1. Ania ti natural a kasapulan ti tao, ken asino ti rumbeng a kasingedan koma kadatayo?

NATURAL nga agbirok ti tao iti kasinningedna. Naikuna a dagiti tattao ket “nasinged iti maysa ken maysa no magusgustuanda ti maysa ken maysa ken agam-ammoda unay.” Maragsakantayo iti kaadda ti pamilia ken gagayyemtayo a talaga a mangipatpateg, mangap-apresiar, ken makatarus kadatayo. Ngem ti Persona a rumbeng a kasingedan koma kadatayo ket ti Naindaklan a Namarsua.—Ecl. 12:1.

2. Ania ti inkari ni Jehova, ngem apay nga adu ti saan a mamati iti dayta a kari?

² Iparparegta ni Jehova iti Saona nga ‘umadanitayo’ kenkuana, ket inkarina a no aramidentayo dayta, “isu umadaninto” kadatayo. (Sant. 4:8) Anian a makapabang-ar a maammuan dayta! Ngem narigat a patien ti adu a kayat ti Dios ti makisinninged kadakuada. Ipagarupda a saanda a maikari nga umadani iti Dios wenno imposible ti umasideg kenkuana. Mabalintay kadi ti makisinninged ken Jehova?

3. Ania koma ti laglagipentayo maipapan ken Jehova?

³ Wen, ni Jehova ket “saan nga adayo iti tunggal maysa” a mangsapsapul kenkuana; posible a maam-ammotayo isuna. (Basaen ti Aramid 17:26, 27; Salmo 145:18.) Kayat ti Dios nga agbalin  a nasinged kenkuana uray dagiti imperpekto a tattao, ken sidadaan nga awatenna ida kas nasinged a gagayyemna. (Isa. 41:8; 55:6) Kas kapadasanna a mismo, insurat ti salmista maipapan ken Jehova: “O Managdengngeg iti kararag, kenka a mismo umayto dagiti tattao iti isuamin a lasag. Naragsak daydiay piliem ken paasitgem.” (Sal. 65:2, 4) Ipakita ti Biblia no kasano nga immadani ken Jehova ni Ari Asa ti Juda, ken no kasano nga immadani kenkuana ti Dios. *

4. Ania nga ulidan ti impakita ni Ari Asa kadagiti umili ti Juda?

⁴ Naregta ni Ari Asa maipaay iti pudno a panagdayaw. Inikkatna dagiti balangkantis iti templo ken ti idolatria a nasaknap idin iti daga. (1 Ar. 15:9-13) Sitatalek nga indagadagna kadagiti umili a “birokenda ni Jehova a Dios dagidi ammada ken tungpalenda ti linteg ken ti bilin.” Binendisionan ni Jehova ti umuna a sangapulo a tawen ti panagturay ni Asa iti naan-anay a talna. Ket asino ti binigbigna a makinggapuanan iti dayta? Imbagana kadagiti umili: “Agsipud ta biniroktayo ni Jehova a Diostayo . . . ipaayannatayo iti inana iti intero nga aglikmut.” (2 Cron. 14:1-7) Usigem ti sumaruno a napasamak.

5. Ania a situasion ti nangsubok iti panagtalek ni Asa iti Dios, ken ania ti nagbanaganna?

⁵ Padasem ti agsaad iti situasion ni Asa. Immay ni Zera nga Etiope agraman ti 1 milion a soldado ken 300 a karuahena. (2 Cron. 14:8-10) Ania ngata ti mariknam no makakitaka iti kasta kadakkel a buyot nga agturong iti pagariam? Agdagup laeng iti 580,000 ti buyotmo! Gistay 2 kontra iti 1 ti laban. Panunotem ngata no apay nga ipalubos ti Dios ti kasta nga iraraut? Agtalekka kadi iti bukodmo a sirib, wenno agtalekka iti pannalaknib ni Jehova? Ipakita ti tignay ni Asa a nasinged ti relasionna ken Jehova ken agtaltalek kenkuana. Sipapasnek nga impakaasina: “Tulongannakami, O Jehova a Diosmi, ta agkammatalekkami kenka, ket iti naganmo immaykami a bumusor itoy a bunggoy. O Jehova, sika ti Diosmi. Dika bay-an a ti mortal a tao maaddaan iti bileg maibusor kenka.” Kasano a sinungbatan ti Dios ti naimpusuan a panagpakaasi ni Asa? “Inabak ni Jehova dagiti Etiope.” Awan uray maysa kadakuada ti nakalasat!—2 Cron. 14:11-13.

