UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 4
“Ọne ẹlinmhin tobọle sọsali”
“Ọne ẹlinmhin tobọle sọsali man ẹlinmhin nọnsẹmhan ghe imọn nesi Osẹnobulua mhan khin.”—ROM. 8:16.
ILLO 25 Okpẹbho Kpataki
EBI MHAN DA LUẸ *
Bhi ukpẹdẹ iPentecost, Jehova da re uwedẹ ọhan-ilo rẹ re ẹlinmhin nọn khiale nin itue iKristiẹn ne bun sẹbhi 120 (Fẹ uduọle 1 bi 2 ghe)
1-2. Be hi emhin ọhan-ilo nọn sunu bhi iluemhin ọsi Pentecost bhi ukpe 33 C.E.?
ỌSEWEWIẸ bhi ẹdẹ iSunday bhi ukpe 33 C.E., ibhokhan Izrẹl da ha lu iluẹmhin ọsi Pentecost. Bhi ọne iluemhin, edibo nesi Jesu ne sẹ itue 120 da sikoko bhi ẹkẹ ugha bhi uwa ọkpa. (Acts 1:13-15; 2:1) Ọkuẹsẹ ọne ukpẹdẹ nan, Jesu ka taman edibo nesọle ghe, nin ele mundia bhi Jerusalem ranmhude emhin kpataki ribhọ nin Jehova vele ghe ọle dẹ re nin ele. (Acts 1:4, 5) Be ki sunu?
2 “Bhi ọsi iguaguako, usomhin da na okhun vae, bọsi ahoho nọn wo manman fi. Ọ da vuọn ọne uwa rebhe nin ele da dotua.” Ele da ha “daghe emhin ne diabe olanmhẹn eranlẹn . . . mundia bhi uki uhọnmhọn ọsi ọdeọde bhi ẹwẹ ele.” Bhiriọ, “ele rebhe da ha mhọn ahu elinmhin nọn khiale.” (Acts 2:2-4) Ọne uwedẹ ọhan-ilo nan Jehova rẹ re ahu ẹlinmhin nọnsọle nin ọne usun ẹbho nan. (Acts 1:8) Ele da ha yi ẹbho ọhẹnhẹn nin Jehova re ẹlinmhin nọn khiale * rẹ zẹ, ne ha deba iJesu gbẹloghe bhi okhun.
BE SUNU JI ỌRIA SADE A RE ẸLINMHIN NỌN KHIALE RẸ ZẸ ỌLE?
3. Bezẹle nin ene ẹbho nan re ẹlinmhin nọn khiale zẹ bhi iluemhin ọsi Pentecost bha ha mhọn edandan ghe Osẹnobulua zẹ ele?
3 Ji a man yọle ghe uwẹ deba ẹbho ne sikoko bhi ọne ugha bhi ọne asọn nin, uwẹ ida yelea emhin nọn sunu ọne ukpẹdẹ nin an. Emhin nọn diabe eranlẹn da mundia bhi uki uhọnmhọn nọnsẹ. Uwẹ da yẹ ha zẹ urolo kẹkẹ! (Acts 2:5-12) Uwẹ bha ha mhọn edandan ghe Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ zẹ uwẹ. Ọkpakinọn, uwedẹ ọhan-ilo Jehova ha be rẹ re ẹlinmhin nọn khiale nin enanzẹle rebhe? Uwedẹ ọkpa ọle ha be rẹ re ọle nin ele? Eye. Be imhan rẹ lẹn yẹ?
