1. Apay a nasayaat nga iladawantayo iti panunottayo dagiti banag a ditay pay nakita? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

SAGUT ti Dios ti abilidadtayo a mangiladawan iti panunottayo kadagiti banag a ditay pay nakita. Tulongannatayo dayta a mangaramid iti nainsiriban a desision ken mangsegga iti nagsasayaat a bambanag. Ammo ni Jehova dagiti mapasamak iti masanguanan, ket impakaammona dagita iti Biblia. Gapu iti dayta, mabalintayo nga iladawan iti panunottayo dagiti mapasamak iti masanguanan. Kinapudnona, dayta nga abilidad ti makatulong a mangpabileg iti pammatitayo.—2 Cor. 4:18.

2, 3. (a) Apay a napateg ti nakaibatayan ti iladladawantayo iti panunottayo? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo ita?

² Mabalin a mailadawantayo iti panunottayo dagiti bambanag a saan a pulos a mapasamak. Kas pagarigan, mabalin a panunoten ti maysa a balasitang a nakasakay iti maysa a kulibangbang, ngem pantasia laeng dayta. Ngem naiduma ni Anna nga ina ni Samuel. Idi inladawanna iti panunotna ti tiempo inton ipannan ti anakna iti tabernakulo tapno agserbi, adda nangibatayanna iti dayta. Naibatay dayta iti inkeddengna nga aramiden, ket dayta ti nakatulong kenkuana a mangipamaysa iti panggepna. (1 Sam. 1:22) No iladawantayo iti panunottayo dagiti kari ti Dios,  pampanunotentayo dagiti sigurado a mapasamak.—2 Ped. 1:19-21.

³ Adu a matalek a tattao idi tiempo ti Biblia ti nangiladawan iti panunotda kadagiti banag nga inkari ti Dios. Ania ti naitulong dayta kadakuada? Ken kasano a makatulong kadatayo ti panangpampanunot kadagiti agkakaimbag a kari ti Dios para kadagiti natulnog a tattao?

4. Ania ti nangibatayan ni Abel iti panangiladawanna iti panunotna ti masanguanan?

⁴ “Nakita” kadi ti immuna a matalek a tao a ni Abel ti kari ni Jehova? Saantayo a masigurado no ammo ni Abel ti eksakto a panangitungpal ti Dios iti karina idi kasarsaritana ti serpiente a kunana: “Mangikabilakto ti panagginnura iti nagbaetanyo iti babai ken iti nagbaetan ti bin-im ken ti bin-ina. Dunorennakanto iti ulo ket dunoremto iti mukod.” (Gen. 3:14, 15) Ngem nalabit inut-utob ni Abel dayta a kari ken natarusanna nga adda maysa a ‘madunor ti mukodna’ tapno maisubli ti kinaperpekto ti sangatauan kas idi saan pay a nagbasol da Adan ken Eva. Aniaman ti napanunot ni Abel maipapan iti masanguanan, namati a matungpal dagiti kari ti Dios, isu nga idi nagdaton, inawat dayta ni Jehova.—Basaen ti Genesis 4:3-5; Hebreo 11:4.

5. Kasano a napabileg ni Enoc iti panangiladawanna iti panunotna ti masanguanan?

⁵ Nabileg met ti pammati ti matalek a tao a ni Enoc uray no naipasango kadagiti dakes a tattao nga agsasao maibusor iti Dios. Pinaltiingan ti Dios ni Enoc a mangipadto nga umay ni Jehova a “kaduana ti nasantuan a linaklaksana, tapno mangipakat iti panangukom maibusor iti isuamin, ken tapno ipaneknekna a nakabasol dagiti amin a di nadiosan maipapan iti amin a di nadiosan nga ar-aramidda nga inaramidda iti di nadiosan a pamay-an, ken maipapan iti amin a makapakigtot a bambanag a sinao dagiti di nadiosan a managbasol maibusor kenkuana.” (Jud. 14, 15) Kas tao nga addaan iti pammati, nailadawan la ketdi ni Enoc iti panunotna ti lubong nga awanan kinadakes.—Basaen ti Hebreo 11:5, 6.

