1. Be iJehova rẹ diabe inẹn nọn gbẹloghe ọmọn yẹ?

ẸGHE nin Isaiah rẹ ha lu iwẹnna akhasẹ, Jehova da nọọn ọlẹn yọle, “Okhuo dẹ be sabọ yele ọmọn nin ọle mun bhi obọ a?” Ọle da yẹ yọle, “Aharẹmiẹn ene ikhuo nan yele a, mẹn ida yele uwẹ a ghee.” (Isa. 49:15) Arẹmiẹn Jehova ikẹ re egbe ọle khọkhọ inẹn, ọle da lu iriọ ọne eghe nan nin ọle rẹ ha ne Isaiah talọ. Ọle da yọle ghe, ẹjẹjẹ nin ọle mhọn da ẹbho nesọle diabe ẹjẹjẹ nin inẹn mhọn da ọmọn nọnsọle. Inẹn ne bunbun wo re obọ ọbhi ebi obhio mhan nin Jasmin tale. Ọle da yọle, “Ahamiẹn uwẹ tobuwẹ bẹẹ ọmọn nọnsẹ wanre, ẹjẹjẹ nin bha da ha mhọn da egbe ida fo ghẹdẹ.”

2. Be ọ dia iJehova bhi egbe yẹ beji ọle rẹ daghe imọn nesọle zobọ bhi oga nọnsọle?

² Jehova daghe ọle sade ọkpa bhi imọn nesọle zobọ bhọ rẹ ha yo ikolo oga yẹ dọ ha tẹmhọn ọlẹn. Riale ebi ọ rẹ ba iJehova bhi egbe yẹ beji ọle rẹ daghe eria ne zobọ bhi oga nọnsọle ukpe-ukpe. Ọrẹyiriọ, ibhio mhan ene ẹbho nan sẹyẹ khin. Mhan sẹyẹ wo hoẹmhọn ele.

3. Be iJehova guanọ?

³ Eso bhi ene ibhio mhan nan ne zobọ bhi oga fikie vae dọ ha ga iJehova. Ọnan manman rẹ mhan ghọnghọn. Mhan guanọ nin ele fikie vae bhi oga nọnsi Jehova beji Jehova rẹ guanọ nin ele fikie bu ọle re. (1 Pet. 2:25) Be imhan ha rẹ sabọ rẹkpa ele yẹ? Ọkuẹsẹ mhan wanniẹn ọne inọnta nin, bha ji mhan zilo nyan ebe ha sabọ re eso zobọ bhọ rẹ ha vae bhi ikolo oga yẹ deba bhi itẹmhọn Osẹnobulua.

4. Be sunu ji ibhio mhan eso ranmhude iwẹnna nọnsele?

⁴ Eso bhi ene ibhio mhan nan mun iwẹnna nọnsele kalo bhi iẹnlẹn. Obhio mhan natiọle Hung * nọn nyẹnlẹn bhi Southeast Asia da yọle: “Iwẹnna nọnsẹmhẹn mẹn wo ha noo ẹghe bi ahu nọnsẹmhẹn nan nẹ. Mẹn da ha riale ghe, ahamiẹn mẹn dọ manman ha mhọn igho, mẹn ki wo ha lu nọnsẹn bhi oga nọnsi Jehova. Sokpan, mẹn bha lẹn ghe egbe mẹn imẹn ha mun lu. Bhiriọ, mẹn da wo ha re uri agogo nọn manman tan rẹ wẹnna. Mẹn da wo ha gbẹdẹ ikolo oga rẹ sẹbhọ ghe, mẹn da wo zobọ bhi oga. Esu wo noo ọne agbọn nan rẹ si ẹbho sibhi oga nọnsi Jehova re.”

5. Be obhio mhan nin okhuo ọkpa lu yẹ ranmhude ọnọghọ nin ọle miẹn?

⁵ Ibhio mhan eso yẹ ribhọ nin egbe lọ le ranmhude ọnọghọ nin ele ye. Anne nọn na bhi Britain vae mhọn imọn isẹn. Ọle da yọle: “Egbe bha gba nin ọkpa bhi imọn nesẹmhẹn rẹ na bhi ẹghe nin mẹn rẹ biẹ ọle ha vade. Akizẹbue, a da khu ọmọn okhuo nọnsẹmhẹn ọkpa bhi agbotu. Sẹyẹ, ọmọn okpea nọnsẹmhẹn ọbhebhe da ha mhẹnmhẹn. Egbe da wo lọ mẹn rẹ sẹbhọ ghe mẹn bha yẹ ha yo ikolo oga. Mẹn da zobọ bhi oga.” Ebe sunu ji Anne bi azagba-uwa nọnsọle wo manman ba mhan bhi egbe!

