1, 2. Apay nga ammo ni Pablo ti makipagrikna kadagiti nakapuy?

AMINTAYO ket agkapuy no dadduma. Mabalin a kumapsuttayo no adda gurigor wenno allergy-tayo ket saantayon a maaramid dagiti inaldaw nga aktibidadtayo. Ipapanmon nga agkakapsutka, saan laeng nga iti maysa wenno dua a lawas, no di ket iti adu a bulbulan. No kasta ti situasionmo, saanka kadi nga agyaman no adda tumulong kenka?

² Maawatan ni apostol Pablo ti rikna ti naapektaran, wenno kimmapuy, gapu kadagiti parikut iti ruar ken uneg ti kongregasion. Saan laeng a namnaminsan nga impagarupna a dinan kabaelan. (2 Cor. 1:8; 7:5) Bayat a pampanunotenna ti biagna ken dagiti pakarigatan a napasaranna kas maysa a matalek a Kristiano, inadmitirna: “Siasino ti nakapuy, ket saanak a nakapuy?” (2 Cor. 11:29) Ken no maipapan kadagiti miembro ti kongregasion Kristiano, inyarig ida ni Pablo iti nadumaduma a paset ti bagi ti tao, nga imbagana a “nasken dagiti kameng ti bagi a kasla nakapkapuy.” (1 Cor. 12:22) Ania ti kayatna a sawen? Apay a kasapulan a matmatantayo dagidiay kasla nakapkapuy a kas iti panangmatmat ni Jehova? Ken kasano a magunggonaantayo no aramidentayo dayta?

3. Ania ti mabalin a mangapektar iti panangmatmattayo kadagidiay agkasapulan iti tulong iti kongregasion?

³ Agbibiagtayo iti lubong a napnuan iti kompetision ket kaaduanna a mangabak dagidiay napigsa ken agkabannuag. Aramiden ti adu a tattao ti amin a kabaelanda tapno maalada ti kayatda, uray no masaktan ti rikna dagidiay nakapuy. Saantay a pampanuynoyan ti kasta a kababalin, ngem mabalin a ditay mapupuotan a tumantanor kadatayo ti negatibo a panangmatmat kadagidiay kanayon nga agkasapulan iti tulong, uray iti kongregasion. Nupay kasta, mabalintay ti maaddaan iti mas balanse a panangmatmat, kas iti panangmatmat ti Dios.

4, 5. (a) Ania ti isuro kadatayo ti ilustrasion iti 1 Corinto 12:21-23 maipapan iti panangmatmat ni Jehova kadatayo? (b) Kasanotayo a magunggonaan no tulongantayo dagiti nakapuy?

⁴ Babaen iti ilustrasion a nairekord iti umuna a surat ni Pablo kadagiti taga-Corinto, matarusantayo ti panangmatmat ni Jehova kadagiti pagkapuyan ti tao. Iti kapitulo 12, palagipannatayo ni Pablo nga uray daydiay kasla saan a napateg wenno nakapuy a paset ti bagi ket adda panggepna. (Basaen ti 1 Corinto 12:12, 18, 21-23.) Sigun iti dadduma a mamati iti ebolusion, adda kano dagiti paset ti bagi a saan a kasapulan. Nupay kasta, sigun iti panagadal iti bagi ti tao, dagiti paset ti bagi a maibilbilang idi a saan a nasken ket nakapatpateg gayam. * Kas pagarigan, adda dagidiay mangibilang a di napateg ti kikit ti saka; ngem, nadiskobre dagiti sientista a makatulong dayta iti panangbalansetayo iti bagitayo no nakatakder wenno magmagnatayo.

⁵ Itampok ti ilustrasion ni Pablo a napateg ti amin a miembro ti kongregasion Kristiano. Saan a kas ken Satanas a mangiparparikna nga awan patpategtayo, ibilang ni Jehova ti amin nga adipenna kas “nasken,” uray dagidiay kasla nakapuy. (Job 4:18, 19) Isu a tunggal maysa mariknana koma nga adda pasetna iti lokal a kongregasion ken iti sangalubongan nga organisasion ti Dios. Kas pagarigan, panunotem laengen idi inatibaymo a magna ti maysa a nataenganen a kabsat. Saan kadi a nagsayaat ti riknam iti itutulongmo? Wen, naragsaktayo no tumulongtayo iti sabsabali, agbalintayo a naanus, naayat, ken sumayaat ti kababalintayo kas Kristiano. (Efe. 4:15, 16) Ammo ti nailangitan nga Amatayo a ti kongregasion a mangipatpateg iti amin a miembrona, aniaman dagiti limitasionda, ket mangiparparangarang iti kinanainkalintegan ken ayat.