4. Uwedẹ ọkpa Jehova be rẹ zẹ enanzẹle rebhe bhi ore nin ọhẹnhẹn? Gbotọle fanọn an.
4 Bha ji mhan zilo nyan ẹghe nan rẹ zẹ ele. Ọ iyi ene itue 120 ọkpa iJehova re ẹlinmhin nọn khiale zẹ bhi ọne iluemhin ọsi Pentecost, 33 C.E. Akizẹbue bhi ọne ukpẹdẹ nin, a da yẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ẹbho ne bun sẹbhi 3,000. Ẹghe nin ele rẹ mianmẹn, ọle Jehova rẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ele. (Acts 2:37, 38, 41) Ọne ẹghe nan ki gbera, ọ iyi ẹghe imianmẹn ọkpa Jehova rẹ ha re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ zẹ iKristiẹn. Ẹghe nin ibhokhan Samaria rẹ mianmẹn fo, ọle iJehova rẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ele. (Acts 8:14-17) Uwedẹ nọn manman dikẹ Jehova rẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ Cornelius bi azagba-uwa nọnsọle. Ọle zẹ ele fo, ele kuẹ mianmẹn.—Acts 10:44-48.
5. Beji 2 Corinthians 1:21, 22 rẹman, be sunu ji ọria sade Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ọle?
5 Be sunu ji ọria sade Jehova zẹ ọle nin ọle deba ene ha khian okhun? Ọ sabọ rẹ ha nọghọ ẹbho eso nan re ẹlinmhin nọn khiale zẹ rẹ rẹọbhọ ghe Osẹnobulua gene zẹ ele. Ele sabọ rẹ ha yọle, ‘Bezẹle nin Osẹnobulua da zẹ imẹn?’ Ọkpakinọn, eso imhọn ọne iria eria nan. Bhi ọsi ẹmhọanta, Paul nin odibo tẹmhọn ebe gene sunu ji ọrebhe nan zẹle. Ọle da yọle: “Ẹghe nin bha ki rẹ rẹọbhọ fo, a da yẹ re ọne ahu ẹlinmhin nọn khiale nan ve ive ọle rẹ re iyaman * nin bha. Ọnan hi ukpọkhere ọsi emhin nin mhan ha le bhi uku.” (Eph. 1:13, 14) Bhiriọ, Jehova lu ọle nan da miẹn ghe, ọle ha noo ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ zẹ ọria, ọne ọria ida ha mhọn edandan bhi ọkhọle hiehie si a gene zẹ ọle. Ọnan zẹle nin ẹlinmhin nọn khiale da yi iyaman rẹji enanzẹle ghe, okhun ele ha da nyẹnlẹn bhi ighegheghe, ọ iyi ọne otọ nan.—Tie 2 Corinthians 1:21, 22.
6. Be ọkhẹke nin ọria nin Osẹnobulua rẹ ẹlinmhin nọn khiale zẹ lu nin ọle da sabọ miẹn ọne ive?
6 Osẹnobulua ha re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ọria fo, ọnan be rẹman ghe emhin soso iribhọ nọn ha zẹ ọle bha ha khian okhun? Eye. Ọne uzẹmhin nan nin Osẹnobulua zẹ ọle rẹkpa ọle lẹn ghe ọle dẹ dọ nyẹnlẹn bhi okhun. Sokpan, ọkhẹke nin ọle ha mhọn ọne adia nan nọn ribhi Baibo bhi ọkhọle, nọn yọle: “Ibhio, bha manman ha dọnmhegbe nin bha rẹ rẹman egbe bha ghe a gene tie bha, yẹ zẹ ibha. Ranmhude, ibha a ha lu ene emhin nan, ibha ida de ghẹdẹ.” (2 Pet. 1:10) Bhiriọ, aharẹmiẹn Osẹnobulua zẹ ọria nin ọle dọ nyẹnlẹn bhi okhun, ọne ọria ha ga sẹbhi ọkpẹnlẹn ọkpa ọle a da sabọ miẹn ọne ive nan.—Phil. 3:12-14; Heb. 3:1; Rev. 2:10.
BE ỌRIA HA RẸ LẸN YẸ GHE A ZẸ ỌLE NIN ỌLE DỌ NYẸN BHI OKHUN?