6. Ania ti nasayaat a tuladentayo ken Asa?

⁶ Ania ti nakatulong ken Asa a naan-anay nga agtalek iti panangiwanwan ken pannalaknib ti Dios? Kuna ti Biblia nga “inaramid ni Asa no ania ti umiso kadagiti mata ni Jehova” ken ti “puso[na] naan-anay idi ken Jehova.” (1 Ar. 15:11, 14) Masapul met nga agserbitayo iti Dios buyogen ti naan-anay a puso. Nakapatpateg dayta tapno maaddaantayo iti nasinged a relasion kenkuana ita ken iti masanguanan. Anian a yamantayo ta ni Jehova ti immuna a nangaramid iti pamay-an tapno mayadanitayo kenkuana ken maaddaantayo iti nasinged a relasion kenkuana! Usigem ti dua a pamay-an nga inaramid ti Dios tapno mayadanitayo kenkuana.

7. (a) Ania ti inaramid ni Jehova tapno mayadanitayo kenkuana? (b) Ania ti kangrunaan nga inaramid ti Dios tapno mayadanitayo kenkuana?

⁷ Impakita ni Jehova ti ayatna iti tao babaen ti panangparsuana iti daga kas napintas a pagtaengantayo. Itultuloyna nga ipakpakita ti ayatna babaen ti panangipaayna iti amin a kasapulantayo tapno agbiagtayo. (Ara. 17:28; Apoc. 4:11) Napatpateg ngem iti dayta, ipapaay ni Jehova ti naespirituan a kasapulantayo. (Luc. 12:42) Ipasiguradona met kadatayo nga isu a mismo ti dumngeg kadagiti kararagtayo. (1 Juan 5:14) Ngem ti kangrunaan nga inaramidna tapno mayadanitayo kenkuana ken maipakitana ti ayatna ket ti panangipaayna iti subbot. (Basaen ti  1 Juan 4:9, 10, 19.) Imbaon ni Jehova ti “bugbugtong nga Anakna” ditoy daga tapno maispaltayo manipud iti basol ken ipapatay.—Juan 3:16.

8, 9. Ania ti akem ni Jesus iti panggep ni Jehova?

⁸ Nangaramid ni Jehova iti pamay-an tapno magunggonaan iti subbot uray dagidiay nagbiag sakbay ti panawen ni Kristo. Idi impadto ni Jehova a maaddaanto ti sangatauan iti Manangisalakan, minatmatanna a kasla naibayaden ti subbot, gapu ta ammona a saan a mapaay ti panggepna. (Gen. 3:15) Kalpasan ti ginasut a tawtawen, inyebkas ni apostol Pablo ti panagyamanna iti Dios gapu iti “pannakaluk-at babaen ti subbot nga imbayad ni Kristo Jesus.” Innayon ni Pablo: “Agsipud ta pinakpakawan [ti Dios] dagiti basol a naaramid iti napalabas bayat a . . . watwatwatenna . . . ti kinamanagpalabas.” (Roma 3:21-26) Anian a nagpateg ti akem ni Jesus iti pannakayadanitayo iti Dios!

⁹ Babaen laeng ken Jesus a maam-ammo dagiti napakumbaba a tattao ni Jehova ken maaddaanda iti nasinged a relasion kenkuana. Kasano nga impaganetget daytoy ti Biblia? Insurat ni Pablo: “Ti Dios irekomendana ti bukodna nga ayat kadatayo ta, bayat a managbasoltayo pay laeng idi, ni Kristo natay a maipaay kadatayo.” (Roma 5:6-8) Naipaay ti daton a subbot, saan a gapu ta maikaritayo, no di ket gapu ta ay-ayatennatayo unay ni Jehova ken ni Jesus. “Awan ti tao a makaumay kaniak malaksid no ti Ama, a nangibaon kaniak, ti mangyasideg kenkuana,” kuna ni Jesus. Kinunana pay iti maysa a gundaway: “Awan ti [maka]umay iti Ama malaksid no baeten kaniak.” (Juan 6:44; 14:6) Iti tulong ti nasantuan nga espiritu, iyad-adani ni Jehova kenkuana dagiti tattao babaen ken Jesus ken tultulonganna ida nga agtalinaed iti ayatna tapno maaddaanda iti biag nga agnanayon. (Basaen ti Judas 20, 21.) Usigentayo ti maysa pay a pamay-an nga inaramid ni Jehova tapno mayadanitayo kenkuana.

