1-2. Be ẹhi taman ene ikhuo ne vae bhi idin nọnsi Jesu? Be bhọ iJesu tobọle taman ele?

ỌSEWEWIẸ bhi Nisan 16, 33 C.E, ikhuo eso ne ga Osẹnobulua da wo ha lu akhiẹ ẹghe nin ele rẹ ha khian eji a da re iJesu tọ. Ukpẹdẹ nọnzi ea ki nọn nian nan re iJesu tọ bhi enin. Ẹghe nin ele ki rẹ sẹbhi enin nin ele re abhii nọn vin-ohin gbo olinmhin nọnsi Jesu, ọ da wo han ele ilo ghe egbe nọnsi Jesu iyẹ ribhi ẹkẹ ọne idin. Ẹhi ọkpa da taman ele ghe Jesu riọ kpanọ bhi uu. Ọne ẹhi da yẹ taman ele yọle: “Ọle kalọ bha ha khian iGalilee. Ibha dẹ miẹn ọlẹn bhi enin.”—Matt. 28:1-7; Luke 23:56; 24:10.

² Ẹghe nin ene ikhuo ki rẹ sibhi ọne idin re fo, Jesu da bu ele bhi uwedẹ yẹ taman ele yọle: “Bha ha khian dọ taman ibhio mẹn, nin ele da ha khian iGalilee. Enin ele ha da miẹn mẹn.” (Matt. 28:10) Emhin ọhẹnhẹn nin Jesu lu ẹghe nin ọle rẹ riọ kpanọ bhi uu hi, ọle da mhanmhanlẹn nin ọle bi edibo nesọle ko miẹn egbe. Bhi enin, ọle da mun iwẹnna kpataki nin ele.

3-4. Bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghe ọ iyi ene etuegbe 11 ọkpa iJesu je ọne uhọnmhunje nọn ribhi Matthew 28:19, 20? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)

³ Tie Matthew 28:16-20. Bhi ọne ikolo nan nin Jesu mhanmhanlẹn nin ọle bi edibo nesọle da ko miẹn egbe, ọle da mun iwẹnna kpataki nin ele. A sẹyẹ lu ọne iwẹnna rẹ sẹbhi ẹlẹnan. Jesu da yọle: “Bhiriọ, bha ha khian dọ re ẹbho kiẹn edibo bhi agbaẹbho rebhe, . . . bha ha man ele emhin nin ele re obọ rẹkhan ene emhin rebhe nin mẹn rẹ gbuhi nin bha.”

⁴ Jesu guanọ nin edibo nesọle rebhe ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Ọ iyi etuegbe 11 nesọle ọkpa ọle mun ọne iwẹnna  nan. Be imhan rẹ lẹn yẹ? Mhan lẹn ọnan ranmhude, ẹghe nin Jesu rẹ je ele ọne uhọnmhunje nan bhi oke nọn ribhi Galilee, ọ iyi etuegbe 11 nesọle ọkpa ha ribhi enin. Yere ghe ọne ẹhi taman ene ikhuo ghe ele dẹ miẹn iJesu bhi Galilee. Bhiriọ, ọnan rẹman ghe ikhuo yẹ deba ene ha ribhi ọne ikolo nin. Sẹyẹ, Paul nin odibo da tale ghe, Jesu “zegbere man ibhio mhan ne bun gbera itue 500.” (1 Cor. 15:6) Ijela ọnan da sunu?

5. Bezẹle nin mhan ha da rẹọbhọ ghe, ikolo nin Matthew 28 tẹmhọnlẹn, ọle iPaul ha mhọn bhi ọkhọle ẹghe nin ọle rẹ gbẹn 1 Corinthians 15:6?

