Uwedẹ Nin Ẹbho Ebhebhe Rẹ Mun Egbe Da Rẹ Kiẹn Idobolo ji Mẹn

OBHIO MHAN NỌN TALE HI EILEEN BRUMBAUGH

Otuẹ natiọle Old Order German Baptist Brethren, ọle a da bẹẹ mẹn wanre. Inian ọne otuẹ nan yẹ diabe otuẹ natiọle Amish bi Mennonite. Bhi ukpe 1708, ọle ọne otuẹ nan munhẹn bhi agbaẹbho ọsi Germany. Ọne ebe natiọle The Encyclopedia of Religion da yọle ghe, ebezẹle nan da mun ọne otuẹ nan gbọ hi, ranmhude ẹbho ne bunbun rẹọbhọ ghe, ọkhẹke nin ẹbho rebhe họn ọta nọn mhẹn rẹji Jesu. Ranmhude ọnan, ele da je ẹbho ha khian agbaẹbho ne bunbun nin ele dọ lu iwẹnna misiọnari bhi enin.

Bhi ukpe 1719, obhi usun khere nin Alexander Mack ha sun da vae bhi agọ nan ki tiọle Pennsylvania nian bhi agbaẹbho ọsi United States. Rẹ na bhi ọne ẹghenin ha vade, ọne usun nan da wo dọ wanre yẹ gha egbe a diọbhi usun kẹkẹ. Iman-emhin kẹkẹ ene usun nan wo ha man. Ẹbho ne wo ha vae bhi otuẹ nọnsẹmhan bun sẹbhi itue 50. Ebi mhan ha rẹ ha tie Baibo yẹ bi ebi mhan ha rẹ ha re obọ rẹkhan emhin rebhe nin ene mun ọkalo bhi otuẹ taman mhan, ọle a wo ha tẹmhọnlẹn.

Ọ reele nin azagba-uwa nọnsẹmhan mọn da ha yo ọne otuẹ nan. Ikpe 13 mẹn ha ye beji mẹn mianmẹn bhi ọne otuẹ. Ranmhude uwedẹ nan rẹ bẹẹ mẹn wanre, mẹn da wo rẹọbhọ ghe emhin ebe nọn nin ọria rẹ ha noo la mhọn moto, katapila, foni, radio la emhin kẹkẹ nọn noo ukpa. Ukpọn nan bha manman gbẹnẹ, nọn yẹ wo taan sotọ, ọle ikhuo ne yo otuẹ nọnsẹmhan yọ, sẹyẹ mhan igbẹn eto nọnsẹmhan, ẹghe rebhe mhan wo rẹ ha gue eto. Ikpea ne ribhọ mhọn eto-agban nọn manman sọn. Ranmhude Jesu taman mhan ghe nin mhan hẹi ha ribhi ibo ọsi ọne agbọn nan, mhan da ha riale ghe emhin ebe nọn nin ọria rẹ ha re emhin gbo ẹlo rẹ ho-ose, nin ọria rẹ ha yọ ukpọn nin ẹbho ki yọ ẹlẹnan, la nin ọria rẹ ha yọ emhin ehọ la emhin uru. Mhan da ha ghe ẹbho ne lu ene emhin nan bii ẹbho ne hian bhi egbe.

A da man mhan le ghe nin mhan re ẹlo nọn ghanlẹn ha ghe Baibo ranmhude, ọta nọnsi Osẹnobulua nọn. Ọsewewiẹ rebhe ọkuẹsẹ mhan le ebale, mhan rebhe bhi azagba-uwa ki sikoko ha kaehọ beji Aba mhan ha rẹ tie Baibo yẹ gbotọle fanọn an man mhan. Sẹyẹ, Aba mhan da ha nan erọnmhọn, mhan rebhe ki diguẹ. Aba mhan ha ki nan erọnmhọn fo, inẹn mẹn ki nan Erọnmhọn ọsi Ebeanlẹn Mhan, nin Jesu man edibo nọnsọle le. Ẹghe rebhe mẹn rẹ wo ha khuaẹloghe oga ọsewewiẹ nin mhan lu, ranmhude uwedẹ nin ọrebhe bhi azagba-uwa nọnsẹmhẹn rẹ kugbe luẹ ẹmhọn Osẹnobulua.

