1. Họla ha taman mhan uwedẹ nọn khẹke nin mhan ha rẹ ha ga Osẹnobulua?

OTUOGA ne bunbun yọle ghe, ele hi ene man ẹbho ẹmhọanta rẹji Osẹnobulua. Ọkpakinọn, ohoghe ọnan khin, ranmhude, emhin kẹkẹ ele man ẹbho le bhi ẹmhọn Osẹnobulua, bi uwedẹ nọn khẹke nan rẹ ha ga ọle. Be imhan ha rẹ lẹn uwedẹ nọn khẹke nin mhan rẹ ha ga Osẹnobulua yẹ? Jehova ọkpa ọnọn ha sabọ taman mhan uwedẹ nọn khẹke nin mhan ha rẹ ha ga ọle.

2. Be ha rẹkpa uwẹ rẹ lẹn uwedẹ nọn khẹke nin uwẹ ha rẹ ha ga Osẹnobulua?

² Nin mhan rẹ sabọ lẹn uwedẹ nọn khẹke nin mhan ha rẹ ha ga iJehova zẹle nin ọle da mun iBaibo nin mhan. Bhiriọ, ha luẹ iBaibo. Uwẹ ha lu ọnan, Jehova ki rẹkpa uwẹ rẹ lẹn otọ ebi uwẹ luẹ, ranmhude, ẹmhọn uwẹ rẹtẹ ọle.​—Isaiah 48:17.

3. Be Osẹnobulua guanọ nin mhan lu?

³ Ẹbho eso yọle ghe, oga rebhe Osẹnobulua miẹn ọbhi egbe. Ọkpakinọn, Jesu bha man mhan ọnan. Jesu yọle ghe: “Ọ iyi ọrebhe ne tie imẹn, ‘Ebeanlẹn, Ebeanlẹn,’ ha na bhi Agbejele nọn ribhi okhun, sokpan, ọnọn lu iho ọsi Aba mẹn, ọle ọkpa ha nabhọ.” Bhiriọ, ọkhẹke nin mhan lẹn ebi iho nọnsi Osẹnobulua khin, bi ebezẹle nin mhan ha da ha lu ọle. Emhin nọn manman khẹke khọnan, ranmhude, Jesu re ẹbho ne bha hẹnmhọn nin Osẹnobulua rẹ khọkhọ ẹbho ne lu emhin ebe.​—Matthew 7:​21-23.

4. Be iJesu yọle mhan dẹ miẹn sade mhan lu iho nọnsi Osẹnobulua?

⁴ Jesu yọle ghe mhan dẹ miẹn ọnọghọ ne bunbun, sade mhan ho nin mhan lu iho nọnsi Osẹnobulua. Ọle da yọle:  “Rẹkhan ọne igeti nọn dia kekeke, ranmhude, uwedẹ nọn khian ugbekhuelo, ọ dia gbodo, geti nọnsọle da sẹyẹ bhiabhia. Ẹbho ne bunbun, ele rẹkhan ọlẹn. Ọkpakinọn, ọne uwedẹ nọn khian iẹnlẹn, ọ dia kekeke, geti nọnsọle da sẹyẹ dia khuiẹnlẹn. Ikpeta ẹbho ọkpa guanọ ọlẹn miẹn.” (Matthew 7:​13, 14) Uwedẹ nọn dia kekeke, nọn mundia nin uwedẹ nọn khẹke nin mhan rẹ ha ga Osẹnobulua, dẹ re imhan miẹn iẹnlẹn ighegheghe. Sẹyẹ, ọne uwedẹ nọn bhiabhia, nọn mundia nin oga ohoghe, dẹ re ẹbho miẹn ugbekhuelo. Ọkpakinọn, Jehova bha guanọ nin ọria soso yu. Ọle re isẹhoa nin ọrebhe rẹ dọ lẹn ọlẹn.​—2 Peter 3:9.

