Sungbat ti Sangapulo a Saludsod Maipapan iti Sekso
Sungbat ti Sangapulo a Saludsod Maipapan iti Sekso
1 Ti kadi seksual a panagdenna ti orihinal a nagbasolan da Adan ken Eva idiay hardin ti Eden?
▪ Sungbat: Ipagarup ti adu a tattao a seksual a panagdenna ti iladladawan ti naiparit a bunga idiay hardin ti Eden. Ngem saan a kasta ti isursuro ti Biblia.
Usigem daytoy: Sakbay pay a naparsua ni Eva, impariten ti Dios a kanen ni Adan ti bunga ti “kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes.” (Genesis 2:15-18) Gapu ta agmaymaysa idi ni Adan, saan ngarud a seksual a panagdenna ti maiparparit. Kasta met, nabatad ti bilin ti Dios kada Adan ken Eva nga ‘agbungada ken agaduda ket punnuenda ti daga.’ (Genesis 1:28) Ibilin aya ti naayat a Dios iti umuna nga agassawa a ‘punnuenda ti daga’—a pakainaigan ti seksual a panagdenna—sa sentensiaanna a matayda gapu ta nagtulnogda iti bilinna?—1 Juan 4:8.
Maysa pay, saan a kadua ni Eva ni lakayna idi “nangala iti [maiparit a] bunga ket kinnanna dayta. Kalpasanna, nangted met iti asawana idi kaduanan ket rinugianna a kinnan dayta.”—Genesis 3:6.
Kanayonanna, saan a nakondenar da Adan ken Eva iti panagdenna ken panangpataudda iti annak. (Genesis 4:1, 2) Nalawag a ti bunga a kinnan da Adan ken Eva ket dina iladawan ti seksual a panagdenna no di ket literal dayta a bunga ti kayo.
2 Iparit kadi ti Biblia ti seksual a panagragsak?
▪ Sungbat: Ibaga ti umuna a libro ti Biblia a pinarsua ti Dios ti tattao kas “lalaki ken babai.” Imbaga ti Dios a “nasayaat unay” dagiti parsuana. (Genesis 1:27, 31) Idi agangay, adda mannurat iti Biblia a pinaltiingan ti Dios a mangibilin iti assawa a lallaki: “Agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom . . . Dagiti bukodna a barukong bartekendaka koma iti amin a tiempo.” (Proverbio 5:18, 19) Iparparit kadi ti Biblia ti seksual a panagragsak sigun kadagitoy a sasao?
Malaksid iti panangipaayna iti kabaelanda nga agpaadu, nangaramid ti Dios iti seksual nga organo dagiti agassawa tapno matagiragsakda ti panangyebkasda iti ayat ken panagpinnateg. Iti kasta, mapennek ti pisikal ken emosional a kasapulan dagiti agassawa.
3 Anamongan kadi ti Biblia nga agkabbalay ti lalaki ken babai uray no dida nagkasar?
▪ Sungbat: Nalawag a kuna ti Biblia a ti “Dios ukomennanto dagiti mannakiabig.” (Hebreo 13:4) Nalawa ti kaipapanan ti Griego a sao a por·neiʹa, a naipatarus kas pannakiabig. Tumukoy dayta iti amin a di umiso a panangusar dagiti di agassawa kadagiti seksual nga organoda. a Iti imatang ti Dios, di ngarud umiso nga agkabbalay ti lalaki ken babai no dida nagkasar—uray no agkasardanto met laeng.
Uray no agin-innayat ti lalaki ken babai, kalikaguman latta ti Dios nga agkasarda sakbay nga agdennada. Ti Dios pinarsuanatayo a mangipakita iti ayat. Ayat ti kangrunaan a kualidad ti Dios isu nga ibilinna a dagiti laeng agassawa ti mangtagiragsak iti seksual a panagdenna, kas ipakita ti sumaganad nga artikulo panid 10-11, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
4 Maiparbeng kadi ti maaddaan iti adu nga asawa?
▪ Sungbat: Adda idi tiempo a pinalubosan ti Dios a maaddaan ti lalaki iti adu nga asawa. (Genesis 4:19; 16:1-4; 29:18–30:24) Ngem saan a dayta ti urnos ti Dios. Maymaysa ti intedna nga asawa ni Adan.
Babaen ken Jesu-Kristo, inulit ti Dios ti orihinal a pagalagadanna—ti monogamia. (Juan 8:28) Kinuna ni Jesus idi napagsaludsodan maipapan iti panagasawa: “Ti nangparsua kadakuada nanipud idi damo inaramidna ida a lalaki ken babai ket kinunana, ‘Iti daytoy a rason, ti maysa a lalaki panawannanto ti amana ken ti inana ket makitiponto iti asawana, ket dagiti dua maymaysadanton a lasag.’”—Mateo 19:4, 5.
Idi agangay, kastoy ti impaltiing ti Dios nga isurat ti maysa kadagiti adalan ni Jesus: “Tunggal lalaki maaddaan koma iti 1 Corinto 7:2) Ibaga met ti Biblia nga asinoman a lalaki a kameng ti kongregasion Kristiano a maipaayan iti naisangsangayan a pribilehio ket masapul nga “asawa ti maymaysa a babai.”—1 Timoteo 3:2, 12.
bukodna nga asawa ket tunggal babai maaddaan koma iti bukodna nga asawa.” (5 Dakes kadi nga agusar dagiti agassawa iti kontraseptibo?
▪ Sungbat: Saan nga imbilin ni Jesus a rumbeng wenno saan a rumbeng a maaddaan dagiti adalanna iti annak. Ket saan met nga imbilin dayta dagiti adalanna. Awan ti mabasa iti Biblia a nabatad a mangkondenar iti panangkontrol iti panaganak (birth control).
