Ejela Uwẹ Ha Da Sabọ Miẹn Iruduba Ọsaje?

JI A MAN yọle ghe agogo nin uwẹ gba ọbhi obọ riia. Uwẹ guanọ nin uwẹ hẹnhẹn ọlẹn, ọkpakinọn, uwẹ bha lẹn ọria nin uwẹ ha re nan. Eria kẹkẹ taman uwẹ ghe ele dẹ sabọ hẹnhẹn ọlẹn. Eso bhọ yọle ghe ele guẹ nẹ. Ọkpakinọn, emhin kẹkẹ ene eria yọle ghe ọ riia bhi ọne agogo. Ọne emhin da sha re egbe lọ uwẹ. Sokpan, uwẹ da dọ lẹn ghe okpea ọkpa nọn nyẹnlẹn sike uwẹ, ọle bhọ lu ọne agogo. Sẹyẹ, ọle muegbe nin ọle rẹ hẹnhẹn ọne agogo nin uwẹ ọsọhẹ. Be uwẹ da lu yẹ? Edandan iribhọ ghe uwẹ dẹ jẹje re ji ọle.

Ọne ijiẹmhin nin rẹkpa mhan rẹ lẹn ebi mhan ha lu yẹ sade mhan guanọ iruduba. Ejela mhan ha da sabọ miẹn iruduba ọsaje ẹlẹnan? Ẹbho ne bunbun yọle ghe ele dẹ sabọ rẹkpa mhan, ọkpakinọn, emhin kẹkẹ ele ta. Ọ dẹ mhẹn nẹ sade mhan bu Osẹnobulua nọn man mhan. Ranmhude, ọle dẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ ha mhọn iruduba ọsaje. Baibo taman mhan ghe Osẹnobulua “bha ree bhi eji ọdeọde bhi ẹwẹ mhan ye.” Rẹ gbera ọnin, ọle wo muegbe nin ọle rẹ rẹkpa mhan.​​—Acts 17:27; 1 Peter 5:7.

Ebi Iruduba Gene Mundia Nan

Ebi Baibo yọle ghe iruduba khin, ọle dinmhin nẹ ebi dọkitọ bi ekhẹn azemhinre yọle ọ khin. Bhi ẹkẹ iBaibo, ikpọta nan zedu ọle diọbhi iruduba mundia nin nan rẹ ha khẹ emhin esili; nan rẹ re ọkhọle rebhe ha khẹ emhin. Bhiriọ, emhin eva iruduba gene mundia nan. Ọhẹnhẹn: nan rẹ ha guanọ emhin esili. Ọzeva: nan rẹ mun ọkhọle ọbhọ ghe ọne emhin esili dẹ gene sunu. Iruduba nin Baibo rẹkpa mhan rẹ ha mhọnlẹn igheghe yi ọnọn ha hiẹ mhan. Iruduba ọsaje nọn. Sẹyẹ, emhin ribhọ nọn zẹle nin mhan da rẹọbhọ ghe ọsaje nọn.

Inian iruduba diabe urẹọbhọ. Emhin nin mhan lẹnlẹn, la emhin nin mhan daghe, ọle rẹ mhan mhọn urẹọbhọ. Ọ iyi ranmhude ọria nọn wo rẹọ bhi emhin nọn ki rẹ khin nan taman ọlẹn mhan khin. (Hebrews 11:1) Ọrẹyiriọ, Baibo sẹyẹ rẹkpa mhan rẹ lẹn ghe ikẹkẹ ribhi urẹọbhọ bi iruduba.​​—1 Corinthians 13:13.

Bhi ọsi ijiẹmhin, ji a man yọle ghe uwẹ guanọ urẹkpa bhi obọ ọmọẹ ẹ nin uwẹ gbaẹkẹ ọle. Uwẹ da ha mhọn ọne iruduba ghe ọle dẹ rẹkpa uwẹ. Ranmhude ebi uwẹ lẹnlẹn rẹji ọne ọmọẹ uwẹ nan, ọle zẹle nin uwẹ da rẹọbhọ ghe ọle dẹ rẹkpa uwe. Uwẹ lẹnmhin ghe ọle ka lu khẹ, ghe ọria nọn fuẹkẹ bi ọria nọn zẹ emhin bhi obọ ọle khin. Iriọ iruduba bi urẹọbhọ rẹ diẹn kugbe arẹmiẹn ikẹkẹ sẹyẹ ribhi ẹwẹ eveva. Be ha rẹkpa uwẹ rẹ sabọ rẹ inian re udu tẹ Osẹnobulua?