5. Be ha rẹkpa uwẹ rẹ lẹn ẹbho ne gene ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nọn khẹke?

⁵ Jesu yọle ghe, mhan dẹ sabọ lẹn Kristiẹn ọsaje ne gene ga Osẹnobulua. Nin mhan rẹ sabọ lẹn ene ẹbho nan, ọkhẹke nin mhan fẹ emhin nin ele rẹọ ọi ghe. Ọ yẹ khẹke nin mhan fẹ uwedẹ nin ele rẹ lu emhin ghe nọnsẹn. Jesu yọle ghe, ikpẹ nesele uwẹ da rẹ lẹn ele. Ọle da yẹ yọle ghe, eran ne mhẹn, ele mọn ikpẹ ne mhẹn. (Matthew 7:​16, 17) Ọnan bha rẹman ghe, ọ wo gba nin ele fo. Ọkpakinọn, eguọmhandia nesi Osẹnobulua wo dọnmhegbe nin ele rẹ ha lu emhin ne mhẹn. Bha ji mhan zilo nyan emhin kẹkẹ ne ha rẹkpa mhan rẹ lẹn ẹbho ne gene ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nọn khẹke.

6, 7. Bezẹle nan da miẹn ghe, Baibo iman-emhin ọsi oga ẹmhọanta na vae? Be ijiẹmhin nọnsi Jesu man mhan le?

⁶ Bhi ẹkẹ iBaibo, ọle iman-emhin nọnsele na vae. Baibo yọle: “Ẹmhọn rebhe ne ribhi ẹkẹ Ebenọnkhiale, ahu ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua a rẹ gbẹn ọlẹn. Ọ mhẹnmhin nan rẹ ha man emhin, nan rẹ ha bhude, nan rẹ ha dia emhin ọbhi uwedẹ, nan rẹ ha dia ọria bhi ikhiale, beji a ha da miẹn ghe ọria nọn ga Osẹnobulua ki manman guẹ, ọ ki yẹ sabọ ha lu iwẹnna nọn mhẹn rebhe.” (2 Timothy 3: 16, 17) Paul nin odibo da yẹ gbẹn ji Kristiẹn yọle: “Ẹghe nin bha rẹ họn ọta nọnsi Osẹnobulua, nin bha họn bhi unun mhan, bha da miẹn ọlẹn ọbhi egbe, ọ iyi bọsi ọta ọsi eria, sokpan, beji ọ gene khin tee, bọsi ọta nọnsi Osẹnobulua.” (1 Thessalonians 2:13) Baibo nin ọta nọnsi Osẹnobulua, ọle oga ẹmhọanta rẹkhan bhi oga nọnsele, ọ iyi ebi ọne agbọn nan tale, la uwedẹ nin ẹbho rẹ lu emhin.

⁷ Ọta nọnsi Osẹnobulua, ọle iman-emhin nesi Jesu na vae. (Tie John 17:17.) Ẹghe-ẹghe ọle wo rẹ ha sounun bhi emhin ne ribhi ebe nọn khiale. (Matthew 4:​4, 7, 10) Ijiẹmhin nọnsi Jesu eguọmhandia nesi Osẹnobulua re obọ rẹkhan. Baibo emhin rebhe nin ele man ẹbho le na vae.

8. Họla iJesu yọle ghe ọkhẹke nin mhan ha ga?

⁸ Jehova ọkpa ele ga. Psalm 83:18 yọle: “Uwẹ nin elin ọlẹn yi Jehova, uwẹ ọkpa hi Ọnọn Ke Okhun Nẹ bhi ọne otọ agbọn nan rebhe.” Jesu da ha guanọ nin ẹbho gene lẹn Osẹnobulua. Ọle da ha man ele elin nọnsi Osẹnobulua. (Tie John 17:6.) Jesu da yọle: “Jehova nin Osẹnobulua nọnsẹ uwẹ ha ga, ọle ọkpa uwẹ ha re oga nọn khiale je.” (Matthew 4:10) Bhiriọ, ijiẹmhin nọnsi Jesu eguọmhandia nesi Osẹnobulua rẹkhan. Jehova ọkpa ele ga. Ele yẹ noo elin nọnsọle. Ele sẹyẹ man ẹbho elin nọnsi Osẹnobulua yẹ taman ele emhin kẹkẹ nin ọle ha lu nin mhan bhi ẹghe odalo.

