Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

Natural a Didigra​—Apay a Nakaad-adu?

Natural a Didigra​—Apay a Nakaad-adu?

KANAYON a dagiti didigra ti linaon dagiti damag. Umad-adu dagiti biktima ti agsasaruno a kalamidad. Ipadamag ti Centre for Research on the Epidemiology of Disasters idiay Belgium nga idi laeng 2010, adda 373 a didigra ket agarup 296,000 ti natay.

Nakadkadlaw met nga immadu dagiti naipadamag a didigra iti napalabas a tawtawen. Kas pagarigan, iti baet ti 1975 ken 1999, nakurang laeng a 300 ti naipadamag a didigra iti kada tawen. Ngem iti baet ti 2000 ken 2010, immabut daytan iti dandani 400 iti tinawen. Nalabit maisaludsodmo, ‘Apay a nakaad-adu ita dagiti didigra?’

Nupay kuna dagiti tattao a “nakem ti Dios” dagiti natural a didigra a mangparparigat iti adu a tattao, saan a pudno dayta a kapanunotanda. Impadto ti Biblia nga adda dagiti didigra a mapasamak iti kaaldawantayo. Kas pagarigan, kinuna ni Jesus iti Mateo 24:7, 8: “Addanto dagiti kinakirang ti taraon ken dagiti ginggined iti nadumaduma a disso. Amin dagitoy a banag ket pangrugian dagiti ut-ot ti panagrigat.” Apay nga impadto ni Jesus dagitoy a pasamak, ken ania ti kaipapanan dagita kadatayo?

Dayta ti sungbat ni Jesus, ti Anak ti Dios, idi naisaludsod kenkuana: “Anianto ti pagilasinan . . . ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” (Mateo 24:3) Dinakamatna ti sumagmamano a mapasamak, agraman dagiti didigra a nadakamat iti ngato. Kalpasanna, inyebkasna dagitoy a napateg a sasao: “Inton makitayo a mapaspasamak dagitoy a banag, ammuenyo a ti pagarian ti Dios asidegen.” (Lucas 21:31) Dakkel ngarud ti kaipapanan kadatayo dagitoy a natural a didigra. Ipamatmat dagita nga asidegen ti dakkel a panagbalbaliw.

Dagiti Makagapu iti Didigra

Ngem adu latta ti mangisaludsod, No saan a gapuanan ti Dios dagiti didigra, makinggapuanan ngarud kadagita? Maawatantayo laeng ti sungbat no bigbigentayo ti kinapudno a nadakamat iti Biblia: “Ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” (1 Juan 5:19) Ipakita daytoy a bersikulo a saan a gapuanan ti Dios dagiti narigat a kasasaad ita no di ket kaaduanna a gapuanan ti kabusorna, “daydiay nadangkes”​—a tinukoy ti Biblia kas “Diablo.”​—Apocalipsis 12:9, 12.

Agimbubukodan daytoy a kabusor ti Dios ket ibilangna nga awan mamaay dagiti tattao. Gapu ta kontroladona ti intero a lubong, inimpluensiaanna dagiti tattao tapno kasta met ti panangmatmatda. Ipatuldo ti padto ti Biblia a kadagiti “maudi nga aldaw, . . . dagiti tattao managayatdanto iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit.” (2 Timoteo 3:1, 2) Di ngarud pakasdaawan a nangbukel ti Diablo iti sangalubongan a sistema a napnuan kadagita a kababalin ken dadduma pay a di nadiosan nga ugali. Impluensiaanna dagiti tattao nga agbalin a naagum ken managimbubukodan ket dayta ti masansan a pakaisagmakan ti adu.

Kasano a ti naagum a sistema ita ti pakaigapuan dagiti didigra? Kuna ti report ti United Nations maipapan kadagiti didigra iti intero a lubong: “Masansan nga agdudupudop ti tattao kadagiti napeggad a lugar, kas iti lalayusen a lugar. Saan metten a madaeran ti aglawlaw dagiti kalamidad gapu iti pannakadadael dagiti kabakiran ken aluguog. Kangrunaanna, nagbaliw ti sangalubongan a klima ken immadalem ti baybay gapu iti umad-adu a greenhouse gas iti tangatang gapu iti aramid ti tao.” Nupay pagrang-ayan kano ti ekonomia daytoy nga “aramid ti tao,” resulta ketdi dayta ti kinaagum ken kinamanagimbubukodan nga agraraira ditoy lubong.

Isu a bigbigen ita ti adu nga eksperto a nakarkaro dagiti dumteng a didigra gapu iti kinaabusado ti tao. Iti kinapudnona, saan a mapupuotan dagiti tattao a supsuportaranda ti sistema nga ar-aramaten ti Diablo tapno kumaro ti panagsagaba gapu kadagiti didigra.

Nabatad ngarud a resulta ti kinaabusado ti tao ti adu a didigra. Saan koma a nakaro ti epekto ti sumagmamano a didigra no napasamakda iti sabali a lugar. Iti adu a paset ti lubong, nakarkaro ti epekto dagiti natural a didigra gapu iti aramid dagiti naagum nga indibidual wenno gapu ta kapilitan nga agnaed dagiti tattao iti napeggad a lugar kas resulta ti kinapanglaw ken dadduma pay a kasasaad. Siempre, adda dagiti agsagaba iti didigra, saan a gapu iti basol wenno panagliway ti maysa a tao, no di ket gapu iti “tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak.”​—Eclesiastes 9:11.

No dumteng ti natural a didigra, ania ti aramidem tapno masaganaam dayta? Mausig iti sumaruno nga artikulo ti sumagmamano a pamay-an.