⁵ Emhin eso ribhọ nọn re imhan rẹọbhọ ghe, ikolo nin Jesu deba edibo nesọle do nan gbẹn ọbhi Matthew 28, ọle iPaul ha mhọn bhi ọkhọle ẹghe nin ọle rẹ gbẹn ebe ribhi 1 Corinthians 15:6. Ọhẹnhẹn bhi ene emhin hi, Galilee edibo nesi Jesu ne bunbun na vae. Bhiriọ, ọke bhi Galilee ọ ha da lẹkhẹ nẹ nin ele da do ọne ikolo, ọ iyi uwa ọsi ọria bhi Jerusalem. Ọzeva hi, ẹghe nin Jesu rẹ riọ kpanọ bhi uu fo, ọle da dọ miẹn etuegbe 11 nesọle bhi uwa ọkpa bhi Jerusalem. Ahamiẹn ghe etuegbe 11 nesọle ọkpa ọle guanọ ne dọ tẹmhọn Osẹnobulua yẹ re ẹbho kiẹn edibo, ọle ha rẹ wo taman ele ẹghe nin ọle rẹ miẹn ele bhi Jerusalem. Ọle irẹ taman ele, ene ikhuo, bi ẹbho nekẹle ghe nin ele dọ miẹn ọlẹn bhi Galilee.—Luke 24:33, 36.

6. Be ọta nin Jesu ta bhi Matthew 28:20 rẹ rẹman yẹ ghe uhọnmhunje nin Jesu jele yẹ rẹtẹ mhan ẹlẹnan? Be ẹbho rẹ re obọ rẹkhan ọne uhọnmhunje nan yẹ ẹlẹnan?

⁶ Ọta nin Jesu rẹ kpẹn ọne uhọnmhunje nin ọle taman ele bhi ọne ikolo hi emhin ọzea nọn rẹman ghe, ọ iyi iKristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn ọkpa ọle mun ọne ẹsọn nan. Jesu da yọle: “Mẹn ne ibha dia rẹ nabhi ene ikpẹdẹ rebhe rẹ dọ sẹbhi ọkpẹnlẹn ọsi ọne agbọn nan.” (Matt. 28:20) Beji Jesu tale, ẹbho ne bunbun ẹlẹnan wo gene tẹmhọn Osẹnobulua yẹ re ẹbho kiẹn edibo. Ukpe-ukpe, khere ọ bha rẹ bun sẹbhi itue 300,000 ne mianmẹn yẹ kiẹn Esali Jehova!

7. Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan? Bezẹle nin mhan ha da zilo nyan ọlẹn?

⁷ Ẹbho ne bunbun nin mhan man ele iBaibo wo fi iẹnlẹn nọnsele denọ yẹ mianmẹn. Ọkpakinọn, ọ diabe ofẹn mun eso rẹ dọ kiẹn edibọ nesi Jesu. Arẹmiẹn Baibo nin mhan man ele le wo ti ele bhọ, ele ilu re alo nin ele da sabọ mianmẹn. Mhan rebhe guanọ nin eria nin mhan man ele iBaibo ha re obọ rẹkhan emhin nin ele luẹ nin ele da sabọ dọ kiẹn edibo nesi Jesu. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ebi mhan ha lu nin emhin nin mhan man ẹbho le da sabọ sẹ ele otọ ẹkẹ, bi ebi mhan ha rẹ rẹkpa ele yẹ nin ele da hoẹmhọn iJehova yẹ ha lu re alo. Ọkhẹke nin mhan zilo nyan ọne ẹmhọn nan ranmhude, ẹghe dẹ sẹ nin mhan ha rẹ zẹ si mhan dẹ zobọ bhi Baibo nin mhan man ọria le la si mhan ida zobọ bhọ.

