Dimmakelak iti natalna ken adu ti mulana nga ungto ti Tampere, Finland. Saan unay a relihioso ti pamiliami ngem ipatpategda ti edukasion ken nasayaat a kababalin. German ni nanangko, ket idi ubingak, sagpaminsan a mapankami idiay West Germany, a pagnanaedan dagiti apongko.

 Magusgustuakon ti isports sipud idi ubingak. Napadasko nga inay-ayam ti amin a kita ti isports, ngem idi dandaniakon agtawen iti 14, pinilik ti agpokus iti tennis. Idi agtawenakon iti 16, agsansanayak iti mamindua wenno mamitlo kada aldaw​—mamindua nga agsanayak babaen ti tulong ti trainer-ko ken agsanayak iti rabii nga agmaymaysa. Magusgustuak ti nagduduma nga aspeto ti ay-ayam; agay-ayamak iti tennis tapno makitak ti kabaelan ti bagik iti mental ken pisikal. Uray no magusgustuak ti makikadua kadagiti gagayyemko ken sagpaminsan nga uminum iti serbesa, saanak a nakiramraman iti gulo gapu iti droga wenno arak. Ti tennis ti pagrikrikusan ti biagko​—isu ti prioridadko.

 Rinugiak ti agay-ayam kadagiti tournament ti ATP idi agtawenak iti 17. a Nagbalinak a nalatak iti intero a pagilian kalpasan a nangabakak iti sumagmamano a tournament. Idi agtawenakon iti 22, maysaak kadagiti 50 a kalalaingan nga agay-ayam iti tennis iti intero a lubong.

 Adu a tawen a napanak iti nagduduma a paset ti lubong tapno makiay-ayam iti propesional a tennis. Nakitak dagiti nagpipintas a lugar, ngem nakitak met dagiti nakaad-adu a problema iti lubong, kas iti krimen, droga, ken problema iti aglawlaw. Kas pagarigan, idi addakami idiay United States, naibaga nga adda dagiti lugar a saanmi a mabalin a bisitaen ta adu ti krimen a mapaspasamak kadagita. Naburiboranak iti dayta. Kasta met, uray no ar-aramidek ti magusgustuak nga aramiden, kasla saanak a naragsak.

 Nangrugi a nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova ti nobiak a ni Sanna. Makakatawaak ta relihiosa gayam, ngem diak pinaritan nga agadal. Nagkasarkami idi 1990, ket nabautisaran kas maysa a Saksi ni Jehova iti simmaruno a tawen. Mamatiak nga adda Dios ngem diak ibilang ti bagik a relihioso. Malagipko a managbasa iti Biblia ti German a lolak, ken sinuruannak no kasano ti agkararag.

 Naminsan, idi bimmisitakami ken Sanna iti maysa a Saksi nga agassawa, impakita kaniak ti asawa a lalaki a ni Kari ti padto ti Biblia maipapan “kadagiti maudi nga aldaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Nasdaawak iti dayta ta nabigbigko a dayta ti rason no apay a nakagulgulo ti lubong. Iti dayta nga aldaw, saanmi unay a napagsaritaan ti maipapan iti relihion. Ngem iti dayta a kanito, nagsaritaanmi ken Kari ti maipapan iti Biblia, ket umiso ti amin a nasursurok. Saankami a makapagkita a regular gapu ta okupadoak ken masansan nga agbiaheak, ngem saan a simmuko ni Kari. Sinungbatanna babaen ti surat dagiti saludsodko bayat dagiti panagadalmi. Lohikal ti sungbat ti Biblia iti amin a nauneg a saludsod iti biag, ket in-inut a nakitak ti kangrunaan a temana​—ti Pagarian ti Dios itungpalnanto ti panggep ti Dios. Dakkel ti epektona kaniak idi naammuak a Jehova ti nagan ti Dios, ken idi naadalko dagiti inaramidna para kadatayo. (Salmo 83:18) Ngem ti ad-adda a nangtignay iti riknak ket ti panangitedna iti daton a subbot​—a saan laeng a basta maysa nga urnos wenno legal a pormalidad no di ket ebkas ti ayat ti Dios. (Juan 3:16) Naadalko pay a mabalinko ti makigayyem iti Dios ken agbiag nga agnanayon iti natalna a paraiso. (Santiago 4:8) Napanunotko, “Kasano a maipakitak ti panagyamanko?”