6. Be ọria ha rẹ sabọ zobọ bhi oga yẹ ahamiẹn ọle bha re obọ rẹkhan adia nọn ribhi Colossians 3:13?

⁶ Tie Colossians 3:13. Eso zobọ bhi oga ranmhude obhio mhan ọkpa lu ebe khọ ele bhi ẹkẹ. Paul nin odibo tale ghe, ẹgheso, ibhio mhan dẹ sabọ lu mhan khọlọ. Ele bhọ dẹ sabọ gbe mhan ọsọke. Ahamiẹn mhan bha gbẹlokotọ, ọnan dẹ sabọ rẹ mhan ha mhọn ukpohu. Ọne ukpohu nan dẹ sabọ rẹ mhan si egbe sibhi ẹwẹ ene ga iJehova re. Bha ji mhan tẹmhọn ijiẹmhin ọsi obhio mhan natiọle Pablo nọn nyẹnlẹn bhi South America. A da re orẹsin sin ọlẹn ghe ọle lu emhin ọbe. Ranmhude ọnan, a da re ọle sotọ bhi ihe nin ọle rẹ ha ye bhi agbotu. Be ọle ki lu yẹ? Ọle da yọle: “Ohu da wo manman re mẹn rẹ sẹbhọ ghe, mẹn da zobọ bhi oga.”

7. Be ha sabọ sunu ji ọria sade ọkhọle gbe ọle asan?

⁷ Ibhio mhan eso yẹ zobọ bhi oga nọnsi Jehova ranmhude ọkhọle gbe ele asan bhi emhin ebe nin ele lu bhi ẹghe nọn gbera. Ele ki ha ghe egbe ele bii eria ne bha sẹ nin Jehova ha hoẹmhọn ọlẹn. Aharẹmiẹn agbotu mhọn itohan da ọne ọria ranmhude ọle fidenọ, ọle ki yẹ ha riale ghe ọle bha sẹ ọria nọn ha ribhi ẹwẹ ene ga Osẹnobulua. Ọnan hi ebe sunu ji obhio mhan ọkpa natiọle Francisco. Ọle da yọle: “A da re adia nin mẹn ranmhude mẹn gboghẹ. Bhi ọsi ọhẹnhẹn, mẹn da sẹyẹ wo ha yo ikolo oga. Sokpan, akizẹbue, mẹn da ha riale ghe mẹn bha sẹ ọria nọn ha ribhi ẹwẹ ene ga iJehova. Ọkhọle da wo ha gbe mẹn asan. Mẹn da yẹ ha riale ghe Jehova bha sẹ rẹhunmhan mẹn. Bhiriọ, mẹn da zobọ bhọ rẹ ha yo ikolo oga.” Ẹlo nela uwẹ rẹ ghe ibhio mhan nin ene ọnọghọ nan kẹkẹ nin mhan tẹmhọnlẹn sunu je? Ohan ele be to uwẹ? Inọnta nọn ki ke okhun nẹ hi, ẹlo nela iJehova rẹ ghe ele?

8. Jehova be yele ẹbho a ne sibhi oga nọnsọle re? Gbotọle fanọn an.

⁸ Ibhio mhan ne zobọ bhi oga nọnsi Jehova, Jehova ida yele ẹmhọn ele a. Ọle ida yele iwẹnna oga nọnsele a. (Heb. 6:10) Isaiah nin akhasẹ da noo ijiẹmhin ọkpa rẹ ji mhan lẹn ebi Jehova rẹ gbẹloghe ene ga ọle yẹ. Ọle da gbẹn yọle: “Bọsi ọsun-ohuan, ọle dẹ gbẹloghe usun ihuan nesọle. Ọle ki re obọ nọnsole ne  ene ibhi ihuan koko, ọle ki mun ele ọbhi uki egbe.” (Isa. 40:11) Be ọ dia iJehova nin Ọsun-ohuan Nọn Khua bhi egbe yẹ sade ọle daghe ọkpa bhi ẹwẹ ene ga ọle zobọ bhi oga? Jesu da ji mhan lẹn ebi ọ dia iJehova bhi egbe yẹ ẹghe nin ọle rẹ nọọn edibo nesọle yọle: “Be ibha riale yẹ? Ahamiẹn okpea mhọn ihuan 100, sokpan, ọkpa da yulu a bhi ẹwẹ ele, ọle ida be zẹ ene 99 nekẹle obọ bhi oke, nin ọle da dọ guanọ ọne ukpọkpa nọn yulu a? Bhi ọsi ẹmhọanta, ọle ha miẹn ọlẹn, ọle ki ghọnghọn ọbhi ọne ohuan ọkpa gbera ene 99 ne bha yulu a.”​—Matt. 18:​12, 13.

9. Be ọsun-ohuan nọn mhẹn bhi ẹghe ẹdẹlẹ rẹ gbẹloghe ihuan nesọle yẹ? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)

⁹ Bezẹle nin mhan ha da sabọ re iJehova khọkhọ ọsun-ohuan? Mhan dẹ sabọ lu iriọ, ranmhude bhi ẹghe ẹdẹlẹ, ọsun-ohuan nọn mhẹn wo gbẹloghe ihuan nesọle nọnsẹn. Bhi ọsi ijiẹmhin, David da gbe oduman bi elanmhẹn natiọle ibear a nin ọle rẹ gbega ihuan nesọle. (1 Sam. 17:​34, 35) Bhi ọsi ẹmhọanta, ọsun-ohuan nọn mhẹn dẹ lẹn sade ọkpa bhi ihuan nesọle yulu a. (John 10:​3, 14) Ọsun-ohuan nọn sẹ inian ki zẹ ihuan 99 nekẹle nesọle obọ ọbhi uwa ọsi ene ihuan, la ọle ki ze ele obọ nin ọsun-ohuan ọbhebhe, nin ọle dọ guanọ ọne ukpọkpa nọn yulu a. Emhin kpataki nin Jesu re ọne ijiẹmhin nan man mhan le, ọle hi, ọ iti Jehova bhọ rẹ daghe ọkpa bhi ẹwẹ ene ga ọle zobọ bhi oga.​—Matt. 18:14.

10. Beji Ezekiel 34:​11-16 rẹman, be iJehova vele ghe ọle dẹ lu nin ibhio mhan ne zobọ bhi oga?

¹⁰ Jehova hoẹmhọn mhan rebhe rẹ sẹbhi ene zobọ bhi oga nọnsọle. Rẹ na bhi obọ Ezekiel nin akhasẹ, Osẹnobulua da ve ive ghe, ọle dẹ guanọ ihuan nesọle ne yulu a, nin ọle da rẹkpa ele kie ziẹn ikolu nin ọle bi ele ko mhọnlẹn. Ọle da tẹmhọn emhin kẹkẹ nin ọle ha lu rẹ rẹkpa ele. Bhi otọ Izrẹl, ene emhin nan ọsun-ohuan yẹ lu sade ọle guanọ ohuan nọnsọle nọn yulu a. (Tie Ezekiel 34:​11-16.) Ọhẹnhẹn, ọle ki dọ guanọ ọne ohuan, arẹmiẹn  ọ dẹ gbe ọle ẹghe bi ahu. Ọle ha ki miẹn ọne ohuan nọn yulu a, ọle ki re ọle bu ihuan nekẹle. Sẹyẹ, ahamiẹn ọne ohuan kuanmhin la ohanmhẹn gbe ọle, ọle ki gbanọ ọle itẹ, mun ọlẹn bhi uki egbe, yẹ rẹ ebale nanlẹn. Ọkhẹke nin ewanlẹn ne ribhi agbotu yẹ lu inian sade ele rẹkpa ene zobọ bhi oga. (1 Pet. 5:​2, 3) Ene ewanlẹn ki guanọ ele, yẹ rẹkpa ele fikie vae bhi agbotu. Ele ki re oyẹẹ man ele, nin ele da sabọ deziẹn nọnsẹn bhi oga. *

11. Be ọsun-ohuan nọn mhẹn mhọn bhi ọkhọle ghe ọ dẹ sabọ sunu ẹdẹ ọkpa?

¹¹ Ọsun-ohuan nọn mhẹn lẹn sẹbhọ ghe, ohuan nọnsọle dẹ sabọ yulu a ẹdẹ ọkpa. Bhiriọ, ahamiẹn ohuan ọkpa kọn yulu a, ọne ọsun-ohuan ida re oya nanlẹn. Bha ji mhan zilo nyan ijiẹmhin nin Jehova rẹman ẹghe nin ọle rẹ ha rẹkpa eria ne zobọ bhi oga bhi obhi ẹghe khere, nin ele rẹ fikie dọ ha ga ọle.