8. Bezẹle nọn da nọghọ mhan ẹgheso rẹ rẹkpa ene imhan man ele iBaibo rẹ dọ hoẹmhọn iJehova?

⁸ Jehova guanọ nin eria ha ga ọle ranmhude ele hoẹmhọn ọlẹn. Ranmhude ọnan, mhan guanọ nin mhan rẹkpa ẹbho nin mhan man ele iBaibo rẹ lẹn ghe, Jehova wo manman hoẹmhọn ele, sẹyẹ ẹmhọn ele santuẹ ọle a. Mhan guanọ nin mhan rẹkpa ele lẹn ghe Jehova dẹ gbega ele bọsi Aba. (Ps. 68:5) Ahamiẹn ghe ọria nin uwẹ man ọle iBaibo lẹn ghe Jehova manman hoẹmhọn ọlẹn, ọle ki yẹ hoẹmhọn iJehova. Ọ sabọ rẹ ha nọghọ ẹbho eso nin mhan man ele iBaibo rẹ ha ghe iJehova bii Aba nọn hoẹmhọn ele, ranmhude aba nọn biẹ ele bha re ẹjẹjẹ bi ahoẹmhọn-egbe man ele. (2 Tim. 3:1, 3) Ahamiẹn uwẹ man ele iBaibo, rẹkpa ele rẹ lẹn ikpẹ esili nesi Jehova. Sẹyẹ ji ele lẹn ghe, Osẹnobulua guanọ nin ọle rẹkpa ele ha mhọn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. Be bhọ hi emhin ọbhebhe nin mhan ha sabọ lu rẹ rẹkpa ele?

9-10. Ebe nela ọkhẹke nin mhan ha noo rẹ man ẹbho iBaibo? Bezẹle nin mhan ha da ha noo ene ebe?

 ⁹ Ha noo ene ebe natiọle, “What Can the Bible Teach Us?” bi “How to Remain in God’s Love.” Ene ebe nan dẹ sabọ rẹkpa mhan ha man ẹbho emhin bhi uwedẹ nọn ha rẹ sẹ ele otọ ẹkẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, bhi uhọnmhọn-ọta nin ọhẹnhẹn bhi What Can the Bible Teach Us?, a da re ewanniẹn ọbhi ene inọnta nan: Ẹmhọn mhan be gene rẹtẹ Osẹnobulua, la ọria ọbe ọle khin?, Be ọ dia Osẹnobulua bhi egbe yẹ sade mhan le oya?, Uwẹ dẹ be sabọ kiẹn ọmọẹ iJehova? Ebe natiọle How to Remain in God’s Love dẹ sabọ rẹkpa eria nin mhan man ele iBaibo rẹ lẹn ebi iẹnlẹn nọnsele ha rẹ ha mhẹn ọbhọ yẹ, bi ebi ele ha rẹ ha sikẹ Osẹnobulua yẹ sade ele re obọ rẹkhan emhin nin ele luẹ. Aharẹmiẹn uwẹ ka noo ene ebe nan rẹ man ẹbho emhin khẹ, sẹyẹ wo ha luẹ ele ọbhi otọ ọkuẹsẹ uwẹ dọ re ele man ọria emhin. Bhiriọ uwẹ ki sabọ ha re ele rẹkpa ọne ọria bhi idia nin ọle ye.

¹⁰ Ahakimiẹn ọria nin uwẹ man ọle iBaibo guanọ nin ọle luẹ uhọnmhọn-ọta nọn iribhi ebe nin mhan rẹ man ẹbho emhin kii? Uwẹ sabọ rẹ  taman ọlẹn nin ọle tobọle tie ọne uhọnmhọn-ọta bhi ebe nan da zilo nyan ọlẹn. Bhiriọ, bha ki sabọ miẹn otọ rẹ ha luẹ emhin khian bhi ebe nin uwẹ rẹ man ọle emhin.

11. Ẹghela ọ rẹ khẹke nin uwẹ rẹ munhẹn ha deba ene uwẹ man ele iBaibo nan erọnmhọn? Be uwẹ ha sabọ ta nọn da ha ti ele bhọ rẹ deba uwẹ ha nan erọnmhọn?

