1. Be iJehova yọle ghe ọ de sunu bhi ẹghe nin mhan da nyẹnlẹn ẹlẹnan?

RẸJI ẹghe nin mhan da nyẹnlẹn ẹlẹnan nian, Jehova da yọle: “Ikpea igbe ne na bhi agbaẹbho bi urolo kẹkẹ vae ki fiobọ mun ukpọn, ehe, ele dẹ manman fiobọ mun ukpọn ọsi obhi Jew yẹ taman ọlẹn yọle: ‘Mhan ho nin mhan rẹkhan bha, ranmhude mhan họn ghe Osẹnobulua ribhi ẹwẹ bha.’” (Zech. 8:23) Họla “obhi Jew” nan sounun ọlẹn bhi ọne iBaibo nan mundia nan? Ọ mundia nin ẹbho nin Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale zẹ. Ele iBaibo yẹ tiọle Izrẹl nọnsi Osẹnobulua. (Gal. 6:16) Ene “ikpea igbe” mundia nin ene mhọn ikhuaẹloghe rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan. Ele lẹn sẹbhọ ghe Jehova nan erọnmhọn nin enanzẹle, bhiriọ, ele da ghe ọle bii ekpẹn nin ele rẹ deba ele ha ga iJehova.

2. Uwedẹ nela ene “ikpea igbe” rẹ rẹkhan enanzẹle yẹ?

² Arẹmiẹn mhan ida sabọ lẹn elin ọsi enanzẹle rebhe ne nyẹnlẹn ẹlẹnan, * ene mhọn ikhuaẹloghe rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan dẹ sabọ rẹkhan ele. Be ele ha rẹ sabọ lu ọnan yẹ? Baibo tale ghe ene “ikpea igbe  . . . dẹ manman fiobọ mun ukpọn ọsi obhi Jew yẹ taman ọlẹn yọle: ‘Mhan ho nin mhan rẹkhan bha, ranmhude mhan họn ghe Osẹnobulua ribhi ẹwẹ bha.’” Ọ iyi otuọnkpa “obhi Jew” nin Baibo sounun ọlẹn mundia nan. Be imhan rẹ lẹn yẹ? Ranmhude bhi ọne ulọnlẹn nin, Baibo ki ha tẹmhọn ọne obhi Jew, ọ da yọle, “ibha,” bi “ẹwẹ bha.” Ọnan rẹman ghe, usun ọsi enanzẹle rebhe, ọle ọne “obhi Jew” mundia nan. Ene iJehova bha re ẹlinmhin nọn khiale zẹ deba enanzẹle ga iJehova. Ọkpakinọn, ele ighe enanzẹle bii  ebeanlẹn ele, ranmhude, ele lẹn sẹbhọ ghe Jesu hi Ebeanlẹn nọnsele.—Matt. 23:10.

3. Inọnta nela mhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

³ Ranmhude enanzẹle sẹyẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan ẹlẹnan, eso sabọ rẹ ha nọọn egbe ele yọle: (1) Ẹlo nela ọkhẹke nin enanzẹle rẹ ha ghe egbe ele? (2) Uwedẹ nela ọkhẹke nin mhan rẹ ha ne ene le ọne ekala yẹ da ọne anyọn bhi Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu lu emhin? (3) Ọ be khẹke nin mhan ha kpokpo egbe sade ẹbho ne le ọne ekala yẹ da ọne anyọn bun ọbhọ? Mhan dẹ miẹn ewanniẹn rẹji ene inọnta nan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan.

4. Adia nela ribhi 1 Corinthians 11:27-29? Bezẹle nọn da khẹke nin enanzẹle manman ria eria nyan ọlẹn?

⁴ Ọkhẹke nin enanzẹle manman ria eria nyan adia nọn ribhi 1 Corinthians 11:27-29. (Tie ọle.) Be ọria nan zẹle rẹ le ọne ekala, yẹ da ọne anyọn yẹ bhi uwedẹ nọn bha khẹke? Ọle dẹ ha le ọle bhi uwedẹ nọn bha khẹke sade ọle ire obọ rẹkhan uhi nọnsi Jehova bhi iẹnlẹn. (Heb. 6:4-6; 10:26-29) Enanzẹle lẹn sẹbhọ ghe, ele ha ga iJehova sẹbhi ọkpẹnlẹn, ọle ele ha da sabọ miẹn ọne elele nọn khẹ ele.—Phil. 3:13-16.

5. Ẹlo nela ọkhẹke nin enanzẹle rẹ ha ghe egbe ele?