Emhin Nọn Rẹ Mhan Mhọn Iruduba

Obọ Osẹnobulua ọkpa mhan ha da sabọ miẹn iruduba ọsaje. Bhi ẹkẹ iBaibo, a bhọ da tie iJehova, ‘iruduba ọsi Izrẹl,’ ranmhude, obọ ọle ọkpa ibhokhan Izrẹl da ha miẹn iruduba ọsaje. (Jeremiah 14:8) Ọne iruduba nan bha ha yi ọnọn ha hiẹ ele. Emhin ribhọ nọn zẹle nin ele da sabọ mun udu tẹ iJehova. Bhi ẹkẹ ene ikpe rebhe nin Jehova rẹ ha re ele khian, a bha miẹn ọkpa bhi ive nin ọle vele, nin ọle bha munsẹ. Joshua nọn ha sun ele bhọ da taman ele yọle: “Ibha tobọbha . . . lẹn sẹbhọ ghe, ọkpa iribhi ene ive ne mhẹn rebhe nin Jehova nin Osẹnobulua nọnsẹbha ve nin bha, nọn bha munsẹ.”​​—Joshua 23:14.

Rẹ sẹbhi ẹlẹnan, Jehova bha fidenọ. Ive nesọle ne munsẹ wo vuọn iBaibo. Ranmhude a bha miẹn ebe ha zẹ ene ive bha munsẹ tee beji ọle rẹ tale, ọle bhọ zẹle nan da gbẹn eso bhi ene ive nan bọsi emhin ne munsẹ fo.

Ọnan hi emhin nọn zẹle nin Baibo da yi ebe nọn ha sabọ rẹ mhan ha mhọn iruduba. Beji uwẹ ha rẹ ha luẹ ẹmhọn uwedẹ nin Osẹnobulua rẹ ne ẹbho lu emhin bhi ẹghe nọn gbera, urẹọbhọ nin uwẹ mhọn da ọle ki manman ha ziẹn ọbhọ. Paul nin odibo da yọle: “Emhin rebhe nan gbẹn ọbhi otọ, a gbẹn ele nin ele ha dia mhan, beji a da miẹn ghe ranmhude iziẹngbe nọnsẹmhan bi ikoudure nin mhan ha miẹn bhi Ebenọnkhiale, mhan ki ha mhọn ikhuaẹloghe.”​​—Romans 15:4.

Be hi Iruduba Nin Osẹnobulua Re Nin Mhan?

Ọria nọnsẹmhan ha yu, la imhan tobọmhan ha kuẹlo da uu, ọne ẹghe nan mhan rẹ manman guanọ emhin nọn ha re iruduba nin mhan. Ranmhude, emhin nọn sẹ inian ha sunu, ẹbho ki ha riale ghe ọ wo fo. Sẹyẹ, emhin nin mhan soso isabọ nẹ nan, ọle uu khin. Mhan iyẹ sabọ riọ eria nesẹmhan ne yu kpanọ bhi uu. Ọnan zẹle nin Baibo da tie uu “oghian nọn kike.”​​—1 Corinthians 15:26.

Iruduba nela mhan mhọn rẹji eria ne yu? Bhi ulọnlẹn nin Baibo da tie uu “oghian nọn kike,” ọ da yẹ taman mhan ghe a dẹ re ọne oghian nan “kiẹn ihoho.” Uu iyi emhin soso bhi eji Jehova ye. Igba ne bunbun, Jehova sẹ wo rẹman ghe ọle mhọn ahu nẹ uu. Be ọle rẹ re ọle man yẹ? Ọle da riọ ẹbho kpanọ bhi uu. Baibo da tẹmhọn itue isinlin nin Osẹnobulua riọkpanọ bhi uu.

Ọkpa bhi ene eria nan da ha yi ọmọẹ iJesu natiọle Lazarus. Jehova da re ahu nin Jesu rẹ riọ ọle kpanọ bhi uu, arẹmiẹn ghe ọ sẹbhi ikpẹdẹ enẹn nin Lazarus yu. Ọ iyi ẹkhokho Jesu da riọ iLazarus kpanọ. Ẹbho ne bunbun ha ribhi enin ẹghe nin Jesu rẹ lu ọne emhin ọhan-ilo nan.​​—John 11:​38-​48, 53; 12:​9, 10.

Uwẹ sabọ ha riale, ‘Ẹbho nin Osẹnobulua riọkpanọ bhi uu bha be sẹyẹ yu? Bezẹle nin ọle da ka riọ ele kpanọ hiehie?’ Arẹmiẹn ghe ene eria nan sẹyẹ yu, okha nọnsele da rẹkpa mhan rẹ rẹọbhọ ghe eria nesẹmhan ne yu dẹ kiẹ nyẹnlẹn. Ene okha nan da rẹkpa mhan rẹ ha mhọn iruduba ọsaje.

