Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

Rumbeng Kadi nga Isuro Dagiti Nagannak ti Annakda Maipapan iti Sekso?

Rumbeng Kadi nga Isuro Dagiti Nagannak ti Annakda Maipapan iti Sekso?

Saludsod Dagiti Agbasbasa

Rumbeng Kadi nga Isuro Dagiti Nagannak ti Annakda Maipapan iti Sekso?

▪ Ikagumaan a salakniban dagiti nagannak ti annakda tapno saanda nga agsakit. Masapul met a salaknibanda dagiti annakda kadagiti dakes a moral a kababalin. Maaramidda dayta no umiso nga impormasion ti isuroda maipapan iti sekso. (Proverbio 5:3-23) Napateg ti kasta a panangsanay ken panangigiya dagiti nagannak gapu ta kanayon a makita dagiti ubbing dagiti seksual nga ar-aramid iti TV, Internet, libro, ken komiks.

“Ti parikut ita ket saan a ti pannakasursuro dagiti ubbing maipapan iti sekso,” kuna ti edukador ken autor a ni Propesor Diane Levin. “Imbes ketdi, ti impormasion a maisursuro kadakuada, ti edad a masursuruanda, ken ti mangisursuro kadakuada. Dakes ti epekto kadagiti ubbing ti di umiso nga impormasion maipapan iti sekso manipud kadagiti adbertismen ken uso iti kagimongan.”

Masapul a salakniban dagiti nagannak ti annakda manipud kadagiti di umiso ken imoral a panangmatmat a mangdaddadael iti kagimongan. (Proverbio 5:1; Efeso 6:4) Masapul a maammuan dagiti ubbing no ania ti usar dagiti paset ti bagida, no kasano nga asikasuenda ti bagbagida, ken no kasano a salaknibanda ti bagida manipud imoral a tattao. Sakbay nga agbalasang ti maysa nga ubing​—inton agbaliw ti seksual a rikriknana​—​masapul a maammuanna no ania dagiti panagbalbaliw iti bagina ken no apay ken kasano a mapasamak ti panagregla. Kasta met, masapul a nasapa a maammuan ti ubing a lalaki no apay nga adda panagruar ti semilia bayat ti pannaturog (wet dream). Bayat a babassit pay dagiti ubbing, mabalin nga isuro kadakuada dagiti naayat a nagannak ti umiso nga awag kadagiti paset ti bagi. Isuroda ti tallo a napateg a banag maipapan kadagitoy a paset ti bagi: (1) Pribado dagitoy wenno adda nairanta nga usarda. (2) Saan koma a mapagsasaritaan dagitoy iti naalas a pamay-an. (3) Saan a rumbeng a sagiden wenno makita dagitoy ti sabali a tattao. Bayat a dumadakkel dagiti ubbing, masapul a tingitingen dagiti nagannak no kaano nga ilawlawagda no kasano nga agsikog ti maysa a babai. a

Kaano a rumbeng nga isuro dagiti nagannak ti kasta a bambanag? Iti nasapa nga edad. Mabalin a damo nga agregla ti maysa a babai iti tawen a 10 wenno nasapsapa pay. Mabalin a damo nga ag-wet dream ti maysa a barito iti tawen nga 11 wenno 12. Mabalin a mariribukan dagiti ubbing kadagitoy a panagbalbaliw no saanda a maawatan ti mapaspasamak kadakuada. Masapul a nasaksakbay a maipakaammo kadagiti ubbing nga awan ti diperensia ti bagida no mapasamak dagitoy a natural a panagbalbaliw. Daytoy met ti gundaway a tulonganda dagiti ubbing a mangtarus iti kinapateg ti panangsurot kadagiti moral a pagalagadan ti Biblia​—banag a saan a maipaay ti kaaduan a sekular a programa ti sex education.​—Proverbio 6:27-35.

[Footnote]

a Adda dagiti literatura nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova a makatulong kadagiti nagannak a mangilawlawag kadagitoy a suheto: Agriingkayo! a Mayo 2006 iti artikulo a “Panangisagana iti Balasangmo iti Libukay” panid 10-13; Dagiti Saludsod nga Iyimtuod ti Agtutubo​—Dagiti Sungbat nga Epektibo, Tomo 2, kapitulo 6, “Ania ti Mapaspasamak iti Bagik?”; ken Ti Pagwanawanan a Nobiembre 1, 2010, “Tulbek ti Naragsak a Pamilia​—Kasaritam Dagiti Annakmo Maipapan iti Sekso,” panid 12-14.