7. Be ọria nin Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale zẹ rẹ lẹn yẹ ghe a zẹ ọle?
7 Be ọria ha rẹ sabọ lẹn yẹ ghe a zẹ ọle nin ọle dọ nyẹnlẹn bhi okhun? Mhan dẹ sabọ miẹn ọne ewanniẹn bhi lẹta nin Paul gbẹn ji enanzẹle ne ribhi Rome. Ọle da taman ele yọle: “Ọ iyi ẹlinmhin ọsi igbọn, nọn ha gbo ha re ofẹn mun, bha miẹn ọbhi egbe. Sokpan, ẹlinmhin nọn re ibha kiẹn imọn bha miẹn ọbhi egbe. Ọne ẹlinmhin mhan rẹ so yọle: “Abba, Aba!” Ọne ẹlinmhin tobọle sọsali man ẹlinmhin nọnsẹmhan ghe imọn nesi Osẹnobulua mhan khin.” (Rom. 1:7; 8:15, 16) Bhiriọ, Osẹnobulua noo ẹlinmhin nọn khiale rẹ ji ọria lẹn ghe, a zẹ ọle nin dọ nyẹnlẹn bhi okhun.—1 Thess. 2:12.
8. Be 1 John 2:20, 27 rẹ rẹman yẹ ghe, ọ iyi ọria ha taman enanzẹle ghe si a zẹ ele la a bha zẹ ele?
8 Jehova ha zẹ ọria, ọle ki lu ọle beji a da miẹn ghe, ọne ọria ida ha mhọn edandan bhi ọkhọle ghe, a tie ọle nin ọle dọ nyẹnlẹn bhi okhun. (Tie 1 John 2:20, 27.) Aremiẹn Jehova noo agbotu nọnsọle rẹ man enanzẹle emhin beji ọle rẹ noo ọle rẹ man enekẹle rebhe ne ga ọle emhin, ọ iyi ọria ha taman enanzẹle si a zẹ ele la si a bha zẹ ele, ranmhude ahu nọn kpọnọ nẹ bhi ọne agbọn nan rebhe, ọle Jehova rẹ zẹ ele, yẹ rẹkpa ele lẹn ghe ọle zẹ ele.
ENE A KIE BIẸ ELE KHIN
9. Beji Ephesians 1:18 rẹman, be emhin rẹ fidenọ nin ọria yẹ sade Osẹnobulua zẹ ọle nin ọle ha khian okhun?
9 Ọ sabọ ha nọghọ ene bunbun bhi ẹwẹ ene ga iJehova ẹlẹnan rẹ lẹn ebe gene sunu ji ọria sade a zẹ ọle. Bezẹle? Ranmhude ele iyi ọkpa bhi enanzẹle. Ọne otọ nan, ọle Osẹnobulua manlẹn nin eria da ha nyẹnlẹn bhi ighegheghe, ọ iyi okhun. (Gen. 1:28; Ps. 37:29) Ọkpakinọn, Jehova da re isẹhoa nin eria eso rẹ dọ ha nyẹnlẹn bhi okhun. Ọle ha zẹ ele, uwedẹ nin ele rẹ eria ki wo fidenọ, beji ele ha da sabọ ha khuaẹloghe iẹnlẹn ọsi ighegheghe bhi okhun.—Tie Ephesians 1:18.
10. Be iBiabo re ọle ta nan rẹ kie biẹ ọria? (Yẹ fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọle ghe.)
10 Kristiẹn nan re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ, ele iBaibo tie ọle eria nan kie biẹ. * Jesu yẹ tale ghe, a ida wo sabọ gbe otọ ọle fanọn an man ọria nọn iyi ọkpa bhi enanzẹle, ebi ọ dia ọria bhi egbe yẹ sade a zẹ ọria.—John 3:3-8; ftn.
