1-3. Inọnta nela ẹbho nọọn rẹji ene yu? Ewanniẹn nela otuẹ kẹkẹ re ọbhọ?

BAIBO ji mhan lẹn ghe, ẹghe vade nan ha rẹ miẹn ghe “uu ida yẹ ha ribhọ.” (Revelation 21:4) Bhi uhọnmhọn-ọta nọnzi 5, mhan da luẹ ghe, izọese nọnsi Jesu zẹle nin mhan ha da sabọ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. Ọkpakinọn, ẹbho sẹyẹ yu ẹlẹnan. (Ecclesiastes 9:5) Ranmhude ọnan, inọnta nin mhan kẹ nọọn ẹlẹnan hi, be sunu ji mhan sade mhan yu?

² Ewanniẹn rẹji ọne inọnta nan dẹ wo yẹẹ mhan, manman nọn sade ọria nin mhan hoẹmhọnlẹn yu. Mhan sabọ ha riale: ‘Ejela ọle khian? Ọle be daghe ebi mhan lu? Ọle dẹ be sabọ rẹkpa mhan? Mhan dẹ be sabọ kie miẹn ọlẹn?’

³ Ewanniẹn kẹkẹ, ọle otuẹ kẹkẹ re ọbhi ene inọnta nan. Eso yọle ghe, ọria esili ha yu, ọle ki ha khian okhun, ọria ọbe ha yu, ọle ki ha khian agbọn eranlẹn. Eso da yọle ghe, ọria ha yu, ẹlinmhin nọnsọle ki kpanọ dọ deba ẹbho ne ka yu bhi azagba-uwa nọnsọle ha nyẹnlẹn. Eso da yẹ yọle ghe, ọria ha yu, ọle ki roso. Ọne ọria sabọ rẹ re egbe ọria, la egbe elanmhẹn vae bhi agbọn.

4. Emhin ọkpa nela otuẹ kẹkẹ man ẹbho le rẹji eria ne yu?

⁴ Iman-emhin kẹkẹ otuẹ kẹkẹ man. Ọkpakinọn, emhin ọkpa emhin nin ele man diẹn mun. Emhin nin ele man hi, ọria ha yu, emhin ribhi egbe nọnsọle nọn nyẹnlẹn bhi eje ebhebhe. Ẹmhọanta be khọnin?

5, 6. Be sunu ji ọria nọn yu?

⁵ Jehova lẹn emhin nọn sunu ji ọria nọn yu. Ọle taman  mhan ghe, ọria ha yu, iẹnlẹn nọnsọle fo. A bha yu, a nyẹnlẹn. Bhiriọ, ahamiẹn ọria yu, emhin ne rẹtẹ ọle rebhe, bi emhin rebhe nin ọle lẹn yẹ yu. * Ọria ha yu, ọle iyẹ daghe emhin soso, ọle iyẹ họn emhin soso, ọle iyẹ sabọ ria ẹmhọn emhin soso.

⁶ Solomon nin ojie da gbẹn yọle, “ene yulu bha lẹn emhin soso.” Ene yu ida sabọ hoẹmhọn ọria la he ọria, “ranmhude, iwẹnna, la emhanmhan, la ilẹnmhin, la ẹwanlẹn iribhi Idin.” (Tie Ecclesiastes 9:​5, 6, 10.) Bhi Psalm 146:​4, Baibo da yẹ ji mhan lẹn ghe, ọria ha yu, “iria-eria nọnsọle” yu.

7. Be iJesu rẹ khọkhọ uu?

⁷ Ẹghe nin Lazarus nin ọmọẹ iJesu rẹ yu, Jesu da taman etuegbe nesọle yọle: “Lazarus nin ọmọẹ mhan wẹẹ.” Sokpan, Jesu bha re ọnan tale ghe Lazarus hẹan. Jesu da kie yọle ghe, Lazarus yu. (John 11:​11-14) Bhiriọ, Jesu da re uu rẹ khọkhọ owe. Ọle bha yọle ghe Lazarus ribhi okhun, la ọle bu eria bhi azagba-uwa nọnsọle ne ka yu. Ọle bha yẹ yọle ghe Lazarus loya bhi agbọn eranlẹn, la a kikie biẹ ọle, la a biẹ ọle bọsi elanmhẹn. Inian ọ diabe Lazarus manman ha wẹẹ dinmhin. Ije kẹkẹ yẹ ribhi Baibo nan da re uu rẹ khọkhọ owe. Bhi ọsi ijiẹmhin, ẹghe nin Jesu rẹ riọ ọmọn nọnsi Jairus kpanọ bhi uu, ọle da re uu rẹ khọkhọ owe. Ọle da yọle ghe, ọne ọmọn “bha yu, sokpan, owe ọle ye.”​—Luke 8:​52, 53.