Jesu da yọle: “Imẹn hi ariọkpanọ bi iẹnlẹn.” (John 11:25) Jehova dẹ re ahu nin Jesu rẹ riọ ẹbho ne bunbun kpanọ bhi ẹghe ọdalo. Jesu da yọle: ‘Ọne ẹghe vade nin ọrebhe ne ribhi idin ọsi ayere ha rẹ họn ukpuru nọnsi Kristi yẹ dagbare.’ (John 5:​28, 29) Mhan mhọn ọne iruduba ghe ọrebhe ne yu dẹ riọkpanọ dọ ha nyẹnlẹn bhi otọ ọfubhegbe.

Isaiah nin akhasẹ da tẹmhọn ariọkpanọ bhi uu. Ọle da yọle: “Eria nesẹ ne yu dẹ kie nyẹnlẹn. Olinmhin nesẹmhẹn dẹ riọkpanọ. Bha riọbhowe yẹ re ukpuru ọsi eghọnghọn reso, ibha ne nyẹnlẹn bhi ẹkẹ ekẹn! Ranmhude, inian ebhu nọnsẹ diabe ebhu nọn bhu bhi ọsewewiẹ. Sẹyẹ, ọne otọ dẹ ji ẹbho nin uu mun gba kie dọ ha nyẹnlẹn.”​​—Isaiah 26:19.

Ọta ikoudure wo khọnan! Ẹbho nesẹmhan ne yu ribhi ayere nọnsi Jehova. Eje ebhebhe iribhọ nọn mhẹn gbera ayere nọnsi Jehova. Jehova dẹ ye emhin rebhe re rẹji ele. Ọle ida ye ọsoso bhi ẹwẹ ele a. (Luke 20:​37, 38) Ọle dẹ kẹ riọ ele kpanọ ne kie dọ ha nyẹnlẹn. Ẹghenin, mhan ki re eghọnghọn mun ele dede. Bhi ọsi ẹmhọanta, mhan mhọn iruduba rẹji ẹbho nesẹmhan ne yu.

Ebi Iruduba Ha Rẹ Sabọ Rẹkpa Uwẹ Yẹ

Paul nin odibo da manman tẹmhọn ebi iruduba ha rẹ sabọ rẹkpa mhan yẹ. Ọle da re iruduba rẹ khọkhọ ọkpa bhi emhin nin eyokhọnlẹn rẹ gbanọ egbe. Ọle da re iruduba rẹ khọkhọ ukparu nin ele mun yọ. (1 Thessalonians 5:8) Bezẹle nin Paul da re iruduba rẹ khọkhọ ukparu? Bhi ẹghe ẹdẹlẹ, ukparu nan rẹ ẹlọnmhọn lu, nin eyokhọnlẹn mun yo, ọle gbega ele nin emhin hẹi kuan ele bhi uhọnmhọn. Bhiriọ, ebi Paul ha ta hi, beji ọne ukparu rẹ gbega uhọnmhọn ọsi ọyokhọn, iriọ iruduba rẹ gbega umueria nọnsẹmhan. Ahamiẹn iruduba nin mhan mhọn da ive nesi Osẹnobulua manman deziẹn, mhan ki ha mhọn ọkhọle nọn lọre aharẹmiẹn mhan kuẹlo da ọkakale. Ọnan hi emhin nin mhan rebhe guanọ.

Paul da yẹ re ijiẹmhin ọbhebhe rẹ rẹkpa mhan lẹn ebi iruduba lu uhọnmhọn-emhin sẹyẹ. Ọle da re iruduba rẹ khọkhọ emhin nan fi ba bhi otọ ẹdẹ rẹ mun okọ mhọnlẹn nọn hẹi ruẹ. (Hebrews 6:​19) Ọ bha han mhan ilo ghe Paul noo ọne arẹkhọkhọ nan, ranmhude, igba ne bunbun ọle nabhi okọ nọn ruẹle. Ọle manman lẹn ebi emhin nan rẹ mun okọ diẹn lu uhọnmhọn-emhin sẹyẹ. Ahamiẹn efi fi, ene gua ọne okọ ki fi ọne emhin diọbhi otọ ẹdẹ. Ahamiẹn ọne emhin sabọ fi ba bhi otọ ẹdẹ, ọne efi iyẹ da sabọ fi ọne okọ yo fi ọle re, yẹ zanzan ọlẹn an.

Beji ọne emhin nan fi ba bhi otọ ẹdẹ rẹ mun okọ mhọnlẹn nọn hẹi ruẹ, iriọ ive nesi Osẹnobulua rẹ re iruduba ọsaje nin mhan rẹ sabọ ziẹngbe ọnọghọ nọn ki rẹ khin nin mhan kuẹlo da. Jehova vele ghe, ọle dẹ kẹ re ọbalọ, okhọn, ugbele, bi uu sibhi ọne agbọn nan re. (Fẹ ẹkpẹti nọn ribhi apapale 10.) Ahamiẹn mhan rẹọ bhi ene ive nan, yẹ ha khuaẹloghe ele, e ki rẹkpa mhan rẹ ha nyẹnlẹn bhi uwedẹ nin Jehova guanọ. Mhan ida ha lu emhin bhi uwedẹ nin ọne agbọn nan rẹ lu emhin.

