Ti danaw nga apuy ket simbolo ti agnanayon a pannakadadael. Kapada dayta ti Gehenna ngem naiduma iti impierno a tanem ti sangatauan.

Saan a literal a danaw

 Ipakita ti lima a teksto iti Biblia a nangdakamat iti “danaw nga apuy” a maysa dayta a simbolo imbes a literal a danaw. (Apocalipsis 19:20; 20:10, 14, 15; 21:8) Dagiti sumaganad ti maitapuak iti danaw nga apuy:

•   Ti Diablo. (Apocalipsis 20:10) Kas maysa nga espiritu a parsua, ti Diablo ket saan a madangran ti literal nga apuy.—Exodo 3:2; Uk-ukom 13:20.

•   Patay. (Apocalipsis 20:14) Saan a literal a banag no di ket ipakitana ti kasasaad nga awan maaramidan, wenno awanan biag. (Eclesiastes 9:10) Saan a literal a mauram ni patay.

•   “Ti atap nga animal” ken “ti ulbod a mammadto.” (Apocalipsis 19:20) Gapu ta simboliko laeng dagitoy, saan kadi a nainkalintegan laeng a kunaen a simboliko met ti danaw a nakaitapuakanda?—Apocalipsis 13:11, 12; 16:13.

Simbolo ti agnanayon a pannakadadael

 Kuna ti Biblia a ti danaw nga apuy “kaipapananna ti maikadua nga ipapatay.” (Apocalipsis 20:14; 21:8) Ti umuna nga ipapatay a nadakamat iti Biblia ket maigapu iti basol ni Adan. Mapagungar dagiti matay maigapu iti basol ni Adan, ken inton agangay, pukawen dayta ti Dios.—1 Corinto 15:21, 22, 26.

 Ti danaw nga apuy irepresentarna ti naiduma, wenno maikadua nga ipapatay. Nupay irepresentar met dayta ti kasasaad nga awan maaramidan, naiduma dayta ta awan ti ibaga ti Biblia a panagungar iti maikadua nga ipapatay. Kas pagarigan, kuna ti Biblia nga adda ken Jesus ti “tulbek ti impierno ken ni patay,” pammaneknek dayta nga adda pannakabalinna a mangwayawaya kadagiti tattao manipud ipapatay gapu iti basol ni Adan. (Apocalipsis 1:​18; 20:13, King James Version) Ngem awan ken Jesus wenno ti asinoman ti addaan iti tulbek ti danaw nga apuy. Dayta a simboliko a danaw irepresentarna ti agnanayon a pannakadadael.—2 Tesalonica 1:9.

Kapada ti Gehenna, ti Ginget ti Hinnom

 Ti Gehenna (Griego geʹen·na) ket 12 a daras a nadakamat iti Biblia. Kas iti danaw nga apuy, simbolo dayta ti agnanayon a pannakadadael. Nupay ti dadduma impatarusda dayta iti sao kas “impierno,” ti Gehenna ket naiduma iti impierno (Hebreo sheʼohlʹ, Griego haiʹdes).

 Ti sao a “Gehenna” literal a kaipapananna ti “Ginget ti Hinnom,” tukoyenna ti maysa a ginget iti ruar ti Jerusalem. Idi tiempo ti Biblia, us-usaren dagiti agnanaed iti siudad daytoy a ginget a pagbasuraan. Kanayon a mapasgedan ti apuy sadiay tapno mauram dagiti basura; kanen dagiti igges ti aniaman a saan a nauram.

 Inusar ni Jesus ti Gehenna kas simbolo ti agnanayon a pannakadadael. (Mateo 23:33) Kinunana nga idiay Gehenna ‘dagiti igges saan a matay ket ti apuy di maiddep.’ (Marcos 9:47, 48) Tuktukoyenna ngarud ti kasasaad iti Ginget ti Hinnom ken ti padto iti Isaias 66:24: “Mapandanto ket kumitada kadagiti bangkay dagiti tattao a nagsalsalungasing maikaniwas kaniak; ta dagiti mismo nga igges nga adda kadakuada saanto a matay ket ti met laeng apuyda saanto a maiddep.” Ti ilustrasion ni Jesus deskribirenna ti naan-anay a pannakapukaw saan a panangtutuok. Dagiti mapuoran ken kanen dagiti igges ket dagiti bangkay saan a dagiti sibibiag a tao.

 Awan ti ibaga ti Biblia nga adda agsubli manipud Gehenna. “Ti danaw nga apuy” ken ti “umap-apuy a Gehenna” agpada nga irepresentarda ti agnanayon a pannakadadael.—Apocalipsis 20:14, 15; 21:8; Mateo 18:9.

Kasano a “matutuokdanto iti aldaw ken rabii iti agnanayon ken awan inggana”?

 No ti danaw nga apuy isimbolona ti pannakadadael, apay ngarud nga ibaga ti Biblia a ti Diablo, ti atap nga animal, ken ti ulbod a mammadto ket “matutuokdanto iti aldaw ken rabii iti agnanayon ken awan inggana”? (Apocalipsis 20:10) Usigem ti uppat a rason no apay a daytoy a pannakatutuok ket saan a literal:

1.   Tapno a matutuok iti agnanayon ti Diablo masapul nga agtalinaed a sibibiag iti agnanayon. Ngem ibaga ti Biblia a mapukawto.—Hebreo 2:14.

2.   Ti biag nga agnanayon ket sagut ti Dios, saan a dusa.—Roma 6:23.

3.   Simboliko laeng ti atap nga animal ken ti ulbod a mammadto ket saanda a literal a matutuok.

4.   Ipakita dagiti konteksto iti Biblia a ti pannakatuok ti Diablo ket agnanayon a pannakaipupok wenno pannakadadael.

 Ti sao a “pannakatutuok” a nausar iti Biblia mabalin met a kaipapananna ti “pannakaipupok.” Kas pagarigan, ti Griego a sao a “manangtutuok” a nausar iti Mateo 18:34 ket naipatarus kas “manangibalud” iti adu a bersion ti Biblia. Ipakita dagita nga adda pakainaigan ti sao a “matutuok” ken “naipupok.” Kasta met, ti salaysay iti Mateo 8:29 ken Lucas 8:30, 31, ti “pannakatutuok” ket pumada iti “mangliwengliweng,” piguratibo a lugar nga awan maaramidan wenno ipapatay. (Roma 10:7; Apocalipsis 20:​1, 3) Kinapudnona, namin-adu nga inusar ti libro nga Apocalipsis ti sao a “pannakatutuok” iti simboliko a pamay-an.—Apocalipsis 9:5; 11:10; 18:​7, 10.