10. Kasanonatayo a matulongan ti Biblia nga ad-adda a suminged iti Dios?

¹⁰ Kadagiti nausigtayo iti daytoy nga artikulo, nagusartayo kadagiti teksto manipud iti 14 a nagduduma a libro ti Biblia. No awan ti Biblia, naammuantay ngata a mabalintayo ti umadani iti Namarsua? Nasursurotayo ngata ti maipapan iti subbot ken iti pannakayadanitayo ken Jehova babaen ken Jesus? Inusar ni Jehova ti nasantuan nga espirituna tapno iwanwanna ti pannakaisurat ti Biblia, a mangipalgak iti makaay-ayo a personalidadna kasta met iti naindaklan a pangpanggepna. Kas pagarigan, iti Exodo 34:6, 7, inladawan ni Jehova ti bagina ken Moises kas “maysa a Dios a naasi ken managparabur, nabannayat nga agunget ken naruay iti naayat a kinamanangngaasi ken kinapudno, mangsalsalimetmet iti naayat a kinamanangngaasi maipaay iti rinibu, mamakpakawan iti biddut ken salungasing ken basol.” Siasino ti saan a magutugot nga umadani iti kasta a persona? Ammo ni Jehova a no ad-adu ti maammuantayo iti Biblia maipapan kenkuana, ad-adda nga agbalin a napaypayso isuna kadatayo ken ad-adda a sumingedtayo kenkuana.

11. Apay a nasken nga ikagumaantay nga adalen dagiti galad ken daldalan ti Dios? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

¹¹ Ilawlawag ti libro nga Umadanika ken Jehova no kasano a maaddaantayo iti nasinged a relasion iti Dios. Kuna ti pakauna a sasao dayta a libro: “Naibatay ti singgalut ti aniaman a panaggayyem iti panangammo iti tao a kayattay a gayyemen, panangraem ken panangipateg kadagiti naisalsalumina a kababalinna. No kasta, nasken nga adalentayo dagiti galad ken daldalan ti Dios, a naipalgak iti Biblia.” Anian a yamantayo ta impaisurat ni Jehova ti Saona iti pamay-an a matarusantayo!

12. Apay nga inaramat ni Jehova dagiti tattao a mangisurat iti Biblia?

 ¹² Mabalin koma nga inusar ni Jehova dagiti anghel a mangisurat iti Biblia gapu ta interesadoda met kadatayo ken iti ar-aramidentayo. (1 Ped. 1:12) Sigurado a naisurat koma dagiti anghel ti mensahe ti Dios para iti sangatauan. Ngem mailadawanda ngata ti bambanag sigun iti panangmatmat ti tao? Natarusanda ngata koma dagiti kasapulan, pagkapkapuyan, ken dagiti tartarigagaytayo? Saan. Ammo ni Jehova nga adda limitasion dagiti anghel iti dayta a banag. Gapu ta inaramat ni Jehova dagiti tattao a mangisurat iti Biblia, pinagbalinna dayta a mas personal. Maawatantayo ngamin ti pampanunot ken rikrikna dagiti nangisurat iti Biblia ken ti dadduma pay nga indibidual a nadakamat iti Kasuratan. Matarusantayo dagiti pannakapaay, panagduadua, buteng, ken kinaimperpektoda kasta met dagiti rag-o ken balligida. Kas ken propeta Elias, amin a nagsurat iti Biblia ket “addaan rikna a kas kadatayo.”—Sant. 5:17.

13. Ania ti mariknam iti kararag ni Jonas?

¹³ Kas pagarigan, usigentayo no nayallatiw ngata koma ti maysa nga anghel ti rikrikna ni Jonas idi intarayanna ti annongenna nga inted ti Dios. Anian a nagsayaat ta impaisurat ni Jehova ken Jonas ti mismo a kapadasanna, a pakairamanan ti nasged a panagkararagna iti Dios idi adda iti uneg ti taaw! Kinuna ni Jonas: “Idi [mariknak a matayakon] . . . , ni Jehova isu Daydiay nalagipko.”—Jon. 1:3, 10; 2:1-9.

14. Apay a maawatam ti rikna ni Isaias?

¹⁴ Usigem met ti impaisurat ni Jehova ken Isaias maipapan iti nariknana. Kalpasan a nakita ti propeta ti dayag ti Dios iti maysa a sirmata, nabigbigna ti kinamanagbasolna ket kinunana: “Asiak pay! Ta arigko ti napagulimek, agsipud ta maysaak a lalaki a narugit dagiti bibigna, ken agnanaedak iti tengnga ti maysa nga ili a narugit dagiti bibigna;  ta dagiti matak nakitada ti mismo nga Ari, ni Jehova ti buybuyot!” (Isa. 6:5) Natignay ngata koma ti maysa nga anghel a mangyebkas kadagita a sasao? Saan. Ngem nayebkas dayta ni Isaias, ken maawatantayo ti nariknana gapu ta imperpektotayo met a kas kenkuana.

