeg iti kinapudno.—Basaen ti 1 Pedro 2:12.

11. Apay nga apresiarentayo no respetuen ti dadduma ti tiempotayo?

¹¹ Kas Kristiano, okupado ti kaaduan kadatayo. Isu a nasken nga ikeddengtayo no ania ti prioridadtayo ken mangaramidtayo iti iskediul. (Efe. 5:16; Fil. 1:10) Madismayatayo la ketdi no adda mangdadael iti iskediultayo. Apresiarentayo no respetuen ti dadduma ti tiempotayo ken maawatanda a limitado ti tiempotayo a makisarita kadakuada. Kasano a makatulong ti Nabalitokan a Bilin tapno maipakitatayo ti panagraem kadagiti kaskasabaantayo?

12. Kasanotayo a maammuan ti kasayaatan a tiempo a pannakisaritatayo kadagiti tattao?

¹² Nasken nga ammuentayo no ania a tiempo ti kasayaatan a pannakisaritatayo kadagiti tattao iti teritoriatayo. Kaano ti kaaduan a kaaddada iti pagtaenganda? Kaano nga ad-adda a nakasaganada a dumngeg? Nasayaat no baliwantayo ti iskediultayo tapno makasaritatayo ida. Iti dadduma a lugar, nasaysayaat ti mapan iti binalaybalay iti naladaw a paset ti malem wenno iti rumabii. No kasta ti kasasaad iti lugaryo, mabalin kadi nga agbalaybalaykayo met kadagiti kasta nga or-oras? (Basaen ti 1 Corinto 10:24.) Manamnamatayo a bendisionan ni Jehova ti panagsakripisiotayo tapno madanontayo dagiti tattao iti tiempo a kombeniente kadakuada.

13. Kasanotayo a maipakita ti panagraem iti bumalay?

¹³ Ania ti sabali pay a pamay-an a maipakitatayo ti panagraem iti maysa nga indibidual? No dumngeg ti kasarsaritatayo, mangipaaytay iti nasayaat a panangsaksi  ngem saantay koma nga agbaybayag. Mabalin nga adda nayiskediul nga aramidenna iti dayta nga oras. No ibagana nga okupado, mabalin nga ibagatayo nga apagbiittay laeng, ket tungpalentay koma ti imbagatayo. (Mat. 5:37) Sakbay nga agpakadatayo, damagentayo no kaano ti kombeniente a tiempona a masarungkaran. Napadasen ti dadduma nga agibumbunannag nga epektibo ti panangibagada iti kastoy: “Sapay koma ta makapagsaritatanto manen. Kayatmo kadi a tawagan wenno teksanka nga umuna sakbay nga umayak ditoy?” No nakonsiderartayo kadagiti tattao nga okupado ken adda nakaiskediul nga aramidenda, tultuladentayo ti ulidan ni Pablo, a ‘dina sinapul ti bukodna a pagsayaatan no di ket ti pagsayaatan dagiti adu, tapno maisalakanda koma.’—1 Cor. 10:33.

14-16. (a) Apay a nasayaat nga ibagatayo iti bumalay ti panggep ti ibibisitatayo? Mangted iti pagarigan. (b) Ania a pannakisarita ti epektibo nga us-usaren ti maysa nga agdaldaliasat a manangaywan?

¹⁴ Ipapantayon a maysa nga aldaw, nakaawattayo iti maysa a tawag iti telepono ngem ditay am-ammo ti tumawtawag. Damdamagenna no ania dagiti magusgustuantayo a kanen. Siempre, panunotentayo no asino ngata daytoy a tumawtawag ken ania a talaga ti panggepna. Kas panangipakita iti panagraem, nalabit makisaritatayo biit, ngem kalpasanna mabalin nga ipariknatayo a kayattayon a gupden ti saritaan. Ngem kasanon no inyam-ammo ti timmawag ti bagina, imbagana a maysa a nutrisionista, ken adda kayatna nga ibaga nga impormasion  a makatulong kadatayo? Nalabit kayattayo ti dumngeg kenkuana. Apresiarentayo ngamin no nataktika ken saan a napalikaw ti maysa a tao. Kasano a maipakitatayo ti kasta met laeng a panagraem kadagiti makasaritatayo iti ministerio?