 ⁵ Idegbere, ọle ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Jehova rẹkpa ọria mhọnlẹn, ọ iyi okpẹhio. (Eph. 4:1-3; Col. 3:10, 12) Bhiriọ, enanzẹle ida ha riale ghe ele mhẹn gbera ẹbho nekẹle. Ele yẹ lẹn sẹbhọ ghe, ranmhude iJehova zẹ ele bha rẹman ghe, ele iJehova re ẹlinmhin nọn khiale nan gbera ẹbho nekẹle ne ga ọle. Ele iriale ghe ele lẹn otọ iBaibo gbera eria nekẹle. Sẹyẹ, ele ida taman ọria ọbhebhe ghe, Osẹnobulua zẹ ele, ghe nin ele yẹ munhẹn ha le ọne ekala, yẹ da ọne anyọn. Ele lẹnmhin ghe, iJehova ọkpa hi ọnọn mhọn ọne ahu rẹ zẹ ẹbho ne ha dọ nyẹnlẹn bhi okhun.

6. Beji 1 Corinthians 4:7, 8 rẹman, uwedẹ nela ọkhẹke nin enanzẹle rẹ ha lu emhin?

⁶ Arẹmiẹn enanzẹle ghe ọne isẹhoa nan bii ekpẹn nọn khua, ele ikhẹ nin ẹbho nekẹle dọ ha ga ele. (Phil. 2:2, 3) Ele lẹnmhin ghe, ẹghe nin Jehova rẹ zẹ ele, Jehova bha taman ọria soso. Bhiriọ, ẹkẹ ida ha khọ ele sade ẹbho ẹso bha kẹ rẹọbhọ ghe a gene zẹ ele. Enanzẹle yere ghe, Baibo taman mhan nin mhan hẹi re ẹjẹje ha rẹọbhi ebi ọria ta, aharẹmiẹn ọne ọria yọle ghe Osẹnobulua re ihe kpataki nanlẹn. (Rev. 2:2) Ranmhude ọria nan zẹle iguanọ nan ha gẹn ọlẹn, ọle ida wo taman ọria nin ọle miẹn bhi ọsi ọhẹnhẹn ghe, ọria nan zẹle ọle khin. Sẹyẹ, ọle ida ha re ọle dẹgbọ.—Tie 1 Corinthians 4:7, 8.

7. Be ọ bha khẹke nin enanzẹle ha lu? Bezẹle?

⁷ Enanzẹle iriale ghe, enanzẹle bii ele ọkpa ọkhẹke nin ele ha ne muobọ, bọsi ghe ele mhọn otu ikẹ nin ele ko ye. Ele iguanọ enanzẹle bii ele khian, nin ele da ko ha zilo ẹmhọn utiemhin nan tie ele, la nin ele ko ha luẹ iBaibo kugbe. (Gal. 1:15-17) Ele ha lu ọnan, okugbe ida yẹ ha ribhi ẹkẹ agbotu. Sẹyẹ, ele ki ha fi ikeke gbe adia ọsi ẹlinmhin nọn khiale, ranmhude, ọne ẹlinmhin nọn khiale nan rẹkpa ẹbho nesi Osẹnobulua rẹ ha mhọn ọfure bi okugbe.—Rom. 16:17, 18.

8. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan gbẹlokotọ bhi uwedẹ nin mhan rẹ ne enanzẹle lu emhin? (Yẹ fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọle ghe.)

⁸ Ọ bha khẹke nin mhan ha gẹn ọria gbe aharẹmiẹn ọria nan zẹle ọle khin. (Matt. 23:8-12) Ẹghe nin Baibo rẹ ha tẹmhọn ene ewanlẹn bhi agbotu, ọ da yọle nin mhan ha “re egbe khọkhọ urẹọbhọ nọnsele.” Ọkpakinọn, ọ bha yọle nin mhan re ọria soso kiẹn ebeanlẹn mhan. (Heb. 13:7) Ẹmhọanta nọn ghe, Baibo yọle nin mhan manman ha mun ekpẹn nin ẹbho eso, ranmhude ele  gbẹloghe mhan nọnsẹn yẹ wẹnna kaka rẹ man mhan emhin, ọ iyi ranmhude enanzẹle ele khin. (1 Tim. 5:17) Ahamiẹn ghe mhan gẹn enanzẹle gbe, mhan sabọ ha re ẹkhọle lo ele. * Ele sabọ rẹ ha mhọn ẹhio sade mhan lu ọnan. (Rom. 12:3) Mhan soso iguanọ nin mhan lu emhin nọn ha re enanzẹle rẹ re inian fiobọdọn!—Luke 17:2.

9. Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe mhan mun ekpẹn nin enanzẹle?