15, 16. (a) Apay a matarusantayo ti rikna ti padatayo a tao? Mangted kadagiti pagarigan. (b) Ania ti makatulong kadatayo a suminged ken Jehova?

¹⁵ Naibaga ngata koma dagiti anghel a ‘saanda a maikari,’ kas iti kinuna idi ni Jacob, wenno naibagada ngata a ‘managbasolda,’ kas iti narikna ni Pedro? (Gen. 32:10; Luc. 5:8) Nakariknada ngata koma iti ‘buteng,’ kas kadagiti adalan ni Jesus, wenno kinasapulanda ngata ti ‘agurnong iti tured’ bayat a mabusbusorda gapu iti panangipakaammoda iti naimbag a damag, kas iti inaramid idi ni Pablo ken ti dadduma pay? (Juan 6:19; 1 Tes. 2:2) Saan. Perpekto dagiti anghel ken adayo a nabilbilegda ngem iti tao. Ngem no dagiti imperpekto a tattao ti mangyebkas iti kasta a rikrikna, matarusantayo a dagus ti riknada gapu ta taotayo met kas kadakuada. No basbasaentayo ti Sao ti Dios, matignaytayo a ‘makipagrag-o kadagiti tattao nga agragrag-o, ken makipagsangit kadagiti tattao nga agsangsangit.’—Roma 12:15.

¹⁶ No utobentayo ti kuna ti Biblia maipapan iti pannakilangen ni Jehova kadagiti matalek nga adipenna idi un-unana, nakaad-adu a nagsasayaat a banag ti masursurotayo maipapan iti Diostayo, a siaanus ken siaayat nga immadani kadagidiay nga imperpekto a tattao. Bayat nga umad-adu ti ammotayo maipapan ken Jehova ken umuneg ti panagayattayo kenkuana, ad-adda met a sumingedtayo kenkuana.—Basaen ti Salmo 25:14.

17. (a) Ania ti nagsayaat a balakad ni Azarias ken ni Asa? (b) Kasano a di inkankano ni Asa ti balakad ni Azarias, ken ania ti nagbanaganna?

¹⁷ Kalpasan ti panagballigi ni Ari Asa maibusor iti buyot dagiti Etiope, nangipaay ni propeta Azarias iti nainsiriban a balakad para ken Asa ken kadagiti umili. Kinuna ni Azarias: “Adda kadakayo ni Jehova agingga nga addakayo kenkuana; ket no isu birokenyo, ipalubosnanto nga isu masarakanyo, ngem no baybay-anyo baybay-annakayto.” (2 Cron. 15:1, 2) Idi agangay, saan nga intultuloy nga impangag ni Asa daytoy a nagsayaat a balakad. Idi a ti makin-amianan a pagarian ti Israel mapanna rauten ti pagarian ti Juda, nagpatulong ni Asa kadagiti Sirio. Imbes nga agpatulong manen ken Jehova, nakialiansa ketdi kadagiti pagano. Isu nga imbaga kenkuana ni Jehova: “Nagtignayka a simamaag maipapan itoy, ta manipuden ita addanto gubgubat a maibusor kenka.” Nanipud idin, riniribuk ti gubgubat ti nabatbati a tawtawen ti panagturay ni Asa. (2 Cron. 16:1-9) Ania ti maadaltayo iti daytoy?

18, 19. (a) Ania ti rumbeng nga aramidentayo no mariknatayo a mayad-adayotayon iti Dios? (b) Kasano nga ad-adda a makaadanitayo ken Jehova?

¹⁸ Ditay koma umad-adayo ken Jehova. No mariknatayo a mayad-adayotayon kenkuana, ipangagtayo ti kuna ti Oseas 12:6: “Agsublika iti Diosmo, a salimetmetam ti naayat a kinamanangngaasi ken kinahustisia; ket adda koma patinayon a panangnamnama iti Diosmo.” Ad-adda koma ngarud nga umadanitayo ken Jehova babaen ti panangutobtayo iti pateg ti subbot ken ti regular a panangadaltayo iti Saona, ti Biblia.—Basaen ti Deuteronomio 13:4.

¹⁹ “Ti iyaadani iti Dios naimbag kaniak,” insurat ti salmista. (Sal. 73:28) Sapay koma ta itultuloytay amin nga ammuen ti baro a bambanag maipapan ken Jehova ken tagipatgentayo ti adu a rason a panggapuantay a mangayat kenkuana. Ken sapay koma ta ad-adda pay nga umadani kadatayo ni Jehova ita ken iti agnanayon!