Ugbo nọnsẹmhan nọn sikẹ Delphi, Indiana, ọle mhan da ha nyẹnlẹn. Bhi enan, mhan da kọ emhin ugbo ne bunbun. Akasi mhan rẹ mun emhin ugbo nọnsẹmhan diọbhi eje taan ẹlo a bhi ọne agbaẹbho. Bhi enin, mhan ki ha khiẹn ọlẹn bhi uwedẹ la khiẹn ọlẹn rẹ na bhi uwa rẹ sẹbhi uwa. Mhan da ha riale ghe nin mhan rẹ ha wẹnna kaka deba oga nin mhan re ji Osẹnobulua. Bhiriọ, mhan da mun ẹlo ọbhi ọne iwẹnna. Ọkpakinọn, mhan iwẹnna ẹdẹ sọnde ranmhude mhan ghe ọle bii ẹdẹ sabati nọn bha da khẹke nin mhan wẹnna. Ẹgheso, mhan da wo manman ha wẹnna kaka rẹ sẹbhọ ghe mhan da munhẹn dọ ha de obọ re bhi emhin kẹkẹ nin mhan lu rẹ ga Osẹnobulua

Ibodọ bi Irekhuo bi Azagba-uwa

Bhi ukpe 1963, beji mẹn ribhi ikpe 17, mẹn bi James da bọ egbe. Otuẹ ọkpa mẹn bi ọle ko ye. Ọne otuẹ nan aba bi inẹn nọn biẹ aba ọle yẹ ha yo. Ọ da wo ha ghọn imhan veva rẹ ga Osẹnobulua, sẹyẹ mhan da wo rẹọbhọ ghe otuẹ nọnsẹmhan hi oga ẹmhọanta.

Ọkuẹsẹ ukpe 1975, mhan ki mhọn imọn ehan fo. Ọ ki ribhi ukpe 1983, mhan da bie ọmọn nọnzi ihinlọn, ọnan hi ọnọn kike nọn ribhọ. Rebecca ọkpa ọmọn-okhuo nin mhan ha mhọnlẹn, ọle hi ukpọn-ọzẹva bhi ene imọn. Mhan wo manman ha wẹnna kaka, mhan da ha noo igho khere-khere, yẹ dẹ obọ re bhi iẹnlẹn. Mhan da wo ha dọnmhegbe rẹ man imọn nesẹmhan adia ne ribhi Baibo, nin ene biẹ mhan bi ẹbho ne ribhi otuẹ nọnsẹmhan man mhan le.

Uwedẹ nin ẹbho rẹ muegbe manman wo rẹtẹ mhan bhi ọne otuẹ. Mhan da ha riale ghe beji a miẹn ọria isabọ lẹn ebe ribhi ọkhọle ọsi ọria, uwedẹ nin ọle rẹ muegbe dẹ rẹman ebe ri ọle bhi ọkhọle. Bhiriọ, ahamiẹn ọria bhi ọne otuẹ lu eto bhi uwedẹ nọn manman dikẹ gbe, a ki ha ghe ọle bii ọria nọn tẹngbemun. Ahamiẹn a manman daghe ebi a gbẹn bhi ukpọn ọsi ọria, ọnan ki yẹ rẹman ghe ọle tẹngbemun. Ẹgheso ene emhin nan ẹbho ki ghe bii emhin kpataki gbera ebi Baibo tale.

Obhio Ọdọ Mẹn Da Luẹ Ẹmhọanta Beji Ọle Ribhi Ighan

Bhi ẹkẹ ukpe 1960, a da mun obhio ọdọ mẹn natiọle Jesse khue bhi ighan ranmhude nin ọle bha rẹ deba eyokhọnlẹn. Otuẹ nọnsẹmhan a da yẹ bẹẹ ọle wanre. Beji ọle ribhi ighan, ọle da miẹn Esali Jehova eso ne yẹ rẹọbhọ ghe Baibo bha re obọ bhọ nin ọria rẹ ha khọnlẹn. (Isaiah 2:4; Matthew 26:52) Jesse da deba ene Esali Jehova ha luẹ Baibo. Uwedẹ nin ele rẹ ha lu emhin da wo ha yẹẹ ọle. Ọle ki zẹ luẹ Baibo, ọle da mianmẹn yẹ kiẹn ọkpa bhi Esali Jehova. Ọnan bha re mhan ghọnghọn hiehie.

