TULADENYO TI PAMMATIDA | MARIA MAGDALENA
“Nakitak ti Apo!”
Nakatangad ni Maria Magdalena bayat a pumpunasenna dagiti luana. Nakalansa iti kayo ti ipatpategna nga Apo. Agarup alas dose idi ti aldaw iti primavera (spring), “ngem simmipnget ti intero a lugar”! (Lucas 23:44, 45) Inyurnosna ti balabalna sa immabay kadagiti babbai nga adda iti asidegna. Ti tallo nga oras a panagsipnget ket saan la ketdi a gapu iti sumagmamano laeng a minuto a solar eclipse. Posible a nangngeg ni Maria ken ti dadduma a nakatakder iti asideg ni Jesus ti uni dagiti animal a mangngeg laeng iti rabii. “Nagbuteng iti kasta unay” ti dadduma. Kinunada: “Talaga a daytoy ti Anak ti Dios.” (Mateo 27:54) Mabalin a pinanunot dagiti pasurot ni Jesus ken ti dadduma pay a pagilasinan daytoy a maladladingitan ni Jehova ken makapungtot iti naulpit a pannakatrato ti Anakna.
Masaksaktan ni Maria Magdalena a mangbuybuya iti mapaspasamak, ngem saanna met a kayat ti pumanaw. (Juan 19:25, 26) Sigurado a kasta unay idi ti panagpapaut-ot ni Jesus. Kasapulan met idi ti ina ni Jesus ti liwliwa ken suporta.
Kayat nga aramiden ni Maria ti amin a maaramidanna para ken Jesus gapu iti amin nga inaramid ni Jesus para kenkuana. Dati a miserable ken kakaasi a babai, ngem binalbaliwan amin dagita ni Jesus. Impakitaanna iti dignidad ket naaddaan iti panggep ti biagna. Naaddaan ni Maria iti nauneg a pammati. Kasano? Ken ania ti masursurotayo iti pammatina?
“Inus-usarda Dagiti Sanikuada iti Panagserbida Kadakuada”
Iti Biblia, mangrugi ti pakasaritaan ni Maria Magdalena iti maysa a regalo. Winayawayaan ni Jesus iti nakabutbuteng a situasion. Nakaro idi ti impluensia dagiti demonio. Adu a tattao ti nadangran dagiti dakes nga espiritu, nga uray la lugananda ti dadduma kadakuada isu a makontrolda ida. Saantay nga ammo ti inaramid dagiti demonio iti kakaasi a ni Maria Magdalena; ngem ammotayo a linuganan ti pito a naranggas ken nakadakdakes a demonio. Ngem imbag laengen ta pinaruar amin ida ni Jesu-Kristo!—Lucas 8:2.
Nawayawayaan met laengen ni Maria ket adda baro a biag nga agur-uray kenkuana. Kasano nga ipakitana ti panagyamanna? Nagbalin a matalek a pasurot ni Jesus. Tumulong no adda makitana a panagkasapulan. Kas idi kasapulan ni Jesus ken dagiti apostolna ti makan, bado, ken balay a paginanaan, ta saanda a baknang ken awan ti trabahoda bayat dayta a tiempo. Ket tapno makapagpokusda iti trabaho a panangasaba ken panangisuro, masapul nga adda mangipaay iti material a kasapulanda.
Isu a timmulong ni Maria ken ti dadduma pay a babbai nga “inus-usarda dagiti sanikuada iti panagserbida kadakuada.” (Lucas 8:1, 3) Adda kaya ti dadduma kadagitoy a babbai. Saan nga ibaga ti Biblia no nangisaganada iti makan, naglablabada, wenno nangyurnosda kadagiti pagdagusan iti nagduduma a lugar a papananda. Aniaman ti inaramidda, situtulokda a sinuportaran daytoy nga agdaldaliasat a grupo a posible a 20 ti bilangda. Sigurado a nakatulong ti panagsakripisio dagitoy a babbai tapno makapagpokus ni Jesus ken dagiti apostolna iti trabaho a panangasaba. Siempre, ammo ni Maria a saanna a masubadan ti amin nga inaramid ni Jesus para kenkuana—ngem maragsakan a mangaramid iti amin a kabaelanna para ken Jesus!
Adu ita ti nababa ti panagkitkitada kadagiti mangar-aramid iti nanumo a trabaho para iti dadduma. Ngem saan a kasta ti panangkita ti Dios kadakuada. Panunotem laengen ti ragsakna iti pannakakitana ken Maria a mangar-aramid iti amin a kabaelanna tapno masuportaranna ni Jesus ken dagiti apostolna! Kasta met laeng ita. Adu a matalek a Kristiano ti naragsak a mangar-aramid iti nanumo a trabaho para iti dadduma. No maminsan, dakkel ti maaramidan ti simple a tulongtayo wenno uray ti naasi a sasaotayo. Ap-apresiaren ni Jehova dagiti kasta a tulong.—Proverbio 19:17; Hebreo 13:16.
“Iti Asideg ti Kayo a Pagtutuokan ni Jesus”
Maysa ni Maria Magdalena kadagiti adu a babbai a simmurot ken ni Jesus idiay Jerusalem para iti Paskua idi 33 C.E. (Mateo 27:55, 56) Sigurado a nadanagan idi nangngegna a naaresto ken nabista ni Jesus iti rabii. Ngem adda nakarkaro pay a nadamagna. Sinentensiaan ni Gobernador Poncio Pilato a mailansa ni Jesus iti kayo a pagtutuokan gapu iti panangpilit dagiti Judio a lider ti relihion ken dagiti tattao a naimpluensiaanda. Nakita la ketdi ni Maria ti Apona a daradara ken nabambannogen, ken marigrigatan a magmagna ken mangbagbagkat iti atiddog a poste a pakailansaanna.—Juan 19:6, 12, 15-17.
Iti lugar a pakapapatayanna, idi nagsipnget bayat ti tengnga ti aldaw, nakatakder ni Maria Magdalena ken ti dadduma a babbai “iti asideg ti kayo a pagtutuokan ni Jesus.” (Juan 19:25) Saan a pimmampanaw ni Maria. Nakita ken nangngegna idi imbilin ni Jesus iti ipatpategna nga apostol a ni Juan nga aywananna ti inana. Nangngegna ti panagsangit ni Jesus ken Amana. Ken nangngegna ti maudi a sasaona a, “Natungpalen!” Kalpasan dayta, nauyosen ti biagna. Kasta unay ti ladingitna ngem saan a pimmampanaw kalpasan a natay ni Jesus. Ket idi impan ti nabaknang a lalaki nga agnagan Jose iti Arimatea ti bangkay ni Jesus iti baro a pakaitanemanna, nagtalinaed sadiay ni Maria.—Juan 19:30; Mateo 27:45, 46, 57-61.
Makasursurotayo iti ulidan ni Maria no ania ti mabalin nga aramidentayo no maipaspasango iti narigat a situasion dagiti kapammatiantayo. Mabalin a ditay malapdan ti trahedia wenno maikkat ti saem a marikrikna dagiti biktima. Ngem mabalintayo nga ipakita ti asi ken tured kadakuada. Dakkel a tulong ti kaadda ti manangsuporta a gayyem iti tiempo ti rigat. No ditay pampanawan dagiti gagayyemtayo iti tiempo ti rigat, ipakita dayta ti pammatitayo ken maipaaytayo ti liwliwa a kasapulanda unay.—Proverbio 17:17.
“Innak Alaen”
Kalpasan a naipan ti bagi ni Jesus iti tanem, maysa ni Maria kadagiti babbai a nangala kadagiti nabanglo a yerba tapno isapsapoda iti bagi ni Jesus. (Marcos 16:1, 2; Lucas 23:54-56) Kalpasan ti Sabbath, nasapa a bimmangon ni Maria. Panunotem a magmagna iti dalan bayat a nasipnget pay a kaduana ti dadduma a babbai a mapan iti nakaitaneman ni Jesus. Iti dalan, pampanunotenda no kasanoda a maitulid ti nadagsen a bato a naikabil iti pagserkan. (Mateo 28:1; Marcos 16:1-3) Ngem napanda latta. Ti pammatida ti nangtignay kadakuada a mangaramid iti kabaelanda ken nagtalekda a tulongan ida ni Jehova.
Mabalin nga immun-una ni Maria a nakadanon iti tanem. Ngem bigla a nagsardeng. Nakigtot ta naituliden ti bato ken awanen ti nagyan ti tanem! Dagus a nagtaray ni Maria a mangipadamag ken Pedro ken Juan iti nakitana. Panunotem nga agan-anangsab a mangibagbaga: “Adda nangala iti Apo iti nakaitanemanna, ket saanmi nga ammo ti nangikabilanda”! Nagdardaras da Pedro ken Juan a napan iti tanem. Idi mapaneknekanda nga awan ti nagyan ti tanem, nagsublida iti balbalayda. a—Juan 20:1-10.
Idi nagsubli ni Maria iti tanem, nagtalinaed sadiay nga agmaymaysa. Nakaul-ulimek dayta nga agsapa. Kasta unay ti ladingit ni Maria ta awanen ti nagyan ti tanem, isu a saanna a malapdan ti agsangit. Gapu ta saan latta a mamati nga awanen ti Apona, simmirip iti tanem ket nakigtot iti nakitana. Adda dua nga anghel a nakabado iti puraw a nakatugaw sadiay! “Apay nga agsangsangitka?” insaludsodda. Nakigtot ni Maria ket inulitna ti imbagana kadagiti apostol: “Innalada ti Apok, ket diak ammo ti nangikabilanda.”—Juan 20:11-13.
Idi timmaliaw ni Maria, nakitana ti maysa a lalaki a nakatakder iti likudanna. Saanna a nabigbig, isu nga impapanna nga isu ti hardinero a mangay-aywan iti tanem. Dinamag daytoy a lalaki: “Babai, apay nga agsangsangitka? Asino ti sapsapulem?” Insungbat ni Maria, “Apo, no innalam ti bangkayna, ibagam ti nangikabilam, ta innak alaen.” (Juan 20:14, 15) Panunotem ti imbagana. Talaga kadi a kayana nga alaen ken bagkaten nga agmaymaysa ti nadagsen a bagi ni Jesu-Kristo? Saanen a napanunot dayta ni Maria. Basta ti ammona, masapul nga aramidenna ti amin a kabaelanna.
No maipasangotayo iti nakaro a problema ken ladingit a kasla ditayon kabaelan nga ibturan, matuladtayo kadi ni Maria Magdalena? No agpokustayo laeng kadagiti pagkapuyantayo ken limitasion, mabalin nga abakennatayo ti buteng ket sumukotayon. Ngem no determinadotayo a mangaramid iti amin a kabaelantayo ken agtalektayo a tulongannatayo ti Dios, mabalin a kabaelantayo nga aramiden uray dagiti ipagaruptayo a saantayo a kabaelan nga aramiden. (2 Corinto 12:10; Filipos 4:13) Ngem ti mas importante, maparagsaktayo ni Jehova. Inaramid la ketdi dagita ni Maria ket binendisionan ti Dios iti banag a saanna a pulos ninamnama.
“Nakitak ti Apo!”
Ti lalaki a nakatakder iti likudan ni Maria ket saan a hardinero. Dati a karpintero, sa nagbalin a mannursuro, sa idi kuan, nagbalin nga ipatpateg nga Apo ni Maria. Ngem saan a nailasin ni Maria, isu nga immadayo. Saan man la a napanunot ni Maria a napagungaren ni Jesus kas mannakabalin nga espiritu. Ngem idi nagpakita ni Jesus ken Maria kas tao, sabalin a bagi ti adda kenkuana. Sumagmamano nga aldaw kalpasan ti panagungarna, masansan a saan a nabigbig uray dagiti makaam-ammo unay kenkuana.—Lucas 24:13-16; Juan 21:4.
Ania ti inaramid ni Jesus tapno mabigbig isuna ni Maria? Inawaganna iti naganna: “Maria!” Timmaliaw ken nagsangit, sa imbagana ti pamiliar a Hebreo a sao a, “Rabboni!” Daytoy a sao ti kanayon a pangaw-awagna ken ni Jesus. Talaga a ti ipatpategna a Mannursuro ti nakitana! Kasta unay ti ragsakna. Iniggamanna ni Jesus ket saannan a kayat nga ibbatan.—Juan 20:16.
Ammo ni Jesus ti pampanunoten ni Maria, isu nga imbagana: “Ibbatannak.” Mabalin a mapanunottayo a siaalumamay ken posible a nakaisem ni Jesus bayat nga in-innayadenna nga ikkaten ti ima ni Maria, sa imbagana: “Diak pay immuli iti Ama.” Saan pay a tiempo tapno umuli isuna idiay langit. Adu pay ti aramidenna ditoy daga, ket kayatna a tumulong ni Maria. Dimngeg a naimbag ni Maria. Imbaga ni Jesus: “Inka ibaga kadagiti kakabsatko, ‘Umuliak ken Amak ken Amayo ken iti Diosko ken Diosyo.’”—Juan 20:17.
Anian a nagsayaat dayta nga annongen a naggapu iti Apona! Ni Maria ti maysa kadagiti adalan nga immuna a nakakita iti napagungar a ni Jesus. Ket ita, naikkan iti pribilehio a mangipadamag iti dadduma iti dayta a naimbag a damag. Panunotem ti ragsak ken gagarna a mapan kadagiti adalan. Imadyinem nga agan-anangsab bayat nga ibagbagana ti agtartaray iti panunotna nga isu met laeng ti napampanunot dagiti dadduma nga adalan: “Nakitak ti Apo!” Gapu iti gagarna, nagpartak a nangibaga iti amin nga imbaga kenkuana ni Jesus. (Juan 20:18) Kapada daytoy iti nangngeg dagiti adalan kadagiti dadduma a babbai a napan iti awan nagyanna a tanem ni Jesus.—Lucas 24:1-3, 10.
“Saanda a Pinati Dagiti Babbai”
Ania ti reaksion dagiti lallaki? Idi damo, saanda a mamati. Mabasatayo: “Impagarup dagiti apostol nga agar-aramidda laeng iti estoria, isu a saanda a pinati dagiti babbai.” (Lucas 24:11) Dimmakkel dagitoy a lallaki iti aglawlaw a dagiti tattao ket saan nga agtaltalek kadagiti babbai. Sigun iti kaugalian dagiti rabbi, saan a maawat iti korte ti testimonia dagiti babbai. Posible a saan a nadnadlaw dagiti apostol a nagdakkel ti impluensia kadakuada dayta a kaugalian. Ngem saan a mangidumduma ni Jesus ken ti Amana. Nagsayaat a pribilehio ti impaayda iti dayta a matalek a babai!
Saan a naupay ni Maria iti reaksion dagiti lallaki. Umdasen nga ammona nga agtaltalek kenkuana ti Apona. Kasta met, amin a pasurot ni Jesus ita ket naikkan iti mensahe a masapul nga ipakaammoda. Aw-awagan ti Biblia dayta a mensahe iti “naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.” (Lucas 8:1) Saan nga inkari ni Jesus kadagiti pasurotna a mamati wenno apresiaren ti amin a tattao ti trabahoda, no di ket busorenda ida. (Juan 15:20, 21) Isu a nagsayaat a tuladen dagiti Kristiano ni Maria Magdalena. Uray no saan a dagus a pinati ti dadduma nga adalan, saanna nga impalubos a mapukaw ti ragsakna a mangipakaammo iti naimbag a damag a nagungaren ni Jesus!
Di nagbayag, nagparang ni Jesus kadagiti apostolna ken iti ad-adu pay a pasurotna. Iti maysa a gundaway, nagparang iti nasurok a 500 a pasurotna! (1 Corinto 15:3-8) Bimmileg a bimmileg ti pammati ni Maria tunggal agparang ni Jesus—nakitana man a mismo dayta wenno nadamagna laeng. Mabalin a maysa ni Maria Magdalena kadagiti babbai nga adda idi idiay Jerusalem iti aldaw ti Pentecostes idi naibukbok ti nasantuan nga espiritu kadagiti pasurot ni Jesus a nagtataripnong sadiay.—Aramid 1:14, 15; 2:1-4.
Aniaman ti napasamak, adu ti rason a masiguradotayo a nagtalinaed a matalek ni Maria Magdalena agingga a natay. Determinadotayo koma a mangtulad ken Maria Magdalena! Matuladtayo ti pammatina no ipakitatayo ti panagyaman iti amin nga inaramid ni Jesus para kadatayo ken no sipapakumbaba nga agserbitayo iti dadduma bayat nga agtaltalektayo a tulongannatayo ti Dios.
a Posible nga awanen ni Maria iti tanem idi nagparang ti anghel kadagiti dadduma a babbai a nangibaga kadakuada a nagungaren ni Kristo. Ta no adda koma sadiay ni Maria, naipadamagna koma kada Pedro ken Juan a nakakita iti anghel a nangilawlawag no apay a mapukpukaw ti bagi ni Jesus.—Mateo 28:2-4; Marcos 16:1-8.