ITI maudi a tawen ti biag ti manong ni lolak a ni Nikolai Dubovinsky, insuratna dagiti makaparagsak ken makapadanag a kapadasanna a nagserbi ken Jehova. Kaaduan kadagita ti napasamak idi maiparit pay ti trabahotayo iti dati a Soviet Union. Nagmatalek ken nakaregregta latta uray no adu a rigat ti napasaranna. Kanayon nga ibagbaga ni lolok a Nikolai a kayatna nga estoriaen ti kapadasanna kadagiti agtutubo isu a kayatko nga estoriaen ti dadduma a kapadasanna. Nayanak ni lolok iti mannalon a pamilia idi 1926 iti purok ti Podvirivka idiay Chernivtsi Oblast, Ukraine.

Inrugi ni lolok a Nikolai ti estoriana: “Maysa nga aldaw idi 1941, nangyawid ni manongko nga Ivan iti sumagmamano a magasin a Pagwanawanan ken bokleta, ken dagiti libro a The Harp of God ken The Divine Plan of the Ages. Binasak amin dagita. Nasdaawak a nakaammo a saan a ti Dios no di ket ti Diablo ti makagapu iti amin a pakarigatan ditoy lubong. Binasak met dagiti Ebanghelio ket nabigbigko a nasarakakon ti kinapudno. Sireregta nga impakaammok kadagiti sabsabali ti namnamak iti Pagarian. Bayat nga inadalko dagitoy a publikasion, in-inut a naawatak ti kinapudno ket tinarigagayak ti agbalin nga adipen ni Jehova.

“Ammok a maipasangoak iti rigat gapu iti pammatik. Madama idi ti gubat ket diak kayat ti pumatay. Tapno makapagsaganaak kadagiti dumteng a suot, inkabesak dagiti teksto iti Biblia kas iti Mateo 10:28 ken 26:52. Determinadoak nga agtalinaed a matalek ken Jehova, uray no matayak!

“Agtawenakon iti 18 idi 1944, ket naayabanak nga agsoldado. Daydi ti kaunaan a tiempo a nakaduak dagiti kapammatiak, dagiti agtutubo a lallaki a naayaban met nga agsoldado. Situtured nga imbagami kadagiti opisial a saankami a makiraman iti gubat. Nakaunget dagiti soldado ket kinunada a bisinendakami, pagkaliendakami iti abut, wenno paltogandakami. Ngem situtured nga insungbatmi: ‘Dakayo ti makaammo. Ngem uray an-anuendakami, tungpalenmi latta ti bilin ti Dios a “Dika mamapatay.”’—Ex. 20:13.

“Gapuna, tallokami a kakabsat a lallaki a naibaon idiay Belarus tapno agtrabaho kadagiti talon ken agtarimaan kadagiti nadadael a balay. Malagipko pay ti nakitak a nakas-ang nga epekto ti gubat iti pagbeddengan ti Minsk. Makita dagiti napuoran a kayo iti kalsada. Adda kadagiti kanal ken kabakiran dagiti bangkay ti tattao ken dagiti bimsogen a natay a kabalio. Nakakitaak kadagiti nabaybay-an a bagon ken kanyon ken uray dagiti nadadael a paset ti eroplano. Nakitak a mismo ti pagbanagan ti panangsukir iti bilin ti Dios.

 “Nagpatingga ti gubat idi 1945, ngem naibaludkami latta iti sangapulo a tawen gapu ta saankami a nakigubat. Iti umuna a tallo a tawen, awan ti gimongmi wenno naipablaak a naespirituan a taraon. Nakapagsuratkami iti dadduma a kakabsat a babbai, ngem naarestoda met ken nasentensiaanda iti 25 a tawen a panagtrabaho iti kampo.

“Idi 1950, nawayawayaankami a nasapsapa ket nagawidkamin. Bayat a nakabaludak, nagbalin a Saksi ni Jehova ni nanangko ken ti adingko a babai a ni Maria! Saan pay idi a Saksi dagiti manongko, ngem agad-adaldan iti Biblia. Gapu ta naregtaak a mangasaba, kayatdak manen a paibalud ti ahensia ti seguridad iti Soviet. Kalpasanna, kiniddaw dagiti kakabsat a mangidadaulo iti trabaho a tumulongak iti nalimed a panagaramid iti literatura. Agtawenak idi iti 24.”

“Sangkaibaga dagiti Saksi: ‘No maiparit ti trabaho iti Pagarian iti rabaw ti daga, agtultuloy dayta iti uneg ti daga.’ (Prov. 28:28) Iti daydi a tiempo, kaaduan a panagimprenta ket maaramid a nalimed iti uneg ti daga. Ti damo a kuarto a ‘nagtrabahuak’ ket ti bodega iti uneg ti daga iti pagnanaedan ni manongko a Dmitry. No dadduma, dua a lawas a saanak a rumrummuar iti bodega. No maiddep ti silaw ti lampara gapu ta awan ti oksihena, agiddaak ket urayek agingga a mapno ti kuarto iti presko nga angin.