Jesse da taman ọdọ mẹn ene emhin nin ọle luẹle. Ọle da mhanmhanlẹn nan ha ne Watchtower bi Awake! ji ọdọ mẹn. Ene ebe nin ọdọ mẹn ha tie da wo re Baibo manman ha ti ọle bhọ. Ọ manman wo yẹẹ ọdọ mẹn rẹ ga Osẹnobulua, ọkpakinọn ọle bha miẹn isẹhoa rẹ sikẹ ọle. Ranmhude ọnan, emhin nọn hi ki rẹ khin nin ọle miẹn nọn ha sabọ rẹkpa ọle rẹ sikẹ Osẹnobulua wo manman ti ọle bhọ.

Ene mun ọkalo bhi otuẹ nọnsẹmhan da ha taman mhan nin mhan ha tie ebe kẹkẹ ọsi otuẹ nekẹle ne diabe ọsẹmhan, arẹmiẹn ghe mhan ghe ene otuẹ bii ene ribhi ibo ọsi ọne agbọn nan. Ẹmhọn Esali Jehova bha ha yẹẹ aba mẹn hiehie, ranmhude ọnan, ọle bha ka nin mhan ha tie Watchtower bi Awake! nọnsele. Egbe da wo lọ mẹn beji mẹn daghe ọdọ mẹn ha tie ene ebe nan. Ofẹn da ha mun mẹn ghe, ọle dẹ dọ ha rẹọbhọ iman-emhin ohoghe.

Ọ bue nin ọdọ mẹn mọn da ha mhọn edandan rẹji iman-emhin eso ne bha dia mun Baibo nin otuẹ nọnsẹmhan man—iman-emhin bii nan hẹi lu iwẹnna soso bhi ẹdẹ Sọnde. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọne otuẹ da yọle ghe ọria dẹ sabọ sa amẹn nin elanmhẹn nọnsọle wọn ẹdẹ Sọnde, ọkpakinọn ọle ida sabọ gbẹn ilunmhun. Ene mun ọkalọ bhi ọne otuẹ bha sabọ rẹman ọdọ mẹn bhi Baibo ebezẹle nin ele da gbe ọne uhi nan. Khere-khere, mẹn da munhẹn dọ ha mhọn edandan bhi iman-emhin ne sẹnian.

Ranmhude mhan rẹọbhọ ghe otuẹ nọnsẹmhan hi oga ẹmhọanta, sẹyẹ mhan lẹn emhin nin mhan ha kuẹlo da sade mhan sibhọre, ọ da wo ha nọghọ mhan rẹ zobọ bhi ọne otuẹ. Ọrẹyiriọ, ọkhọle nọnsẹmhan bha ji mhan da ha ribhi otuẹ nọn sẹnian nọn bha ha man ẹmhọanta ne ribhi Baibo. Bhi ukpe 1983, mhan da gbẹn ilẹta je ọne otuẹ rẹ taman ele ebezẹle nin mhan da ho nin mhan zobọ bhọ, mhan da yẹ taman ele nin ele tie ọne ilẹta dagbare bhi ẹkẹ otuẹ. Bhiriọ, ele da khu mhan bhi ọne otuẹ.

