Idi agangay, nakiramanak iti gymnastic ken bodybuilding wenno panagpabaked. Kalpasanna, nanglukatak iti physical therapy studio iti San Leandro, California, U.S.A. Nakatrabahok met dagiti bodybuilder wenno agpabaked a maysa kadakuada ket nangabak iti titulo a Mr. America. Nupay nabakedak, saan latta a naragsak ti biagko.

Gapu ta ammo ti gayyemko iti estudiok a kayatko a matarusan ti Biblia, imbagana a makisaritaak iti am-ammona. Kabigatanna, sinarungkarannak ti maysa a Saksi ni Jehova. Iti uppat nga oras a panagsaritami, inusarna ti Biblia a nangsungbat kadagiti saludsodko. Imbagak nga agsubli karabiyanna ket nagsaritaanmi ti Biblia agingga iti tengnga ti rabii. Naragsakanak iti naammuak ken dinamagko no mabalin a makikaduaak kenkuana iti kabigatanna tapno maammuak no kasano ti mangasaba. Nasdaawak iti laingna a mangukag ken mangusar iti Biblia a mangsungbat kadagiti saludsod dagiti tattao. Idin, inkeddengko a dayta ti kayatko nga aramiden!

Insardengko ngarud ti nagnegosio ket kimmaduaak iti panagbalaybalay iti naam-ammok a payunir, kas pangawag iti amin-tiempo a ministro dagiti Saksi ni Jehova. Idi Mayo 1948, nabautisaranak iti kombension a naangay iti Cow Palace Arena idiay San Francisco, California. Nagpayunirak iti dayta met la a tawen.

Kabayatanna, imbagak kadagiti Saksi a sarungkaranda ni nanangko. Gapu ta interesado ni Nanang, nagbalin a Saksi ni Jehova idi agangay. Nupay busbusoren ti pamiliana, simamatalek a nagserbi iti Dios iti adu a tawen agingga iti ipapatayna. Dakami laeng ti nagbalin a Saksi iti pamiliami.

Idi 1950, immakarak idiay Grand Junction, Colorado, a nagam-ammuanmi ken Billie. Nayanak idi 1928, ken dimmakkel bayat ti Great Depression wenno ti napartak a panagsuek idi ti ekonomia iti America. Rinabii nga ibasaan iti Biblia ni nanangna a Minnie, uray no agkurkuridemdem laeng a lampara ti silawda. Uppat laeng ti tawen ni Billie idi ngem ammonan ti agbasa. Kabesadona ti adu nga estoria ti Biblia. Iti maudi a tawen ti dekada ’40, idi nakipagadal ni nanangna iti Biblia kadagiti Saksi, naammuanna a ti impierno ket saan a lugar a pagtutuokan no di ket tumukoy iti tanem ti tao. (Eclesiastes 9:5, 10) Idi agangay, nagbalin a Saksi dagiti nagannakna.

Idi 1949, nagturpos ni Billie iti kolehio idiay Boston. Idi nagawid, impasnekna ti nagadal iti Biblia. Imbes nga agisuro iti eskuelaan, indedikarna ti  biagna iti Dios. Idi 1950, nabautisaran iti internasional a kombension dagiti Saksi ni Jehova a naangay iti Yankee Stadium idiay New York. Di nagbayag, nagam-ammokami, kalpasanna nagkasarkami, ken rinugianmi ti agpayunir.

Inrugimi ti nagpayunir idiay Eugene, Oregon ken adu ti nagbalin a gagayyemmi. Idi 1953, immakarkami idiay Grants Pass, Oregon, tapno tumulong iti bassit a kongregasion sadiay. Iti dayta met la a tawen, naawiskami nga agadal iti maika-23 a klase ti Gilead, ti eskuelaan dagiti Saksi a mangsansanay kadagiti misionero a masarakan iti asideg ti South Lansing, New York, agarup 400 a kilometro iti amianan a laud ti New York City.

Idi Disiembre 1954, lima a bulan kalpasan a naggraduarkami iti Gilead, naglugankami iti dua ti propeller-na nga eroplano a mapan iti Brazil. Maysa nga orasmi pay laeng iti tangatang idi pimmalia ti maysa a makina, ngem natalgedkami a nakalanding idiay Bermuda. Kalpasan ti sabali pay nga emergency landing idiay Cuba ken 36 nga oras a makabannog a biahe, nakasangpetkami met laeng iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova iti Rio de Janeiro, Brazil.

Nabiitkami pay laeng ken Billie iti sanga nga opisina idi immakarkami idiay Bauru, São Paulo a kadua ti dua a misionera. Nagbirokkami sadiay iti baro a pagnaedan dagiti misionero. Nasurok a 50,000 ti populasion ti siudad ken dakami ti immuna a Saksi sadiay.

Idi rinugianmi ti nangasaba, dagus a binusor ti padi a Katoliko ti trabahomi. Sursurotennakami ken ibagbagana kadagiti tattao a dida dumngeg. Ngem iti sumagmamano laeng a lawas, adda dakkel a pamilia nga inyadalanmi iti Biblia nga immawat iti kinapudno, ken nagpabautisar kalpasanna. Idi agangay, nagpayadal metten ti dadduma.