12. Be iJehova rẹ ne iJonah lu emhin yẹ?

¹² Jonah nin akhasẹ da nẹ nin ẹsọn nin Jehova mun nanlẹn. Ọrẹyiriọ, Jehova bha wo re ẹjẹje fi ikeke gbe ọle. Bọsi ọsun-ohuan nọn mhẹn, Jehova da miẹn ọlẹn fan yẹ re ahu nanlẹn rẹ sabọ miẹn ọne ẹsọn. (Jonah 2:7; 3:​1, 2) Akizẹbue, Jehova da noo emhin nan kọle rẹ rẹkpa iJonah daghe ebi iẹnlẹn ọsi eria ghan sẹ yẹ bhi ẹlo nọnsọle. (Jonah 4:​10, 11) Be imhan miẹn luẹ bhi ọnan? Ọ bha khẹke nin ene ewanlẹn wo re ẹjẹje ha riale ghe ene zobọ bhi oga ida fikie re. Ọkpakinọn, ọkhẹke nin ene ewanlẹn dọnmhegbe lẹn ebezẹle nin ọria nọn zẹ obọ bhi ọga da lu iriọ. Sẹyẹ, ahamiẹn ghe ele kie vae bhi agbotu, ọkhẹke nin ene ewanlẹn yẹ wo ha re oyẹẹ man ele.

13. Be imhan ha sabọ miẹn luẹ bhi uwedẹ nin Jehova rẹ ne ọria nọn gbẹn ebe iPsalm 73 lu emhin yẹ?

¹³ Ẹghe nin ọria nọn gbẹn ebe nọnsi Psalm 73 rẹ daghe ebi emhin rẹ ha kiọnlẹn yẹ nin eria ne imhẹn, egbe oga nọnsi Jehova da lọ ọle. Ọle da ha mhọn edandan si elele ribhọ sade a lu iho nọnsi Osẹnobulua. (Ps. 73:​12, 13, 16) Be iJehova ki khian ọlẹn yẹ? Jehova bha sun ọlẹn fia bii ọria ọbe. Bhi ọsi  ẹmhọanta, Jehova da ji a da gbẹn ọta nin ọne ọria tale ọbhi Baibo. Akizẹbue, ọne okpea da dọ lẹn sẹbhọ ghe, nan rẹ deba iJehova ha mhọn ikolu nọn ziẹnlẹn, ọle mhẹn gbera emhin nọn hi ki rẹ khin. (Ps. 73:​23, 24, 26, 28) Be imhan miẹn luẹ bhi ọnan? Ọ bha khẹke nin ene ewanlẹn re ẹjẹje ha riale ghe, ọria nọn mhọn edandan si elele ribhi oga nọnsi Jehova wo kiẹn ọria ọbe. Sokpan, ebe khẹke nin ele lu hi, nin ele dọnmhegbe lẹn ebezẹle nin ele da ta ebi ele ta yẹ lu ebi ele lu. Ọne uwedẹ nan ọkpa ene ewanlẹn ha rẹ sabọ lẹn ebi ele ha rẹ re iBaibo rẹkpa eria ne sẹ iriọ yẹ.

