“Nagrigat! Diak talaga kaya!” impukkaw ti anakmo. Kayatnan nga isardeng ti ar-aramidenna ta marigatan. Saanmo kayat a makita a marigrigatan ti anakmo, ngem kayatmo met a masursurona nga aramiden dagiti bambanag uray no narigat para kenkuana. Dagus kadi a tulongam? Palubosam latta kadin a sumuko? Wenno isurom ti anakmo nga agporsegi?

 Nagpateg a masursuro ti anakmo ti saan a sumuko. No isuro dagiti nagannak ti anakda a saan a sumuko a mangaramid kadagiti bambanag tapno mapasayaatna dagiti abilidadna, dakdakkel ti posibilidadna a nalalaing iti eskuelaan, naragragsak ken nasalsalun-at, ken nalalaing a makibagay ken makigayyem. Ngem no ipalubos dagiti nagannak a saan a mapadasan ti anakda ti marigatan ken agkamali, dakdakkel ti posibilidadna a madepres, bassit ti kompiansana iti bagina, ken saanto unay a naragsak inton adulto.

 Mabalin a mapatibkermo ti determinasion ti anakmo a saan a sumuko. Uray dagiti ubbing kayada a mapatibker ti determinasionda a saan a sumuko no sursuruenda a solbaren dagiti problema uray no marigatanda. Iti maysa a panagadal, naammuan dagiti researcher a dagiti nasurok la bassit a maysa ti tawenna nga ubbing ket agporporsegi met no makitada nga umuna nga agporporsegi dagiti adulto a mangaramid iti maysa a narigat a banag, imbes a laklakaenda dayta.

 “Malaglagipko idi isursurok dagiti annakko a babbai no kasano ti agisiglot iti kordon ti sapatosda. Saanda a masursuro dayta iti maysa laeng nga aldaw. Kada isiglotda ti kordon ti sapatosda, masapul nga agtugawda nga is-isuda iti 10 agingga iti 15 a minuto tapno lagipenda no kasano nga aramiden dayta. Ngem intono kuan, tulongak met laeng ida. Mano met a bulan a sinursuroda ken agsangitda pay no dadduma. Idi kuan, nasursuroda met laeng. Iti biangko, nalaklaka latta koman no inggatangak ida iti sapatos nga awan kordonna. Ngem no dadduma, kas nagannak, masapul met a saantayo a sumuko tapno maisurotayo kadagiti annaktayo a saanda met a sumuko.”—Colleen.

 Mabalin a mapakapuymo ti determinasion ti anakmo a saan a sumuko. Posible a saan a mapupuotan ti dadduma a nagannak nga isuda ti mangpakapuy iti determinasion ti anakda a saan a sumuko. Kasano? Gapu ta kayatda a papigsaen ti pakinakem ti anakda, dagus a tulongan ti dadduma a nagannak ti anakda no marigatan wenno no madismaya. Ngem saan a kanayon a makatulong dayta. “No tulongantayo . . . dagiti annaktayo iti amin a pakarigatanda,” insurat ti autor a ni Jessica Lahey, “kaslatayo ibagbaga kadakuada a nakapuyda ken awan ti panagtalektayo kadakuada.” a Gapu iti dayta, mabalin nga alisto a sumuko dagiti ubbing no maipasangodanto kadagiti narigat a situasion ta patienda a kasapulan nga adda adulto a tumulong kadakuada.

 Isurom ti anakmo nga aggaggaget. Maisuro dagiti nagannak kadagiti annakda ti panagporsegi no ikkanda ida kadagiti trabaho a maitutop iti edadda. Kas pagarigan, dagiti ubbing nga agtawen iti 3 agingga iti 5 mabalin a kayadan a paglalasinen dagiti nalabaan ken ammodan nga idulin dagiti ay-ayamda. Mabalin a kaya dagiti daddadakkel nga ubbing ti tumulong nga agisimpa iti na-grocery, agidasar iti makan, agkalunkon, agibasura, ken agpunas kadagiti tedted. Mabalin a kaya met dagiti tin-edyer dagiti narigrigat a trabaho, kas iti panagdalus, panagmantener, ken panagtarimaan. Mabalin a saan a kanayon a kayat dagiti ubbing ti agtrabaho, ngem pagsayaatanda no palubosan ida dagiti nagannak a tumulong nga agtrabaho iti uneg ti balay uray no ubbingda pay. Kasano a pagsayaatanda dayta? Maaddaanda kadagiti nasayaat a kababalin iti panagtrabaho a makatulongto kadakuada a saan a sumuko a dagus kadagiti trabahoda inton adultodan uray no narigat dagita.