Adda kabagian daytoy a pamilia a presidente ti nalatak nga organisasion. Nakisaritaak no mabalin nga usarenmi a pagasambleaan ti pasdek a kukua ti organisasion. Kayat ti padi a makanselar ti kontratami, isu a kinasarita ti presidente dagiti miembrona: “No kanselarenyo ti kontratada, agikkatak!” Napalubosankami met laeng nga agasamblea.

Idi 1956, naawiskami a tumabuno iti kombension distrito idiay Santos, São Paulo. Agarup 40 a Saksi iti kongregasionmi ti nagbiahe babaen iti tren. Idi nagawidkami idiay Bauru, nakaawatak iti surat a mangibagbaga a madutokanak kas agdaldaliasat a manangaywan a mangbisita kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. Nangrugi ngarud ti agarup 25 a tawen a panagbisitami iti kongregasion iti naglawa a pagilian ti Brazil.

Narigat ti agbiahe idi a tiempo. Dandani nawanasmi ti intero a pagilian babaen iti bus, tren, kariton, bisikleta wenno magmagnakami laeng. Ti umuna a siudad a nangasabaanmi ket ti Jaú, São Paulo. Binusornakami ti padi sadiay.

“Saanyo a mabalin a kasabaan ‘dagiti karnerok!’” kinunana.

“Saanmo a kukua ida,” kinunami. “Kukua ida ti Dios.”

Impabuyami ti pelikula maipapan iti sangalubongan a trabaho a panangasaba, a napauluan iti The New World Society in Action, ngem nangummong ti padi iti bunggoy a mangriribuk kadakami. Dagus a pinakaammuanmi dagiti polis. Idi simmangpet ti padi ken ti bunggoy iti teatro, binangenan ida dagiti polis ken pinaturonganda ida iti paltog. Adu ti naragsakan a nagbuya iti pelikula.

Iti sadinoman a pagserbianmi, binusordakami met dagiti relihion. Kas pagarigan, napasaran ti  naam-ammomi a dua a payunir ti nakaro nga ibubusor idiay Brusque iti asideg ti Blumenau, Santa Catarina. Ngem nagsayaat ti resulta ti panagibtur ken kinaanusda. Ita, kalpasan ti nasurok a 50 a tawen, addan nasurok a 60 a narang-ay a kongregasion iti dayta a lugar ken adda metten napintas nga Assembly Hall iti asideg ti siudad ti Itajaí!

Ti dimi malipatan iti panagserbimi kas agdaldaliasat a manangaywan ket ti naragsak a tiempo a kaduami dagiti padami a Saksi a nangisagana iti dadakkel a kombension. Bayat ti tawen 1975-1977, nagserbiak kas convention overseer iti dakkel nga istadium iti Morumbi. Naipakaammo iti agarup sangagasut a kongregasion nga asideg iti pagkombensionan a tunggal maysa ket mangibaon iti sangapulo a kakabsat a tumulong a mangdalus iti istadium iti rabii sakbay ti kombension.

Idi agawiden dagiti nagay-ayam iti soccer iti istadium, rinabrabakda dagiti kakabsat, “Piman pay dagiti babassit a babbai a nakaiggem iti kaykay ken punas iti suelo.” Ngem idi agtengngan ti rabii, nadalusen ti intero nga istadium! Kuna ti manedyer ti istadium, “Dinalusanyo laeng iti sumagmamano nga oras ti makalawas a daldalusan dagiti trabahadorko!”

Natay ni Tatang idi 1980. Kalpasanna, nagsublikami iti United States tapno aywananmi ni Nanang, idiay Fremont, California. Agdaluskami iti opisina iti rabii tapno maitultuloymi ti agpayunir a tumulong kadagiti Portuguese ti lengguahena iti dayta a lugar. Idi agangay, immakarkami iti kabangibangna a San Joaquin Valley tapno kasabaanmi dagiti Portuguese ti lengguaheda. Naglawa ti teritoriami ta manipud Sacramento agingga iti Bakersfield. Adda itan ti agarup 10 a kongregasion nga agus-usar iti lengguahe a Portuguese idiay California.

Idi pimmusay ni Nanang idi 1995, immakarkami idiay Florida tapno aywananmi ti Tatang ni Billie agingga iti ipapatayna. Pimmusay ni nanangna idi 1975. Idi 2000, immakarkami iti nangato a lugar iti abagatan a laud ti Colorado. Payunirkami pay laeng ditoy. Karaman iti teritoriami ti Navajo ken Ute a pagnanaedan dagiti Katutubo nga Americano. Nakalkaldaang ta pimmusay ni Billie idi Pebrero 2014.

Agyamanak ta ti naam-ammok a maysa kadagiti Saksi ni Jehova inusarna ti Biblia a nangsungbat iti adu a saludsodko, nasurok a 65 a tawenen ti napalabas! Maragsakanak met ta inusigko a naimbag no ti imbagana ket talaga nga isursuro ti Biblia. Daytoy ti nakatulong kaniak a maaddaan iti makapnek a biag iti panagserbi iti Dios.