Adu a turista ti agpaspasiar iti sikat a dissuor iti asideg ti ili ti Pagsanjan iti Pilipinas. Dimmakkel a napanglaw iti dayta a lugar ti tatangko a ni Nardo Leron. Gapu iti korapsion iti gobierno, iti polisia, ken iti pagtrabahuanna, nagbalin a naunget ken nauyong ni Tatang.

 Inggaed dagiti nagannakko ti agtrabaho tapno maisakaddakami a walo nga annakda. Kaaduanna a mabayag nga awanda iti balaymi ta addada iti bantay a mangas-asikaso kadagiti mulami. Isu a makaammokamin ken manongko a Rodelio iti bagbagimi ket masansan a mabisbisinankami. Saankami unay a makapagay-ayam idi ubbingkami. Basta agtawenkamin iti pito, masapul nga agtrabahokamin iti plantasion. Agawitkami iti nadadagsen a niog iti narangkis a bakras ti bantay. No nadagsen unay, kapilitan a guyodenmi dagita.

 Masapul nga ibturanmi ti panangkabkabil ni Tatang kadakami, ngem narigrigat nga ibturan ti pannakakitami a kabkabilenna ni Nanang. Pinadasmi a pasardengen, ngem dimi kabaelan. Nagtulagkami ken manongko a Rodelio a patayenmi ni Tatang inton dumakkelkami. Inar-arapaapko unay ti maaddaan iti nadungngo nga ama!

 Gapu iti pannakadismaya ken pungtotko iti kinaranggas ni Tatang, nagtalawak iti balaymi idi agtawenak iti 14. Nagyanak iti sumagmamano a tiempo iti kalkalsada, ken nasursurok ti agmarihuana. Idi agangay, nagtrabahoak kas bangkero nga agitultulod kadagiti turista iti dissuor.

 Kalpasan ti sumagmamano a tawen, nageskuelaak iti unibersidad iti Manila. Ngem gapu ta agaw-awidak iti Pagsanjan iti ngudo ti lawas tapno agtrabaho, bassit laeng ti panawenko nga agadal. Nakarigrigat ken awan direksion ti biagko, ken saanen a maksayan ti marijuana dagiti pakaburiborak. Pinadasko ti agusar iti shabu, cocaine, ken heroin. No nakadrogaka, makaaramidka metten iti seksual nga immoralidad. Makitkitak ti kinapanglaw, kinaawan hustisia, ken panagsagaba iti aglawlawko. Kagurak ti gobierno ket pabpabasolek kadagita a problema. Isalsaludsodko iti Dios, “Apay a kastoy ti biag?” Ngem saan a nasungbatan dayta dagiti relihion a pinadasko a serken. Inyad-addak ti nagdroga tapno mailemmengko ti kinalidayko.

 Idi 1972, nangorganisar dagiti estudiante iti Pilipinas kadagiti protesta maikontra iti gobierno. Nakiramanak iti maysa kadagita, ket nagresulta iti kinaranggas. Adu ti naaresto, ken kalpasan ti sumagmamano a bulan, naideklara ti martial law iti intero a pagilian.

 Naggigianak manen iti kalkalsada, ngem mabutbutengak idi kadagiti autoridad gapu ta nakiramanak iti panagrebelde. Tapno adda igatangko iti droga, kapilitan a nagtakawak, ken kamaudiananna, nangipaayak iti immoral a serbisio kadagiti nabaknang ken naggapu iti sabali a pagilian. Awan bibiangko uray matayak.

 Kabayatanna, nangrugi a nakipagadal iti Biblia ni Nanang ken ti maysa nga adingko a lalaki kadagiti Saksi ni Jehova. Nakaunget ni Tatang ket pinuoranna dagiti literaturada a naibatay iti Biblia. Ngem saanda a simmuko ket nabautisaranda kas Saksi.

 Naminsan, adda Saksi a nakisarita ken Tatang maipapan iti kari ti Biblia nga addanton pudpudno a kinahustisia iti intero a daga. (Salmo 72:12-14) Nagustuan unay dayta ni Tatang isu a nagdesision nga agsukimat. Nakitana iti Biblia saan laeng a ti maipapan iti kari ti Dios a patas a gobierno no di pay ket ti kidkiddawen ti Dios nga aramiden ti asawa a lalaki ken ama. (Efeso 5:28; 6:4) Di nagbayag, nagbalin a Saksi ni Tatang ken ti amin a kakabsatko. Diak ammo a kasta ti mapaspasamak ta adayoak kadakuada.

 Idi 1978, immakarak iti Australia. Ngem saan latta a natalna ti panunotko uray addaak iti daytoy natalna ken nabaknang a pagilian. Nagtultuloy latta ti bisiok nga aginum ken agdroga. Iti ngudo dayta a tawen, kinasabaandak dagiti Saksi ni Jehova. Nagustuak ti impakitada iti Biblia maipapan iti natalna a lubong, ngem nagduaduaak a makikadua kadakuada.