Jehova guanọ nin uwẹ ha mhọn ọne iruduba nan. Ọle guanọ nin uwẹ ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn. Ọle guanọ “nin unan ẹbho rebhe miuhọnmhọn.” Sokpan, ọle guanọ nin ele ka “dọ ha mhọn ilẹnmhin nọn gbale ọsi ẹmhọanta.” (1 Timothy 2:4) Mhan guanọ nin uwẹ dọ luẹ iBaibo nin uwẹ da sabọ ha mhọn ọne ilẹnmhin nọn gbale ọsi ẹmhọanta, yẹ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. Obọ iJehova ọkpa uwẹ ha da sabọ miẹn iruduba ọsaje.

Ahamiẹn uwẹ mhọn iruduba nọn na obọ Osẹnobulua vae, egbe iẹnlẹn ida lọ uwẹ. Jehova dẹ re ahu nin uwẹ rẹ mun emhanmhan nesẹ ne diẹn mun iho nọnsọle sẹ. (2 Corinthians 4:7; Philippians 4:​13) Ọ ibe yẹẹ uwẹ rẹ ha mhọn iruduba nọn sẹ inian? Bhiriọ, aharẹmiẹn ọ ki ree nin uwẹ da guanọ iruduba, hẹi ji egbe lọ uwẹ. Lẹn sẹbhọ ghe emhin nin uwẹ ha sabọ miẹn nọn.

 [Ẹkpẹti/Adudu nọn ribhi apapale 10]

Emhin Ne Rẹ Mhan Ha Mhọn Iruduba

Ene ẹmhọn nan nin Baibo tale dẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ manman ha mhọn iruduba:

▪ Osẹnobulua vele ghe ọle dẹ mun agbọn ọfubhegbe re.

Bhi ẹkẹ iBaibo, Osẹnobulua da tale ghe, ọle dẹ rẹ ọne otọ nan kiẹn otọ ọfubhegbe. Ẹbho ki ha nyẹnlẹn bhọ bhi ighegheghe.​—Psalm 37:​11, 29; Isaiah 25:8; Revelation 21:​3, 4.

▪ Osẹnobulua ibha ohoghe.

Ohoghe sọnọn iJehova. Ọle wo manman khia, bhiriọ, ọle ida sabọ bha ohoghe.​—Proverbs 6:​16-​19; Isaiah 6:​2, 3; Titus 1:2; Hebrews 6:​18.

▪ A imiẹn ebi Osẹnobulua isabọ lu.

Jehova mhọn ahu nẹ bhi otọ bi okhun. Emhin soso iribhi ọne agbọn nan nọn ha zẹ ọle bha sabọ mun ive nesọle sẹ.​—Exodus 15:11; Isaiah 40:​25, 26.

▪ Osẹnobulua guanọ nin uwẹ ha nyẹnlẹn bhi ighegheghe.

​—John 3:16; 1 Timothy 2:3, 4.

▪ Osẹnobulua rẹọbhọ ghe mhan dẹ lu emhin ne ti ọle bhọ.

Ikpẹ esili nin mhan mhọn, bi uwedẹ nin mhan rẹ dọnmhegbe rẹ lu iho nọnsọle, ọle Jehova ghe, ọ iyi idobọ nesẹmhan. (Psalm 103:​12-​14; 130:3; Hebrews 6:​10) Ọle rẹọbhọ ghe mhan dẹ lu emhin ne yẹẹ ọle.​—Proverbs 27:11.

▪ Osẹnobulua yọle ghe ọle dẹ rẹkpa uwẹ rẹ lu iho nọnsọle.

Jehova dẹ rẹkpa ene ga ọle. Ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle ọle noo rẹ rẹkpa ele. A bha miẹn emhin nin Osẹnobulua isabọ re ọne ahu nan lu.​—Philippians 4:​13.

▪ Ọnọn mun udu nyan Osẹnobulua ida miẹn ehiẹlẹ.

Mhan dẹ sabọ mun udu nyan iJehova. Ọle ida hiẹ mhan la re mhan udu ha.​—Psalm 25:3.

[Adudu nọn ribhi apapale 12]

Beji ọne ukparu ọsi ẹlọnmhọn rẹ gbega uhọnmhọn ọsi ọyokhọn, iriọ iruduba rẹ gbega umueria nọnsẹmhan

[Adudu nọn ribhi apapale 12]

Beji emhin nan fi ba bhi otọ ẹdẹ rẹ mun okọ mhọnlẹn nọn hẹi ruẹ, iriọ iruduba ọsaje rẹ sabọ rẹkpa mhan ziẹngbe ọnọghọ

[Credit Line]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo