TULADENYO TI PAMMATIDA | JOSE
“Saan Aya a Dagiti Kayulogan Kukua ti Dios?”
MAGMAGNA ni Jose iti nasipnget a pasilio, agtedtedted ti ling-etna gapu ta nakapudpudot iti ruar a pagtrabtrabahuanna. Kasla pugon ti pagbaludan iti Egipto. No dadduma, agparang a kabesadonan ti tunggal ladrilio ken tunggal birri iti pader ti pagbaludan. Daytoy itan ti lubongna. Agpayso a mararaem ditoy ni Jose ngem maysa latta a balud.
Masansan la ketdi a malaglagipna ti biagna idi iti nangato ken nabato a katurturodan ti Hebron, a pangipaspastoranna kadagiti arban ni tatangna! Idi agarup 17 ti tawen ni Jose, imbaon ni tatangna a Jacob iti maysa a lugar nga adu a kilometro ti kaadayona iti pagtaenganda. Kasla imposible itan ti kasta a wayawaya. Ni Jose ket dandani pinatay dagiti naimon a kakabsatna. Kalpasanna, inlakoda kas adipen. Naipan idiay Egipto ket nagserbi iti sangakabbalayan ti opisial a ni Potifar. Nagun-od ni Jose ti panagtalek ti apona agingga a siuulbod a naakusaran iti panangrames iti asawa ni Potifar, a nakaigapuan ti pannakaibaludna. *—Genesis, kapitulo 37, 39.
Agtawen itan ni Jose iti 28. Iti las-ud ti agarup maysa a dekada, naadipen iti sumagmamano a tawen sa naibalud. Saan a kastoy ti biag a ninamnamana. Mawayawayaanto pay ngata? Makitananto pay ngata ti ipatpategna a lakayen nga ama ken ti ay-ayatenna nga ading a ni Benjamin? Kasano pay ngata ti kabayagna iti daytoy a pagbaludan?
Napadasam kadin ti kas iti narikna ni Jose? No dadduma, ti biag ket naiduma iti ar-arapaapentayo a biag idi ubingtayo pay. Adda tiempo a kasla awan patingga dagiti narigat a kasasaad, awan solusionna, wenno ditay maibturan. Kitaentayo no ania ti maadaltayo iti pammati ni Jose.
“NI JEHOVA NAGTULTULOY NGA ADDA KEN JOSE”
Ammo ni Jose nga isu ket di pulos binaybay-an ni Jehova. Sigurado a nakatulong kenkuana dayta a pannakaammo tapno makapagibtur. Uray iti daytoy adayo a pagbaludan, mangar-aramid ni Jehova kadagiti pamay-an a mangbendision ken Jose. Mabasatayo: “Ni Jehova nagtultuloy nga adda ken Jose ket nangipapaay kenkuana iti naayat a kinamanangngaasi ken nangipalpalubos kenkuana a makasarak iti pabor kadagiti mata ti panguluen nga opisial ti balay a pagbaludan.” (Genesis 39:21-23) Bayat a sipipinget nga agtrabtrabaho ni Jose, nagtultuloy a nangted iti panggapuan ti Dios a mangbendision kenkuana. Naliwliwa la ketdi iti pannakaammo a kanayon nga adda kenkuana ni Jehova!
Plano kadi ni Jehova nga agtalinaed ni Jose iti pagbaludan? Saan nga ammo ni Jose, ngem sigurado nga inkarkararagna dayta iti Diosna. Kas iti masansan a mapaspasamak, nasungbatan dayta iti di ninamnama a pamay-an. Maysa nga aldaw, nagkakaribuso iti pagbaludan idi sumangpet ti dua a balud—dagiti opisial nga agserserbi ken Faraon. Ti maysa ket ti panguluen a panadero ti ari ken ti maysa pay ket ti panguluen nga agaw-awit iti kopa.—Genesis 40:1-3.
Ti panguluen dagiti guardia intalekna ken Jose ti pannakaaywan dagiti dua a dati a prominente a lallaki. * Maysa a rabii, naaddaanda iti kasla agpaypayso ken makariribuk a tagtagainep. Kabigatanna, nakita ida ni Jose ket nadlawna a problemadoda isu a dinamagna: “Iti ania a rason a naliday dagiti rupayo ita nga aldaw?” (Genesis 40:3-7) Gapu ta maseknan ni Jose, nalabit nariknada a natalgedda a mangyebkas kadagiti pakariribukanda. Saanna nga ammo a dayta a pannakisarita ti pangrugian ti panagbalbaliw iti biagna. Ngem kinasaritana ngata koma ida no saan a maseknan? Ti inaramidna tignayennatay koma a mangisaludsod iti bagitayo, ‘Ipakpakitak kadi ti pammatik iti Dios babaen ti pannakaseknanko iti padak a tao?’
Imbaga dagiti dua a lallaki a madandanaganda gapu kadagiti kasla agpaypayso ken makariribuk a tagtagainepda—ken awan pay mangipatarus kadagita. Mamati unay dagiti Egipcio kadagiti tagtagainep ken agpampannurayda a kanayon kadagiti makaipatarus kano kadagita. Saan nga ammo dagiti lallaki a ti tagtagainepda ket naggapu ken Jehova a Dios ni Jose. Ngem ammo dayta ni Jose. Impasiguradona kadakuada: “Saan aya a dagiti kayulogan kukua ti Dios? Isalaysayyo kaniak [ti tagtagainep], pangngaasiyo.” (Genesis 40:8) Dagita a sasao ni Jose ket napateg pay laeng kadagiti amin a napasnek nga agad-adal iti Biblia. Nagsayaat koma no napakumbaba ti tunggal relihioso a tao! Masapul a situtuloktayo a mangiwaksi iti kinapannakkel ken agpannuraytayo iti Dios bayat a tartarusantayo ti umiso a kaipapanan ti saona.—1 Tesalonica 2:13; Santiago 4:6.
Ti agaw-awit iti kopa ti immuna a nangyestoria ken Jose iti tagtagainepna maipapan iti puon ti ubas nga addaan iti tallo a saringit a nagbunga kadagiti rinaay ti ubas. Nagluom dagiti ubas, ket pinespesna dagita iti kopa ni Faraon. Iti tulong ni Jehova, dagus a natarusan ni Jose ti kaipapanan ti tagtagainep. Imbagana iti agaw-awit iti kopa a ti tallo a saringit ket tallo nga aldaw; kalpasan ti tallo nga aldaw, isublinto ni Faraon ti dati nga akem ti agaw-awit iti kopa. Idi nabang-aran ti agaw-awit iti kopa, kiniddaw ni Jose kenkuana: “Pangngaasim, aramidemto kaniak ti naayat a kinamanangngaasi ket dakamatennak ken Faraon.” Inlawlawag ni Jose a naipanaw iti pagtaenganda ken naibalud gapu iti ulbod nga akusasion.—Genesis 40:9-15.
Gapu ta naimbag a damag ti nangngeg ti agaw-awit iti kopa, naparegta ti panadero a mangdamag ken Jose iti kaipapanan ti tagtagainepna. Nakakita kano iti tallo a labba ti tinapay ken kadagiti tumatayab a mangtuktuktok kadagiti tinapay iti maysa kadagiti labba a sinusuonna. Naited met ken Jose ti kaipapanan daytoy a tagtagainep. Ngem saan a naimbag a damag dayta para iti panadero. Kuna ni Jose: “Daytoy ti Genesis 40:16-19) Kas kadagiti amin a matalek nga adipen ti Dios, situtured nga impakaammo ni Jose dagiti mensahe ti Dios, naimbag man dayta a damag wenno mensahe ti panangukom.—Isaias 61:2.
kayuloganna: Ti tallo a labba ket tallo nga aldaw. Iti tallo nga aldaw manipud ita ni Faraon ingatonanto ti ulom manipud kenka ket sigurado nga ibitaynakanto iti maysa a kayo; ket dagiti agtatayab sigurado a kanendanto ti lasagmo manipud kenka.” (Kalpasan ti tallo nga aldaw, pimmudno ti sinao ni Jose. Nagkasangay ni Faraon—maysa a kaugalian a saan nga ar-aramiden dagiti adipen ti Dios idi tiempo ti Biblia—ket imbagana ti mapasamak kadagiti dua nga adipenna. Napapatay ti panadero kas impakauna ni Jose, idinto ta ti agaw-awit iti kopa naisubli iti dati nga akemna. Ngem makapaladingit ta nalipatanna ni Jose.—Genesis 40:20-23.
“SAAN A KASAPULAN A MAIBILANGAK!”
