PANNAKAILAWLAWAG DAGITI BERSIKULO ITI BIBLIA
Exodo 20:12—“Dayawem da Tatang ken Nanangmo”
“Dayawem da tatang ken nanangmo tapno napaut ti biagmo iti daga nga ited kenka ni Jehova a Diosmo.”—Exodo 20:12, Baro a Lubong a Patarus.
“Dayawem da amam ken inam tapno napaut ti panagbiagmo iti daga nga itedko kenka.”—Exodo 20:12, Naimbag a Damag Biblia.
Kaipapanan ti Exodo 20:12
Imbilin ti Dios kadagiti nagkauna nga Israelita a dayawenda dagiti nagannakda. Adda kari nga innayonna iti dayta a bilin tapno ikkanna ida iti sabali pay a rason nga agtulnogda iti dayta. Nupay saan a sursuroten dagiti Kristiano ti Linteg ti Dios a naited idi kadagiti Israelita, a naawagan iti Mosaiko a Linteg, saan a nagbalbaliw dagiti pagalagadan ti Dios. Dagiti prinsipio a nakaibatayan ti Linteg ti Dios ket agaplikar pay laeng ita, isu a napateg dagita kadagiti Kristiano.—Colosas 3:20.
Dagiti annak—ubbing ken nataengan—daydayawenda dagiti nagannakda no raraemenda ida ken agtultulnogda kadakuada. (Levitico 19:3; Proverbio 1:8) Uray no addan bukod a pamilia dagiti dadakkelen nga annak, itultuloyda latta nga ayaten ken tulongan dagiti nagannakda. Kas pagarigan, siguraduenda a maay-aywanan a naimbag dagiti nataenganen a nagannakda, ken ikkanda pay ida iti pinansial a tulong no kasapulan.—Mateo 15:4-6; 1 Timoteo 5:4, 8.
Paliiwenyo ta masapul a dayawen dagiti Israelita nga annak ni tatang ken ni nanangda. Bigbigbigenda ngarud a napateg ti papel ti maysa nga ina iti pamilia. (Proverbio 6:20; 19:26) Masapul met a kasta ti aramiden dagiti annak ita.
Adda limitasion ti bilin a panangdayaw kadagiti nagannak. Masapul a saan nga agtulnog idi dagiti Israelita nga annak kadagiti nagannakda, wenno iti asinoman a tao, no ti ipapaaramidda kaipapananna ti panagsukirda iti Dios. (Deuteronomio 13:6-8) Kasta met ita, dagiti Kristiano ‘masapul nga agtulnogda iti Dios kas agturay imbes a kadagiti tattao.’—Aramid 5:29.
Iti Linteg nga inted ti Dios iti Israel, inkarina a ‘napaut ti biag ken rumang-ay’ dagiti annak a mangdayaw kadagiti nagannakda iti daga nga inted ti Dios kadakuada. (Deuteronomio 5:16) Saanda a madusa a kas kadagiti dadakkelen nga annak a saan a nangsurot iti linteg ti Dios ken nagrebelde kadagiti nagannakda. (Deuteronomio 21:18-21) Saan a nagbalbaliw dagiti prinsipio a nakaibatayan dagita a linteg. (Efeso 6:1-3) Ubingtay man wenno nataengan, manungsungbattayo iti Namarsua kadatayo. Ket kas kaitungpalan ti karina, napaut ti biag dagiti annak nga agtulnog Kenkuana ken kadagiti nagannakda. Kinapudnona, adda namnamada nga agbiag nga agnanayon.—1 Timoteo 4:8; 6:18, 19.
Konteksto ti Exodo 20:12
Adda makapainteres a masursurotayo iti nakaipuestuan ti bilin iti Exodo 20:12 iti Sangapulo a Bilin, wenno Sangapulo a Sao. (Exodo 20:1-17) Dagiti bilin sakbay dayta ket dagiti obligasion dagiti Israelita iti Dios, kas iti obligasionda nga isu laeng ti pagdaydayawanda. Dagiti bilin a sumaruno iti dayta ket dagiti obligasionda iti padada a tao, a pakairamanan dagiti bilin nga agbalin a matalek ti maysa iti asawana ken saan nga agtakaw. No kasta, ti bilin a “dayawem da tatang ken nanangmo” ket maibilang a mamagkonektar iti dua a grupo dagiti bilin.
Basaen ti Exodo kapitulo 20 ken dagiti footnote ken cross-reference.