1, 2. (a) Be re ẹsele ti uwẹ bhọ? (b) Bezẹle nin izọese nọnsi Jesu da yi ẹsele nọn ke okhun nẹ?

EMHIN nela ọria sẹ rẹ lu ẹsele nin uwẹ nọn manman ti uwẹ bhọ? Ọ iyi emhin ha ghan ọ rẹ ti ọria bhọ nẹ. Sokpan, ahamiẹn emhin nin uwẹ gene guanọ ọne ẹsele khin, la emhin nọn gene re uwẹ ha ghọnghọn, ọ dẹ wo ti uwẹ bhọ.

² Bhi ẹwẹ emhin rebhe nin Osẹnobulua sẹ rẹ lu ẹsele nin mhan, ọkpa ribhọ nọn lu uhọnmhọn-emhin ji mhan gbera enekẹle rebhe. Ọnan hi ẹsele nọn ke okhun nẹ nin Osẹnobulua sẹ lu nin mhan. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ luẹ ebi Jehova rẹ je iJesu Kristi nin ọmọn nọnsọle re yẹ, nin mhan da sabọ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. (Tie Matthew 20:28.) Jehova rẹman ghe ọle wo manman hoẹmhọn mhan, ẹghe nin ọle rẹ je iJesu re nọn dọ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin mhan.

3. Bezẹle nin mhan da ha yu?

³ Izọese nọnsi Jesu, ọle hi emhin nin Jehova noo rẹ hinmhin mhan bhi obọ olukhọ bi uu. (Ephesians 1:7) Nin mhan rẹ lẹn ebezẹle nin mhan da gene guanọ izọese nọnsi Jesu, ọkhẹke nin mhan lẹn emhin nọn sunu bhi ikpe ne bunbun ne gbera bhi ogba ọsi Eden. Adam bi Eve ne biẹ mhan da lu olukhọ da Osẹnobulua. Ranmhude ọnan, ele da yu. Ranmhude olukhọ nin mhan le bhi uku bhi obọ ele  zẹle nin mhan da yẹ yu ẹlẹnan.​—Fẹ Ebi A Gbẹn Ba Ọle nọnzi 9 ghe.

4. Emhin esili nela Jehova ne nin Adam?

⁴ Ẹghe nin Jehova rẹ man Adam, Ọle da re emhin nọn manman ghan nanlẹn​—iẹnlẹn nọn gbale. Adam da ha mhọn ọkhọle bi egbe nọn gbale. Ọle ida khọnmhọn, la dọmanlẹn. Ọle ida yu ghẹdẹ. Jehova da diabe aba rẹji Adam, ranmhude ọle man ọlẹn. (Luke 3:38) Ẹghe-ẹghe Jehova rẹ ne ọle zilo. Osẹnobulua da gbotọle fanọn an man Adam, ebi ọle guanọ bhi obọ ọle. Osẹnobulua da yẹ mun iwẹnna nọn ha re ọle ha sọnyẹnmhẹn nanlẹn.​—Genesis 1:​28-30; 2:​16, 17.

5. Be iBaibo re ọle ta bhi ẹghe nọn rẹ yọle ‘arẹkhọkhọ nọnsi Osẹnobulua a rẹ man Adam’?

⁵ Osẹnobulua da man Adam “bhi arẹkhọkhọ nọnsọle.” (Genesis 1:27) Jehova da ne ikpẹ esili bọsi ọle nanlẹn. Ikpẹ bii oyẹẹ, ẹwanlẹn, ahu bi ọkhọle nan rẹ bhohiẹn nọn gbale. Osẹnobulua man Adam bhi uwedẹ nin ọle ha rẹ tobọle ha zẹ emhin nin ọle ha lu. Ọle man ọlẹn beji ọle ha rẹ sabọ tobọle zẹ, si emhin nọn mhẹn ọle ha lu, la emhin nọn imhẹn. Sade Adam zẹ nin ọle rẹ ka Osẹnobulua ehọ nọn, ọle ha rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe.

6. Ẹghe nin Adam rẹ gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua, be ọle mun fia? Be ọnan rẹ rẹso mhan yẹ?

⁶ Ẹghe nin Adam rẹ gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua, ọle da miẹn uu bhi egbe. Emhin rebhe nin Adam rẹ ha mhọnlẹn da yulua. Emhin bii, Ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn, egbe nọn gbale bi Ogba Ọfubhegbe nin ọle rẹ ha ye. (Genesis 3:​17-19) Adam bi Eve imhọn ikhuaẹloghe ranmhude ele wo taan ẹlo a gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua. Ranmhude emhin nin Adam lu, ‘olukhọ da na bhi ọne agbọn nan. Iriọ uu rẹ na bhi obọ olukhọ vae. Bhiriọ, ọrebhe da ki ha yu, ranmhude ọrebhe ki lu olukhọ.’ (Romans 5:12)  Ẹghe nin Adam rẹ lu olukhọ da Osẹnobulua, ọle da re egbe ọle bi mhan rebhe kiẹn igbọn rẹji olukhọ bi uu. (Romans 7:14) Imhan be mhọn iruduba? Ehe.

7, 8. Be bhọ a ha rẹ sabọ khọkhọ izọese nọnsi Jesu?

⁷ Be bhọ a ha rẹ sabọ khọkhọ izọese nọnsi Jesu? Mhan dẹ sabo re emhin eva rẹ khọkhọ ọle. Ọhẹnhẹn, eka nan hale nan rẹ fan ọria fia, la nan rẹ dẹ emhin nan mun ọbhi iyọha kiere. Ọzeva, eka nan hale nọn sẹbhi igho emhin nan ria.

⁸ Ọria soso iribhọ nọn ha sabọ haosa olukhọ bi uu nin Adam si ji mhan ẹghe nin ọle rẹ lu olukhọ da Osẹnobulua. Ọkpakinọn, Jehova da lu ọle nin mhan da sabọ miuhọnmhọn bhi obọ olukhọ bi uu. Bha ji mhan fẹ ebi izọese nọnsi Jesu lu, bi elele nin mhan ha sabọ miẹn bhọ.

9. Iẹnlẹn ọsi ọria nela ọkhẹke nan rẹ dẹ mhan kiere?

⁹ Ọria soso iribhọ nọn ha sabọ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese ọbhi iẹnlẹn nọn gbale nin Adam mun fia. Bezẹle? Ranmhude, eria olukhọ mhan rebhe khin. (Psalm 49:​7, 8) Iẹnlẹn ọsi ọria ọbhebhe nọn gbale a ha rẹ sabọ dẹ mhan kiere. Ọnan zẹle nin Baibo da yọle ghe, ‘Jesu re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin ẹbho rebhe’ (1 Timothy 2:6) Ọkhẹke nin ọria nọn ha dẹ mhan kiere ha mhọn iẹnlẹn nọn gbale, nọn diabe ọne Adam mun fia tee.

10. Họla iJehova rẹ dẹ mhan kiere?

¹⁰ Họla iJehova rẹ dẹ mhan kiere? Jehova da je iJesu nin Ọmọn nọnsọle nin ọle manman hoẹmhọnlẹn vae bhi ọne otọ nan. Ọle Osẹnobulua ka man ọkuẹsẹ ọle man emhin nekẹle rebhe. (1 John 4:​9, 10) Jesu da muegbe nin ọle rẹ zẹ Aba ọle obọ, yẹ sibhi okhun re vae bhi ọne otọ nan. (Philippians 2:7) Jehova da re uwedẹ ọhan-ilo na bhi okhun re iẹnlẹn ọsi Ọmọn nọnsọle ọbhi ẹkẹ ọsi Mary. Jesu bha ha  mhọn olukhọ ẹghe nan rẹ biẹ ọle bhi ọne otọ nan.​—Luke 1:35.

11. Be otuọnkpa sẹsẹ ha rẹ sabọ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin ẹbho rebhe yẹ?

¹¹ Ẹghe nin Adam rẹ gbobọrauhi nọnsi Jehova, ọle da mun iẹnlẹn nọn gbale nọnsọle bi ọsi mhan rebhe fia. Ọria be ribhọ nọn ha sabọ re uu kie nin imọn nesi Adam? Ehe. (Tie Romans 5:19.) Jesu nọn imhọn olukhọ da vae dọ re iẹnlẹn nọnsọle nọn gbale rẹ zọese nin mhan. (1 Corinthians 15:45) Iẹnlẹn nọn gbale nọnsi Jesu dẹ sabọ re uu kie nin imọn nesi Adam rebhe.​—1 Corinthians 15:​21, 22.

12. Bezẹle nin Jesu da manman loya?

¹² Baibo tẹmhọn oya nin Jesu le ọkuẹsẹ ọle yu. A wo manman re asan rẹ gbe ọle. A da yẹ khan ọlẹn mun oran. A da manman re oya nanlẹn ọkuẹsẹ a gbe ọle a. (John 19:​1, 16-18, 30) Bezẹle nin Jesu da ziẹngbe ene oya nan rebhe? Ranmhude, Esu yọle ghe, ọria soso ida yẹ ha ga Osẹnobulua ahamiẹn ọle ribhi ọnọghọ nọn kakale. Jesu da rẹman ghe, ọria nọn gbale dẹ sabọ ha ga Osẹnobulua aharẹmiẹn ọle ribhi ọnọghọ nọn kakale. Jehova da wo manman re iJesu ha hio!​—Proverbs 27:11; fẹ Ebi A Gbẹn Ba Ọle nọnzi 15 ghe.

13. Be a rẹ dẹ mhan kiere?

¹³ Be a rẹ dẹ mhan kiere? Jesu da ji Aba ọle da noo iẹnlẹn nọnsọle rẹ dẹ mhan kiere. Bhi ukpẹdẹ 14 bhi uki natiọle Nisan bhi ukpe 33, Jehova da re otọ nin eghian iJesu rẹ gbe iJesu a. (Hebrews 10:10) Ikpẹdẹ ea ki gbera, Jehova da riọ iJesu kpanọ bhi idin. Sokpan, egbe ẹlinmhin Jehova re nanlẹn beji ọ riọ ọle kpanọ, ọ iyi egbe efun. Akizẹbue, Jesu da ha khian okhun. Ọle ki sẹbhi enin, Osẹnobulua da miẹn izọese nọnsọle ọbhi egbe. (Hebrews 9:24) Ranmhude iJesu re iẹnlẹn nọnsọle rẹ dẹ mhan kiere, ọle zẹle nin mhan ha da miuhọnmhọn bhi obọ olukhọ bi uu.​—Tie Romans 3:​23, 24.

14, 15. Be ọkhẹke nin mhan lu nin Osẹnobulua ha da rẹhunmhan mhan?

¹⁴ Mhan wo miẹn elele nian ranmhude izọese nọnsi Jesu. Bha ji mhan fẹ elele nin mhan miẹn nian ghe, bi ọne imhan ha miẹn bhi ẹghe odalo.

¹⁵ A re olukhọ nesẹmhan rẹhunmhan mhan. Ọ bha lẹkhẹ nin mhan rẹ wo ha lu emhin esili ẹghe rebhe. Ẹgheso, mhan fiobọdọn, mhan sẹyẹ ta ọta ebe yẹ lu emhin ne imhẹn. (Colossians 1:​13, 14) Be imhan ha lu nin Osẹnobulua da rẹhunmhan mhan? Ọkhẹke nin mhan kiọya ọbhi emhin-ọbe nin mhan lu, mhan ha yẹ bhii Jehova nin ọle rẹhunmhan mhan. Mhan ha lu enan, mhan ki ha mhọn ọne iruduba ghe, Osẹnobulua re olukhọ nesẹmhan rẹhunmhan mhan.​—1 John 1:​8, 9.

16. Be ọkhẹke nin mhan lu nin mhan da ha mhọn ọkhọle nọn fure?

¹⁶ Mhan ki ha mhọn ọkhọle nọn fure. Ahamiẹn ọkhọle nọnsẹmhan taman mhan ghe mhan lu emhin nọn imhẹn, ọ ki manman ha ba mhan bhi egbe. Asabọmiẹn mhan ki ha ghe egbe mhan bọsi ọria nọn bha sẹ emhin soso, ọria nọnsọle wo fo sẹsẹsẹ. Ọkpakinọn, ọ bha khẹke nin mhan ji egbe lọ mhan. Ahamiẹn mhan bhii Jehova nin ọle rẹhunmhan mhan, mhan ki ha mhọn ọne iruduba ghe, ọle dẹ ka mhan ehọ yẹ rẹhunmhan imhan. (Hebrews 9:​13, 14) Jehova guanọ nin mhan ta ọnọghọ nesẹmhan bi eji mhan da wẹghẹ man ọlẹn. (Hebrews 4:​14-16) Bhiriọ, mhan ki sabọ deba ọle ha ribhi ọfure.

17. Elele nela mhan ha miẹn ranmhude iJesu dọ yu nin mhan?

¹⁷ Mhan mhọn ikhuaẹloghe ghe, mhan dẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe. “Uu hi ihaosa ọsi olukhọ. Ọkpakinọn, ẹseọhẹ nin Osẹnobulua re re, ọle hi iẹnlẹn ọsi ighegheghe rẹ na obọ iJesu Kristi nin Ebeanlẹn mhan.” (Romans 6:23)  Ranmhude Jesu dọ yu nin mhan, mhan dẹ sabọ nyẹnlẹn bhi ighegheghe, yẹ ha mhọn egbe nọn gbale. (Revelation 21:​3, 4) Ọkpakinọn, be imhan ha lu nin mhan da sabọ miẹn ene elele nan?

18. Be imhan rẹ lẹn yẹ ghe Jehova hoẹmhọn mhan?

¹⁸ Ọ wo manman ti mhan bhọ sade ọria re emhin nọn mhọn-ose rẹ lu ẹsele nin mhan. Izọese nọnsi Jesu, ọle hi ẹsele nọn ki sẹ ti mhan bhọ nẹ. Ọkhẹke nin mhan manman khuẹnmhẹn iJehova bhi ọne ẹsele nan. John 3:16 taman mhan ghe, “Osẹnobulua manman hoẹmhọn agbọn sẹ, ọle da re ukpọ Ọmọn ọkpa sẹsẹ nọnsọle nin ele.” Bhi ọsi ẹmhọanta, Jehova manman hoẹmhọn mhan sẹbhọ ghe, ọle da je iJesu nin Ọmọn nọnsọle re nọn dọ yu nin mhan. Oyẹẹ nin Jesu mhọn da mhan zẹle nin ọle da zegbere dọ yu mhan. (John 15:13) Izọese nọnsi Jesu wo rẹman ghe, Jehova bi Jesu wo gene hoẹmhọn mhan.​—Galatians 2:20.

19, 20. (a) Be uwẹ ha lu nin uwẹ da sabọ kiẹn ọmọẹ iJehova? (b) Be uwẹ ha lu nin uwẹ rẹ rẹman ghe, uwẹ miẹn izọese nọnsi Jesu ọbhi egbe?

¹⁹ Beji uwẹ ki dọ luẹ ẹmhọn oyẹẹ nọnsi Osẹnobulua, be uwẹ ha rẹ sabọ kiẹn ọmọẹ ọlẹn yẹ? Ọ iyi emhin nọn lẹkhẹ nan rẹ hoẹmhọn ọria nin uwẹ bha lẹn. John 17:3 yọle ghe, mhan dẹ sabọ dọ lẹn iJehova. Uwẹ ha lu ọnan, oyẹẹ nin uwẹ mhọn da ọle ki ha ziẹn ọbhọ, uwẹ ki ha guanọ nin uwẹ ha lu emhin ne yẹẹ ọle, uwẹ ki dọ kiẹn ọmọẹ ọlẹn. Situa ha luẹ iBaibo nin uwẹ da sabọ lẹn ẹmhọn iJehova.​—1 John 5:3.

²⁰ Miẹn izọese nọnsi Jesu ọbhi egbe. Baibo yọle ghe, “ọria nọn mhọn urẹọbhọ da ọne Ọmọn ki ha mhọn iẹnlẹn ọsi ighegheghe.” (John 3:36) Be a re ọle ta nan rẹ ha mhọn urẹọbhọ? Ebi a re ọle ta hi, nan rẹ re obọ rẹkhan iman-emhin nesi Jesu. (John 13:15) Ọ bha sẹ nin mhan rẹ gheghe yọle mhan rẹọ bhi Jesu. Mhan kuẹ sabọ miẹn izọese  nọnsi Jesu ọbhi egbe, ọkhẹke nin mhan ha re urẹọbhọ nọnsẹmhan man. James 2:26 ji mhan lẹn ghe, urẹọbhọ nan bha rẹ wẹnna yulu.

21, 22. (a) Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha yo Ayere ọsi uyumhin nọnsi Jesu ukpe-ukpe? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọnzi 6 bi 7?

²¹ Ha yo Ayere ọsi uyumhin nọnsi Jesu. Bhi ọne asọn ọkuẹsẹ iJesu yu, ọle da taman mhan nin mhan ha lu ayere ọsi uyumhin nọnsọle. Ukpe-ukpe mhan rẹ lu ọne ayere nan. A tiọle Ayere ọsi Uyumhin nọnsi Jesu, la Ebale Emuan ọsi Ebealẹn Mhan. (1 Corinthians 11:20; Matthew 26:​26-28) Jesu guanọ nin mhan ha yere ghe, iẹnlẹn nọn gbale nọnsọle ọle rẹ zọese nin mhan. Ọle da yọle: “Bha ha lu ọnan rẹ ha ye mẹn re.” (Tie Luke 22:19.) Uwẹ ha yo Ayere ọsi Uyumhin nọnsi Jesu, uwẹ ki re ọle rẹman ghe, uwẹ ye izọese nọnsi iJesu re, bi oyẹẹ nọn khua nin Jehova bi Jesu mhọn da mhan.​—Fẹ Ebi A Gbẹn Ba Ọle nọnzi 16 ghe.

²² Izọese nọnsi Jesu ke okhun nẹ bhi ẹsele rebhe nin mhan sẹ miẹn. (2 Corinthians 9:​14, 15) Ene yu dẹ yẹ miẹn elele bhi ọne ẹsele nan nọn manman ghan. Bhi uhọnmhọn-ọta nọnzi 6 bi 7, mhan dẹ zilo nyan elele nin ene yu ha miẹn ranmhude izọese nọnsi Jesu.