SALUDSOD DAGITI AGTUTUBO
Kasano ti Panangsangok Kadagiti Kamalik?
Ania ti aramidem?
Basaem ti napasamak ken Karina, ken panunotem a sika ti adda iti situasionna. Ania ti aramidem?
Karina: “Nagpaspas ti panagmanehok a mapan idiay eskuelaan idi pinaranak ti maysa a polis sanak tiniketan. Makapasuron! Imbagak ken Mamang ket kinunana a masapul nga ibagak ken Papang ngem diak kayat.”
Ania ti aramidem?
Opsion A: Dimo ibagbaga ken mangnamnamaka a di pulos maammuan ni papangmo.
Opsion B: Ibagam ken papangmo ti eksakto a napasamak.
Mabalin a piliem ti Opsion A. Ngamin, nalabit ipapanto lattan ni mamangmo nga impudnomon ken ni papangmo. Ngem adda dagiti nasayaat a rason nga ipudnom dagiti kamalim—gapu man ta natiketanka iti napaspas a panagmanehom wenno iti dadduma pay a rason.
Tallo a rason nga aminem dagiti kamalim
1. Dayta ti umiso nga aramidem. Maipapan iti estandarte para kadagiti Kristiano, kuna ti Biblia: “Kayatmi ti agbiag a mapagtalkan iti amin a bambanag.”—Hebreo 13:18.
“Talaga nga ikagkagumaak ti agbalin a napudno ken responsable kadagiti ar-aramidek—ken aminek a dagus no nagkamaliak.”—Alexis.
2. Mas mapakawan dagidiay mangadmitir kadagiti kamalida. Kuna ti Biblia: “Daydiay mangabbong kadagiti salungasingna [wenno basolna] saanto nga agballigi, ngem daydiay mangipudno ken mangpanaw kadakuada maipakitaanto iti asi.”—Proverbio 28:13.
“Masapul a naturedka no aminem ti kamalim ngem dayta ti makatulong tapno agtalek kenka dagiti tattao ta makitada a napudnoka. No aminem ti kamalim, pagsayaatam dayta.”—Richard.
3. Kangrunaan iti amin, maparagsakmo ni Jehova a Dios. Kuna ti Biblia: “Ti nasikap a tao nakarimrimon a banag ken Jehova, ngem ti kinasingedna adda kadagidiay napalungdo,” wenno nalinteg.—Proverbio 3:32.
“Kalpasan a nakaaramidak iti nakaro a kamali, naamirisko a masapul nga ipudnok ken aminek dayta. Ngamin, dinak bendisionan ni Jehova no diak ar-aramiden ti pagayatanna.”—Rachel.
Kasano ngarud a sinango ni Karina ti kamalina? Pinadasna nga ilimed ken papangna ti pannakatiketna gapu iti napaspas a panagmanehona. Ngem dina mailimed dayta iti agnanayon. “Agarup makatawen kalpasanna,” kuna ni Karina, “nadlaw ni papangko nga adda tiket iti napaspas a panagmaneho a nakanagan kaniak idi kitkitaenna ti rekord ti insurance-mi. Nagproblemaak unay ta uray ni mamangko ket nakaunget ta diak inaramid ti imbagana nga aramidek!”
Masursuro a leksion: Kuna ni Karina: “Dakdakes ti resulta ti panangilimed kadagiti kamali. Ikaromto latta dagiti epektona!”
No kasano a makasursuroka kadagiti kamalim
Agkamalitay amin. (Roma 3:23; 1 Juan 1:8) Kas nakitatayon, kinapakumbaba ken kinamanakem ti panangadmitir kadagiti kamali—ken ti dagus a panangaramid iti dayta.
Ti sumaganad nga aramidem ket agsursuroka kadagiti kamalim. Nakalkaldaang ta saan a kasta ti ar-aramiden ti dadduma nga agtutubo! Nalabit mariknada ti narikna idi ti tin-edyer a ni Priscilla. Kunana: “Maupayak unay idi no agkamaliak. Nababa ti panagkitak iti bagik isu a kasla nagdagsen unay dagiti kamalik nga uray la diak kabaelan nga awiten dagita. Maladingitanak unay idi ken ipapanko nga awanen ti serserbik.”
Kasta kadi met ti marikriknam no dadduma? No wen, laglagipem daytoy: No sangkapanunotmo dagiti nagkamaliam, kaska la kumitkita iti sarming iti sangom (rearview mirror) bayat nga agmanmanehoka. No dagiti napalabas ti kanayon a pampanunotem, mariknam nga awan serserbim ken awan gawaymo a mangsango kadagiti masanguanan a problema.
Mas balanse koma ngarud ti panagpampanunotmo.
“Lagipem dagiti nagkamaliam ken dagita koman ti pagnakmam tapno dimonton ul-uliten. Ngem dimo unay sangkapanunot tapno dika maupay.”—Elliot.
“Ibilangko dagiti kamalik a pakasursuruak. Iti tunggal kamalik, kitaek ti maadalko a makatulong kaniak nga agbalin a nasaysayaat a tao ken nalalaing a mangtaming iti situasion. Nasaysayaat ti panangaramid iti kasta tapno naim-imbag ti pagbanagam.”—Vera.