Rumbeng Kadi nga Isuro Dagiti Nagannak ti Annakda Maipapan iti Sekso?
Saludsod Dagiti Agbasbasa
Rumbeng Kadi nga Isuro Dagiti Nagannak ti Annakda Maipapan iti Sekso?
▪ Ikagumaan a salakniban dagiti nagannak ti annakda tapno saanda nga agsakit. Masapul met a salaknibanda dagiti annakda kadagiti dakes a moral a kababalin. Maaramidda dayta no umiso nga impormasion ti isuroda maipapan iti sekso. (Proverbio 5:3-23) Napateg ti kasta a panangsanay ken panangigiya dagiti nagannak gapu ta kanayon a makita dagiti ubbing dagiti seksual nga ar-aramid iti TV, Internet, libro, ken komiks.
“Ti parikut ita ket saan a ti pannakasursuro dagiti ubbing maipapan iti sekso,” kuna ti edukador ken autor a ni Propesor Diane Levin. “Imbes ketdi, ti impormasion a maisursuro kadakuada, ti edad a masursuruanda, ken ti mangisursuro kadakuada. Dakes ti epekto kadagiti ubbing ti di umiso nga impormasion maipapan iti sekso manipud kadagiti adbertismen ken uso iti kagimongan.”
Masapul a salakniban dagiti nagannak ti annakda manipud kadagiti di umiso ken imoral a panangmatmat a mangdaddadael iti kagimongan. (Proverbio 5:1; Efeso 6:4) Masapul a maammuan dagiti ubbing no ania ti usar dagiti paset ti bagida, no kasano nga asikasuenda ti bagbagida, ken no kasano a salaknibanda ti bagida manipud imoral a tattao. Sakbay nga agbalasang ti maysa nga ubing—inton agbaliw ti seksual a rikriknana—masapul a maammuanna no ania dagiti panagbalbaliw iti bagina ken no apay ken kasano a mapasamak ti panagregla. Kasta met, masapul a nasapa a maammuan ti ubing a lalaki no apay nga adda panagruar ti semilia bayat ti pannaturog (wet dream). Bayat a babassit pay dagiti ubbing, mabalin nga isuro kadakuada dagiti naayat a nagannak ti umiso nga awag kadagiti paset ti bagi. Isuroda ti tallo a napateg a banag maipapan kadagitoy a paset ti bagi: (1) Pribado dagitoy wenno adda nairanta nga usarda. (2) Saan koma a mapagsasaritaan dagitoy iti naalas a pamay-an. (3) Saan a rumbeng a sagiden wenno makita dagitoy ti sabali a tattao. Bayat a dumadakkel dagiti ubbing, masapul a tingitingen dagiti nagannak no kaano nga ilawlawagda no kasano nga agsikog ti maysa a babai. a
Kaano a rumbeng nga isuro dagiti nagannak ti kasta a bambanag? Iti nasapa nga edad. Mabalin a damo nga agregla ti maysa a babai iti tawen a 10 wenno nasapsapa pay. Mabalin a damo nga ag-wet dream ti maysa a barito iti tawen nga 11 wenno 12. Mabalin a mariribukan dagiti ubbing kadagitoy a panagbalbaliw no saanda a maawatan ti mapaspasamak kadakuada. Masapul a nasaksakbay a maipakaammo kadagiti ubbing nga awan ti diperensia ti bagida no mapasamak dagitoy a natural a panagbalbaliw. Daytoy met ti gundaway a tulonganda dagiti ubbing a mangtarus iti kinapateg ti panangsurot kadagiti moral a pagalagadan ti Biblia—banag a saan a maipaay ti kaaduan a sekular a programa ti sex education.—Proverbio 6:27-35.
[Footnote]
a Adda dagiti literatura nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova a makatulong kadagiti nagannak a mangilawlawag kadagitoy a suheto: Agriingkayo! a Mayo 2006 iti artikulo a “Panangisagana iti Balasangmo iti Libukay” panid 10-13; Dagiti Saludsod nga Iyimtuod ti Agtutubo—Dagiti Sungbat nga Epektibo, Tomo 2, kapitulo 6, “Ania ti Mapaspasamak iti Bagik?”; ken Ti Pagwanawanan a Nobiembre 1, 2010, “Tulbek ti Naragsak a Pamilia—Kasaritam Dagiti Annakmo Maipapan iti Sekso,” panid 12-14.