Mhan Da Ha Guanọ Oga Ẹmhọanta

Mhan da munhẹn ha guanọ oga ẹmhọanta. Mhan da ha guanọ oga ne lu emhin nin ele man ẹbho le. Mhan bha muegbe rẹ deba otuẹ soso ne deba bhi okhọnlẹn. Ebi mhan rẹọ i bhi otuẹ nin mhan ka ha yo mhan yẹ wo ha re obọ rẹkhan. Mhan da ha riale ghe, ẹbho ne ribhi otuẹ da ha de obọ re bhi iẹnlẹn, yẹ yọ ukpọn nan bha manman gbẹnẹ, ọ rẹman ghe ọne otuẹ iribhi ibo ọsi ọne agbọn nan. Rẹ na bhi ukpe 1983 dọ sẹbhi 1985, mhan da wo ha rẹnẹ yo otuẹ kẹkẹ bhi agbaẹbho nọnsẹmhan dọ ha fẹ ebi ele rẹ lu emhin yẹ. Mhan da rẹnẹ yọ otuẹ bii Mennonites, otuẹ ọsi ekhẹn Quaker, bi otuẹ kẹkẹ ne muegbe beji mhan rẹ muegbe.

Bhi ọne ẹghe nan, Esali Jehova da dọ tẹmhọn Osẹnobulua man mhan bhi ugbo nọnsẹmhan. Mhan da wo ha ka ele ehọ, mhan da taman ele nin ele noo Baibo ọsi King James rẹ ne mhan zilo. Mẹn da wo manman mun ekpẹn nin ele nin mẹn rẹ lẹn ghe ele ideba okhọnlẹn. Ranmhude ghe ele imuegbe beji mhan rẹ muegbe, mẹn da ha ghe ele bii ẹbho ne ribhi ibo ọsi ọne agbọn nan, ghe ele iyi oga ẹmhọanta. Mẹn da ha riale ghe itẹngbemun ẹbho ne imuegbe beji mhan rẹ muegbe mhọnlẹn. Mẹn da wo rẹọbhọ ghe, emhin-uri la emhin ne bunbun nin ọria mhọnlẹn re ọle mhọn itẹngbemun.

Ọdọ mẹn da munhẹn ha yo Kindọn Họọ ọsi Esali Jehova, ọle da ha khian, ọle ki ne imọn ikpea eso nesẹmhan rẹkhan egbe. Ọnan da wo re ẹkẹ ha khọ mẹn. Ọle da taman mẹn nin mẹn rẹkhan ọlẹn ha khian, ọkpakinọn mẹn bha ka rẹkhan ọlẹn. Ẹdẹ ọkpa, ọle da taman mẹn yọle, “Arẹmiẹn uwẹ bha hoẹmhọn iman-emhin nọnsele, vae dọ tobuwẹ daghe ebi ele rẹ ne egbe lu emhin yẹ.” Uwedẹ nin ele rẹ ne egbe lu emhin manman wo ti ọdọ mẹn bhọ

Bhi ọkike ọle, mẹn da rẹkhan ọlẹn ha khian, ọkpakinọn mẹn da ha babegbe. Mẹn da muegbe beji mẹn rẹ muegbe, yẹ yọ ukparu nọnsẹmhẹn na bhi ẹkẹ ọne Kindọn Họọ . Oẹ khọkhan imọn-ikpea eso nọnsẹmhan rẹ nan bhọ, sẹyẹ ele da yẹ muegbe beji mẹn rẹ muegbe. Ọrẹyiriọ, Esali Jehova da yẹ rẹ oyẹẹ ne mhan lu emhin. Mẹn rẹ ha riale ghe uwedẹ nin mhan rẹ muegbe wo dikẹ, ọrẹyiriọ, ele da yẹ wo miẹn mhan ọbhi egbe.

Uwedẹ nin ele rẹ ne mẹn lu emhin da wo ha ti mẹn bhọ, ọrẹyiriọ, mẹn da yẹ wo ha gbẹlokotọ bhi uwedẹ nin ele rẹ lu emhin. Mẹn ideba ele kpanọ mudia sade ele so illo, sẹyẹ mẹn ideba ele so illo. A ki zobọ bhi ọne ikolo oga, mẹn da wo ha nọọn ele ọta ne bunbun, mẹn da ha nọọn ele ọta rẹji emhin nin mẹn riale ele ilu nọnsẹn, mẹn da yẹ ha nọọn ele ebi a re ulọnlẹn eso bhi Baibo ta. Arẹmiẹn mẹn bha re ekpẹn nin ele talọ, ọdeọde nin mẹn nọọn ọle ọta da wo ka mẹn ehọ. Mẹn da wo nọọn ene bunbun bhi ẹwẹ ele inọnta ọkpa, ọrẹyiriọ, ewanniẹn ọkpa ele rebhe re nin mẹn. Uwedẹ nin ewanniẹn nọnsele rẹ diẹn kugbe da wo ha ti mẹn bhọ. Ẹgheso ele ki gbẹn ene ewanniẹn ọbhi ebe, ọnan da wo rẹkpa mẹn rẹ kie dọ re elọ ha nanlẹn nẹga.

