INSALAYSAY ni Herodotus, maysa a Griego a historiador a nagbiag 2,500 a tawenen ti napalabas, ti maipapan kadagiti Egipcio idi kaaldawanna. Kinunana: “Iti maysa a padaya dagiti baknang, kalpasan ti pangrabii, imbaklay ti maysa a tao ti maysa wenno dua a kasiko a ladawan nga inukitna ken pininturaanna a kapadpada la unay ti bangkay nga adda iti lungon. Impakitana kadagiti kakaduana, sa kinunana, ‘Uminum ken agragsakkayo ta kaslakayton iti daytoy inton mataykayo.’”

Saan laeng a dagiti Egipcio ti mamati iti kasta a kapanunotan maipapan iti biag ken ipapatay. Ita, gagangayen ti pagsasao a “Manganka, uminumka, ken agragsakka.” Agragsakka itan, ta saanmon a maaramid dayta inton matayka. Apay koma nga agaramidka pay laeng iti naimbag no agpatingganto met laeng ti amin iti ipapatay? Adu ti dinakamat ni apostol Pablo maipapan iti dayta. Dineskribirna ti kababalin dagiti tattao a saan a mamati iti panagungar, idi kinunana: “No saan a maibangon dagiti natay, ‘mangan ken uminumtayo, ta inton bigat mataytayo.’”—1 Corinto 15:32.

Siempre, saan a patien ni Pablo a dagiti natay ket nalipatanen. Kombinsido nga agungarto dagiti natay ken adda namnamada nga agbiag nga agnanayon. Dayta a pammati ket naibasar iti nakapatpateg a pasamak, ti imbilangna a di mabalusingsing a kinapudno—ti panagungar * ni Jesu-Kristo. Kinapudnona, dayta ti nangpabileg iti pammati dagiti immuna nga adalan.

Ngem ania ngarud ti pagimbagan kadatayo ti panagungar ni Jesus? Kasanotayo a masigurado a napasamak dayta? Ammuentayo no kasano nga inlawlawag ni Pablo dagitoy a banag idi sinuratanna dagiti Kristiano idiay Corinto.

Mariro ti dadduma Kristiano iti nagkauna a Corinto maipapan iti dayta a banag, ken saan a pulos a patien ti dadduma ti literal a panagungar. Iti umuna a suratna kadagiti Kristiano sadiay, imbagana dagiti resulta no saan a pudno ti panagungar. Kinunana: “Kinapudnona, no awan ti panagungar dagiti natay, uray ni Kristo saan met a naibangon. Ngem no ni Kristo saan a naibangon, ti panangaskasabami pudno unay nga ubbaw, ken ti pammatitayo ubbaw. Mainayon pay, masarakankami met nga ulbod a saksi ti Dios . . . Awan serserbi ti pammatiyo; addakayo pay laeng iti basbasolyo. . . . [Kasta met] dagidiay naturog ken patay a naikaykaysa ken Kristo napukawda.”—1 Corinto 15:13-18.

“Nagparang iti nasurok a lima gasut a kakabsat iti maymaysa a gundaway . . . Kalpasan dayta isu nagparang ken Santiago, kalpasanna kadagiti amin nga apostol; ngem kaudian iti amin nagparang met kaniak.”—1 Corinto 15:6-8

Rinugian ni Pablo ti argumentona iti sasao a di mabalusingsing: No saan nga agungar dagiti natay, ngarud saan met a nagungar ni Kristo idi natay. No ipapantayo a saan a nagungar ni Kristo, ania ngarud ti mapasamak? No kasta, dakkel a kinaulbod ken awan serserbina ti panangikasaba iti naimbag a damag. Ngamin ti panagungar ni Kristo ket maysa a kangrunaan a patpatien dagiti Kristiano ta nainaig dayta iti dadduma pay a pannursuro ti Biblia kas iti soberania, nagan, Pagarian ti Dios, ken ti pannakaisalakantayo. No saan a napasamak ti panagungar, awan serserbina ti mensahe nga inwaragawag ni Pablo ken ti dadduma pay nga apostol.

Kasta met, no saan a nagungar ni Kristo, ti pammati dagiti Kristiano ket awan serserbina ken naibatay iti kinaulbod. Kanayonanna, no ulbod ti imbaga ni Pablo ken ti sabsabali maipapan iti panagungar ni Jesus, ulbod met daydiay imbagada a nangpagungar kenkuana a ni Jehova a Dios. Maysa pay, ulbod met ti imbagada a ni Kristo “natay maipaay kadagiti basoltayo,” ta no saan a naispal manipud ken patay, saanna met a maispal ti sabsabali. (1 Corinto 15:3) No kasta, dagiti Kristiano a dadduma kadakuada ket natay kas martir, natayda nga awanan namnama a mapagungar.

Kastoy ti konklusion ni Pablo: “No iti daytoy laeng a biag a nanginanamatayo ken Kristo, kadagiti amin a tattao datayo ti nakakaasi unay.” (1 Corinto 15:19) Kas iti dadduma a Kristiano, adu a bambanag ti napukaw ken Pablo, naidadanes, inibturanna ti rigat, ken nagpeggad ti biagna gapu ta mamati iti panagungar ken amin a pagimbagan nga ipaay dayta. Awan serserbi amin dagita no saan a pudno ti panagungar!

Saan a mamati ni Pablo nga ulbod ti patpatien dagiti Kristiano. Ammona a napagungar ni Jesus, ken imbinsabinsana dagiti ebidensia kadagiti taga-Corinto, a kunkunana, “ni Kristo natay maipaay kadagiti basoltayo sigun iti Kasuratan; ket isu naitabon, wen, nga isu naibangon iti maikatlo nga aldaw sigun iti Kasuratan; ket nagparang ken Cefas, kalpasanna iti sangapulo ket dua.” * Sa innayonna: “Kalpasan dayta nagparang iti nasurok a lima gasut a kakabsat iti maymaysa a gundaway, a ti kaaduan kadakuada addada agingga iti agdama, ngem sumagmamano ti naturogen ken patay. Kalpasan dayta isu nagparang ken Santiago, kalpasanna kadagiti amin nga apostol; ngem kaudian iti amin nagparang met kaniak.”—1 Corinto 15:3-8.

Rinugian ni Pablo ti suratna kadagiti sasao a natay ni Kristo maipaay kadagiti basoltayo, naitabon, ken napagungar. Apay a masigurado ni Pablo dayta?  Ti maysa a rason ket adu ti mangpaneknek a nagungar. Nagparang kadagiti indibidual (a pakairamanan ni Pablo) ti napagungar a ni Jesus, iti bassit a grupo, ken uray pay iti bunggoy ti 500 a tattao nga adu kadakuada ti saan a nagduadua idi nadamagda a nagungaren ni Jesus! (Lucas 24:1-11) Kaaduan kadagiti nakakita ket sibibiagda pay idi kaaldawan ni Pablo ken mabalin a pagdamagan no agpayso a nagparang kadakuada. (1 Corinto 15:6) Mabalin a saan a patien no maysa wenno dua laeng ti nakakita, ngem natibker ti pammaneknek ti 500 wenno nasursurok pay.

Paliiwem met ta namindua a dinakamat ni Pablo ti ipapatay, pannakaitabon, ken panagungar ni Jesus “sigun iti Kasuratan.” Dagita a pasamak patalgedanda a pudno dagiti padto iti Hebreo a Kasuratan maipapan iti Mesias, iti kasta paneknekanda a ni Jesus ti naikari a Mesias.

Agpapan pay iti pammaneknek dagiti nakakita ken ti Kasuratan, adda pay laeng dagiti agduadua a napagungar ni Jesus. Kinuna ti dadduma a tinakaw dagiti adalanna ti bangkay, sa ibagbagada a nakitada a nagungar. Ngem ania koma ti maaramidan dagiti adalanna kadagiti Romano a guardia nga agbambantay iti tanem ni Jesus? Ibaga met ti dadduma a ti panagungar ni Jesus ket ilusion laeng. Ngem maikontra dayta a kapanunotan ta nagparang ni Jesus iti adu a tattao ken iti nagduduma a gundaway. Kasta met, nainkalintegan kadi a patien a makaluto ken agidasar iti ikan ti maysa nga ilusion, kas iti inaramid ti napagungar a ni Jesus idiay Galilea? (Juan 21:9-14) Maibaga kadi ti maysa nga ilusion nga isu ket sagiden dagiti nakakita kenkuana?—Lucas 24:36-39.

Kunaen pay ti dadduma a ti panagungar ket parparbo laeng dagiti adalanna. Ngem ania koma ti magunggonada iti dayta? Ti panangpaneknek  dagiti adalanna iti panagungar ket mangyeg iti pannakarabrabak, panagsagaba, ken ipapatay. Apay koma nga irisgoda ti biagda iti maysa laeng a kinaulbod? Kanayonanna, umuna a pinaneknekanda dayta idiay Jerusalem, iti imatang dagiti bumusbusor a sisasagana a mangdusa ken mangpapatay pay ketdi kadakuada.

Ti panagungar ti nangpatured kadagiti adalan a mangpaneknek iti panagungar ti Apoda uray maipasangoda iti nakaro a pannakaidadanes. Ti kinapudno maipapan iti panagungar ti nagbalin a kangrunaan a papatien dagiti Kristiano. Dagiti nagkauna a Kristiano saanda laeng nga inrisgo ti biagda tapno paneknekanda a ni Jesus ket maysa a masirib a mannursuro a napapatay, no di ket tapno iwaragawagda ti panagungarna ken paneknekanda nga isu ti Kristo, ti Anak ti Dios, maysa a mannakabalin ken sibibiag a persona a tumultulong ken mangidaldalan kadakuada. Ti panagungar ni Jesus kaipapananna a mapagungardanto met. Ngarud, no saan a napagungar ni Jesus, awan koma ti Kristianidad. No saan a napagungar ni Jesus, ditay koma naammuan ti maipapan kenkuana.

Ngem ania koma ti pagimbagan kadatayo ti panagungar ni Kristo?