BHI ikpe ne bunbun ẹbho eso da ha yọle ghe Belshazzar nin Ojie nin ebe nọnsi Daniel tẹmhọnlẹn bha gene nyẹnlẹn. (Dan. 5:⁠1) Bezẹle nin ene ẹbho nan da ta iriọ? Ranmhude ẹghenin, ekhẹn azemhinre bha sẹ miẹn emhin soso nọn rẹman ghe ọle gene nyẹnlẹn. Sokpan, bhi ukpe 1854, emhin rebhe da fidenọ. Be emhin rẹ fidenọ yẹ?

Bhi ọne ukpe nin, okpea ọkpa nọn na bhi iBritain vae natiọle J. G. Taylor, da ha fẹ emhin nan dunmhun kẹre bhi agbaẹbho nan rẹ ha tiọle Ur ghe. Obọ ọsi south bhi Iraq, ọle ọne otọ nan ye ẹlẹnan. Bhi enin, ọne okpea da miẹn uwawa ne bunbun nan ne ọbhi udede uwa ọkpa. Ene uwawa bha tan. A da re uwedẹ nan rẹ gbẹn ebe bhi ẹghe ẹdẹlẹ rẹ gbẹn emhin ọbhi ene uwawa. Ebi a gbẹn ọbhi ọkpa bhi ene uwawa hi, erọnmhọn nin ẹbho nan ghe, nin Ojie ọsi Babylon natiọle Nabonidus bi ọmọn ọdiọn nọnsọle natiọle iBelshazzar manman tọ. Ranmhude ọne emhin nan miẹn nan, ẹbho ne bha rẹ rẹọbhọ ghe Belshazzar gene nyẹnlẹn, da dọ rẹọbhọ.

Baibo bha gheghe tale ghe Belshazzar nyẹnlẹnmhin, sokpan, ọ da tale ghe Belshazzar gbẹloghe bii Ojie. Ẹbho eso bha yẹ rẹọbhi ọnan. Ọkpea ọkpa natiọle William Talbot nọn nyẹnlẹn bhi egbe ẹghe 1875 da gbẹn ghe, ẹbho eso tale ghe “emhin soso iribhọ nan ha rẹ rẹman ghe, Bel-sar-ussur [Belshazzar] gbẹloghe bii Ojie ẹghe nin aba ọle sẹyẹ rẹ ha yi Ojie.”

A da miẹn otọ ọne ẹmhọn nan ẹghe nan ki rẹ miẹn uwawa ebhebhe ne rẹman ghe, ẹghe ribhọ nin Nabonidus nin aba iBelshazzar rẹ sibhi Babylon re bhi ikpe ne bunbun. Be ki sunu bhi ene ikpe ne bunbun nan nin ọle rẹ sibhi iBabylon re? Ebe natiọle Encyclopædia Britannica da tale ghe, ẹghe nin Nabonidus rẹ kpanọ, ọle da re iBelshazzar mundia nọn ha gbẹloghe, yẹ sun ene egbanegbe. Ranmhude ọnan, mhan dẹ sabọ yọle ghe Belshazzar gbẹloghe bii Ojie bhi Babylon ẹghe nin aba ọle yẹ rẹ ha yi Ojie. Bhiriọ, okpea natiọle Alan Millard, nọn fẹ otọ emhin ghe, da tale ghe, ebe nọnsi Daniel bhi Baibo bha fidọn ẹghe nọn rẹ tie iBelshazzar Ojie.

Bhi ọsi ẹmhọanta, ẹkẹ iBaibo tobọle, ọle ene ga iJehova da miẹn emhin nọn rẹman ghe ebe nọnsi Daniel deba ebe nin Osẹnobulua re ahu ẹlinmhin gbẹn, ghẹ ọ sẹ ebi a mun udu tẹ.—2 Tim. 3:16.