6. Ania ti nalabit pinampanunot ni Noe kalpasan ti Layus?

⁶ Nakalasat ni Noe iti Layus gapu iti pammatina. (Heb. 11:7) Kalpasan ti Layus, gapu iti pammatina, natignay a mangidaton kadagiti animal. (Gen. 8:20) Kas ken Abel, sigurado a namati nga addanto tiempo a pukawen ti Dios ti basol ken ipapatay. Uray idi dimmakes dagiti tattao kalpasan ti Layus ken bimmusor ni Nimrod ken Jehova, nabileg latta ti pammati ken namnama ni Noe. (Gen. 10:8-12) Awan duadua a pinampanunotna met ti tiempo nga awanton dagiti manangirurumen nga agturay, natawid a basol, ken ipapatay. Mabalintayo met a “kitaen” ti kasta a nagsayaat a tiempo nga asidegen a mapasamak!—Roma 6:23.

7. Ania a masanguanan ti “nakita” da Abraham, Isaac, ken Jacob?

⁷ Pinampanunot la ketdi da Abraham, Isaac, ken Jacob ti nagsayaat a masanguanan gapu ta inkari ti Dios kadakuada a mabendisionanto ti amin a nasion babaen iti kaputotanda. (Gen. 22:18; 26:4; 28:14) Umadu ti kaputotanda ken agnaedda iti Naikari a Daga nga ited ti Dios kadakuada. (Gen. 15:5-7) Babaen iti pammati, “nakita” dagiti managbuteng iti Dios a lallaki dagiti annakda nga agnanaeden iti dayta a daga. Kinapudnona, manipud pay idi nagbasol ti tao, impanamnama ni Jehova kadagiti matalek nga adipenna a maisublinto ti kinaperpekto a napukaw ni Adan.

8. Ania ti nakatulong ken Abraham a mangipakita iti nabileg a pammati?

 ⁸ Agparang a ti abilidad ni Abraham a mangiladawan iti panunotna kadagiti kari ti Dios ti nakatulong kenkuana a mangipakita iti nabileg a pammati. Ipakita ti Kasuratan a nupay da Abraham ken ti dadduma pay a matalek nga adipen ti Dios “saanda a nagun-odan ti kaitungpalan dagiti kari” idi sibibiagda, nakitada dagita iti adayo ket inawatda. (Basaen ti Hebreo 11:8-13.) Adu ti panggapuan ni Abraham a mangnamnama kadagiti kari ti Dios isu a kasla kitkitaenna daydiay talaga a saanna a nakita!

9. Kasano a nakatulong ken Abraham ti pammatina kadagiti kari ti Dios?

⁹ Gapu iti pammati ni Abraham kadagiti kari ti Dios, napabileg ti determinasionna a mangaramid iti pagayatanna. Kas pagarigan, pinanawanna ti siudad ti Ur ken saan a nagnaed a permanente iti aniaman a siudad ti Canaan. Kas iti Ur, temporario laeng dagita a siudad ta saan nga agdaydayaw ken Jehova dagiti agtuturay kadagita. (Jos. 24:2) Sipud idin, “inur-uray [ni Abraham] ti siudad nga addaan kadagiti pudpudno a pamuon, a ti nangibangon ken nangaramid iti dayta a siudad isu ti Dios.” (Heb. 11:10) “Nakitana” ti bagina nga agnanaed iti permanente a lugar nga iturturayan ni Jehova. Da Abel, Enoc, Noe, Abraham, ken ti dadduma pay a kas kadakuada namatida iti panagungar ken mangnamnamada iti biag ditoy daga iti Pagarian nga iturayan ti Dios, ti “siudad nga addaan kadagiti pudpudno a pamuon.” Ti panangutobda kadagita a bendision ti nangpabileg iti pammatida ken Jehova.—Basaen ti Hebreo 11:15, 16.

10. Ania ti nailadawan ni Sara gapu iti kari ni Jehova ken Abraham a maaddaanda iti anak?

¹⁰ Usigentayo ti maipapan ken Sara nga asawa ni Abraham. Idi agtawenen iti 90 ken awan pay anakna, nakatulong ti positibo a panangmatmatna iti masanguanan tapno agtignay buyogen ti pammati. Arigna makitkitana ti kaputotanna a mangsagsagrap kadagiti bendision nga inkari ni Jehova. (Heb. 11:11, 12) Apay a masiguradona dayta? Kinuna ni Jehova ken Abraham: “Isu bendisionakto ken kasta met nga ipaayanka iti maysa nga anak a lalaki manipud kenkuana; ket isu bendisionakto ket agbalinto a nasnasion; ti ar-ari dagiti ili agtauddanto kenkuana.” (Gen. 17:16) Idi naipasngaynan ni Isaac, kombinsidon ni Sara a matungpal ti dadduma pay a kari ti Dios ken Abraham. Bumileg met ti pammatitayo no iladawantayo iti panunottayo dagiti kari ti Dios a sigurado a matungpal!