14. Bezẹle nin Elijah da ha guanọ urẹkpa? Be iJehova rẹ rẹkpa ọle yẹ?

¹⁴ Ẹghe ribhọ nin Elijah rẹ nẹgbe ranmhude iJezebel. (1 Ki. 19:​1-3) Ọle da ha riale ghe, ọle ọkpa hi akhasẹ ọsi Jehova nọn ki kẹre, ghe iwẹnna nọnsọle de ihoho a. Ọnan da wo re egbe iẹnlẹn lọ Elijah sẹbhọ ghe, ọle da ho nin ọle yu. (1 Ki. 19:​4, 10) Jehova bha ha khọẹkẹ Elijah. Sokpan, Ọle da rẹkpa ọle lẹn ghe, ọ iyi ọle ọkpa kẹre, ghe Ọle dẹ re ahu nanlẹn rẹ lu iwẹnna nin Ọle mun nanlẹn sade ọle mun udu tẹ Ọle. Jehova da wo manman ka Elijah ehọ beji ọle rẹ ha taman ọlẹn ebi emhin dia ọle yẹ bhi egbe. Jehova da yẹ mun ẹsọn ọbhebhe nanlẹn. (1 Ki. 19:​11-16, 18) Be imhan miẹn luẹ bhi ọnan? Ọkhẹke nin mhan rebhe, manman nọn ewanlẹn ne ribhi agbotu ha re ẹkẹ ẹjẹjẹ nin ene ga iJehova lu emhin. Aharẹmiẹn ẹkẹ khọ obhio mhan ọkpa la ọle riale ghe ọle bha sẹ ọria nin Jehova ha mhọn itohan da, ọkhẹke nin ene ewanlẹn ka ọle ehọ nọnsẹn. Bhiriọ, ele ki rẹkpa ọle lẹn ghe ọle sẹ yẹ wo  ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova arẹmiẹn ọle zobọ bhi oga.

15. Beji John 6:39 rẹman, ẹlo nela iJesu rẹ ghe ihuan nesi Aba ọle?

¹⁵ Ẹlo nela Jehova guanọ nin mhan rẹ ha ghe eria ne zobọ bhi oga? Ijiẹmhin nọnsi Jesu dẹ rẹkpa mhan lẹn ẹlo nọn khẹke nin mhan rẹ ha ghe ele. Ọle lẹn sẹbhọ ghe ẹlo nọn ghanlẹn Jehova rẹ ghe ihuan nesọle. Bhiriọ, ọle da lu eka nin ọle ha sabọ lu rẹ rẹkpa ibhokhan Izrẹl ne zobọ bhọ rẹ ha ga iJehova rẹ fikie vae dọ ha ga ọle. (Matt. 15:24; Luke 19:​9, 10) Ranmhude ọsun-ohuan nọn mhẹn Jesu khin, ọle da manman dọnmhegbe rẹ rẹkpa imọn nesi Jehova rebhe rẹ ha ga ọle.​—Tie John 6:39.

16-17. Be ọkhẹke nin ene ewanlẹn lu rẹji ẹbho ne sibhi oga re? (Fẹ ẹpkẹti ghe nọn yọle “ Ebi Emhin Ha Sabọ Dia Ibhio Mhan bhi Egbe Yẹ Ne Zobọ bhi Oga.”)

¹⁶ Paul nin odibo da taman ewanlẹn ne ribhi agbotu ọsi Ephesus ghe nin ele re egbe khọkhọ iJesu. Ọle da taman ele yọle: “Bha ha rẹkpa ene wẹghẹ. Bha yẹ ha re ẹmhọn nin Jesu tobọle ta ọbhi ọkhọle, ẹghe nin ọle rẹ yọle: ‘a ha re emhin sibhi obọ re, ọle eghọnghọn ye gbera a ha miẹn emhin bhi obọ.’ ” (Acts 20:​17, 35) Ọnan rẹman ghe ẹsọn ọsi ene ewanlẹn nọn nin ele rẹ ha gbẹloghe ẹbho nesi Jehova. Ọwanlẹn natiọle Salvador nọn nyẹnlẹn bhi Spain da yọle: “Mẹn ha ria eria nyan uwedẹ nin Jehova rẹ gbẹloghe ihuan nesọle ne yulu a, mẹn ki ha mhọn ọhubhudu rẹ lu eka nin mẹn ha sabọ lu rẹ rẹkpa ele, ranmhude, mẹn rẹọbhọ ghe, Jehova guanọ nin mẹn rẹkpa ele.”

¹⁷ Ene ibhio mhan rebhe ne rẹ ka zobọ bhi oga, nan tẹmhọnlẹn bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, fikie dọ ha ga iJehova ranmhude urẹkpa nan rẹ nin ele. Ẹlẹnan nian, ibhio mhan ne bunbun ne zobọ bhi oga, guanọ nin ele kie vae dọ ha ga iJehova. Bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe, mhan dẹ zilo nyan emhin ebhebhe nin mhan ha sabọ lu rẹ rẹkpa ele rẹ fikie bu iJehova re.