8. Be imhan rẹ lẹn yẹ ghe Osẹnobulua bha man eria nin ele ha yu?

⁸ Osẹnobulua be man Adam bi Eve nin ele ha yu? Eye!  Jehova da re egbe nọn gbale nin ele, nin ele da sabọ nyẹnlẹn bhi ighegheghe. Jehova man eria bhi uwedẹ nọn ha rẹ ha ghọn ele rẹ ha nyẹnlẹn bhi ighegheghe. (Ecclesiastes 3:11) Ene biẹ imọn iguanọ nin imọn nesele yu ele bhi ẹlo. Iriọ yẹ nọn rẹji Jehova. Ọ iyẹẹ ọle sade ọria yu. Beji a miẹn ghe Osẹnobulua man mhan nin mhan ha nyẹnlẹn bhi ighegheghe, bezẹle nin mhan ki da yu?

9. Bezẹle nin uhi nin Jehova gbe nin Adam bi Eve bha da nọghọ gbe nin ele rẹ re obọ rẹkhan?

⁹ Bhi ogba ọsi Eden, Jehova da taman Adam yọle: “Ene  eran nan rebhe ne ribhi ọne ogba nan, uwẹ sabọ rẹ le bhọ sẹbhi ọkhọnlẹn. Ọkpakinọn, ọne oran ọsi ilẹnmhin ọsi emhin nọn mhẹn bi emhin nọn imhẹn, hẹi le bhọ, ranmhude, ukpẹdẹ nin uwẹ ha le bhọ, uwẹ dẹ gene yu.” (Genesis 2:​9, 16, 17) Ọne uhi nan bha nọghọ nan rẹ re obọ rẹkhan. Rẹ deba ọnin, Jehova hi ọnọn ọkhẹke nọn taman Adam bi Eve emhin nọn mhẹn bi emhin nọn imhẹn. Sade ele re obọ rẹkhan uhi nin Jehova gbe nin ele nọn, ele ki rẹman iJehova ghe, ele re obọ ọbhi ugbẹloghe nọnsọle. Ele ki yẹ rẹman ọlẹn ghe, emhin rebhe nin ọle lu nin ele manman ti ele bhọ.

10, 11. (a) Be Esu rẹ dọnmhẹn Adam bi Eve yẹ? (b) Bezẹle nan ha da yọle ghe, Adam bi Eve taan ẹlo a lu emhin nin ele lu?

¹⁰ Ọ ba bhi egbe a ghe, Adam bi Eve da zẹ nin ele rẹ gbobọrauhi nọnsi Jehova. Esu da taman Eve yọle: “Osẹnobulua be gene yọle nin bha hẹi le bhi oran soso bhi ẹkẹ ọne ogba nan?” Eve da wanniẹn ọlẹn yọle: “Mhan sabọ rẹ le bhi ene ikpẹ-eran ne ribhi ọne ogba nan. Ọkpakinọn, rẹji ikpẹ ọsi ọne oran nọn ribhi adesẹ ọne ogba, Osẹnobulua yọle: ‘Bha hẹi le bhọ, eye, bha hẹi re obọ so, nin bha hẹi yu.’ ”​—Genesis 3:​1-3.