Bhi ẹkẹ ukpe 1985, azagba-uwa nọnsẹmhan da yo usikoko nọn ne ọsi Esali Jehova, nin mhan dọ daghe ebi ele lu bhi enin. Ọdọ mẹn bha gbẹn eto-agban nọnsọle a, sẹyẹ mhan da muegbe beji mhan ka rẹ muegbe khẹ. Beji obọle kẹkẹ rẹ ha sotọ bhi ọne usikoko, ẹbho da wo ha vae dọ ha tuẹ mhan bhi eji mhan ye. Uwedẹ nin ele rẹ wo ha re oyẹẹ ne mhan lu emhin, yẹ miẹn mhan ọbhi egbe da wo ha ti mhan bhọ. Okugbe nọn ribhi ẹwẹ ele da yẹ wo ha ti mhan bhọ, ranmhude eji ọ hi ki rẹ khin nin mhan da yo ikolo oga, emhin ọkpa ele man.

Ranmhude ọdọ mẹn wo hoẹmhọn uwedẹ nin Esali Jehova rẹ lu emhin, ọle da ka nin ele dọ ha man ọle Baibo. Ọle da wo re ẹghe ọbhi otọ rẹ ha fẹ emhin rebhe ghe, ranmhude ọle guanọ nin ọle gene lẹn emhin nin ọle luẹ. (Acts 17:11; 1 Thessalonians 5:21) Akizẹbue, ọdọ mẹn da dọ daghe ọle ghe, ọle miẹn oga ẹmhọanta. Bhi ọsẹmẹn, ọ bha lẹkhẹ nin mẹn hiehie. Mẹn rẹ ha guanọ nin mẹn lu emhin nọn khẹke, ọkpakinọn mẹn bha guanọ nin mẹn ha muegbe beji ẹbho ki rẹ muegbe ẹlẹnan, nan hẹi dọ ha ghe mẹn bii ọria nọn ribhi ibo ọsi ọne agbọn nan. Ẹghe nin mẹn rẹ ka nin Esali Jehova dọ ha luẹ mẹn Baibo, Baibo ọsi King James bi ọnan tiọle New World Translation mẹn ha noo. Ulọnlẹn nọn hi ki rẹ khin nin mẹn tiele, mẹn ki fẹ ọle bhi Baibo veva, beji a ha da miẹn ghe ele bha hiẹ mẹn.

Mẹn Da Dọ Rẹọbhọ Ghe Mẹn Miẹn Oga Ẹmhọanta

Beji mẹn ki rẹ dọ deba Esali Jehova ha luẹ Baibo, mẹn da dọ luẹ ghe Aba mhan nọn ribhi okhun, Osẹnobulua ọkpa nọn, ọ iyi itue ea ribhi Osẹnobulua ọkpa, sẹyẹ mẹn da yẹ luẹ ghe ọria ha yu emhin soso iribhọ nọn si ọle bhi egbe re dọ ha nyẹnlẹn. (Deuteronomy 6:4; 1 Corinthians 8:5, 6) Mẹn da yẹ luẹ ghe ọria ha yu ẹkẹ idin ọle yẹ, ọle bha diọbhi agbọn-eranlẹn dọ ha to bhi enin. (Job 14:13; Psalm 16:10; Ecclesiastes 9:5, 10; Acts 2:31) Emhin ọkpa nọn gene rẹkpa mhan rẹ lẹn ghe mhan miẹn oga ẹmhọanta hi ẹmhọanta nin mhan dọ luẹ rẹji ẹmhọn agbọn-eranlẹn ranmhude emhin ikẹ otuẹ nin mhan ka rẹ ha yo khẹ rẹọ i rẹji ọne ẹmhọn nan.

Beji a miẹn ghe mẹn yẹ ghe Esali Jehova bi ẹbho ne ribhi ibo ọsi ọne agbọn nan, mẹn da ha riale ghe ele ida sabọ ha yi kristiẹn osaje. Ele bhọ imuegbe beji mẹn rẹ muegbe. Ọrẹyiriọ, mẹn lẹn ghe ele hi ẹbho ne re obọ rẹkhan uhi nọnsi Jesu dọ ha tẹmhọn Agbejele man ẹbho. Mẹn bha yẹ lẹn ebi mẹn bhọ ha rẹọ i!—Matthew 24:14; 28:19, 20.

Bhi ene ẹghe nan rebhe, oyẹẹ nin Esali Jehova ha rẹman mẹn da wo rẹkpa mẹn rẹ manman ha guanọ nin mẹn lẹn otọ ele nọnsẹn. Ele da wo hoẹmhọn azagba-uwa nọnsẹmhẹn. Ọdeọde bhi ẹwẹ ele da ha rẹnẹ vae bhi isẹmhan. Ẹgheso, ele ki ha zikilo ghe ẹkẹn-ọkhọ bi miliki nọnsẹmhan ele dọ dẹ. Mhan da munhẹn dọ ha ghe ele bii imọẹ esili. Arẹmiẹn ọkpa bhi ẹwẹ ele man mhan Baibo, enekẹle rebhe da yẹ wo ha rẹnẹ sẹbhi eji mhan yẹ. Ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin ene Esali Jehova rẹ khian sẹbhi obọ ọsẹmhan, ele ki sẹbhi eji mhan yẹ. Ọnan da wo re isẹhoa nin mhan rẹ sabọ lẹn ele nọnsẹn, uwedẹ nin ele rẹ re oyẹẹ nin mhan lu emhin da wo manman ha ti mhan bhọ.

Ọ iyi Esali Jehovah ne ribhi agbotu nọn sikẹ mhan ọkpa re oyẹẹ man mhan. Bhi ọne ẹghe nan nin mẹn rẹ ha kpokpo egbe ba ẹmhọn uwedẹ nin ẹbho rẹ muegbe, okhuo ọkpa natiọle Kay Briggs nọn yi Ọsali Jehova, nọn na bhi agbotu ọbhebhe vae, da rẹnẹ sẹbhi eji mẹn yẹ. Ọle da wo muegbe nọnsẹn. Ọle bha re emhin soso rẹ gbo ẹlo rẹ ho-ose, ọle tobọle zẹ rẹ lu iriọ. Uwedẹ nin ọle rẹ muegbe da wo lẹkhẹ nin mẹn rẹ nanlẹn talọ. Okpea ọkpa natiọle Lewis Flora nan yẹ bẹẹ wanre bhi otuẹ nin mẹn ka rẹ ha yo da rẹnẹ sẹbhi eji mẹn yẹ. Beji ọle ki daghe ebi mẹn rẹ ha kpokpo egbe yẹ, ọle da gbẹn ilẹta nọn taan sẹbhi apapale igbe ji mẹn nin ọle rẹ ko mẹn udu re. Ọne emhin esili nin ọle lu nin mẹn nan da wo re eviẹ sakua bhi ẹlo nọnsẹmhẹn. Igba ne bunbun mẹn tie ọne ilẹta.

Mẹn da taman ọfẹotughe ọkpa natiọle O’Dell nin ọle gbotọ Isaiah 3:18-23 bi 1 Peter 3:3, 4 fanọn an man mẹn. Mẹn da nọọn ọlẹn yọle: “Ene ulọnlẹn nan bha be rẹman ghe ọkhẹke nin ọria ha yọ ukpọn nọn taan sotọ nan bha gbẹn emhin ọi la drọ emhin ọi, beji Osẹnobulua ha da miẹn oga nọnsọle ọbhi egbe?” Ọle lẹnmhin ghe “ukparu” a noo bhi Isaiah 3:20 bhi Baibo nọnsẹmẹn. Bhiriọ, ọle da nọọn mẹn yọle: “Emhin ebe be nọn nin ọria rẹ ha yọ ukparu? Emhin ebe be nọn nin ọria rẹ ha lu eto?” Bhi otuẹ nin mẹn ka ha yọ, mhan mun ibhokhan eto, sẹyẹ ene ikhuo ne ribhọ wo ha yọ ukparu. Mẹn da dọ daghe ọle ghe mẹn bhọ bha ha re obọ rẹkhan emhin rebhe ne ribhi Baibo. Uwedẹ nin ọne ọfẹotughe rẹ re iziẹngbe bi ifuẹkẹ ne mẹn lu emhin da wo manman ti mẹn bhọ.

Khere-khere, mẹn da munhẹn dọ ha rẹọbhọ ghe, mẹn miẹn oga ẹmhọanta. Ọkpakinọn, emhin ọkpa yẹ ribhọ nọn wo manman ha kpokpo mẹn, ọne emhin hi eto nin ikhuo ha gbẹn. Ene ewanlẹn bhi agbotu da rẹkpa mẹn rẹ lẹn ghe eto ọsi ikhuo eso mhọn eji ele taan sẹ, sẹyẹ, ọsi eso ki wo taan-taan. Ranmhude ghe eto ọsi ikhuo eso manman taan-taan, ọnin be rẹman ghe ele mhẹn nẹ ene ikhuo nin eto nọnsele bha manman taan? Ele da yẹ rẹkpa mẹn rẹ lẹn ghe ọkhọle umueria ọsi ọria ha rẹkpa ọle rẹ lẹn ebi ọle ha rẹ muegbe yẹ. Ele da re ebe nin mẹn dọ tie bhi uwa.

Mhan Da Lu Rẹkhan Emhin Nin Mhan Luẹle

Mhan da gene miẹn oga nọn lu rẹkhan ebi ọle man. Jesu da yọle: “Ọnan ẹbho rebhe ha rẹ lẹn ghe edibo nesẹmhẹn bha khin, sade bha mhọn ahoẹmhọn-egbe da egbe.” (John 13:35) Mhan da wo dọ rẹọbhọ ghe, Esali Jehova hi ẹbho ne gene re oyẹẹ ọsaje man. Ọrẹyiriọ, ọ bha lẹkhẹ nin imọn eva nọnsẹmhan natiọle Nathan bi Rebecca rẹ miẹn ọne oga nan ọbhi egbe, ranmhude iman-emhin ọsi otuẹ nin ele ka ha yo khẹ yẹ ribhi ele ọkhọle, sẹyẹ enin ele da mianmẹn. Khere-khere, ele da munhẹn dọ ha fi ọkhọle denọ, ranmhude ẹmhọanta ne ribhi Baibo nin mhan ha man ele le bi oyẹẹ nin ene Esali Jehova ha rẹman ele.

Ọ manman wo yẹẹ Rebecca rẹ deba Osẹnobulua ha mhọn ikolu nọn ziẹn. Ẹghe nin ọle ki rẹ dọ luẹ kere ghe ọ iyi Osẹnobulua mhanmhan ebe ha sunu ji ọria bhi ẹghe odalo la mhanmhan ebe ẹghe odalo ọsi oria ha diayẹ, ọ da wo lẹkhẹ nanlẹn rẹ ha nan erọnmhọn ji ọle. Sẹyẹ, ọle da manman dọ sikẹ Osẹnobulua ẹghe nin ọle rẹ dọ lẹn ghe ọ iyi itue ea ribhi Osẹnobulua ọkpa, ghe Osẹnobulua gene ribhọ nin ọle ha sabọ re egbe khọkhọ. (Ephesians 5:1) Ọle da wo ha ghọnghọn ghe ọle ida yẹ ha noo ukpọta bii “thee” bi “thou” rẹ ne Osẹnobulua talọ. Beji ọle ki dọ luẹ ebi Osẹnobulua guanọ nin mhan rẹ ha nan erọnmhọn ji ọle yẹ bi iho nọnsọle rẹji eria rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan bhi ighegheghe, ọnan da re ọle dọ sikẹ Osẹnobulua nin Aman nọn manlẹn.—Psalm 37:29; Revelation 21:3, 4.

