Saan a naibatay iti Biblia ti panangrambak iti Easter. No kitaem ti pakasaritaanna, maammuam no ania a talaga ti Easter—maysa daytoy a tradision a naibatay iti nagkauna a ritual dagiti agdaydayaw iti diosa ti kinabunga. Panunotem dagiti sumaganad.

1.   Awag: Kuna ti Encyclopædia Britannica: “Saan a masigurado no nagtaudan ti Ingles a termino nga Easter; ti padi nga Anglo-Saxon a ni Venerable Bede innalana daytoy iti Eostre a diosa ti primavera dagiti Anglo-Saxon.” Adda met dagiti agkuna a naala dayta iti Astarte, ti diosa ti kinabunga dagiti taga-Fenicia nga isu met laeng ni Ishtar a diosa iti Babilonia.

2.   Koneho: Dagitoy ket simbolo ti kinabunga “a nagtaud kadagiti nagkauna a seremonia ken simbolo dagiti pagano a piesta ti primavera iti Europa ken Makintengnga a Daya.”—Encyclopædia Britannica.

3.   Itlog: Sigun iti Funk & Wagnalls Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend, ti panagsapul kadagiti itlog iti Easter, a maipagarup nga inyeg dagiti koneho, ‘ket saan a basta ay-ayam ti ubing, no di ket nagtaud iti ritual ti kinabunga.’ Iti dadduma a kultura, patienda a dagiti nakoloran nga itlog iti Easter ket “mangyeg iti kinaragsak, kinarang-ay, kinasalun-at, ken proteksion iti datdatlag a pamay-an.”—Traditional Festivals.

4.   Baro a kawes no Easter: ‘Maibilang a kinaawan panagraem ken malas ti mangsabet iti diosa ti Primavera, wenno Eastre, iti Scandinavia, no saan a baro ti kawesmo.’—The Giant Book of Superstitions.

5.   Dagiti ritual iti ileleggak ti init: Nainaig daytoy kadagiti ritual dagiti nagkauna nga agdaydayaw iti init a “maar-aramid iti vernal equinox kas panangsarabo iti init ken iti kasta unay a bilegna a mangyeg iti baro a biag kadagiti amin nga agtubtubo a banag.”—Celebrations—The Complete Book of American Holidays.

 Umiso ti kuna ti The American Book of Days maipapan iti nagtaudan ti Easter: “Awan duadua a ti Simbaan idi un-unana sinurotna dagiti nagkauna a pagano a kaugalian sa inikkanna dagitoy iti Nakristianuan a kaipapanan.”

 Kuna ti Biblia a no agdayawtayo iti Dios, saan a rumbeng a surotentayo dagiti tradision wenno kaugalian a di makaay-ayo kenkuana. (Marcos 7:6-8) Kuna ti 2 Corinto 6:17: “‘Isinayo ti bagbagiyo,’ kuna ni Jehova, ‘ket isardengyo a sagiden ti di nadalus a banag.’” Ti Easter ket maysa a pagano a piesta a masapul a liklikan dagiti mayat a mangay-ayo iti Dios.