11, 12. Kasano a napatanor ni Moises ti panagayat ken Jehova?

¹¹ Ti maysa pay a nangipakita iti nabileg a pammati ken Jehova ket ni Moises. Pinatanorna ti nauneg a panagayat iti Dios. Gapu ta dimmakkel ni Moises iti naarian a pamilia ti Egipto, nalakana laeng koma a napatanor ti panagayat iti pannakabalin ken kinabaknang. Nupay kasta, nalawag a naammuan ni Moises kadagiti nagannakna ti maipapan ken Jehova ken ti panggepna a mangwayawaya kadagiti Hebreo iti pannakaadipen ken itedna kadakuada ti Naikari a Daga. (Gen. 13:14, 15; Ex. 2:5-10) No kanayon a pinampanunot ni Moises dagiti masanguanan a bendision nga agpaay iti ili ti Dios, ania ngata ti tumanor iti pusona—panagayat iti kinalatak wenno panagayat ken Jehova?

¹² Ibaga kadatayo ti Biblia: “Babaen iti pammati nagkitakit ni Moises, idi dimmakkelen, a maawagan ti anak daydi anak a babai ni Faraon, a pinilina ti dakes a pannakatrato a kadua ti ili ti Dios imbes a maaddaan iti temporario a panangtagiragsak iti basol, agsipud ta imbilangna ti pannakaumsi ti Kristo kas kinabaknang a dakdakkel ngem  kadagiti gameng ti Egipto; ta kimmita a sipapasnek iti pannakabayad ti gunggona.”—Heb. 11:24-26.

13. Kasano a nakatulong ken Moises ti panangpampanunotna kadagiti kari ti Dios?

¹³ Bayat a pinampanunot a naimbag ni Moises ti inkari ni Jehova kadagiti Israelita, bimmileg ti pammati ken ayatna iti Dios. Kas iti dadduma a matalek nga adipen ti Dios, pinampanunot la ketdi ni Moises ti tiempo inton wayawayaan ni Jehova ti sangatauan manipud iti ipapatay. (Job 14:14, 15; Heb. 11:17-19) Awan duadua a natignay ni Moises a mangayat iti Dios a nangipakita iti asi kadagiti Hebreo ken iti intero a sangatauan. Ti pammati ken ayat ti nangtignay kenkuana nga agtultuloy nga agserbi ken Jehova. (Deut. 6:4, 5) Uray idi impangta ni Faraon ti biag ni Moises, ti pammati, ayatna iti Dios, ken nalabit ti panangiladawanna iti panunotna ti nagsayaat a masanguanan, ti nangpatured kenkuana a mangsango iti dayta.—Ex. 10:28, 29.

14. Ania dagiti saan nga umiso nga ar-arapaapen ti adu a tattao?

¹⁴ Adu a tattao ita ti agar-arapaap kadagiti bambanag a saan a mapasamak iti masanguanan. Kas pagarigan, uray nakurapayda, ar-arapaapenda nga agbalinda a nakabakbaknang ken nakataltalged, idinto ta napno ti biag ita iti riribuk ken leddaang. (Sal. 90:10) Ar-arapaapenda ti agbiag nga awan pakadanaganda iti sidong ti turay ti tao, idinto ta ibagbaga ti Biblia a ti Pagarian ti Dios ti kakaisuna a namnama dagiti tattao. (Dan. 2:44) Pampanunoten dagiti tattao a saan a dadaelen ti Dios daytoy nadangkes a lubong, ngem naiduma ti ibagbaga ti Biblia. (Sof. 1:18; 1 Juan 2:15-17) Dagita nga arapaap a di maitunos iti panggep ni Jehova iti masanguanan ket pantasia laeng.

15. (a) Kas Kristiano, apay a nasayaat nga iladawantayo iti panunottayo ti namnamatayo? (b) Ania a kari ti Dios ti segseggaam a matungpal?