⁹ Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe mhan mun ekpẹn nin ẹbho nin Jehova re ẹlinmhin nọn khiale zẹ? Mhan ida ha nọọn ele ebi ele rẹ kiẹn enanzẹle yẹ. Ọnan iyi emhin nin mhan ha riale ghe ọkhẹke nin ele taman mhan. (1 Thess. 4:11; 2 Thess. 3:11) Sẹyẹ, ranmhude enanzẹle ele khin, ọ bha khẹke nin mhan ha riale ghe, ọdọ ele, la okhuo ele, la ọria soso nọn ribhi azagba-uwa nọnsele dẹ yẹ ha yi ọkpa bhi enanzẹle. Osẹnobulua, ọle re ẹlinmhin nọn khiale zẹ ọria, ọ iyi emhin uku. (1 Thess. 2:12) Ọ bha khẹke nin mhan ha nọọn ọria ọta nọn ha re ẹkẹ khọ ọle. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan ida ha nọọn okhuo ọria nan zẹle ebi ọle ha lu yẹ sade ọdọ ọle fi ọle ya ha khian okhun. Mhan lẹn sẹbhọ ghe, bhi ẹkẹ agbọn ọsọgbọn, Jehova dẹ re emhin rebhe nin ọria guanọ nanlẹn.—Ps. 145:16.

10. Bezẹle nọn da yi ugbega rẹji mhan sade mhan bha ha ghe enanzẹle bii ẹbho ne ghan gbera eria nekẹle?

¹⁰ Ahamiẹn mhan bha ha ghe enanzẹle bii ẹbho ne ghan gbera eria nekẹle, egbe nọnsẹmhan mhan yẹ gbega. Bezẹle nin mhan da ta iriọ? Ranmhude, Baibo taman mhan ghe, eso bhi enanzẹle dẹ sabọ de bhi oga. (Matt. 25:10-12; 2 Pet. 2:20, 21) Ahamiẹn mhan bha ha ghe ọria bii ebeanlẹn mhan, mhan ida ha lu bii ọle, aharẹmiẹn ọkpa bhi enanzẹle la ọria nan manman họn ẹmhọn ọlẹn bhi agbotu la ọria nọn buele nọn mọn da ga iJehova ọle khin. (Jude 16) Ahakimiẹn ghe, ele zẹ iJehova obọ la ele de bhi oga, mhan ida yẹ zẹ iJehova obọ.

11. Be ẹbho ne le ọne ekala, yẹ da ọne anyọn bhi Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu rẹ kie ha re ba egbe yẹ?

¹¹ Bhi ẹkẹ ikpe eso nian, eka itue ne le ọne ekala, yẹ da ọne anyọn bhi Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu wo kie bun ọbhọ. Bhi ẹghe eso nian, ukpe-ukpe ọ ki rẹ wo ha re ba egbe. Ọ be khẹke nin mhan ha kpokpo egbe ranmhude ọnan? Hiehie! Bha ji mhan zilo nyan emhin eso ne khẹke nin mhan ha mhọn bhi ọkhọle.

12. Bezẹle nọn bha da khẹke nin mhan ha kpokpo egbe sade ẹbho ne le ọne ekala yẹ da ọne anyọn kie bun ọbhọ?

¹² “Jehova lẹn ene yi ọsi ọle.” (2 Tim. 2:19) Ibhio mhan ne ka ẹbho ne le ọne ekala yẹ da ọne anyọn bhi Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu, bha lẹn ene a gene zẹ. Bhiriọ ele yẹ ka ẹbho ne riale ghe a zẹ ele, sokpan a bha zẹ ele. Bhi ọsi ijiẹmhin, ẹbho eso ne rẹ ha le ọne ekala yẹ da ọne anyọn khẹ, iyẹ lu iriọ. Ranmhude egbe bha daan ẹbho eso fo, ele ki ha riale ghe ele deba usun ẹbho nan zẹle. Ranmhude ọnan, mhan bha lẹn eka enanzẹle ne gene kẹre bhi ọne otọ nan ẹlẹnan. Jehova ọkpa hi ọnọn lẹnlẹn.

13. Baibo be taman mhan eka ẹbho nan zẹle ne ha kẹre bhi ọne otọ nan ọkuẹsẹ ekpokpo nọn khua munhẹn?

¹³ Enanzẹle dẹ sẹyẹ ha ribhi eje bunbun bhi ọne otọ nan bhi ẹghe nin Jesu ha rẹ vae dọ ne ele ha khian okhun. (Matt. 24:31) Baibo taman mhan ghe, bhi ẹghe ọkike ọsi ọne agbọn nan, ikpeta ẹbho ha kẹre bhi usun ọsi enanzẹle bhi ọne otọ nan. (Rev. 12:17) Ọkpakinọn, Baibo bha taman mhan eka bhi  ẹwẹ ele ha kẹre ọkuẹsẹ ekpokpo nọn khua munhẹn.

14. Beji Romans 9:11, 16 rẹman, be ọkhẹke nin mhan lẹn rẹji uwedẹ nin Jehova rẹ zẹ ẹbho ne ha deba iJesu gbẹloghe?

¹⁴ Jehova tobọle ha tare ẹghe nin ọle ha rẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ẹbho ne ha deba iJesu gbẹloghe. (Rom. 8:28-30) Ẹghe nin Jesu rẹ riọ kpanọ fo, ọle iJehova rẹ munhẹn ha zẹ ẹbho ne ha deba iJesu gbẹloghe. Asabọmiẹn ghe, Kristiẹn rebhe bhi ore nin ọhẹnhẹn, ọle iJehova zẹle. Ikpe ne bunbun ki gbera, ẹbho eso ne yọle ghe iKristiẹn ele khin, bha ha ga bhi uwedẹ ẹmhọanta. Ọrẹyiriọ, ikpeta ẹbho ne yi Kristiẹn ọsaje sẹyẹ ha ribhọ ẹghenin, nin Jehova re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ. Ene iKristiẹn ọsaje nan da diabe iwheat nin Jesu yọle ghe dẹ jẹre bhi ẹwẹ ilunmhun. (Matt. 13:24-30) Rẹ sẹbhi ẹghe ọkike nin mhan ye nan, Jehova yẹ wo zẹ ẹbho ne ha deba usun ọsi 144,000. * Bhiriọ, ahamiẹn ghe Osẹnobulua guanọ nin ọle zẹ ẹbho eso sade ọ kẹ khere nin ọne agbọn rẹ kpẹn, ọ bha khẹke nin mhan ha zaka zunyọn. (Tie Romans 9:11, 16.) * Ọkhẹke nin mhan mhọn ẹwanlẹn nin mhan hẹi diabe ene ikpea ne wẹnna, nin Jesu tẹmhọnlẹn bhi ijiẹmhin nin ọle rẹman. Ene ikpea da ha zaka zunyọn ranmhude uwedẹ nin ebeanlẹn ele rẹ ne ẹbho ne kike vae lu emhin.—Matt. 20:8-15.

15. Enanzẹle rebhe be deba usun ọsi “ọguọmhandia nọn mhọn ẹwanlẹn nan gba ẹkẹ ọle” nin Matthew 24:45-47 tẹmhọnlẹn? Gbotọle fanọn an.

¹⁵ Ọ iyi enanzẹle rebhe deba usun ọsi “ọguọmhandia nọn mhọn ẹwanlẹn nan gba ẹkẹ  ọle.” (Tie Matthew 24:45-47.) Beji Jehova bi Jesu ha lu bhi ore nin ọhẹnhẹn, ele sẹyẹ noo ikpeta ẹbho rẹ re ebale oriọn nin mhan le ẹlẹnan. Ikpeta iKristiẹn bhi ẹwẹ enanzẹle bhi ore nin ọhẹnhẹn, ọle iJehova noolo rẹ gbẹn obọ ọkpa bhi Baibo natiọle Christian Greek Scriptures. Ẹlẹnan nian, ikpeta ẹbho bhi ẹwẹ enanzẹle, ele iJehova yẹ noo rẹ re ebale oriọn nin ẹbho nesọle “bhi ẹghe nọn khẹke.”

16. Be uwẹ miẹn luẹ bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

¹⁶ Be imhan miẹn luẹ bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan? Jehova mhanmhanlẹn ghe, ọne otọ nan, ọle ene bunbun bhi ene ga ọle ha da miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. Ọkpakinọn, ikpeta bhi ẹwẹ ene ga ọle dẹ diọ bhi okhun dọ deba iJesu gbẹloghe. Ọnan rẹman ghe, ene ga iJehova rebhe la miẹn elele bhi obọ ọle, aharẹmiẹn usun ọsi ọne “obhi Jew” ele deba, la ọsi ene “ikpea igbe.” Uhi ọkpa Jehova gbe nin ene usun veva nan. Ọle guanọ nin ele mun oga nọnsọle mhọn nọnsẹn. Ọ yẹ khẹke nin ele ha mhọn idegbere bi okugbe bhi ẹwẹ ele. Ọkhẹke nin ele rebhe ha dọnmhegbe rẹ tuẹn ọfure nọn ribhi agbotu nọnsi Jehova okhun. Beji ọkpẹnlẹn ọsi ọne agbọn nan rẹ wo ha sire, bha ji mhan rebhe dọnmhegbe ha ga iJehova, yẹ re usun ọkpa rẹkhan iJesu.—John 10:16.