¹¹ Ha nan erọnmhọn rẹ mun ọne iman-emhin iBaibo hẹn. Emhin nọn mhẹn nọn sade mhan bha ria ẹghe a gbe ọkuẹsẹ mhan munhẹn ha nan erọnmhọn rẹ tuje iman-emhin Baibo a yẹ rẹ kpẹn ọlẹn. Ọkhẹke nin mhan rẹkpa ọne ọria lẹn ghe, ẹlinmhin nọn khiale ọkpa ha sabọ rẹkpa mhan lẹn otọ iBaibo nọnsẹn. Ibhio mhan eso ki ka tie James 1:5, ọkuẹsẹ ele munhẹn ha deba ẹbho nin ele man ele iBaibo nan erọnmhọn. Ọne Baibo nin yọle: “Ahamiẹn ọria soso bhi ẹwẹ bha guanọ nin ọle ha wanlan, ji ọle ha bhii Osẹnobulua.” Ene ibhio mhan ki nọọn ele yọle, “Be uwẹ ha rẹ sabọ bhii Osẹnobulua yẹ nin ọle re ẹwanlẹn nin uwẹ?” Ọnan sabọ re ọne ọria gene ha guanọ nin ibha ko ha nan erọnmhọn.

12. Be uwẹ ha re noo Psalm 139:2-4 rẹ rẹkpa ọria nin uwẹ man ọle iBaibo rẹ lẹn ebi ọle ha rẹ ha taan ọkhọle a man iJehova bhi erọnmhọn yẹ?

¹² Man ene uwẹ man ele iBaibo ebi a rẹ nan erọnmhọn yẹ. Ji ele lẹn ghe ọ ti Jehova bhọ sade ele nan erọnmhọn ji ọle. Taman ele ghe, ele dẹ sabọ tan ọkhọle a man iJehova bhi erọnmhọn. Yẹ taman ele ghe, ele dẹ sabọ taman ọlẹn emhin nin ele bhọ ida sabọ taman ọria soso. Bhi ọsi ẹmhọanta, Jehova bhọ lẹn ebe re imhan bhi ọkhọle. (Tie Psalm 139:2-4.) Mhan dẹ yẹ sabọ taman ene imhan man ele iBaibo ghe, ele dẹ sabọ bhii Osẹnobulua nọn rẹkpa ele fidenọ bhi iria-eria bi uwedẹ iẹnlẹn nọnsele. Ji a man yọle ghe, ọria nin uwẹ sẹ man ọle iBaibo bhi ẹghe eso sẹyẹ wo deba lu iluemhin nin Baibo bha re obọ i. Arẹmiẹn ọle lẹn ghe ọne iluemhin bha gba, emhin eso nan lu bhi ọne iluemhin sẹyẹ wo ti ọle bhọ. Taman ọria nọn sẹ iriọ nin ọle taman iJehova bhi erọnmhọn ebi emhin dia ọle yẹ bhi egbe, ọle ha yẹ bhii Jehova nin Ọle rẹkpa ọle ha lu ebe yẹẹ ọle.—Ps. 97:10.

13. (a) Bezẹle nọn bha da khẹke nin mhan ha ria ẹghe a ọkuẹsẹ mhan tie eria nin mhan man ele iBaibo vae bhi ikolo oga? (b) Be imhan ha lu nin ọkhọle ọsi ene imhan man ele iBaibo da de re sade ele vae bhi ikolo oga?

¹³ Hẹi ria ẹghe a rẹ tie ọria nin uwẹ man ọle iBaibo vae bhi ikolo oga nesẹmhan. Emhin nin ọria nin uwẹ man ọle iBaibo ha họn bhi ikolo oga, bi emhin nin ọle ha daghe bhi enin, dẹ sabọ rẹkpa ọle ha lu re alo. Re ividio nọn yọle, Be Sunu bhi Kindọn Họọ? man ọne ọria, uwẹ ha yẹ tie ọle nin ọle rẹkhan uwẹ yo ikolo oga. Sade uwẹ dẹ sabọmhin, rẹkpa ọle guanọ ebi ọle ha rẹ sẹbhi enin yẹ. Emhin nọn mhẹn nọn sade uwẹ ji ibhio mhan kẹkẹ da ha rẹkhan uwẹ sade uwẹ khian dọ man ọria iBaibo. Bhiriọ, ọkhọle nọnsele ki sabọ de re sade ele miẹn ene ibhio mhan nan bhi ikolo oga.