 Di nagbayag kalpasan dayta, nagbakasionak iti Pilipinas iti sumagmamano a lawas. Imbaga dagiti kakabsatko ti panangikagumaan ni Tatang nga agbalbaliw, ngem nasakit latta ti nakemko kenkuana isu nga inkagumaak a liklikan.

 Inlawlawag ti maysa nga adingko a babai ti ibagbaga ti Biblia a makagapu iti nakaro a panagsagaba ken kinaawan hustisia. Nasdaawak ta nasungbatan ti maysa a tin-edyer a bassit pay ti kapadasanna dagiti saludsodko. Sakbay a nagsubliak, inikkannak ni Tatang iti libro a Mabalinyo ti Agbiag nga Agnanayon iti Paraiso a Daga. a Kunana nga isardengkon ti agbirok kadagiti sungbat ken maaddaan iti talna ti panunot iti di umiso a pamay-an, ket matulongannak dayta a libro tapno mabirokak ti birbirokek. Pinaregtanak a birokek dagiti Saksi ni Jehova inton makasubliak iti Australia.

 Inaramidko ti imbaga ni Tatang ket nakabirokak iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova iti asideg ti balaymi iti Brisbane. Immanamongak a regular a mayadalan iti Biblia. Naammuak kadagiti padto ti Biblia kas iti Daniel kapitulo 7 ken Isaias kapitulo 9 nga iti masanguanan, iturayannatayto ti gobierno ti Dios. Awan a pulos ti korapsion iti dayta a gobierno. Naammuak a nakasaysayaatton ti biagtayo iti Paraiso a daga. Kayatko a maparagsak ti Dios, ngem nabigbigko a masapul a kontrolek ti pungtotko, isardengko ti panagdrogdroga ken panagbarbartekko, ken ti immoral a panagbiagko. Insinak ti babai a kabkabbalayko ken insardengko dagiti bisiok. Bayat a bumilbileg ti panagtalekko ken Jehova, inkararagko a tulongannak a mangaramid pay iti dadduma a panagbalbaliw.

 In-inut a nabigbigko a talaga a kabaelan a balbaliwan dagiti maad-adalko ti biag ti maysa a tao. Ibaga ti Biblia a no agreggettayo, maisuottayo ti “baro a personalidad.” (Colosas 3:9, 10) Bayat nga ikagkagumaak nga aramiden dayta, nabigbigko a posible nga agpayso ti imbagada a panagbalbaliw ni Tatang. Imbes a makapungtot ken makaguraak kenkuana, kayatkon ti makikappia kenkuana. Napakawanko met laeng ni Tatang ken napukaw ti gura nga impempempenko sipud kinaubingko.

 Idi agtutuboak, tinultuladko ti makadadael ken dakes a kababalin ti sabsabali. Napaneknekak iti biagko a pudno ti ibagbaga ti Biblia—nagdaksak ti pannakikaduak kadagiti dakes a tattao. (1 Corinto 15:33) Ngem iti organisasion ni Jehova, naaddaanak kadagiti mapagtalkan a gagayyem ket tinulongandak nga agbalin a nasaysayaat a tao. Ditoy met a naam-ammok ti nakasaysayaat nga asawak a ni Loretta. Agkaduakami a mangisursuro iti sabsabali no kasano a matulongan ida ti Biblia.

 Gapu iti Biblia, napasamak ti panagkunak idi nga imposible—nagbalin ni Tatang a nadungngo nga asawa ni Nanang ken napakumbaba ken mannakikappia a Kristiano. Idi nagkitakami kalpasan a nabautisaranak kas Saksi ni Jehova idi 1987, inarakupnak ni tatangko iti umuna a gundaway!

 Iti nasurok a 35 a tawen, nagkadkadua da Tatang ken Nanang a nangipakpakaammo iti sabsabali iti namnama nga ibagbaga ti Biblia. Nagbalin ni Tatang a nagaget ken nadungngo ken pagaammo a manangtulong iti sabsabali. Kadagita a panawen, nasursurok a respetuen ken ayaten. Ipagpannakkelko nga isu ti tatangko! Natay ni Tatang idi 2016, ngem maragragsakanak unay a manglaglagip kenkuana ta ammok nga agpadakami a nangaramid iti dakkel a panagbalbaliw iti personalidadmi gapu ta inyaplikarmi dagiti pannursuro ti Biblia. Awanen a pulos ti mariknak a gura. Ken agyamyamanak unay ta naam-ammok ti nailangitan nga Amak, ni Jehova a Dios, a mangikarkari a pagpatinggaenna ti amin a pakaigapuan ti problema dagiti pamilia.