9, 10. Be ẹbho ne ribhi oga ẹmhọanta rẹ re oyẹẹ man egbe yẹ?

⁹ Ele wo manman hoẹmhọn ẹbho. Jesu da taman edibo nesọle nin ele ha mhọn oyẹẹ da egbe. (Tie John 13:35.) Arẹmiẹn ije kẹkẹ ele na vae, uwedẹ kẹkẹ ele rẹ lu emhin, ele ha rẹ fe la ele bha fe, ele yẹ mhọn ahoẹmhọn-egbe ọsaje da egbe. Oyẹẹ nin ele mhọn da egbe re ele lu emhin kugbe bọsi ibhio. (Colossians 3:14) Bhiriọ, ele iyo okhọnlẹn dọ ha gbono ẹbho a. Baibo yọle: “Ọnan hi emhin nọn re imọn nesi Osẹnobulua dikẹ bhi imọn nesi Ojuu: Ọria nọn hi ki rẹ khin nọn ilu emhin nọn gbale, la nọn bha hoẹmhọn obhio ọle, bha na obọ Osẹnobulua vae.” Ọ da yẹ yọle: “Nin mhan  hoẹmhọn egbe; ọ iyi bọsi Cain nọn na obọ ọne ọria ebe vae, nọn gbe obhio ọle a.”​—1 John 3:​10-12; 4:​20, 21.

¹⁰ Ele noo ẹghe nọnsele, ahu nọnsele, bi emhin nin ele mhọn rẹ rẹkpa egbe. Ele yẹ re izebhudu nin egbe. (Hebrews 10:​24, 25) Emhin ne mhẹn ele lu da ẹbho rebhe.​—Galatians 6:10.

11. Bezẹle nin ẹbho ne ribhi oga ẹmhọanta da hẹnmhọn nin Jesu?

¹¹ Ele hẹnmhọn nin Jesu, ranmhude, rẹ nabhi obọ ọle ele rẹ dọ lẹn Osẹnobulua. Baibo yọle: “Deba ọnin, ọria ọbhebhe iribhọ nin mhan ha na bhi obọ ọle miẹn umiẹnfan, ranmhude elin ọbhebhe iribhi ẹwẹ ẹbho bhi ọne otọ nan, nọn ha sabọ re umiẹnfan nin mhan.” (Acts 4:12) Bhi uhọnmhọn-ọta nọnzi 5 bhi ọne ebe nan, mhan da luẹ ghe, Jesu, ọle iJehova je re nọn dọ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin ẹbho rebhe. (Matthew 20:28) Jehova zẹ iJesu nin ọle ha yi Ojie nọn ha gbẹloghe ọne otọ nan. Ọnan zẹle nin Baibo da yọle ghe, ahamiẹn mhan guanọ nin mhan nyẹnlẹn bhi ighegheghe, ọkhẹke nin mhan hẹnmhọn nin Jesu.​—Tie John 3:36.

12. Bezẹle nin ẹbho ne ribhi oga ẹmhọanta ida deba otu ahinmhin-ibo?

¹² Ele ideba otu ahinmhin-ibo soso. Jesu bha deba otu ahinmhin-ibo. Ẹghe nin ọle rẹ ha ribhi odalo iPilate nin ojie, ọle da taman iPilate yọle: “Agbejele nọnsẹmhẹn bha deba ọsi ọne agbọn nan.” (Tie John 18:36.) Bọsi Jesu, ẹbho ne ribhi oga ẹmhọanta guanọ nin Agbejele nọnsi Osẹnobulua ha gbẹloghe. Ranmhude ọnan, eji ele hi ki rẹ ha ye, ele ideba otu ahinmhin-ibo. Ọrẹyiriọ, Baibo da sẹyẹ taman mhan nin mhan ha hẹnmhọn nin “ene gbẹloghe.” (Romans 13:1) Ene ribhi oga ẹmhọanta re obọ rẹkhan uhi ne ribhi agbaẹbho nin ele da nyẹnlẹn. Sokpan, ahamiẹn ene uhi bha diẹn obọ mun uhi ne ribhi Baibo, ele ki re egbe khọkhọ ene edibo ne yọle: “Osẹnobulua hi ojie nin mhan ha hẹnmhọn nan, ọ iyi eria.”​—Acts 5:29; Mark 12:17.