11. Be iria-eria ọsi ọria rẹ fidenọ yẹ sade Osẹnobulua re ẹlinmhin nọnsọle rẹ zẹ ọle?
11 Be iria-eria rẹ fidenọ nin Kristiẹn nan zẹle yẹ? Ọkuẹsẹ iJehova zẹ ele deba ene da ha khian okhun, ele ka ha khuaẹloghe iẹnlẹn ọsi ighegheghe bhi ọne otọ nan. Ele wo ha khẹ ọne ẹghe nin Jehova ha rẹ ne emhin ebe rebhe sibhi ọne otọ nan re, nọn da kiẹn otọ ọfubhegbe. Asabọ yẹ miẹn ghe, ele wo ha khẹ ọne ẹghe nin ele ha rẹ ha gbe ọbokhian nin ọria bhi azagba-uwa nọnsele la ọmọẹ nọnsele nọn yu. Sokpan, ẹghe nan ki rẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ele, iria-eria nọnsele da fidenọ. Ọ iyi ranmhude ọ bha yẹ yẹẹ ele rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan zẹle nin iria-eria nọnsele da fidenọ, la ele bha yẹ ha ria eria nọnsẹn zẹle. Sẹyẹ, ọ iyi ranmhude ele riale ghe ọ dẹ khan ele rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe bhi ọne otọ nan. Sokpan, Jehova re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ fi iria-eria nọnsele denọ yẹ re ikhuaẹloghe ọsọgbọn nin ele.
12. Beji 1 Peter 1:3, 4 rẹman, be enanzẹle ghe ikhuaẹloghe ọsọgbọn nọnsele yẹ?
12 Ọria nin Osẹnobulua zẹ sabọ rẹ ha riale ghe ọle bha sẹ ọria nọn ha miẹn ọne isẹhoa nan. Ọrẹyiriọ, ọle imhọn edandan hiehie si Jehova zẹ ọle. Ọkpakinọn, ọle ki wo ha ghọnghọn ranmhude ọne ikhuaẹloghe ọsọgbọn nan nin ọle mhọn.—Tie 1 Peter 1:3, 4.
13. Ẹlo nela enanzẹle rẹ ghe iẹnlẹn nọnsele bhi ọne otọ nan?
13 Ọnan be rẹman ghe, enanzẹle guanọ nin ele yu? Paul nin odibo re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nan. Ọle da re efun-egbe nọnsele rẹ khọkhọ ibọkpọ. Ọle da yọle: “Bhi ọsi ẹmhọanta, imhan ne ribhi ọne ibọkpọ nan wo kiẹ egbe, ahu wo fo mhan bhọ, ranmhude, mhan iguanọ nin mhan ku ọnan sibhi egbe re. Ọrẹyiriọ, mhan guanọ nin mhan mun ọnọnkẹle yọ beji a da miẹn ghe, ọnọn sabọ yu ki kiẹn emhin nin iẹnlẹn so lọlọ.” (2 Cor. 5:4) Ele iguanọ nin ele re ẹjẹje yu sibhi ọne otọ nan re nin ele da ha khian okhun. Ọkpakinọn, ele sẹyẹ wo sọnyẹnmhẹn bhi iẹnlẹn. Ele sẹyẹ wo guanọ nin ele ha deba imọẹ bi azagba-uwa nọnsele ha ga iJehova. Ọrẹyiriọ, ele sẹyẹ wo khẹ ikhuaẹloghe ọsi ẹghe odalo nin ele mhọnlẹn.—1 Cor. 15:53; 2 Pet. 1:4; 1 John 3:2, 3; Rev. 20:6.
ỌKPA BHI ENANZẸLE UWẸ BE KHIN?