 Pinampanunotko a naimbag ti panagbiagko. Naadalko iti Biblia a makariknaka iti dakdakkel a ragsak no mangtedka, ken naaddaanak iti tarigagay a mangiranud iti sabsabali kadagiti patpatiek. (Aramid 20:35) Kas propesional nga atleta, agarup 200 nga aldaw nga awanak iti balaymi gapu iti pannakiparpartisiparko kadagiti tournament. Nakasentro kaniak ti intero a biag ti pamiliak​—iti panagsanayko, rutinak, ken karerak. Nabigbigko a kasapulan nga agbalbaliwak.

 Ammok a ti panangisardeng iti nasayaat a karera iti isports gapu iti relihion ket maysa a desision a saan a maawatan ti adu. Ngem ti gundaway a mangam-ammo a naimbag ken Jehova ken ti biag nga agnanayon ket adayo a napatpateg ngem iti aniaman a premio nga awatek iti panagay-ayamko iti tennis, isu a nalaka laeng para kaniak ti agdesision. Determinadoak a saan a mangikankano iti aniaman a mabalin nga ibaga ti sabsabali​—desisionko daytoy. Ti teksto iti Biblia nga ad-adda a nakatulong kaniak ket ti Salmo 118:6: “Ni Jehova adda iti dasigko; saanakto nga agbuteng. Ania ti maaramidan kaniak ti naindagaan a tao?”

 Iti dayta a tiempo, adda dagiti isponsor a nangitukon kaniak iti dakkel a kontrata nga agay-ayam iti propesional a tennis, ket no awatek dayta, awanen ti pagdanagak iti adu a tawen. Ngem nakapagdesisionakon, isu a diak inawat dayta ket idi agangay, nagsardengak nga agay-ayam kadagiti tournament ti ATP. Intultuloyko ti nagadal iti Biblia ket nabautisaranak kas Saksi ni Jehova idi Hulio 2, 1994.

 Iti kapadasak, saan a trahedia ti nangtignay kaniak a mangam-ammo iti Dios. Saanko met a binirbirok ti kinapudno. Nagsayaat ti biagko ket awanen ti sapulek pay. Ngem kas man la ur-urayennak ti kinapudno iti Biblia a masarakak dayta. Naammuak nga adda naun-uneg a kaipapanan ti biag, ken adayo a nasaysayaat ti biagko itan ngem iti ninamnamak! Natibtibker ken mas agkaykaysan ti pamiliak. Ken maragsakanak ta tinuladdak ti tallo nga annakko​—saan a kas atleta, no di ket kas Kristiano.

 Magusgustuak latta ti agay-ayam iti tennis. Adun a tawen a ti pagsapulak ket dagiti bambanag nga adda pakainaiganna iti tennis, kas pagarigan, maysaak a coach ken manedyer iti maysa a pagay-ayaman iti tennis. Ngem saanen a naisentro ti biagko iti isports. Idi, linawas nga agsansanayak nga agbalin a nalalaing nga agay-ayam iti tennis tapno mangabakak. Ngem ita, kas maysa nga amin-tiempo nga ebanghelisador, maragragsakanak a mangusar iti tiempok a mangtulong iti sabsabali a mangammo ken mangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia a nangbalbaliw iti biagko. Naragragsak itan ti biagko ta inyun-unak ti relasionko ken Jehova a Dios ken iranranudko kadagiti sabsabali ti namnamak a nasayaat a masanguanan​—1 Timoteo 6:19.