¹¹ Bhiriọ, Esu da taman ọlẹn yọle: “Ibha ida yu hiehie. Osẹnobulua lẹnmhin ghe, ọne ukpẹdẹ nin bha ha le bhọ, ẹlo bha ki taanlan. Bha ki diabe Osẹnobulua, yẹ lẹn emhin nọn mhẹn bi emhin nọn imhẹn.” (Genesis 3:​4-6) Esu guanọ nin Eve ha mhọn ọne ọkhọle ghe, ọle dẹ tobọle sabọ zẹ bhi ẹwẹ emhin nọn mhẹn bi emhin nọn imhẹn. Esu da yẹ bha ohoghe rẹji emhin nọn ha sunu sade Eve gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua. Esu da yọle ghe, Eve ida yu. Bhiriọ, Eve da le bhi ọne oran, yẹ re bhọ nin ọdọ ọle. Adam bi Eve lẹnmhin ghe, Jehova ka taman ele nin ele hẹi le bhi ọne oran. Ẹghe nin ele rẹ le bhi ọne oran, ele da zẹ nin ele rẹ gbobọrauhi nọn bha nọghọ gbe nan rẹ re obọ rẹkhan.  Nin ele rẹ le bhi ọne oran, ele da rẹman ghe, ele bha mun ekpẹn nin Aba ele nọn ribhi okhun, Aba nọn hoẹmhọn ele. Ele wo taan ẹlo a gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua.

12. Bezẹle nọn da yi emhin nọn manman ba bhi egbe ghe, Adam bi Eve gbobọrauhi nọnsi Jehova?

¹² Ọ ba bhi egbe a ghe, Adam bi Eve bha mun ekpẹn nin ọnọn man ele. Be bhọ ọ ha dia uwẹ yẹ bhi egbe, sade uwẹ wo wẹnna kaka rẹ bẹẹ imọn nesẹ wanre, sokpan, ele da mhọn akan-ehọ da uwẹ, sẹyẹ sọtẹ? Ọ ida be manman ba uwẹ bhi egbe?

13. Be iJehova re ọle ta ẹghe nin ọle rẹ yọle, “ekẹn uwẹ da yẹ kiẹn.”?

¹³ Ẹghe nin Adam bi Eve rẹ gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua, ele da mun isẹhoa nin ele mhọn nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe fia. Jehova ka taman Adam yọle: “Ekẹn uwẹ khin, ekẹn uwẹ da yẹ kiẹn.” (Tie Genesis 3:19.) Ọnin rẹman ghe, Adam dẹ kie kiẹn ekẹn, ọ ki diabe a bha sẹ ka man ọlẹn khẹ. (Genesis 2:7) Adam ki lu olukhọ fo, ọle da yu. Ọle bha yẹ ha nyẹnlẹn.

14. Bezẹle nin mhan da yu?

¹⁴ Adam bi Eve ha rẹ sẹyẹ ha nyẹnlẹn ẹlẹnan nian, sade ele re obọ rẹkhan uhi nọnsi Osẹnobulua. Sokpan, ẹghe nin ele rẹ gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua, ele da lu olukhọ. Akizẹbue, ele da yu. Olukhọ diabe emianmhẹn ọbe nin mhan le bhi uku bhi obọ ele. Ranmhude a biẹ imhan rebhe bhi ẹkẹ olukhọ, ọle zẹle nin  mhan da yu. (Romans 5:12) Ọkpakinọn, ọnan iyi iho nin Osẹnobulua mhọn da mhan. Osẹnobulua bha guanọ nin mhan ha yu. Baibo tie uu “oghian” mhan.​—1 Corinthians 15:26.

15. Mhan ha lẹn emhin nọn sunu ji ene yu, be ọnan ha rẹ rẹkpa mhan yẹ?

¹⁵ Ẹmhọanta rẹji ene yu miẹn mhan fan bhi iman-emhin ohoghe. Baibo ji mhan lẹn ghe, ene yu imiẹn ọbalọ la lu akhiẹ. Mhan isabọ ne ele talọ, ele iyẹ sabọ ne mhan talọ. Mhan isabọ rẹkpa ele, ele iyẹ sabọ rẹkpa mhan. Ọ bha khẹke nin mhan ha mun ofẹn ele, ranmhude, ele ida sabọ lu mhan emhin soso. Ọrẹyiriọ, otuẹ ne bunbun yọle ghe, ene yu nyẹnlẹn bhi ije ebhebhe. Ele da yẹ yọle ghe, ahamiẹn mhan mun igho nin ene mun ọkalo bhi otuẹ, la eria nin ẹbho riale ghe ele manman khia, mhan dẹ sabọ re iriọ rẹkpa ene yu. Sokpan, mhan ha lẹn ẹmhọanta rẹji ene yu, ọria ida sabọ re ene ohoghe nan hiẹ mhan.

16. Ohoghe nela otuẹ kikẹ man rẹji ene yu?

¹⁶ Esu noo oga ohoghe rẹ bha ohoghe man mhan, nin mhan ha riale ghe ene yu sẹyẹ nyẹnlẹn. Bhi ọsi ijiẹmhin, otuẹ eso yọle ghe, mhan ha yu, emhin ribhọ nọn sibhi egbe nọnsẹmhan re dọ ha nyẹnlẹn bhi ije ebhebhe. Iriọ otuẹ nin uwẹ yo be man uwẹ le, la ọ be gene man uwẹ emhin nin Baibo tale rẹji ene yu? Esu noo ohoghe kikẹ rẹ si ẹbho sibhi uwedẹ nọnsi Jehova re.

17. Bezẹle nin iman-emhin ọsi agbọn eranlẹn da yi iman-emhin ohoghe nọn re itọn sin elin nọnsi Jehova?

¹⁷ Iman-emhin ne imhọn uhọnmhọn hiehie, ọle oga ohoghe man. Bhi ọsi ijiẹmhin, eso yọle ghe, eria ne lu  emhin ebe ha yu, ele ki dọ ha to bhi agbọn eranlẹn rẹ ha khian ighegheghe. Ele re ọne ohoghe nan rẹ ria Jehova elin an. Jehova ida ji eria da re iriọ loya! (Tie 1 John 4:8.) Ahamiẹn ọria re eranlẹn rẹ tuẹ ọmọn nọnsọle obọ a, ranmhude ọle guanọ nin ọle re oya nanlẹn, ẹlo nela uwẹ ha rẹ ha ghe ọne ọria? Uwẹ ida be yọle ghe ọria ọbe ọne ọria khin? Uwẹ ida guanọ nin uwẹ sikẹ ọria nọn dia iriọ hiehie. Iriọ Esu guanọ nin mhan rẹ ha ghe iJehova!

18. Bezẹle nọn bha da khẹke nin mhan ha mun ofẹn ene yu?

¹⁸ Otuẹ eso yọle ghe, ọria ha yu, ọle ki kiẹn ẹlinmhin. Ele da yẹ yọle ghe, ọkhẹke nin mhan ha mun ofẹn ene ẹlinmhin nan, yẹ mun ekpẹn nin ele. Ranmhude, ele sabọ rẹ kiẹn imọẹ ne da ha rẹkpa mhan, la eghian ne da ha kpokpo mhan. Ẹbho ne bunbun rẹọ bhi ọne ohoghe nan. Nin ele rẹ ha ga iJehova, ele ki ha mun ofẹn ene yu, yẹ ha ga ele. Yere ghe, ene yu bha lẹn emhin soso, bhiriọ, ọ bha khẹke nin mhan ha mun ofẹn ele. Jehova hi ọnọn man mhan. Ọle hi Osẹ ọsi ẹmhọanta, ọle ọkpa ọkhẹke nin mhan ha ga.​—Revelation 4:11.

19. Be ẹmhọanta rẹji emhin nọn sunu ji ene yu rẹ rẹkpa mhan yẹ?

¹⁹ Ahamiẹn mhan lẹn ẹmhọanta rẹji emhin nọn sunu ji ene yu, ọ ki miẹn mhan fan bhi iman-emhin ohoghe nin otuẹ kikẹ man ẹlẹnan. Ene ive rebhe nin Jehova vele rẹji iẹnlẹn nọnsẹmhan, bi ẹghe odalo nọnsẹmhan ki manman mun mhan ẹlo kore.

20. Be imhan ha luẹ bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?

²⁰ Bhi ẹghe ne bunbun ne gbera, Job nin ọguọmhandia nọnsi Osẹnobulua da nọọn yọle: “Ọria ha yu, ọle dẹ be sabọ kie dọ ha nyẹnlẹn?” (Job 14:14) Ọria nọn yu dẹ be gene sabọ kie dọ ha nyẹnlẹn? Ewanniẹn nin Osẹnobulua re ọbhi ọne inọnta nan bhi Baibo wo re imhan ghọnghọn. Mhan dẹ miẹn ọne ewanniẹn bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe.