Ti adu a mangyim-imtuod iti daytoy a saludsod ket nagsagaba iti nakaro a pukaw ken saan laeng a sungbat ti sapsapulenda no di ket liwliwa. Patien dagiti dadduma a ti Holocaust ti kadadaksan nga inaramid ti tao, isu a narigatda a patien nga adda Dios.

 Di umiso: Saan a rumbeng a kuestionarantayo ti Dios no apay nga impalubosna ti Holocaust.

 Umiso: Dagiti tattao a dakkel ti pammatina iti Dios ket nagsaludsod no apay nga impalubosna ti kinadakes. Kas pagarigan, insaludsod ti mammadto a ni Habakuk iti Dios: “Apay nga ipakitam kaniak ti adu a rigat ken kinadakes? Nalikmutak iti pannakadadael ken kinaranggas.” (Habakuk 1:3, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Saan a nakapungtot ti Dios ken ni Habakuk no di ket impailanadna dagiti saludsodna iti Biblia tapno mabasa ti amin.

 Di umiso: Saan a maseknan ti Dios iti panagsagaba ti tao.

 Umiso: Kagura ti Dios ti kinadakes ken ti resultana a panagsagaba. (Proverbio 6:16-19) Idi kaaldawan ni Noe, ‘nasaktan ti puso’ ti Dios gapu iti kinaranggas a nagsaknap iti daga. (Genesis 6:5, 6) Awan duadua a nasaktan met unay ti Dios gapu iti Holocaust.—Malakias 3:6.

 Di umiso: Ti Holocaust ket pannusa ti Dios kadagiti Judio.

 Umiso: Pudno nga impalubos ti Dios a dadaelen dagiti Romano ti Jerusalem idi umuna a siglo. (Mateo 23:37–24:2) Ngem manipud idin, awanen ti aniaman nga etniko a grupo nga anamongan wenno dusaen ti Dios. Iti panangmatmat ti Dios, “awan ti pakaigiddiatan dagiti Judio kadagiti Hentil.”—Roma 10:12, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

 Di umiso: No adda naayat ken mannakabalin a Dios, linapdanna koma ti Holocaust.

 Umiso: Nupay saan a ti Dios ti pakaigapuan ti panagsagaba, ipalubosna dayta no dadduma ngem temporario laeng.—Santiago 1:13; 5:11.

 Ti rason no apay nga impalubos ti Dios ti Holocaust ket kas met laeng iti rason nga impalubosna ti amin a panagsagaba ti tao: tapno marisut ti nabayagen a moral nga isyu. Silalawag nga ipakita ti Biblia a ti Diablo, saan ket a ti Dios, ti mangiturturay iti lubong ita. (Lucas 4:1, 2, 6; Juan 12:31) Adda dua a napateg a kinapudno iti Biblia a makatulong a mangilawlawag no apay nga impalubos ti Dios ti Holocaust.

1.   Pinarsua ti Dios dagiti tattao nga addaan iti wayawaya nga agpili. Imbaga ti Dios iti immuna a tao, da Adan ken Eva, no ania ti kayatna nga aramidenda ngem saanna ida a pinilit nga agtulnog. Isuda ti nangikeddeng no ania ti naimbag ken dakes, ket ti dakes a pilida—a pinili met dagiti tattao iti intero a historia—ti nangyeg iti nagkas-ang a resulta iti sangatauan. (Genesis 2:17; 3:6; Roma 5:12) Umiso ti kinuna ti libro nga Statement of Principles of Conservative Judaism: “Ti kaaduan a panagsagaba iti lubong ket resulta ti di umiso a panangusartayo iti naited a wayawayatayo a mangngeddeng.” Imbes nga ikkaten ti Dios ti wayawaya dagiti tattao a mangngeddeng, inikkanna ida iti gundaway a mangiturong iti bukodda nga addang.

2.   Kabaelan ken kayat ti Dios a punasen ti amin a dakes a resulta ti Holocaust. Inkari ti Dios a pagungarenna dagiti minilion a natay, agraman dagiti biktima iti Holocaust. Ikkatennanto met ti saem a narikna dagiti nakalasat iti Holocaust gapu kadagiti makapakintayeg a kapadasanda. (Isaias 65:17; Aramid 24:15) Ti ayat ti Dios iti sangatauan ti mangipatalged a tungpalennanto dagitoy a karina.—Juan 3:16.

 Adu kadagiti natay iti Holocaust ken dagiti nakalasat iti dayta ti nakataginayon iti pammatida ken naaddaan iti kaipapanan ti biagda idi natarusanda no apay nga impalubos ti Dios ti kinadakes ken no kasano nga ikkatennanto dagiti dakes a resultana.