6. Ania ti nangusaran ni Pablo iti sasao a “nakapuy” ken “napigsa”?

⁶ Makapainteres ta iti surat ni Pablo kadagiti taga-Corinto inusarna ti sao a “nakapuy” kas pangtukoy kadagiti Kristiano sigun iti panangmatmat dagiti di manamati. Dinakamatna pay nga isu ket nakapuy. (1 Cor. 1:26, 27; 2:3) Idi imbaga ni Pablo nga adda dagidiay “napigsa,” saanna nga ibagbaga a natantan-okda ngem iti dadduma a Kristiano. (Roma 15:1) Ibagbagana laeng a dagiti ad-adu ti kapadasanna rumbeng nga anusanda dagiti dadduma a di pay unay nakaramut iti kinapudno.

7. Apay a nalabit agkedkedtayo a sumaranay kadagiti agkasapulan iti tulong?

⁷ No tultulongantayo “daydiay nanumo,” saantay laeng a tultuladen ni Jehova no di  ket magun-odtay pay ti anamongna. (Sal. 41:1; Efe. 5:1) Ngem admitirentayo nga adda dagiti gundaway nga agkedkedtayo a tumulong iti sabsabali gapu iti negatibo a panangmatmattayo kadakuada. Wenno gapu ta saantay nga ammo ti rumbeng nga ibagatayo, amangan no mabaintayo wenno liklikantay ti maysa nga addaan parikut. Kuna ti maysa a kabsat nga agnagan Cynthia * a pinanawan ni lakayna: “Masaktanka no liklikandaka dagiti kakabsat wenno dida agtignay kas iti ekspektarem nga aramiden dagiti nasinged a gagayyem. Kasapulam ti sumaranay kenka no adda dagiti problemam.” Ammo ni Ari David ti rikna ti malikliklikan.—Sal. 31:12.

8. Ania ti makatulong tapno ad-adda a maawatantayo ti situasion dagiti kakabsat?

⁸ Ad-adda a maawatantayo dagiti kakabsat nga agkasapulan iti tulong no laglagipentayo nga agsagsagabada gapu iti nakapuy a salun-at, ibubusor ti pamilia, wenno depresion. Posible a mapasarantayto met dagita. Panunotentayo ti kasasaad dagiti nagkauna nga Israelita. Nagsagabada iti kasta unay idiay Egipto, ngem sakbay a simrekda iti Naikari a Daga, pinalagipan ida ni Jehova a saanda koma a ‘patangkenen ti pusoda’ kadagiti marigrigatan a kakabsatda. Namnamaen ni Jehova a tulonganda dagiti napanglaw ken nakapuy.—Deut. 15:7, 11; Lev. 25:35-38.

9. Ania koma ti dagus nga aramidentayo no tumulongtayo kadagidiay addaan iti problema? Mangted iti pagarigan.

⁹ Imbes a kritikaren wenno pagsuspetsaantayo dagidiay addaan iti problema, ipaayantay koma ida iti naespirituan a liwliwa. (Job 33:6, 7; Mat. 7:1) Kas pagarigan, no naaksidente ti maysa a nakamotor ket naitaray iti ospital, imbestigaran pay la kadi dagiti doktor ken nars no isuna ti makimbasol iti aksidente? Saan, no di ket dagus nga asikasuenda. Umasping iti dayta, no agkakapuy iti naespirituan ti maysa a kabsat gapu kadagiti personal a problema, dagus koma nga ipaayantayo iti naespirituan a tulong.—Basaen ti 1 Tesalonica 5:14.

10. Kasano a ti maysa a kasla nakapuy ket “nabaknang iti pammati”?

¹⁰ No panunotentayo ti kasasaad dagiti kakabsat nga ipagaruptayo a nakapuy, mabalin nga agbaliw ti panangmatmattayo kadakuada. Panunotem ti kasasaad dagiti kakabsat a babbai nga adun a tawen a mangib-ibtur iti ibubusor ti pamiliada. Mabalin a nakapuyda laeng a kitkitaen, ngem saan kadi a naisangsangayan ti pammatida ken napigsa ti pakinakemda? No makitam ti agsolsolo nga ina a regular a makigimong a kaduana ti annakna, saanka kadi a mapabileg iti pammati ken determinasionna? Panunotem met dagiti tin-edyer a mangsalsalimetmet iti pammatida iti laksid dagiti dakes nga impluensia iti eskuelaan. Maibagatayo a dagita a kakabsat, a kasla nakapuy, ket mabalin a “nabaknang iti pammati” a kas iti dadduma a nasaysayaat ti kasasaadna.—Sant. 2:5.

11, 12. (a) Ania ti makatulong kadatayo a mangtulad iti panangmatmat ni Jehova iti pagkapuyan ti tao? (b) Ania ti maadaltayo iti panangtrato ni Jehova ken ni Aaron?

¹¹ Tapno matuladtayo ti panangmatmat ni Jehova kadagiti pagkapuyan ti tao, makatulong no usigentayo ti pannakilangenna iti dadduma nga adipenna. (Basaen ti Salmo 130:3.) Kas pagarigan, no koma kaduam ni Moises idi nangaramid ni Aaron iti maysa a nabalitokan nga urbon a baka, ania ngata ti panangmatmatmo iti narabaw a rason ni Aaron? (Ex. 32:21-24) Wenno ania ngata ti nakunam ken Aaron idi nagpaimpluensia ken ni manangna a Miriam a mangkritikar  ken Moises iti panangasawana iti ganggannaet a babai? (Num. 12:1, 2) Ania ngata ti reaksionmo idi saan a pinadayawan da Aaron ken Moises ni Jehova idi simimilagro a nangipaay iti danum idiay Meriba?—Num. 20:10-13.

¹² Mabalin koma a dagus a dinusa ni Jehova ni Aaron gapu kadagita nga inaramidna. Ngem nakitana a saan a dakes a tao ni Aaron. Agparang a naimpluensiaan laeng ni Aaron. Ngem idi naipabigbig dagiti basolna, sidadaan nga inaklonna dagita ket inawatna ti pangngeddeng ni Jehova. (Ex. 32:26; Num. 12:11; 20:23-27) Tinagipateg ni Jehova ti pammati ken panagbabawi ni Aaron. Kalpasan ti ginasut a tawtawen, malaglagiptayo pay laeng ni Aaron ken dagiti kaputotanna kas managbuteng ken Jehova.—Sal. 115:10-12; 135:19, 20.

13. Kasanotayo a mabaliwan ti di umiso a panangmatmattayo iti sabsabali? Mangted iti pagarigan.

¹³ Tapno matuladtayo ti panangmatmat ni Jehova, usigentayo ti panangmatmattayo kadagidiay kasla nakapuy. (1 Sam. 16:7) Kas pagarigan, ania ti reaksiontayo no saan a nasayaat ti panagpili ti maysa a tin-edyer iti paglinglingayan wenno no saan a naannad? Imbes a babalawentayo a dagus, apay a ditay panunoten no ania ti maitulongtayo kenkuana tapno agmataengan? Datayo koma ti agtignay a tumulong iti maysa a nakapuy. Iti kasta, ad-adda nga agbalintayo a mannakaawat ken naayat.

14, 15. (a) Ania ti narikna ni Jehova idi maup-upay ni Elias? (b) Ania ti maadaltayo iti kapadasan ni Elias?

¹⁴ Ad-adda a matarusantayo ti dadduma no idiligtayo ti panagpampanunottayo iti reaksion ni Jehova kadagiti adipenna a maup-upay. Ni Elias ti maysa kadakuada. Situtured a kinaritna dagiti 450 a propeta ni Baal, ngem nagtalaw idi naammuanna nga ipangpangta ni Reyna Jezebel ti biagna. Kalpasan a nakadanon idiay Beer-sheba  nga agarup 150 kilometro (95 milia) ti kaadayona, nagnagna pay a nagturong iti let-ang. Gapu ta napaksuyan ni Elias iti nakapudpudot a darang ti init, nagtugaw iti sirok ti maysa a kayo ket ‘kiniddawna a matay koman.’—1 Ar. 18:19; 19:1-4.