13. Be ẹbho ne ribhi oga ẹmhọanta man ẹbho le rẹji Agbejele nọnsi Osẹnobulua?

 ¹³ Ele rẹọbhọ ghe, Agbejele nọnsi Osẹnobulua ọkpa ha sabọ re ọnọghọ sibhi ọne agbọn nan re. Jesu yọle ghe, a dẹ ta ene “ọta nọn mhẹn ọsi Agbejele” nabhi ọne otọ agbọn nan rebhe. (Tie Matthew 24:14.) Ugbẹloghe ọsi eria soso iribhọ nọn ha sabọ lu emhin nin Agbejele nọnsi Osẹnobulua ha lu nin mhan. (Psalm 146:3) Jesu taman mhan nin mhan ha nan erọnmhọn nin Agbejele nọnsi Osẹnobulua vae. Ọle da yọle: “Ji Agbejele nọnsẹ vae. Ji iho nọnsẹ ha sunu bhi ọne otọ nan, beji ọ rẹ ha sunu bhi okhun.” (Matthew 6:10) Baibo taman mhan ghe, Agbejele nọnsi Osẹnobulua dẹ re ugbẹloghe ọsi eria kie sẹsẹsẹ. Agbejele nọnsi Osẹnobulua “ki ha gbẹloghe bhi ighegheghe.”​—Daniel 2:44.

14. Ẹbho nela uwẹ rẹọbhọ ghe, ele ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nọn khẹke?

¹⁴ Beji a miẹn ghe, uwẹ dọ luẹ ene emhin ne ha rẹkpa uwẹ rẹ lẹn ẹbho ne ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nọn khẹke, ọkhẹke nin uwẹ nọọn egbe uwẹ ene inọnta nan: ‘Ẹbho nela man ẹbho ẹmhọanta ne ribhi Baibo? Ẹbho nela man ẹbho elin nọnsi Osẹnobulua? Ẹbho nela manman hoẹmhọn egbe ele, yẹ rẹọbhọ ghe, Jesu Osẹnobulua je re nọn dọ miẹn mhan fan? Ẹbho nela ideba otu ahinmhin-ibo soso? Ẹbho nela taman ẹbho ghe, Agbejele nọnsi Osẹnobulua ọkpa ha re ọnọghọ nesẹmhan kie?’ Esali Jehova ọkpa nọn.​—Isaiah 43:​10-12.

15. Be bhọ ọkhẹke nin mhan lu nin Osẹnobulua da miẹn oga nọnsẹmhan ọbhi egbe?

¹⁵ Nan rẹ gheghe rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ bha sẹ. Ene ẹlinmhin ebe tobele bhọ yẹ rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ. (James 2:19) Ahamiẹn mhan guanọ nin Osẹnobulua miẹn oga nọnsẹmhan ọbhi egbe, mhan ida wo gheghe  rẹọbhọ ghe, ọle ribhọ, ọ yẹ khẹke nin mhan ha lu rẹkhan emhin nin ọle taman mhan.

16. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan sibhi oga ohoghe re?

¹⁶ Ahamiẹn mhan guanọ nin Osẹnobulua miẹn oga nọnsẹmhan ọbhi egbe, ọkhẹke nin mhan sibhi ẹwẹ oga ohoghe re. Isaiah nin akhasẹ da gbẹn yọle: “Bha sibhi ẹwẹ ọle re, bha kpe egbe bha khia.” (Isaiah 52:11; 2 Corinthians 6:17) Ọnan zẹle nọn da khẹke nin mhan re obọ sibhi emhin rebhe re ne rẹtẹ oga ohoghe.

17, 18. Be “Babylon nọn Khua” mundia nan? Bezẹle nọn da khẹke nin uwẹ re ẹjẹje sibhi oga ohoghe re?

