Asino ti Makailawlawag iti Padto?
Asino ti Makailawlawag iti Padto?
Ti Gordian knot ti maipagarup a karirikutan pay laeng a siglot idi kaaldawan ni Alejandro a Dakkel. Masirib ken adu ti maparmek ti siasinoman a makawarwar iti dayta a narikut a siglot. a Sigun iti estoria, nawarwar ni Alejandro dayta babaen iti naminsan laeng a sigpat ti espadana.
ITI panaglabas ti panawen, saan laeng nga inkagumaan dagiti masirib a lallaki nga ukasen dagiti narikut a siglot no di ket nagreggetanda met a solbaren dagiti naririkut a burburtia, ilawlawag dagiti padto, ken ipadlesda pay ketdi ti masanguanan.
Ngem kaaduanna a napaayda. Kas pagarigan, dagiti masirib iti Babilonia saanda a naibuksilan ti kaipapanan ti surat a kellaat a nagparang iti diding ti palasio ni Ari Belsasar bayat ti naariwawa a piesta. Ni laeng Daniel, ti lakayen a mammadto ni Jehova a Dios ken pagaammo a makatarus kadagiti padto, ti nakaipalgak iti kaipapanan dayta. (Daniel 5:12) Iti dayta met la a rabii, natungpal ti naipadto a panagngudo ti Imperio ti Babilonia!—Daniel 5:1, 4-8, 25-30.
Ania ti Padto?
Ti padto ket naipalgak a masakbayan—paspasamak a nairekord sakbay a mapasamak. Ti pudno a padto ket mensahe a naggapu iti Dios, naisurat man wenno naisawang. Maysa dayta a palgaak mainaig iti pagayatan ken panggep ti Dios. Naglaon ti Biblia iti adu a padto maipapan iti panagparang ken pakabigbigan ti Mesias ken “ti panungpalan ti sistema ti bambanag,” kasta met dagiti mensahe maipapan iti panangukom ti Dios.—Mateo 24:3; Daniel 9:25.
Dagiti “masirib a lallaki” iti kaaldawantayo isuda dagiti eksperto iti siensia, ekonomia, salun-at, politika, ekolohia, ken dadduma pay. Agipadlesda kadagiti mapasamak iti masanguanan ket adu kadagitoy ti kangrunaan nga ipadpadamag ti media. Nupay sigagagar nga akseptaren dagita ti publiko, pugpugto ken personal a kapanunotan laeng dagitoy. Adda met kanayon a mangsupiat ken mangkontra kadagita. Di ngarud mapangnamnamaan ti panagipadlesda ta saanda nga ammo ti mapasamak iti masanguanan.
Gubuayan ti Pudno a Padto
Sadino ngarud ti pagtaudan dagiti pudno a padto, ken asino ti makaibaga iti kaipapanan dagita? Insurat ni apostol Pedro: “Awan ti padto ti Kasuratan nga agtaud iti aniaman a kabukbukodan a panangipaulog.” (2 Pedro 1:20) Ti Griego a sao para iti “panangipaulog” kaipapananna ti “solusion, panangipalgak,” a mangipasimudaag iti “panangukas wenno panangwarwar iti siglot.” Ngarud, kastoy ti panangipatarus ti The Amplified New Testament iti sasao ni Pedro: ‘Awan ti padto ti Kasuratan a naipabiang a warwaren ti asinoman.’
Ipapanmo nga adda lalaki a nalaing nga agisiglot. No mingmingan ti kadawyan a tao ti siglot, makitana ti turong ti tali ngem dina ammo a warwaren. Umasping iti dayta, makitkita ti tattao dagiti pasamak a
mangituggod iti narikut a problema, ngem saanda nga ammo ti pagtungpalan dagita.Dagidi napaltiingan a mammadto, kas ken Daniel, saanda a bukbukod nga inusig dagiti agdama a kasasaad idi panawenda ken saanda met a pinadas nga ipakpakauna ti narikut a masanguanan. No kasta ti inaramidda, saan koma a mapangnamnamaan ti padtoda. Gapuna, inlawlawag ni Pedro: “Ti padto saan a naiyeg uray kaano babaen ti pagayatan ti tao, no di ket dagiti tattao nagsaoda manipud iti Dios bayat nga idaldalan ida ti nasantuan nga espiritu.”—2 Pedro 1:21.
“Dagiti Kayulogan Kukua ti Dios”
Agarup 3,700 a tawen ti napalabasen, dua a lallaki ti naibalud idiay Egipto. Agpada nga adda karkarna a natagtagainepda. Saanda a maibaga ti tagtagainepda kadagiti masirib a lallaki isu nga imbagada ti pakaseknanda iti kaduada a balud nga agnagan iti Jose a maysa nga adipen ti Dios. Kinunada: “Nagtagtagainepkami . . . ket awan kadakami ti manangibuksil.” Dinamagna dagiti tagtagainepda, sa kinunana: “Saan aya a dagiti kayulogan kukua ti Dios?” (Genesis 40:8) Ni laeng Jehova a Dios ti makaibuksil kadagiti padto, no kasano a ti laeng nalaing nga agisiglot ti makaukas kadagiti narikut a siglot. Ti Dios ngamin ti gubuayan dagitoy a padto ket isu laeng ti makaipalgak iti kaipapananda. No kasta, maitutop laeng a ti Dios ti pinadayawan ni Jose.
Kasano a maikuna a “dagiti kayulogan kukua ti Dios”? Adda sumagmamano a pamay-an. Adda dagiti padto ti Biblia a nailanad agraman ti kaitungpalanda. Arigna simple a siglot dagitoy iti nalaing nga agisiglot ta nalakana a mailawlawag no kasano a mawarwar dagita.—Genesis 18:14; 21:2.