Mhan Rebhe Ki Wo Ga Jehova Nian

Bhi ẹkẹ ukpe 1987, mẹn bi ọdọ mẹn bi imọn isẹn nesẹmhan da mianmẹn. Elin ọsi imọn nọnsẹmhan ne mianmẹn hi Nathan, Rebecca, George, Daniel, bi John. Bhi ukpe 1989, Harley nọn ọmọn nọnsẹmhan da mianmẹn, sẹyẹ bhi ukpe 1994, Simon da mianmẹn. Azagba-uwa nọnsẹmhan wo re ẹghe rebhe tẹmhọn Agbejele nin Jesu yọle nin mhan ha lu.

Imọn ikpea nesẹmhan nin Nathan, George, Daniel, John, Harley, bi ọmọn okhuo nọnsẹmhan natiọle Rebecca, sẹ wo ga bhi bẹtẹ ọsi Esali Jehova nọn ribhi United States. Ọ gbera ikpe 14 nian nin George mọn da ga bhi enin, ọle yẹ wo ribhi enin. Beji Simon yo isiku fo bhi ukpe 2001, ọle da munhẹn dọ ha ga bhi bẹtẹ. Eso bhi imọn-ikpea nesẹmhan ga bhi ihe ọsi ewanlẹn, sẹyẹ enekẹle da ha ga bhi ihe ọsi ene zẹ sikẹ ewanlẹn. Ọdọ mẹn ga bhi ihe ọsi ọwanlẹn bhi Agbotu ọsi Thayer bhi Missouri, mẹn da yẹ ha re ẹghe nọnsẹmhẹn lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua.

Eyẹ ea mhan ki mhọn nian, elin ele hi Jessica, Latisha, bi Caleb. Uwedẹ nin ene biẹ ele rẹ wo man ele ẹmhọn Jehova beji ele ribhi obhokhan nian wo manman re mhan ghọnghọn. Mhan wo manman ghọnghọn nian nin Jehova rẹ si mhan kẹ egbe, bi nin ọle rẹ rẹkpa mhan rẹ dọ lẹn ẹbho nesọle ranmhude uwedẹ nin ele rẹ re oyẹẹ man mhan.

Ẹbho eso yẹ ribhọ ne mhọn ọne ọkhọle nin ele rẹ dọ ga Osẹnobulua, ọkpakinọn, emhin nin otuẹ nọnsele man ele le ele mun kalo gbera ebe ribhi Baibo. Ẹmhọn ẹbho ne sẹriọ wo ribhi mhan bhi ọkhọle. Mhan bhii ghe nin ele dọ miẹn eghọnghọn bhi iẹnlẹn beji mhan rẹ mhọnlẹn nian. Bhi ẹghe nin khẹ, emhin ugbo mhan ka ha khiẹn rẹ na bhi uwa rẹ sẹbhi uwa, ọkpakinọn bhi ejayẹnan nian, ẹmhọn Agbejele nọnsi Osẹnobulua mhan ki wewe rẹ na bhi uwa rẹ sẹbhi uwa. Ọ manman wo ti mẹn bhọ, yẹ re mẹn viẹ sade mẹn ria eria nyan uwedẹ nin ẹbho nesi Jehova rẹ re iziẹngbe bi oyẹẹ ne mhan lu emhin.

[Adudu]

Ẹghe nin mẹn rẹ ha ribhi ebe sẹbhi ikpe ihinlọn bi ẹghe nin mẹn rẹ wanre

[Adudu]

James, George, Harley, bi Simon yọ ukpọn khọkhan nan bha drọ emhin la gbẹn emhin ọi

[Adudu]

Foto nọnsẹmhẹn dagbare bhi ebe nuiz nọn rẹman ẹghe nin mẹn rẹ mun emhin ugbo nọnsẹmẹn yo ẹki

[Credit Line]

Ebe nuiz ọsi Lafayette, Indiana

[Adudu]

Azagba-uwa nọnsẹmhan ẹlẹnan