¹⁵ Ania ti narikna ni Jehova idi nakitana a maup-upay ken mabutbuteng ti matalek a propetana? Linaksidna kadi? Saan. Inkabilangan ni Jehova ti limitasion ni Elias ket nangibaon iti maysa nga anghel. Namindua nga imbaga ti anghel a mangan ni Elias tapno saan a “nawatiwat unay” kenkuana ti panagdaliasatna. (Basaen ti 1 Ar-ari 19:5-8.) Wen, sakbay a nangipaay ni Jehova iti bilin, impangagna ti propeta ken tinulonganna a pumigsa.

16, 17. Kasanotayo a matulad ti pannakaseknan ni Jehova ken ni Elias?

¹⁶ Kasano a matuladtayo ti naayat a Diostayo? Saantay koma a dagus a mangted iti balakad. (Prov. 18:13) No ipagarup ti maysa a ‘nakurkurang ti dayawna’ gapu iti kasasaadna, nasayaat no dumngegtayo nga umuna kenkuana sa ipakitatayo a maseknantayo. (1 Cor. 12:23) Iti kasta, maipaaytayo ti tulong a kasapulanna.

¹⁷ Subliantayo ni Cynthia a nadakamat itay. Pinanawan ni lakayna ket nabati kenkuana ti dua a babbalasangna. Ania ti inaramid ti dadduma a kakabsat? Insalaysayna: “Idi naitawagmi kadagiti kakabsat ti napasamak, addadan iti balaymi kalpasan laeng ti 45 a minuto ket agluluada. Saandakam a pinampanawan iti umuna a dua wenno tallo nga aldaw. Gapu ta maladladingitankami ken saankami a makapangpangan, inawisdakami pay laeng iti balayda.” Mabalin nga ipalagip daytoy kenka ti insurat ni Santiago: “No ti kabsat a lalaki wenno kabsat a babai a lamolamo ti kasasaadna ket agkurang iti taraon nga umdas a maipaay iti aldaw, ngem ti maysa kadakayo kunaenna kadakuada: ‘Mapankayo a sitatalna, aginudo ken agbussogkayo,’ ngem saanyo nga ited kadakuada dagiti masapsapul a maipaay iti bagida, ania ti pagimbagan dayta? Ngarud, kasta met, ti pammati, no awan ar-aramidna, ket natay.” (Sant. 2:15-17) Iti tulong dagiti kakabsat, naparegta ni Cynthia ken dagiti annakna ket nagserbida kas auxiliary pioneer kalpasan ti innem laeng a bulan.—2 Cor. 12:10.

18, 19. (a) Kasanotayo a matulongan dagidiay agkakapuy iti naespirituan? (b) Siasino ti magunggonaan no tulongantayo dagiti nakapuy?

¹⁸ Agkasapulan iti nabayag bassit a tiempo sakbay a makaungar ti maysa a nagsagaba iti grabe a sakit. Kasta met, ti maysa a Kristiano a kimmapuy gapu iti narigat a situasion wenno personal a problema ket agkasapulan iti panawen sakbay a makaungar iti naespirituan. Pudno, kasapulan a pabilgenna ti pammatina babaen ti personal a panagadal, panagkararag, ken dadduma pay a Nakristianuan nga aktibidad. Ngem an-anusantayo kadi isuna agingga a makaungar? Ket bayat nga agpapaungar, agtultuloy kadi nga ipakitaantayo iti ayat? Ikagkagumaantayo kadi a tulongan dagiti agkakapuy iti naespirituan tapno mariknada a napategda ken ay-ayatentayo ida?—2 Cor. 8:8.

¹⁹ Ditay koma liplipatan a bayat a sarsaranayentayo dagiti kakabsattayo, mariknatayo ti rag-o nga aggubuay laeng iti panangted. Ad-adda pay nga agbalintayo a mannakipagrikna ken naanus. Ngem saan la a dayta. Agbalin a nabarbara ti ayat ken panaglalangen ti intero a kongregasion. Kangrunaanna, tultuladentayo ni Jehova, a mangibilbilang a napateg ti tunggal indibidual. Wen, adda nagsasayaat a rason a panggapuantayo a mangsurot iti balakad a “badanganyo dagidiay nakapuy.”—Ara. 20:35.