Dadduma a padto ti nailawlawag kadagiti sumaruno a bersikulo. Kas pagarigan, naaddaan ni mammadto Daniel iti sirmata maipapan iti ‘kalakian a karnero a dua ti sarana’ a kinabil ti “kalakian a kalding” nga “adda nakalatlatak a sara iti baet dagiti matana.” Ipakita ti salaysay a ti kalakian a karnero nga addaan dua a sara iladawanna ti “ar-ari ti Media ken Persia” ket ti kalding iladawanna ti “ari ti Grecia.” (Daniel 8:3-8, 20-22) Nasurok a 200 a tawen kalpasanna, ti “dakkel a sara”—ni Alejandro a Dakkel—rinugianna a parmeken ti Persia. Sigun iti historiador a ni Josephus, idi asidegen iti Jerusalem ti buyot ni Alejandro, naipakita kenkuana daytoy a padto ket namati a tumukoy dayta kenkuana.
Ania pay ti pamay-an a “dagiti kayulogan kukua ti Dios?” Babaen ti panangiwanwan ti nasantuan nga espiritu, ni Jose a matalek nga adipen ni Jehova a Dios natarusanna no ania ti kaipapanan ti karkarna a tagtagainep nga inestoria dagiti kaduana a balud. (Genesis 41:38) No saan a masigurado dagiti agdama nga adipen ti Dios ti kaipapanan ti maysa a padto, kiddawenda ti espiritu ti Dios sa sipapasnek nga adalen ken sukimatenda ti Sao ti Dios. Babaen iti panangiwanwan ti Dios, masarakanda dagiti teksto a mangilawlawag iti kaipapanan ti dadduma a padto. Saan a simimilagro a matarusan dayta ti asinoman a tao. Ti Dios ti mangilawlawag iti dayta babaen ti espirituna ken ti Saona, ti Biblia. Dinto pulos mailawlawag dayta dagiti agipadpadles.—Aramid 15:12-21.
Makuna met a “dagiti kayulogan kukua ti Dios” ta isu ti mangikeddeng no kaano a maipalgak kadagiti matalek nga adipenna ditoy daga ti kaipapanan ti maysa a padto. Mabalin a matarusan ti kaipapanan ti padto sakbay, bayat, wenno kalpasan a matungpal. Yantangay nagtaud iti Dios dagiti padto, ipalgakna ti kaipapanan dagita iti umiso a tiempo.
Iti salaysay maipapan ken Jose ken ti dua a balud, imbuksilan ni Jose dagiti tagtagainepda tallo nga aldaw sakbay a natungpal dagita. (Genesis 40:13, 19) Idi agangay, idi nagparang ni Jose iti sanguanan ti nabileg a Faraon ti Egipto, dandanin mangrugi ti pito a tawen a nawadwad nga apit. Gapu iti tulong ti espiritu ti Dios, impalgak ni Jose ti kaipapanan dagiti tagtagainep ni Faraon tapno mayurnos ti pannakaidulin dagiti naipadto a nawadwad nga apit.—Genesis 41:29, 39, 40.
Naan-anay a natarusan dagiti adipen ti Dios ti kaipapanan ti dadduma a padto idi natungpalen dagita. Adu a pasamak iti biag ni Jesus ti naipadto ginasgasut a tawen sakbay a nayanak, ngem sa laeng a naan-anay a natarusan dagitoy dagiti adalanna idi nagungaren. (Salmo 22:18; 34:20; Juan 19:24, 36) Kamaudiananna, sigun iti Daniel 12:4, adda dagiti padto a maipalgak laeng iti “tiempo ti panungpalan,” inton ‘umadu ti pudno a pannakaammo.’ Agbibiagtayon iti tiempo a matungtungpal dagitoy a padto. b
Sika ken Dagiti Padto ti Biblia
Nagparang da Jose ken Daniel iti sanguanan dagiti ari idi kaaldawanda ket impalgakda ti kaipapanan dagiti padto a nangapektar kadagiti nasion ken pagarian. Napan dagiti Kristiano idi umuna a siglo iti sanguanan dagiti tattao kas pannakangiwat ni Jehova, ti Dios a pagtataudan ti padto, ket nagunggonaan dagidiay nangipangag iti mensaheda.
Iti kaaldawantayo, dagiti Saksi ni Jehova iti intero a lubong iwarwaragawagda ti maysa a padto—ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios— ket ipakpakaammoda kadagiti tattao a matungtungpalen ti padto ni Jesus mainaig iti “panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 24:3, 14) Ammom kadi no ania dayta a padto ken kasano a maapektarannaka? Sidadaan dagiti Saksi ni Jehova a tumulong kenka a mangadal ken magunggonaan iti maysa kadagiti kadaegan a padto ti Biblia.
[Footnotes]
a Sigun iti estoria dagiti Griego, nakarikrikut ti pannakaigalut ti karuahe ni Gordius, ti nangbuangay iti siudad ti Gordium a kabesera ti Frigia. Ti laeng masanguanan a mangparmek iti Asia ti makabael a mangukas iti daytoy.
b Kitaem ti umuna nga agsasaruno nga artikulo a mabasa iti Pagwanawanan a Mayo 1, 2011 a napauluan iti “Innem a Padto ti Biblia a Makitkitam a Matungtungpal.”
[Dagiti Ladawan iti panid 12, 13]
Pinadayawan da Jose ken Daniel ti Dios idi inlawlawagda ti kaipapanan ti padto