14. Be ha sabọ rẹkpa ọria nin uwẹ man ọle iBaibo rẹ sabọ kiẹn ọmọẹ iJehova?

¹⁴ Ebezẹle nin mhan da man ẹbho iBaibo hi, nin ele dọ kiẹn ọmọẹ iJehova. (Eph. 4:13) Asabọmiẹn ranmhude elele nin ele ha miẹn zẹle nin ẹbho eso da ji mhan da dọ ha man ele iBaibo. Sokpan, oyẹẹ nin ele mhọn da iJehova ha ki ha ziẹn ọbhọ, ele ki sabọ dọ ha ria ẹmhọn ebi ele ha rẹ sabọ rẹkpa ẹbho nekẹle yẹ, rẹ sẹbhi ene ribhi ẹkẹ agbotu. (Matt. 22:37-39) Beji bha rẹ ko luẹ iBaibo khian, guanọ ẹghe nọn khẹke rẹ taman ọne ọria isẹhoa nin mhan mhọn rẹ ha zẹ emhin bhi obọ rẹ rẹkpa iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua.

15. Be imhan ha rẹ rẹkpa ọria nin mhan man ọle iBaibo yẹ nin ọle da sabọ lẹn ebi ọle ha lu sade ẹmhọn zegbere?

¹⁵ Rẹkpa ene uwẹ man ele iBaibo lẹn ebi ele ha lu sade ele ribhi ọnọghọ. Ji a man yọle ghe, ọria nin uwẹ man ọle iBaibo, nọn ki sabọ deba tẹmhọn Osẹnobulua taman uwẹ ghe, obhio  mhan bhi ẹkẹ agbotu lu ebe khọ ọle bhi ẹkẹ. Be uwẹ ha lu yẹ? Hẹi deba ibo soso bhi ọne ẹmhọn nan. Ebe khẹke nin uwẹ lu hi, rẹkpa ọle lẹn ebi Baibo yọle nin ọle lu. Baibo rẹman ghe ọria nọn ribhi idia nọn sẹ inian sabọ rẹ rẹhunmhan ọne obhio ọle yẹ mun ẹmhọn fia. Sokpan, ahamiẹn ọne ẹmhọn bha ji ọle mun fia, ọkhẹke nin ọle bu ọne obhio ọle nin ele ko ta ọne ẹmhọn ọbhi ekpẹn. (Fẹ Matthew 18:15 ghe.) Rẹkpa ọle mhanmhan ebi ọle ha ta. Man ọle ebi ọle ha rẹ sabọ noo JW Library^®, Research Guide for Jehovah’s Witnesses, bi jw.org^® rẹ guanọ ebi ọle ha lu yẹ bhi idia nọn sẹ inian. Ahamiẹn uwẹ rẹkpa ọle lẹn ebi ọle ha rẹ ha re ọnọghọ khian yẹ beji ọle bha sẹ mianmẹn nian, ọle ki sabọ ha deba ibhio ọle bhi agbotu muobọ nọnsẹn sade ọle mianmẹn fo.

16. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan tie ọria ọbhebhe rẹkhan egbe sade mhan khian dọ man ọria iBaibo?

¹⁶ Ha ne ibhio mhan kẹkẹ, bi ọfẹotughe nọn dọ fẹ bha ghe rẹkhan egbe sade uwẹ khian dọ man ọria iBaibo. Bezẹle nọn da khẹke nin uwẹ lu iriọ? Asabọmiẹn ene ibhio mhan nan dẹ sabọ rẹkpa ọria nin uwẹ man ọle iBaibo bhi uwedẹ nin uwẹ ida rẹ sabọ rẹkpa ọle. Ji a man yọle ghe, ọria nin uwẹ man ọle iBaibo wo rẹ ha dọnmhegbe nin ọle zobọ bhi siga nan sin, ọkpakinọn ọ bha fo ọle. Be uwẹ ha lu yẹ? Uwẹ sabọ re obhio man nọn sẹ sabọ khọn isiga nan sin miotọ rẹkhan egbe. Bhiriọ, ọne obhio mhan ki sabọ taman ọlẹn emhin eso ne rẹkpa ọle. Ahamiẹn ghe ẹkhọle lo uwẹ re man ọne ọria iBaibo bhi isira obhio mhan nọn manman lẹn emhin, uwẹ sabọ rẹ taman ọlẹn nin ọle rẹkpa uwẹ man ọne ọria emhin. Ebi ọ hi ki rẹ de, ahamiẹn uwẹ ne ibhio man rẹkhan egbe dọ ha man ọria iBaibo, ọne ọria dẹ sabọ miẹn emhin luẹ bhi obọ ele. Yere ghe ebi mhan guanọ hi, nin mhan rẹkpa ọne ọria kiẹn ọmọẹ iJehova.

17-18. Be ọkhẹke nin uwẹ zilo nyan nin uwẹ da sabọ lẹn si uwẹ dẹ zobọ bhi Baibo nin uwẹ man ọria le?

¹⁷ Ahamiẹn ghe ọria nin uwẹ man ọle iBaibo ire obọ rẹkhan emhin nin ọle luẹ, uwẹ sabọ ha nọọn egbe ẹ yọle, ‘Ọ bha be khẹke nin mẹn zobọ bhọ rẹ ha man ọne ọria nan emhin?’ Nin uwẹ rẹ lẹn ebi uwẹ ha lu yẹ, ọkhẹke nin uwẹ lẹn idia nin ọne ọria ye. Ranmhude abọ rebhe iyi ọkpa, ẹghe nin ẹbho eso gbe ọkuẹsẹ ele sabọ fidenọ tan gbera ẹghe nin ẹbho nekẹle gbe. Nọọn egbe ẹ ene inọnta nan: ‘Ọria nin mẹn man ọle iBaibo be lu re alo beji idia nọnsọle ye? Ọle be fẹkẹ re obọ rẹkhan ebi mẹn man ọle le bhi iBaibo?’ (Matt. 28:20) Aharẹmiẹn ọ dẹ re ẹghe nọn tanlẹn ọkuẹsẹ ọria nin uwẹ man ọle iBaibo dọ kiẹn ọmọẹ iJehova, ọkhẹke nin ọle fẹkẹ ha fidenọ bhi uwedẹ iẹnlẹn nọnsọle.

¹⁸ Ahakimiẹn ghe ọria nin uwẹ mọn da man ọle iBaibo bha gene muegbe nin ọle rẹ re obọ rẹkhan ebi ọle luẹ kii, be uwẹ ha lu yẹ? Ji a man yọle ghe, uwẹ re What Can the Bible Teach Us? rẹ man ọria emhin sotọ. Asabọmiẹn uwẹ yẹ munhẹn ha re How to Remain in God’s Love rẹ man ọle emhin, ọkpakinọn, ọle bha sẹ vae  bhi ikolo oga hiehie, rẹ sẹbhi Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu! Ẹgheso uwẹ ha dọ man ọle iBaibo, ọle ki ha ranmhude emhin ne bha sẹ emhin soso tale ghe ọle ida miobọ rẹ luẹ iBaibo. Emhin ha dia inian, ọkhẹke nin uwẹ deba ọle dotua ko zilo ọne ẹmhọn nọnsẹn. *

19. Be uwẹ ha sabọ taman ọria nọn diabe ghe, ọ bha muegbe rẹ re obọ rẹkhan ebi uwẹ man ọle bhi Baibo? Emhin nela ọkhẹke nin uwẹ zilo nyan?