Dua a tawenen ti limmabas. (Genesis 41:1) Makapaupay la ketdi dayta ken Jose! Nalabit napnuan iti namnama idi impaawat ni Jehova dagiti makariribuk a tagtagainep ti agaw-awit iti kopa ken ti panadero. Tunggal makariing iti agsapa, mabalin a mangnamnama a daytan ti aldaw a pannakawayawayana—ngem nagtultuloy ti makatuok a kasasaadna iti pagbaludan. Dagita a dua a tawen ti nalabit karirigatan nga inibturan ni Jose. Nupay kasta, nagtultuloy a nagtalek iti Diosna a ni Jehova. Imbes a maupay, determinado a nagibtur, ket napagballigianna dayta a narigat a situasion ken bimmileg pay.—Santiago 1:4.
Kadagitoy narigat a kasasaad ita, siasino kadatayo ti saanna a kasapulan ti agibtur? Tapno madaerantayo dagiti agtultuloy a pakasuotan, kasapulantayo ti determinasion, kinaanus, ken talna ti panunot a ti laeng Dios ti makaipaay. Kas iti inaramidna ken Jose, tulongannatayo met tapno ditay maupay ken mapukawan iti namnama.—Roma 12:12; 15:13.
Ti agaw-awit iti kopa mabalin a nalipatanna ni Jose, ngem di pulos nalipatan ni Jehova. Maysa a rabii, inikkanna ni Faraon iti dua a di malipatan a tagtagainep. Iti umuna, nakakita ti ari iti pito a napipintas ken nalulukmeg a baka a sumangsang-at manipud iti Karayan Nilo, a sinaruno dagiti pito a naalas ken nakuttong a baka. Dagiti nakuttong inalun-onda dagiti nalukmeg. Iti maikadua, nakakita met iti maysa nga ungkay ti binukel nga addaan iti tumtumpuar a pito a nabagas a dawa. Ngem timpuar met ti pito a naeppes ken nagango a dawa, ket inalun-onda dagiti nabagas a dawa. Kabigatanna, nagriing ni Faraon a mariribukan unay gapu kadagiti tagtagainepna, isu a pinaayabanna amin dagiti masirib a lallaki ken managsalamangka a papadi tapno ipatarusda dagita. Ngem dida kabaelan. (Genesis 41:1-8) Ditay ammo no awan la ti maibagada wenno agduduma ti kapanunotanda. Aniaman kadagita, napaay la ketdi ni Faraon—ngem ad-adda a determinado a mangammo iti kaipapanan ti tagtagainepna.
Ti agaw-awit iti kopa nalagipna met laengen ni Jose! Nakonsiensia ket imbagana ken Faraon ti maipapan iti naisangsangayan nga agkabannuag a lalaki iti pagbaludan a siuumiso a nangipatarus iti tagtagainepna ken iti panadero, dua a tawenen ti napalabas. Dagus a pinaayaban ni Faraon ni Jose iti pagbaludan.—Genesis 41:9-13.
Panunotem ti rikna ni Jose idi dimteng dagiti mensahero ni Faraon a mangsukon kenkuana. Dagus a nagsukat ken nagibarbas—nalabit kinalbona ti ulona kas iti kaugalian idi dagiti Egipcio. Sipapasnek la ketdi a nagkarkararag a bendisionan koma ni Jehova ti pannakisaritana iti ari! Idi kuan, addan iti sanguanan ti ari iti nadaeg a pangukoman iti palasio. Mabasatayo: “Idin ni Faraon kinunana ken Jose: ‘Nagtagtagainepak iti maysa a tagtagainep, ngem awan ti manangibuksil iti dayta. Ita siak nangngegko a naikuna maipapan kenka a kabalinam a denggen ti maysa a tagtagainep ken ibuksilan dayta.’” Ipakita manen ti sungbat ni Jose ti kinapakumbaba ken pammatina iti Diosna: “Saan a kasapulan a maibilangak! Ti Dios iwaragawagnanto ti pagimbagan ken Faraon.”—Genesis 41:14-16.
Ipatpateg ni Jehova dagiti napakumbaba ken matalek, isu a di pakasdaawan nga impakaammona ken Jose ti sungbat a saan a maipaay dagiti masirib a lallaki ken papadi. Imbaga ni Jose nga agpada ti kaipapanan dagiti dua a tagtagainep ni Faraon. Ti panangulit ni Jehova iti mensahe ipakitana a “naipasdek a sititibker” dayta—sigurado a matungpal. Dagiti nalukmeg a baka ken nabagas a dawa ti binukel kaipapananda ti pito a tawen ti kinaruay iti daga ti Egipto, idinto ta dagiti nakuttong a baka ken naeppes a dawa ti binukel kaipapananda ti pito a tawen ti bisin a sumaruno Genesis 41:25-32.
iti tawtawen ti kinaruay. Maibusto ti naruay a taraon iti pagilian gapu iti nakaro a bisin.—Ammo ni Faraon nga umiso ti panangipatarus ni Jose kadagiti tagtagainep. Ngem ania ti masapul nga aramiden? Nangisingasing ni Jose iti maysa a plano. Masapul a mangbirok ni Faraon iti lalaki a “masirib ken nasaririt” a mangaywan iti pannakaurnong dagiti sobra a bukbukel kadagiti kamalig bayat ti pito a tawen ti kinaruay ken mangiwaras kadagita kadagiti agkasapulan inton panawen ti bisin. (Genesis 41:33-36) Sigurado a kualipikado ni Jose iti dayta a trabaho gapu kadagiti kapadasan ken abilidadna, ngem dina intan-ok ti bagina. Saanna a maaramid dayta gapu ta napakumbaba ken addaan pammati iti Dios. No addaantayo iti pudpudno a pammati ken Jehova, saantayo nga agbalin nga ambisioso ken ditay itan-ok ti bagitayo. Ditay met mariribukan ken ipabiangtayo dagiti bambanag kenkuana!
“ADDA AYA MASARAKAN A SABALI PAY A LALAKI A KAS ITI DAYTOY?”
Nakita ni Faraon ken dagiti adipenna ti kinasirib iti plano ni Jose. Binigbig met ti ari a naggapu iti Dios dagiti nainsiriban a sasao ni Jose. Imbagana kadagiti adipenna nga adda iti pangukoman ti ari: “Adda aya masarakan a sabali pay a lalaki a kas iti daytoy a tao nga adda kenkuana ti espiritu ti Dios?” Kinunana met ken Jose: “Yantangay ti Dios impakaammona kenka amin daytoy, awan ti asinoman a masirib ken nasaririt a kas kenka. Sika a mismo ti agaywanto iti balayko, ket amin dagiti tattaok pagtulnogandakanto a naan-anay. Iti laeng trono a dakdakkelakto ngem sika.”—Genesis 41:38-41.
Inaramid ni Faraon ti imbagana. Di nagbayag, nakawesanen ni Jose iti napino a lienso. Inikkan ni Faraon iti balitok a kuentas, pangtanda a singsing, naarian a karuahe, ken dakkel nga autoridad tapno masursorna ti daga ken maipatungpalna ti planona. (Genesis 41:42-44) Iti dayta met la nga aldaw, nairuar ni Jose iti pagbaludan ket naipan iti palasio. Nagriing kas nanumo a balud, ngem naturog kas agturay a maikadua iti saad ni Faraon. Talaga a nabendisionan ti pammati ni Jose ken Jehova a Dios! Nakita ni Jehova ti amin a kinaawan hustisia a napasaran ti adipenna bayat ti panaglabas ti tawtawen. Tinamingna dagita iti umiso a tiempo ken pamay-an. Saan laeng a ti pannakailinteg dagiti di nasayaat a naaramid ken Jose ti pampanunoten ni Jehova no di pay ket ti pannakataginayon ti nasion ti Israel. Iti sumaganad nga artikulo daytoy a serye, maammuantayto no kasano a naaramid dayta.
No agpaspasarka iti narigat a situasion, kas iti kinaawan hustisia a kasla di agpatpatingga, dika koma maup-upay. Laglagipem ni Jose. Gapu ta intultuloyna ti kinaasi, kinapakumbaba, panagibtur, ken pammatina, impaayanna ni Jehova kadagiti rason a mangbendision kenkuana idi agangay.
^ par. 4 Kitaem dagiti artikulo a “Tuladenyo ti Pammatida” iti Agosto 1 ken Nobiembre 1, 2014, a ruar Ti Pagwanawanan.
^ par. 10 Nasurok a 90 a kita ti tinapay ken keyk ti magusgustuan dagiti nagkauna nga Egipcio. Isu a prominente ti panguluen dagiti panadero ni Faraon. Adda met ad-adipen nga idadauluan ti panguluen dagiti agaw-awit iti kopa a mangsigsigurado a dekalidad ti arak ken nalabit ti serbesa ni Faraon ken saan a sinabidongan ti asinoman a manggandat a mangpapatay kenkuana—banag a nakapegpeggad, ta gagangay idi iti palasio ti panagkukumplot ken panangpapatay. Ditay ngarud pakasdaawan no ti agaw-awit iti kopa ket maysa a mapagtalkan a manangbalakad ti ari.