¹⁵ Iti sabali a bangir, kas Kristiano, maparegtatayo no iladawantayo iti panunottayo ti namnamatayo, iti langit man wenno ditoy daga. Makitkitam kadi ti bagim a mangtagtagiragsak kadagiti kari ti Dios? Sigurado a maragsakanka no panunotem dagiti mabalinmonto nga aramiden inton tungpalen ti Dios dagiti karina. Nalabit “makitkitam” nga agbibiagkan iti agnanayon ditoy daga. Panunotem a kaduam ti sabsabali a mangpappapintas iti daga tapno agbalin a paraiso. Dagidiay mangiwanwanwan iti dayta a trabaho ket pudpudno a maseknan kenka, isu a naragsakka. Kas kenka, ay-ayaten ti amin a tattao ni Jehova. Nasalun-at, naganaygayka, ken awan pakadanagam. Maragragsakanka met a mangusar iti talento ken abilidadmo gapu ta makagunggona iti sabsabali ti amin nga ar-aramidem ken pakaidayawan ti Dios. Kas pagarigan, tultulongam dagiti napagungar a mangam-ammo ken Jehova. (Juan 17:3; Ara. 24:15) Saan laeng a basta arapaap dagita. Pumudnonto amin, ta dayta ti isursuro ti Biblia maipapan iti masanguanan.—Isa. 11:9; 25:8; 33:24; 35:5-7; 65:22.

16, 17. Apay a makatulong no isarsaritatayo ti maipapan iti namnamatayo?

¹⁶ No isarsaritatayo iti padatayo a Kristiano ti kayattayo nga aramiden iti baro a lubong, ad-adda a lumawag iti panunottayo ti maipapan iti masanguanan. Nupay ditay ammo no anianto ti kasasaadtayo iti baro a lubong, no pagsasaritaantayo dagiti segseggaantayo a mapasamak, maparegtatayo ti maysa ken maysa ken maipakitatayo a patientayo dagiti kari ti Dios. Idi binisita ni apostol Pablo dagiti kakabsat idiay Roma,  inapresiarda la ketdi ti “panagsisinnukat iti pammaregta.” Kasta met koma ti aramidentayo kadagitoy nariribuk a tiempo.—Roma 1:11, 12.

¹⁷ No iladawantayo iti panunottayo ti masanguanan, saantay unay a madanagan kadagiti personal a problematayo. Mabalin a madanagan met ni apostol Pedro idi kinunana ken Jesus: “Adtoy! Pinanawanmi ti amin a bambanag ket sinurotdaka; ania nga agpayso ti addanto a maipaay kadakami?” Tapno matulongan ni Pedro ken ti dadduma nga adalan a mangpanunot iti masanguanan, kinuna ni Jesus: “Pudno kunak kadakayo, Iti pannakaparsua manen, inton ti Anak ti tao agtugaw iti nadayag a tronona, dakayo a simmurot kaniak agtugawkayto met iti sangapulo ket dua a trono, a manguk-ukom iti sangapulo ket dua a tribu ti Israel. Ket ti tunggal maysa a nangpanaw iti balbalay wenno kakabsat a lallaki wenno kakabsat a babbai wenno ama wenno ina wenno annak wenno dagdaga maigapu iti naganko umawatto iti adu a daras nga ad-adu ken tawidennanto ti agnanayon a biag.” (Mat. 19:27-29) Gapu iti dayta, mabalin a mailadawan da Pedro ken ti dadduma nga adalan ti annongenda iti gobierno a mangiturayto iti intero a daga ken mangipaay iti bendision kadagiti natulnog a tattao.

18. Apay a makatulong kadatayo ita ti panangpampanunot iti kaitungpalan dagiti kari ti Dios?

¹⁸ Nakatulong kadagiti adipen ni Jehova ditoy daga ti panangpanunotda iti kaitungpalan dagiti kari ti Dios. Ammo ni Abel ti maipapan kadagiti panggep ti Dios isu a mailadawanna ti nagsayaat a masakbayan, maipakitana ti pammatina, ken masiguradona ti namnamana. Naipakita ni Abraham ti nabileg a pammatina gapu ta “nakitana” ti sumagmamano a kaitungpalan ti padto ti Dios mainaig iti naikari a “bin-i” wenno kaputotan. (Gen. 3:15) Sinegseggaan ni Moises ti “pannakabayad ti gunggona,” ket dayta ti nakatulong kenkuana nga ad-adda a mangayat ken Jehova ken agtignay maitunos iti pammati. (Heb. 11:26) Bumileg met ti pammati ken ayattayo iti Dios no iladawantayo iti panunottayo dagiti kari ni Jehova. Iti sumaganad nga artikulo, usigentayo no kasanotayo a mausar a naimbag daytoy a sagut ti Dios.