 Prinsipio ti Biblia: “Makagunggona ti tunggal kita ti napinget a panagtrabaho.”—Proverbio 14:23.

 “Saanmo la a basta ikkan dagiti ubbing iti trabaho tapno laeng adda aramidenda. Awan ti mangayat iti dayta uray dagiti ubbing. Ikkam ida iti trabaho nga adda serbina. No bassit pay ti anakmo, mabalinmo a pagpunasen kadagiti magaw-atna a gamityo. No agdaldaluska iti luganmo, pagdalusem kadagiti makimbaba a paset ti lugan a saanmo a maabut, sa kalpasanna, dagus nga apresiarem ti naaramidna.”—Chris.

 Tulongam ti anakmo a mangaramid kadagiti narigat a trabaho. No dadduma, nalaka lang a sumuko dagiti ubbing iti ar-aramidenda gapu ta saanda nga ammo no kasano nga aramiden dayta. Isu a no isursurom ti anakmo iti maysa a baro a trabaho, mabalinmo nga aramiden dagitoy: Umuna, aramidem ti trabaho bayat a buybuyaennaka ti anakmo. Sa aramidenyo dayta a dua. Kalpasanna, buyaem ti anakmo a mangaramid iti trabaho, sa mangtedka kadagiti makatulong a suhestion. Maudi, bay-am nga aramiden ti anakmo a bukbukodna ti trabaho.

 Prinsipio ti Biblia: “Inikkankayo iti pagtuladan tapno aramidenyo met ti inaramidko.”—Juan 13:15.

 “Iti kapadasak, masapul nga ipakitatayo a nagannak ti nasayaat nga ulidan no kayattayo a masursuro dagiti annaktayo ti saan a sumuko. Masapul nga ipakitatayo ti kualidad a kayattayo a masursuroda.”—Doug.

 Tulongam ti anakmo a mangakseptar a normal laeng ti marigatan ken agkamali no dadduma. Iyestoriam kenkuana dagiti tiempo a narigatanka ngem saanka a simmuko ken ibagam no kasano a nagsayaatam dayta. Ilawlawagmo a normal laeng a marigatan no adda dagiti baro a banag nga aramidenna, ken mabalin a makatulong ti panagkamali tapno makasursuro. Ipasiguradom kenkuana nga uray no agkamali, saan nga agbaliw ti ayatmo kenkuana. No kasano a dumakkel ti masel no maus-usar, mas masursuro met ti anakmo ti saan a sumuko no ipalubosmo a sanguenna dagiti pakarigatan. Isu a no agproblema ti anakmo, saanka a dagus a makibiang. Palubosam a saan a sumuko a mangsolbar iti dayta. Kuna ti libro a How Children Succeed: “Ti kasayaatan a pamay-an tapno agbalin a manakem ti maysa nga agtutubo ket padasenna nga aramiden ti maysa a banag a mabalin a dina kaya.”

 Prinsipio ti Biblia: “Nasayaat nga agawit iti sangol ti maysa a tao bayat nga agtutubo pay.”—Un-unnoy 3:27.

 “Uray ammo dagiti annakyo nga addakayo a nagannakda a tumulong kadakuada, pagsayaatanda no ipalubosyo nga umuna a solbarenda ti bukodda a problema. Ket inton nasolusionandan dagiti problemada, addan nasursuroda ken kombinsidoda a sulit ti saan a sumuko.”—Jordan.

 Apresiarem ti panagporsegina, saan a ti kinalaingna. Kas pagarigan, imbes nga ibagam, “Very good-ka iti test-mo! Naglaingka a talaga,” mabalinmo nga ibaga, “Very good-ka iti test-mo! Talaga a naggagetka nga agadal.” Apay a napatpateg nga apresiarem ti panagporsegina imbes a ti kinalaingna? No apresiarem ti kinalaing dagiti ubbing, “mabalin a mapukawton ti kompiansada iti bagida no rumigat ti situasion wenno no agkamalida,” imbaga ni Dr. Carol Dweck. Intuloyna: “Ti kasayaatan a mairegalo dagiti nagannak kadagiti annakda ket isuroda ida a mangakseptar kadagiti pakarigatan, agsursuro kadagiti kamalida, maragsakan nga agporsegi, agdiskobre kadagiti baro a pamay-an ti panangaramid kadagiti bambanag, ken agtultuloy nga agsursuro. No kasta ti aramidenda, okeyto laengen kadagiti annak uray saanda a mapadayawan.” b

 Prinsipio ti Biblia: ‘Masubok ti tao babaen ti pammadayaw a maawatna.’—Proverbio 27:21.