¹⁵ Kadagiti adu a teritoria, nasken nga ibagatayo a dagus iti bumalay ti rantatayo a bumisita. Pudno nga adda mensahetayo a saan nga ammo ti bumalay, ngem kasanon no ditay pay inyam-ammo ti bagitayo sa dagus nga ibagatayo: “No kabaelam a solbaren ti aniaman a problema ditoy lubong, ania ti kayatmo a solbaren?” Siempre, kayattayo laeng a maammuan ti opinionna sa kalpasanna iturongtayo iti Biblia ti saritaan. Ngem mabalin a panunoten ti bumalay: ‘Sino ngata daytoy a tao, ken apay a kastoy ti damdamagenna? Ania ti kayatna a maammuan?’ Isu nga ipasiguradotayo koma iti bumalay nga awan ti rumbeng a pagdanaganna. (Fil. 2:3, 4) Kasano?

¹⁶ Napaneknekan ti maysa nga agdaldaliasat a manangaywan nga epektibo ti kastoy a pannakisarita. Kalpasan a kumablaaw ken makiam-ammo iti bumalay, iyawatna ti tract a Kayatmo Kadi a Maammuan ti Kinapudno? sana kunaen: “Adda kastoy nga iwarwarasmi ditoy lugaryo. Sungbatan daytoy ti innem a saludsod nga iyim-imtuod ti adu a tattao. Daytoy ti kukuayo.” Kinuna ti agdaldaliasat a manangaywan a kaaduanna nga agtalek kenkuana dagiti tattao no maammuanda ti panggep ti ibibisitana ken masansan a nalaklaka a maitultuloyna ti saritaan. Sa kalpasanna, isaludsodna: “Napampanunotmo kadin ti aniaman kadagitoy a saludsod?” No mangpili ti bumalay iti maysa, ukradenna ti tract sa ilawlawagna ti sungbat ti Biblia. Wenno saan, pumili iti maysa a saludsod sa itultuloyna ti saritaan iti wagas a saan a mapabainan ti bumalay. Siempre, adu ti pamay-an a pangirugi iti maysa a saritaan. Iti dadduma a lugar, ekspektaren dagiti bumalay a surotentayo dagiti kadawyan a kablaaw sakbay nga ibagatayo ti rantatayo. Nakapatpateg nga ibagaytayo ti presentasiontayo tapno maallukoy a makisarita dagiti tattao iti lugartayo.

17. Kas nailawlawag iti daytoy nga artikulo, ania ti sumagmamano a pamay-an a masurottayo ti Nabalitokan a Bilin?

¹⁷ Ania dagiti naadaltayo a sumagmamano a pamay-an tapno masurottayo ti Nabalitokan a Bilin iti ministeriotayo? Tratuentayo ti tunggal bumalay sigun iti situasionna. Ipakitatayo ti panagraem iti pagtaengan ken dadduma pay a sanikua ti bumalay. Ikagumaantayo ti mangasaba kadagiti tattao iti tiempo a kaaddada iti pagtaenganda ken no kaano a mas kombenienteda a dumngeg. Ken ipresentatayo ti mensahetayo iti wagas a makaay-ayo kadagiti tattao.

18. Ania dagiti pagimbagan ti panangtratotayo kadagiti tattao iti teritoriatayo sigun iti kayattayo a pannakatrato?

¹⁸ Adu ti pagimbaganna no tratuentayo dagiti tattao iti teritoriatayo sigun iti kayattayo a pannakatrato. No naanus ken nakonsiderartayo, isilsilnagtayo ti lawagtayo, ipakpakitatayo a napateg ti panangsurot kadagiti prinsipio ti Biblia, ken maidaydayawtayo ti nailangitan nga Amatayo. (Mat. 5:16) Mabalin nga ad-adu ti matignay nga umawat iti kinapudno no tratuentayo ida buyogen ti panagraem. (1 Tim. 4:16) Awatenda man wenno saan ti mensahe ti Pagarian nga ikaskasabatayo, ammotayo nga ar-aramidentayo ti ingga’t kabaelantayo a mangitungpal iti ministeriotayo. (2 Tim. 4:5) Sapay koma ta tuladentayo ni apostol Pablo, a nangisurat: “Aramidek ti amin a bambanag maipagapu iti naimbag a damag, tapno agbalinak a manangiranud iti dayta iti sabsabali.” (1 Cor. 9:23) Isu a kanayon koma a surotentayo ti Nabalitokan a Bilin iti ministeriotayo.