“Maysa nga aldaw, dinamag ti kabsat a lalaki a kaduak nga agtrabtrabaho, ‘Nikolai, nagbautisarka kadin?’ Nupay 11 a tawen idin nga agserserbiak ken Jehova, diak pay nagbautisar. Isu nga inlawlawagna dayta kaniak ket iti daydi met la a rabii, iti edad a 26,  nabautisaranak. Tallo a tawen kalpasanna, naaddaanak iti kanayonan nga annongen kas miembro ti Country Committee. Iti dayta a tiempo, madutokan dagiti siwayawaya pay a kakabsat a mangsukat kadagiti naaresto isu a nagtultuloy ti trabaho ti Pagarian.”

“Ti panagimprenta iti uneg ti daga ket narigrigat ngem iti pannakaibalud! Iti pito a tawen, tapno saandak a makita dagiti polis a miembro ti KGB, saanak nga immatender kadagiti gimong iti kongregasion ken masapul a pabilgek ti espiritualidadko. Makitak laeng ti pamiliak no bisitaek ida, ket sagpaminsan laeng dayta. Maawatanda met ketdi ti kasasaadko, isu a naparegtaak iti dayta. Ti kanayon a pannakabannog ken panagan-annadko ti nangpakapuy kaniak. Masapul a nakasaganakami a kanayon iti aniaman a mapasamak. Kas pagarigan, maysa a rabii, immay ti dua a polis iti balay a pagnanaedak. Timpuakak iti tawa iti sabali a sikigan ti balay ket nagtarayak iti kabakiran. Idi makagtengak iti kataltalonan, adda nangngegko a sanengseng. Idi nangngegko dagiti putok ti paltog, ammokon nga uni ti bala dagidiay! Nagsakay iti kabalio ti maysa kadagiti kumamkamat kaniak ket pinaltopaltogannak agingga a naibus ti balana. Napuntaan ti maysa a takiagko. Kalpasan ti lima a kilometro a panangkamatda kaniak, nakalemmengak iti kabakiran isu a nalibasak ida. Idi nabistaak, naibaga kaniak a 32 a daras a pinaputokandak!

“Gapu ta nabayag nga addaak iti uneg ti daga, nakapuspusiawak ket madlaw a dagus no ania ti trabahok. Isu nga inkagumaak ti nagkainaran. Naapektaran met ti salun-atko. Naminsan, diak payen nakapan iti napateg a miting a kadua ti dadduma a kakabsat a lallaki gapu ta nagdaringungo ken nagsaruaak iti dara.”

“Idi Enero 26, 1957, naarestoak. Innem a bulan kalpasanna, impakaammo ti Supreme Court ti Ukraine a nasentensiaanak a mapapatay babaen iti firing squad. Ngem gapu ta naikkaten ti dusa nga ipapatay iti pagilian, nagbalin laeng a 25 a tawen ti pannakaibaludko. Walokami a nasentensiaan a no mapagtitipon, agdagup iti 130 a tawen a panagtrabaho  kadagiti kampo. Naibaonkami kadagiti kampo a pagtrabahuan idiay Mordvinia, a sadiay adda agarup 500 a Saksi. Sililimed a naguummongkami iti babassit a grupo tapno adalenmi ti Pagwanawanan. Kalpasan a sinukimat ti maysa a guardia dagiti nakompiskar a magasin, kinunana: ‘No itultuloyyo a basaen dagitoy, awan ti makaparmek kadakayo!’ Inaramidmi dagiti naipatrabaho kadakami ken masansan nga ad-adu ti maaramidanmi ngem iti naited a trabahomi. Ngem kinuna ti komander ti kampo: ‘Saan a napateg kadakami ti trabaho nga ar-aramidenyo. Ti kinamatalek ken panangsuportayo iti nasion ti kasapulanmi.’”

Idi nawayawayaan iti kampo idi 1967, timmulong ni lolok a Nikolai a nangorganisar kadagiti kongregasion iti Estonia ken iti St. Petersburg, Russia. Idi rugrugi ti 1991, nabaliktad ti desision ti korte idi 1957 gapu ta kurang ti ebidensia. Iti dayta a tiempo, adu a Saksi a minaltrato dagiti agtuturay ti nawayawayaan. Idi 1996, immakar ni lolok iti siudad ti Velikiye Luki iti Pskov Oblast, nga agarup 500 a kilometro ti kaadayona iti St. Petersburg. Gimmatang iti bassit a balay, ket idi 2003, naibangon ti maysa a Kingdom Hall iti lotena. Ita, adda dua a narang-ay a kongregasion nga aggigimong sadiay.

Agserserbikami nga agassawa iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova iti Russia. Idi Marso 2011, sumagmamano a bulan sakbay a natay ni lolok a Nikolai, binisitanakami iti maudin a gundaway. Natukay ti riknami idi maragragsakan a nangibaga kadakami: “Sigun iti makitkitak, ammok a nangrugin ti maikapito nga aldaw ti panagmartsa iti aglikmut ti siudad ti Jerico.” (Jos. 6:15) Agtawen idin ni lolok iti 85. Nupay narigat dagiti napasaranna, kastoy ti panangdeskribirna iti biagna: “Maragragsakanak ta idi ubingak pay, inkeddengkon ti agserbi ken Jehova! Diak pulos pagbabawyan dayta!”