14. Ahamiẹn ọria wo lu nọnsẹn bhi oga, ọnan be rẹman ghe ọkpa bhi enanzẹle ọle khin? Gbotọle fanọn an.
14 Asabọmiẹn ghe, uwẹ riale si Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ zẹ uwe. Ahamiẹn iriọ nọn, ọkhẹke nin uwẹ ria eria nyan ene inọnta nan: Uwẹ be manman mhọn ọtibhọ rẹ ha lu iho nọnsi Jehova? Uwẹ be manman re ọyaya lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua? Ọ be yẹẹ uwẹ rẹ ha luẹ iBaibo nin uwẹ da sabọ lẹn “emhin ne dinmhin nesi Osẹnobulua”? (1 Cor. 2:10) Uwẹ be riale ghe, Jehova wo nan erọnmhọn ọbhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin uwẹ lu? Uwẹ be riale ghe ẹsọn nọnsẹ nọn, nin uwẹ rẹ rẹkpa ẹbho lẹn iJehova? Uwẹ sẹ be daghe ije kẹkẹ bhi iẹnlẹn nọnsẹ nin Jehova da gene wo rẹkpa uwẹ? Ahamiẹn ehe ewanniẹn nọnsẹ rẹji ene inọnta rebhe, ọnan be rẹman uwẹ deba enanzẹle ne ha dọ nyẹnlẹn bhi okhun? Eye! Bezẹle, ranmhude, ene ga Osẹnobulua rebhe dẹ sabọ re inian ha ria eria, aharẹmiẹn enanzẹle ele khin la ele iyi enanzẹle. Sẹyẹ, Jehova dẹ sabọ re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ re ahu nin ọria nọn hi ki rẹ khin nọn ga ọle. Bhi ọsi ẹmhọanta, ahamiẹn uwẹ mhọn edandan hiehie si a tie uwẹ deba enanzẹle, ọnin rẹman ghe uwẹ iyi ọkpa bhi enanzẹle. Eria nin Jehova zẹle, imhọn edandan hiehie si a zẹ ele! Ele wo lẹnmhin ghe a zẹ ele!
Arẹmiẹn Jehova re ẹlinmhin nọn khiale rẹ rẹkpa Abraham, Sarah, David, bi John rẹ lu emhin kpataki, ọle bha re ọle zẹ ele ba ene da dọ nyẹnlẹn bhi okhun (Fẹ uduọle 15 bi 16 ghe) *
15. Be imhan rẹ lẹn yẹ ghe, ọ iyi ọrebhe nin Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale nan ha dọ nyẹnlẹn bhi okhun?
15 Ijiẹmhin ọsi ẹbho ne bunbun ribhi Baibo nin Jehova re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle nan, arẹmiẹn ele imhọn ikhuaẹloghe rẹ dọ nyẹnlẹn bhi okhun. Ọkpa bhi ene ẹbho hi, David. (1 Sam. 16:13) Ẹlinmhin nọn khiale wo rẹkpa ọle rẹ lẹn emhin ne dinmhin nesi Jehova. Ọne ẹlinmhin iJehova yẹ rẹ dia ọle rẹ gbẹn ebe eso bhi ẹkẹ iBaibo. (Mark 12:36) Ọrẹyiriọ, Peter nin odibo da tale ghe, iDavid bha ha khian okhun. (Acts 2:34) John nọn gbẹbhoruẹ bhi amẹn yẹ wo deba ẹbho nin Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale nan. (Luke 1:13-16) Jesu da tale ghe, ọria soso iribhi ọne otọ nan nọn khua okhun sẹ bii John. Ọrẹyiriọ, ọle da yọle ghe, John ida deba ẹbho ne ha khian okhun dọ gbẹloghe. (Matt. 11:10, 11) Arẹmiẹn Jehova re ẹlinmhin nọn khiale nin ene ẹbho nan rẹ lu emhin kpataki bhi oga nọnsọle, ọle bha rẹ ọle zẹ ele deba ẹbho ne ha dọ nyẹnlẹn bhi okhun. Ọnan be rẹman ghe, ele bha ga sẹ bii eria ne ha dọ nyẹnlẹn bhi okhun? Eye. Sokpan, Jehova dẹ riọ ele bhi uu, nin ele dọ nyẹnlẹn bhi agbọn ọfubhegbe bhi ọne otọ nan.—John 5:28, 29; Acts 24:15.
16. Be bhọ ikhuaẹloghe ọsi ene bunbun bhi ẹwẹ ene ga iJehova ẹlẹnan mhọnlẹn?
16 Ene bunbun bhi ẹwẹ ene ga iJehova ẹlẹnan nian, imhọn ọne ikhuaẹloghe rẹ dọ nyẹnlẹn bhi okhun. Bọsi Abraham, Sarah, David, John nọn gbẹbhoruẹ bhi amẹn, bi ẹbho ne bunbun nin Baibo tẹmhọnlẹn, ele khuaẹloghe iẹnlẹn nin ele ha nyẹnlẹn bhi agbọn ọsọgbọn nin Jehova mun vade bhi ọne otọ nan.—Heb. 11:10.
17. Inọnta nela mhan ha zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?
17 Ranmhude enanzẹle eso sẹyẹ ribhi ẹwẹ mhan ẹlẹnan, inọnta eso da sẹyẹ ha zegbere. (Rev. 12:17) Bhi ọsi ijiẹmhin, ẹlo nela ọkhẹke nin enanzẹle rẹ ha ghe egbe ele? Ahamiẹn ghe ọria bhi agbotu nọnsẹ munhẹn ha le ọne ekala yẹ da ọne anyọn, be ọkhẹke nin uwẹ rẹ ha ne ọne ọria lu emhin yẹ? Sẹyẹ, ahamiẹn ghe ẹbho ne yọle enanzẹle ele khin kie wo ha bun ọbhọ, ọ be khẹke nin uwẹ ha kpokpo egbe? Mhan dẹ miẹn ewanniẹn rẹji ene inọnta nan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe.
^ udu ọle 5 Rẹ nabhi ẹghe iluemhin ọsi Pentecost bhi ukpe 33 C.E. ha vade, ọle iJehova rẹ ha re isẹhoa nin ẹbho rẹ dọ deba iJesu gbẹloghe bhi okhun. Be ene ẹbho nan ha rẹ lẹn yẹ ghe a zẹ ele nin ele ha khian okhun? Be sunu ji ọria sade Jehova tie ọle deba ẹbho ne da ha khian okhun? Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ re ewanniẹn ọbhi ene inọnta nan. Ọne uhọnmhọn-ọta nan diẹn mun uhọnmhọn-ọta nọn yẹ zilo nyan ọne ẹmhọn nan bhi Watchtower ọsi January 2016.
^ udu ọle 2 ỌTA NAN RE OTỌLE MAN NỌNSẸN: Nan rẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ọria: Jehova re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ zẹ ẹbho ne ha deba iJesu gbẹloghe bhi okhun. Obọ ẹlinmhin nọn khiale, ọle iJehova rẹ re ọne ikhuaẹloghe nin Kristiẹn eso ghe, ele dẹ ha khian okhun bhi ẹghe odalo. Ọnan hi, ukpọkhere bhi emhin nin ele “ha le bhi uku.” (Eph. 1:13, 14) Bhiriọ, ene iKristiẹn nan dẹ sabọ yọle ghe, ẹlinmhin nọn khiale ji ele lẹn ghe, la sọsali nin ele ghe ele dẹ ha khian okhun.—Rom. 8:16.
^ udu ọle 5 ỌTA NAN RE OTỌLE MAN NỌNSẸN: Iyaman. Ọne iyaman nan bha wo rẹman ghe ọne ọria nan zẹle gene miẹn ọne ive fo. Sokpan, ọle ha sabọ ga sẹbhi ukpẹdẹ uu nọnsọle la sade ọ kẹ khere nin ekpokpo nọn khua ha rẹ munhẹn, ọle ọne ọria ha da miẹn ọne ive.—Eph. 4:30; Rev. 7:2-4; fẹ “Questions From Readers” ghe bhi Watchtower ọsi April 2016.
^ udu ọle 10 Nin uwẹ rẹ manman lẹn otọ ebi a re ọle ta nan rẹ “kiẹ biẹ ọria, “fẹ Watchtower ọsi April 1, 2009 ghe, apapale 3, 5, 6, 7, 8, 10 bi 11.
ILLO 27 Enanzẹle Dẹ Miẹn Elele Nọnsele
^ udu ọle 57 EBI A RẸMAN BHI FOTO: Aharẹmiẹn ghe a mun mhan khue bhi ighan, la a ikpokpo mhan ranmhude ilọnmhọn oga nin mhan lu, mhan dẹ sabọ ha mhọn ọne ikhuaẹloghe ghe, mhan dẹ nyẹnlẹn bhi agbọn ọsọgbọn.
