Idi agtawenak iti tallo, naideporta da Tatang, angkelko, ken ni lolok kadagiti kampo a pagtrabahuan gapu iti neutral a takderda kas Kristiano. Ni laeng Tatang ti nakalasat. Idi 1947, kalpasan ti Gubat Sangalubongan II, nagawid a nablo ti likudna. Nupay nakapuyen ti bagina, nabileg latta ti pammatina.

Idi siam ti tawenko, naipan idiay Siberia ti pamiliami ken adu a Saksi a taga-Moldova. Idi Hulio 6, 1949, nailugankami kadagiti bagon ti baka. Kalpasan ti 12 nga aldaw a panagbiahemi iti nasurok nga 6,400 a kilometro, nagsardengkami iti estasion ti tren iti Lebyazhe, a sadiay ur-urayendakami dagiti autoridad. Nabingbingaykami iti babassit a grupo ken naiwaras iti intero a lugar. Nagnaed ti grupomi iti bassit a bakante nga eskuelaan. Nabannogkami ken maldaangan. Maysa a baket ti nangidayyeng iti kanta a pinutar dagiti Saksi idi Gubat Sangalubongan II. Idi agangay, sipapasnek a nakidanggay ti amin a nangikanta iti:

“Adu a kakabsat ti naipan iti adayo.

Impanda ida iti amianan ken daya.

Gapu ta inaramidda ti pagayatan ti Dios, naparigatda, ken inibturanda dagiti nakaro a pannubok.”

Idi agangay, kada Domingo a makigimgimongkamin tapno agadal iti Biblia iti lugar nga agarup 13 a kilometro ti kaadayona iti pagtaenganmi. Masansan a parbangon pay no pumanawkami no tiempo ti lam-ek tapno magna ken lumasatkami iti nakalamlamiis a pagatsiket a niebe nga umabut iti -40°C ti temperaturana. Limapulo wenno ad-adu pay ti aglilinnetlet iti 19 metro kuadrado a kuarto. Mangrugikami babaen ti dua wenno tallo a kanta. Kalpasan ti naimpusuan a kararag, pagsasaritaanmi dagiti saludsod a naibasar iti Biblia iti maysa nga oras wenno nasursurok pay. Kalpasanna, agkantakami iti ad-adu pay sa pagsasaritaanmi ti kanayonan a saludsod a naibasar iti Biblia. Talaga a makapabileg dayta iti naespirituan!

Idi 1960, ad-adun ti wayawaya dagiti Saksi a naipan iti sabali a lugar. Nupay napanglawkami, nakapanak idiay Moldova, sadiay a naam-ammok ni Nina, a Saksi met dagiti nagannak, lolo, ken lolana. Idi agangay, nagkasarkami ken nagsublikami idiay Siberia. Sadiay a naipasngay ti balasangmi a ni Dina idi 1964, ken ti baromi a ni Viktor, idi 1966. Dua a tawen kalpasanna, immakarkami idiay Ukraine ken nagnaedkami iti bassit a balay iti Dzhankoy, maysa a siudad nga agarup 160 a kilometro ti kaadayona iti Yalta, iti peninsula ti Cremia.

 Maiparit ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idiay Cremia, a kas met iti intero a Soviet Union. Ngem saan a nainget ti pannakaiparit ti trabahotayo ken saan a nakaro ti pannakaidadanes. Gapuna, bimmaaw ti regta ti dadduma a Saksi. Irasonda a nakaro ti rigat a napasaranda idiay Siberia isu nga umiso laeng nga ikagumaanda ti agsapul iti material a pagnam-ayan.

Idi Marso 27, 1991, nagbalinen a legal ti trabahotayo iti pagaammo idi a Soviet Union. Dagus a naiplano ti 2-aldaw nga espesial a kombension iti pito a lugar iti intero a pagilian. Naituding a tumabunokami idiay Odessa, Ukraine, a mangrugi iti Agosto 24. Simmangpetak makabulan sakbay ti kombension tapno tumulongak a mangisagana iti pakaangayan ti kombension iti dakkel nga istadium a pagay-ayaman ti soccer.

Nagtrabahokami iti adu nga aldaw, masansan a maturogkami kadagiti bangko iti istadium iti rabii. Adu a grupo dagiti Saksi a babbai ti nagdalus iti aglawlaw ti istadium. Agarup 70 a tonelada a basura ti naikkat. Dagiti kakabsat iti rooming department, sinursorda ti siudad tapno agbirok iti pagdagusan ti 15,000 a manamnama a delegado. Pagammuan ta adda saan a nasayaat a damag!

Idi Agosto 19, lima nga aldaw laengen sakbay a mangrugi ti kombensionmi, naaresto ti dati a presidente ti USSR a ni Mikhail Gorbachev bayat nga agbakbakasion iti asideg ti Yalta, nga asideg iti lugarmi. Nakanselar ti kombension. Agsasarunon nga umawag dagiti delegado iti convention office nga agdamdamag, “Ania ti aramidenmi iti impareserbami a pagluganan a bus wenno tren?” Kalpasan ti napasnek a kararag, imbaga kadakuada dagiti responsable a kakabsat a nangorganisar iti kombension, “Umaykay latta!”

Nagtultuloy ti panagsagana ken panagkarkararag. Ti transportation department nangrugin a mangpasangbay kadagiti delegado manipud iti adu a paset ti Soviet Union ken mangipan kadagiti dagusda. Inaldaw a rummuar dagiti miembro ti Convention Committee tapno makisaritada kadagiti opisial ti siudad. Ngem agawidda iti rabii nga awan ti nasayaat a damag.

Dua nga aldaw sakbay a mangrugi ti kombension, idi Huebes, Agosto 22, addan nasayaat a damag nga awit dagiti miembro ti Convention Committee: Naaprobaranen ti kombension! Napalalo ti rag-omi a nakiraman iti panglukat a kanta ken kararag. Kalpasan ti maudi a sesion ti Sabado, nagtutungtongkami agingga iti naladawen iti rabii tapno suminged pay ti panaggagayyemmi. Kaduami dagiti nakabilbileg ti pammatida a Kristiano a nakaibtur kadagiti karirigatan a pannubok.

Iti nasurok a 22 a tawen kalpasan dayta a kombension, nagdakkel ti naespirituan nga irarang-ay. Naibangon dagiti Kingdom Hall iti intero a Ukraine, ken immadu dagiti agibumbunannag manipud 25,000 idi 1991 agingga iti nasurok a 150,000 itan!

Agnanaed pay laeng ti pamiliami iti isu met laeng a balay iti Dzhankoy, maysa a siudad itan nga agarup 40,000 ti umilina. Idi simmangpetkami ditoy manipud Siberia idi 1968, bassit laeng ti pamilia a Saksi, ngem ita addan innem a kongregasion iti Dzhankoy.

Immadu metten ti miembro ti pamiliak. Adda itan uppat a kaputotan nga agserserbi pay laeng ken Jehova, dagiti annakmi, appokomi, ken dagiti appokomi iti tumeng.