Nawaya ngarud nga agdesision dagiti agassawa no kayatda ti maaddaan iti anak wenno saan; no mano ti kayatda nga anak, ken no kaano a maaddaanda iti anak. No pilien dagiti agassawa ti agusar kadagiti pamay-an a manglapped iti panagsikog (nonabortive contraception), personal a desisionda dayta. b Awan koma ti mangbabalaw kadakuada.—Roma 14:4, 10-13.
6 Dakes kadi ti aborsion?
▪ Sungbat: Sagrado ti biag iti Dios, ket ibilangna ti sikog kas sibibiagen a parsua. (Salmo 139:16) Kinuna ti Dios a manungsungbat ti tao a makadangran iti di pay nayanak a maladaga. Ibilangna a panangpapatay ti panangiregreg iti sikog.—Exodo 20:13; 21:22, 23.
Ngem kasanon no agpeggad ti biag ti ina wenno ti maladaga bayat ti panagpasngay? Masapul nga agdesision dagiti agassawa no asino ti maispal. c
7 Ipalubos kadi ti Biblia ti diborsio?
▪ Sungbat: Ipalubos ti Biblia ti diborsio. Ngem dinakamat ni Jesus ti kakaisuna a rason a makawaswas iti panagasawa idi kinunana: “Siasinoman a mangidiborsio iti asawana a babai, malaksid no maibatay iti pannakiabig [pannakidenna iti di asawa], ket mangasawa iti sabali makaaramid iti pannakikamalala.”—Mateo 19:9.
Kagura ti Dios ti nasikap a panangidiborsio iti asawa. Panungsungbatenna dagidiay mangpanaw iti asawada gapu iti narabaw a rason, nangnangruna no panggepda ti mangasawa iti sabali.—Malakias 2:13-16; Marcos 10:9.
8 Anamongan kadi ti Dios ti homoseksualidad?
Roma 1:26, 27; Galacia 5:19-21) Nupay direkta a kunaen ti Biblia a di anamongan ti Dios dayta a panagbiag, ammotayo a “ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay isu nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangwatwat iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.”—Juan 3:16.
▪ Sungbat: Nabatad a kondenaren ti Biblia ti pannakiabig, a pakairamanan ti pannakidenna iti kapada iti sekso. (Saan a panuynoyan dagiti pudno a Kristiano ti panagdenna dagiti agpada ti seksoda, ngem naasida iti amin a tattao. (Mateo 7:12) Kayat ti Dios a ‘padayawantayo ti amin a kita ti tattao.’ Saan ngarud a karugit dagiti Kristiano dagiti homoseksual.—1 Pedro 2:17.
9 Dakes kadi ti phone sex, “sexting,” wenno cybersex?
▪ Sungbat: Saklawen ti phone sex ti naalas a pannakitungtong iti telepono maipapan iti sekso wenno panagdengngeg iti erotiko a mensahe. Ti “sexting” ket tumukoy iti panagipatulod iti erotiko wenno naalas a ladawan wenno mensahe babaen iti selpon. Ramanen ti cybersex ti erotiko a pannakisarita ken panangipakita iti seksual a panagdenna babaen iti Internet.
Saan nga espesipiko a dakamaten ti Biblia dagitoy nga ar-aramid. Ngem kastoy ti kunaenna: “Ti pannakiabig ken tunggal kita ti kinarugit wenno kinaagum saan koma [a] . . . madakamat iti nagtetengngaanyo, kas maitutop kadagiti nasantuan a tattao; uray ti nakababain nga ugali wenno minamaag a panagsasao wenno naalas a panagang-angaw, bambanag a di mayanatup.” (Efeso 5:3, 4) Itandudo ti phone sex, “sexting,” ken cybersex ti ballikug a panangmatmat iti sekso ken paturedenda dagiti tattao a mangpadas iti seksual a panagragsak uray saanda nga agassawa. Imbes a makatulong dagitoy, rubrobanda ketdi ti agimbubukodan a tarigagay.
10 Ania ti panangmatmat ti Biblia maipapan iti masturbasion?
▪ Sungbat: Saan nga espesipiko a dakamaten ti Biblia ti masturbasion—ti inggagara a panangparasuk iti bukod a seksual a tarigagay tapno agganas. Ngem ibilin ti Sao ti Dios kadagiti Kristiano: “Papatayenyo, ngarud, dagiti kameng ti bagiyo nga adda iti rabaw ti daga no maipapan iti pannakiabig, kinarugit, [ken di umiso a] panaggartem iti sekso.”—Colosas 3:5.
Rubroban ti masturbasion ti ballikug ken agimbubukodan a panangmatmat iti sekso. Ipasigurado ti Biblia a dagidiay mangikagumaan a mangiwaksi iti daytoy a narugit nga aramid ket ikkan ti Dios iti “pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay”.—2 Corinto 4:7; Filipos 4:13.
[Footnotes]
a Tumukoy met ti por·neiʹa iti dadduma nga aramid a manglabsing iti orihinal a panggep ti Dios a nangaramid kadagiti seksual nga organo ti tao, kas iti pannakikamalala, homoseksualidad, ken bestialidad.
b Para iti ad-adu pay nga impormasion maipapan iti isterilisasion, pangngaasim ta kitaem ti “Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Agbasbasa” iti Pagwanawanan a Hunio 15, 1999, panid 27-28.
c Para iti pannakailawlawag no umiso ti panangiregreg iti sikog a bunga ti pannakarames, kitaem ti Agriingkayo! a Mayo 22, 1993, panid 10-11, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.