NADISENIO KADI?
Ti Kella ti Hagfish
Nabayagen a masmasdaaw dagiti sientista iti kasla gelatin a kella (slime), wenno napigket a substansia (hydrogel), a patauden ti hagfish. Apay? Ti napigket a substansia ti hagfish ket nadeskribir kas maysa kadagiti “pagaammo a kaluknengan ken mabennat a natural a material.”
Panunotem: Ti hagfish ket kasla igat a parsua nga aggigian iti lansad ti baybay. No adda aggandat a mangan iti hagfish, mangiruar iti napigket a substansia nga aggapu kadagiti espesial a glandulana. Dayta nga iruarna ket naglaon iti (1) protina a mangpataud iti kasla buteg a banag ken (2) rinibu nga atiddog a linabag ti dadduma pay a protina. No agtitipon dagitoy a protina, pumalet ti danum iti aglawlaw ti hagfish. Dayta ti mangsullat iti asang dagiti aggandat a mangan iti hagfish isu nga iyulada dayta ket pumanawdan.
Nakaskasdaaw ti kella ti hagfish. Tunggal linabag ti protinana (protein thread) ket kakasangagasut (1/100) ti kaingpisna no ikompara iti buok ti tao ken agarup mamin-10 a daras a nalaglagda ngem iti naylon. No nailaok dagitan iti danum ti baybay, mangbukelda iti estruktura nga umasping iti komplikado a three-dimensional a sagat. Daytoy nga estruktura malaonna ti danum a 26,000 a nadagdagsen ngem iti kadagsenna. Kinapudnona, dayta a kella ket dandani 100 porsiento a danum!
Saan a kabaelan a tuladen dagiti sientista ti kella ti hagfish. “Daytoy a natural a pamay-an ti panagpataud iti kella ket komplikado unay,” kinuna ti maysa a researcher. Ngem panggep dagiti sientista a tuladen dagita a linabag a protina babaen ti panagusarda iti bakteria. Panggepda ti mangpataud iti produkto a nalag-an, nalagda, mabennat, ken saan a makadadael iti aglawlaw. Dagiti sintetiko a linabag a protina ket mausar a mangpataud iti material a pagaramid iti tela ken bambanag nga us-usaren dagiti doktor ken siruhano. Kinapudnona, kasla awan pagpatinggaan ti posible a pakausaran dagita.
Panagkunam? Ti kadi komplikado unay nga estruktura ti kella ti hagfish ket produkto ti ebolusion? Wenno adda nangdisenio iti dayta?