¹⁹ Be uwẹ ha rẹ munhẹn ne ọne ọria zilo ọne ẹmhọn nan yẹ? Uwẹ sabọ rẹ nọọn ọlẹn yọle, ‘Emhin nela manman re ọle nọghọ uwẹ rẹ kiẹn ọkpa bhi Esali Jehova?’ Ọnọn ọria sabọ rẹ wanniẹn yọle, ‘Ọ yẹẹ mẹn rẹ ha deba bha luẹ iBaibo. Ọkpakinọn, mẹn ida sabọ kiẹn ọkpa bhi Esali Jehova!’ A ha gene miẹn ọne ọria bha muegbe rẹ fidenọ, mhan ida ha ria ẹghe a bhi egbe ọle. Bhi obọ nọnkẹle, ọne ọria sabọ rẹ taman uwẹ ebezẹle nin ọle da si obọ re ikeke rẹ ha lu re alo. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle sabọ rẹ taman uwẹ ghe, ọle ida sabọ ha nabhi uwa rẹ sẹbhi uwa dọ ha tẹmhọn Osẹnobulua. Ọle ha re inian tan ọkhọle a man uwẹ, uwẹ ki lẹn ebi uwẹ ha rẹ rẹkpa ọle yẹ.

20. Be Acts 13:48 ha rẹ sabọ rẹkpa mhan lẹn si mhan dẹ zobọ bhi Baibo nin mhan man ọria le la si mhan ida zobọ?

²⁰ Ọ ba bhi egbe a ghe, ẹbho eso nin mhan man ele iBaibo diabe ibhokhan Izrẹl ne ha nyẹnlẹn bhi ẹghe nọnsi Ezekiel. Jehova ki ha tẹmhọn ele man Ezekiel, ọle da yọle: “Ghe o! Inian uwẹ diabe illo ahoẹmhọn-egbe ọsi okpea bi okhuo rẹji ele, nan re uru nọn sẹn an so, yẹ re emhin nan rẹ khue illo khue nọnsẹn. Ele dẹ họn ọta nọnsẹ, ọkpakinọn, ọnọn ha lu rẹkhan ene ọta iribhọ.” (Ezek. 33:32) Ọ sabọ ha nọghọ mhan rẹ taman ọria ghe mhan dẹ zobọ bhọ rẹ dọ ha man ọle iBaibo. Ọkpakinọn, ọkhẹke nin mhan yere ghe, ẹghe nọn ki kẹre nin ọne agbọn nan ha rẹ kpẹn bha yẹ tan. (1 Cor. 7:29) Mhan iguanọ nin mhan ha ria ẹghe a rẹ man ọria emhin ahamiẹn ọ iyẹẹ ọne ọria rẹ lu rẹkhan ebi ọle luẹ. Ọkhẹke nin mhan dọ guanọ ẹbho “ne muegbe nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi uwedẹ nin ele ha da miẹn aribhọ ọsi ighegheghe.”—Tie Acts 13:48.

21. Be hi uhọnmhọn-ọta ọsi ukpe 2020? Be ọne uhọnmhọn-ọta ha rẹkpa mhan lu?

²¹ Uhọnmhọn-ọta ọsi ukpe 2020 dẹ rẹkpa mhan ha lu re alo bhi uwedẹ nin mhan rẹ rẹkpa ẹbho nin ele dọ kiẹn imọẹ iJehova. Ọta nin Jesu ta bhi ikolo nin ọle deba edibo nesọle do bhi oke bhi Galilee, ọle ọne uhọnmhọn-ọta rẹman. Ọ yọle: “Bhiriọ, bha ha khian dọ re ẹbho kiẹn edibo. . . . Gbe ele ruẹ bhi amẹn.” —Matt. 28:19.