¹⁷ Be bhọ oga ohoghe? Oga nọn hi ki rẹ khin ne man ẹbho emhin ne bha diẹn mun iBaibo, ọle hi oga ohoghe. Oga ohoghe rebhe, ọle iBaibo tiọle “Babylon nọn Khua.” (Revelation 17:5) Bezẹle? Ẹghe nin ọne Okpamẹn rẹ rọ fo bhi ẹghe nọnsi Noah, iman-emhin ne bunbun ọsi oga ohoghe da munhẹn bhi Babylon. Akizẹbue, ene iman-emhin nan da vuọn ọne agbọn nan rebhe. Bhi ọsi ijiẹmhin, bhi ẹwẹ osẹ nin ẹbho ha ga bhi Babylon bhi ẹghe ẹdẹlẹ, amanzẹ ea nan man kugbe manman wo bun bhọ. Ẹlẹnan nian, oga ne bunbun yẹ man ẹbho ghe, itue ea ribhi Osẹnobulua ọkpa. Ọkpakinọn, Baibo ji mhan lẹn ghe, Osẹ ọsi ẹmhọanta nin elin ọlẹn yi Jehova ọkpa ribhọ. Ọmọn nọnsọle a tiọle iJesu. (John 17:3) Ẹbho ne ha nyẹnlẹn bhi Babylon yẹ rẹọbhọ ghe, emhin ribhọ nọn kpanọ sibhi egbe nọnsi ọria re dọ ha nyẹnlẹn bhi ije ebhebhe sade ọria yu. Ele da yẹ rẹọbhọ ghe, ọne ọria sabọ rẹ dọ ha loya bhi agbọn eranlẹn. Ohoghe wo khọnan.​—Fẹ Ebi A Gbẹn Ba Ọle nọnzi 14, 17, bi 18 ghe.

¹⁸ Osẹnobulua tale ọbhi otọ ghe, a dẹ kẹ gbe oga ohoghe rebhe khuelo. (Revelation 18:8) Uwẹ be daghe ebezẹle nọn da khẹke nin uwẹ re ẹjẹje sibhi oga ohoghe re? Jehova guanọ nin uwẹ sibhi oga ohoghe re ọkuẹsẹ a gbe ọle khuelo.​—Revelation 18:4.

19. Ahamiẹn uwẹ zẹ nin uwẹ rẹ ga iJehova, be iJehova ha lu nin uwẹ?

 ¹⁹ Ahamiẹn uwẹ zẹ nin uwẹ rẹ sibhi oga ohoghe re dọ ha ga iJehova, eso bhi ẹwẹ imọẹ ẹ, la eso bhi ẹkẹ azagba-uwa nọnsẹ ida lẹn ebezẹle nin uwẹ da zẹ nin uwẹ rẹ dọ ha ga iJehova. Bhiriọ, ele sabọ rẹ re iẹnlẹn ha nọghọ uwẹ. Ọkpakinọn, Jehova ida zẹ uwẹ obọ. Uwẹ ki dọ deba usun ẹbho ne ga iJehova bhi ọne otọ agbọn nan rebhe​—ẹbho ne gene hoẹmhọn egbe ele. Uwẹ ki yẹ dọ ha mhọn ọne ikhuaẹloghe ghe, uwẹ dẹ nyẹnlẹn bhi agbọn ọsọgbọn nin Osẹnobulua mun vade. (Mark 10:​28-30) A ha ki zẹbue, asabọmiẹn eso bhi imọẹ nesẹ, la eso bhi azagba-uwa nọnsẹ ne rẹ ha kpokpo uwẹ khẹ ki dọ munhẹn ha luẹ iBaibo.

20. Bezẹle nọn da khẹke nin uwẹ ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nin ọle guanọ?

²⁰ Ẹghe nọn bha yẹ ree gbe nian, Osẹnobulua ki dọ re ọkpẹnlẹn ọbhi emhin ebe rebhe. Agbejele nọnsọle ki ha gbẹloghe ọne otọ nan. (2 Peter 3:​9, 13) Ọne ẹghe nin dẹ mhẹn gbe! Ọrebhe ki ha ga iJehova bhi uwedẹ nin ọle guanọ. Bhiriọ, ọkhẹke nin uwẹ dọnmhegbe nian, nin uwẹ rẹ ha ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nọn khẹke.