1-3. (a) Beji Psalm 5:4-6 tale, be ọ dia iJehova bhi egbe yẹ sade ọria mun obhokhan ria a? (b) Bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghe, ọria nọn mun obhokhan ria a gbe obọ ra “uhi nọnsi Kristi”?

EMHIN ọbe rebhe manman sọnọn iJehova. (Tie Psalm 5:4-6.) Ọnan rẹman ghe, nin ọria rẹ ha ne ibhokhan nowẹ manman sọnọn ọlẹn! Ranmhude ene ga iJehova mhan khin, mhan dẹ ha re egbe khọkhọ ọle. Bhiriọ, ọne emhin ọbe nan yẹ sọnọn mhan. Mhan iguanọ ọlẹn bhi ẹkẹ agbotu hiehie.—Rom. 12:9; Heb. 12:15, 16.

² Ọria nọn mun ibhokhan ria a gbe obọ ra “uhi nọnsi Kristi”! (Gal. 6:2) Bezẹle nin mhan da ta iriọ? Beji mhan ka luẹ bhi uhọnmhọn-ọta nọn gbera, emhin rebhe nin Jesu ta bi ijiẹmhin nin ọle rẹ man mhan, ele hi “uhi nọnsi kristi.” Oyẹẹ bi ibhohiẹn nọn gbale zẹle a mun ọne uhi nan gbọ. Ene ga iJehova re obọ rẹkhan ọne uhi nan. Bhiriọ, ele dọnmhegbe rẹ ne ibhokhan lu emhin bhi uwedẹ nọn ha rẹ ele rẹọbhọ ghe, a hoẹmhọn ele, ghe a gbega ele. Ọkpakinọn, nan rẹ mun obhokhan ria a iyi emhin nọn gbale hiehie. Ọ re ene ibhokhan riale ghe, ọria soso bha hoẹmhọn ele, la ọria soso igbega ele.

³ Ọ ba bhi egbe a ghe, ije rebhe ọne emhin ọbe nan da sunu. Ọ yẹ sunu ji Kristiẹn. Bezẹle? Baibo taman mhan ghe, “eria ne imhẹn bi eria eku dẹ ha khọ bhọ.” Eso dọnmhegbe nin ele rẹ nabhi ẹkẹ agbotu. (2 Tim. 3:13) Sẹyẹ, eso ne yọle ghe Jehova ele ga ki ha lu ilọnmhọn efun-egbe. Bhiriọ, ele ki ha ne ibhokhan nowẹ. Bha ji mhan zilo nyan ebezẹle nọn da yi aikhẹlu nin ọria rẹ ne obhokhan nowẹ. Mhan ki yẹ zilo nyan ebi ene ewanlẹn bhi agbotu ha lu sade olukhọ nọn sẹ inian sunu bhi ẹkẹ  agbotu, bi ebi ene biẹ ọmọn ha rẹ sabọ gbega imọn nesele yẹ. *

4-5. Bezẹle nọn da yi olukhọ rẹji obhokhan sade a mun ọlẹn ria a?

⁴ Ọbalọ nọn nabhọre sade ọne emhin ọbe nan sunu ji ọria ikẹ fo. Ọne ọbalọ manman rẹso ọne obhokhan nin ọne emhin ọbe sunu je, ene ribhi azagba-uwa nọnsọle, bi ene ele ko ga. Olukhọ nọn manman kaka wo gene khọnan.

⁵ Nan rẹ mun obhokhan ria a, olukhọ nọn rẹji ọne obhokhan. Olukhọ nọn nin ọria rẹ si ọbalọ bi oya ji ọria ọbhebhe. Beji mhan ha luẹ bhi uhọnmhọn-ọta nọn rẹkhan ọnan, uwedẹ kẹkẹ ọne ọria nọn lu ọne emhin ọbe nan rẹ si ọbalọ ji ọne obhokhan. Arẹmiẹn ọne obhokhan mun udu tẹ ọle, ọle da lu ọne obhokhan emhin nọn ha re ọne obhokhan ha hian ukpudu ẹghe rebhe. Ọkhẹke nan gbega ibhokhan bhi ọne emhin ọbe nan. Sẹyẹ, ọkhẹke nin mhan ha re ikoudure nin eria nin ọnan sunu je, yẹ rẹkpa ele.—1 Thess. 5:14.

6-7. Be ọ rẹ yi olukhọ rẹji agbotu bi ene gbẹloghe yẹ sade ọria mun obhokhan ria a?

⁶ Nan rẹ mun obhokhan ria a, olukhọ nọn rẹji agbotu. Ahamiẹn ọria nọn ga iJehova lu ọne emhin ọbe nan, ọle re itọn sin agbotu nọnsi Jehova. (Matt. 5:16; 1 Pet. 2:12) Bhiriọ, olukhọ ọne ọria nan lu da ibhio mhan rebhe ne ribhi ọne otọ nan, ne wẹnna kaka rẹ re ogẹn ji Jehova. (Jude 3) Mhan iji ọria nọn lu emhin ọbe da sẹyẹ ha ribhi ẹkẹ agbotu sade ọle bha ka fidenọ.

⁷ Nan rẹ mun obhokhan ria a, olukhọ nọn rẹji ene gbẹloghe. Baibo taman iKristiẹn nin ele ha degbere nin ene gbẹloghe. (Rom. 13:1) Ahamiẹn mhan mun ekpẹn nin ele, yẹ re obọ rẹkhan uhi nin ele gbe, ọ ki rẹman ghe mhan degbere nin ele. Ahamiẹn ọria bhi agbotu ne obhokhan nowẹ la ọle gbe obọ ra uhi, ọle rahiẹ ene gbẹloghe. (Fẹ Acts 25:8 ghe.) Arẹmiẹn ene ewanlẹn bhi ẹkẹ agbotu imhọn ọne ahu nin ele rẹ re oya nin eria ne gbe obọ ra uhi, ele ida gbega ọria nọn ne obhokhan nowẹ bhi oya nin ọle ha miẹn bhi obọ ene gbẹloghe. (Rom. 13:4) Ebi ọne ọria kọle ọle ha rọ.—Gal. 6:7.

8. Ẹlo nela Jehova rẹ ghe olukhọ nin ọria lu rẹ rahiẹ ọbo ọle?

⁸ Ọnọn ki khọ nẹ hi, nan rẹ mun obhokhan ria a, olukhọ nọn rẹji Osẹnobulua. (Ps. 51:4) Ọria ha lu emhin rẹ rahiẹ ọbo ọle, Jehova ọle yẹ rahiẹ. Bha ji mhan fẹghe ebi Jehova taman ibhokhan Izrẹl bhi Uhi nin ọle gbe nin ele. Jehova da taman ele ghe, ọria nọn do emhin ọsi ọbo ọle re, la ọria nọn mun ọbo ọle lu, ọle ọne ọria rahiẹ. (Lev. 6:2-4) Bhiriọ, ọria bhi ẹkẹ agbotu nọn ne obhokhan nowẹ, miẹn ọne obhokhan ọkhọle ọfure nin ọle mhọn. Bhiriọ, ọne ọria rahiẹ Osẹnobulua. Ọne ọria yẹ re itọn ọbhi elin nọnsi Osẹnobulua bhi uwedẹ nọn kaka. Ọnin zẹle nọn da khẹke nin mhan lẹn sẹbho ghe, nan rẹ ne obhokhan nowẹ, udede olukhọ nọn rẹji Osẹnobulua. Bhiriọ, ọ bha khẹke nin mhan ne abọ bhọ hiehie.

9. Bhi ikpe ne bunbun nian, ẹmhọn nela agbotu sẹ na bhi Baibo gbẹn dagbare? Bezẹle?

⁹ Rẹ dọ sẹbhi ẹlẹnan, agbotu nọnsi Jehova sẹ wo gbẹn emhin ne bunbun dagbare ne zilo nyan ọne ẹmhọn nan. Bhi ọsi ijiẹmhin, uhọnmhọn-ọta kẹkẹ bhi ebe Ọkhẹughe bi Awake!, sẹ wo zilo nyan ebi eria nin ọne emhin ọbe nan sẹ sunu je ha rẹ sabọ khọn ọbalọ nin ele ye yẹ, ebi eria nekẹle ha rẹ sabọ rẹkpa ele miẹn izebhudu yẹ, bi ebi  ene biẹ ọmọn ha rẹ sabọ gbega imọn nesele yẹ. Agbotu nọnsi Jehova sẹ wo man ene ewanlẹn ne ribhi agbotu ebi ele ha lu yẹ sade ọria ne obhokhan nowẹ. Ẹghe rẹ si ẹghe, ọle agbotu rẹ man ene ewanlẹn ebi ele ha rẹ ha re emhin khian yẹ sade ọne emhin ọbe nan sunu. Bezẹle? Ranmhude mhan guanọ nan miẹn ghe, uwedẹ nin ene ewanlẹn rẹ re ọne ẹmhọn nan khian diẹn mun uhi nọnsi Kristi.

10-12. (a) Ahamiẹn ene ewanlẹn họn ghe ọria lu olukhọ nọn kaka, emhin nela ọkhẹke nin ele ha mhọn bhi ọkhọle? Be ọkhẹke nin ele mun kalo? (b) Beji James 5:14, 15, tale, emhin nela ene ewanlẹn dọnmhegbe rẹ lu?

¹⁰ Ahamiẹn ene ewanlẹn talọ ọbhi ẹmhọn, ọkhẹke nin ele ha mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe, beji uhi nọnsi kristi tale, ọkhẹke nin ele ha re oyẹẹ rẹ nin ene ihuan lu emhin, bi nin ele lu emhin bhi uwedẹ nọn gbale bhi ẹlo nọnsi Osẹnobulua. Bhiriọ, ọkhẹke nin ele ria eria nyan emhin ne bunbun sade ele họn ghe, ọria lu olukhọ nọn kakale. Emhin nin ene ewanlẹn mun kalo hi, nin ele rẹ re ogẹn ji Osẹnobulua yẹ kpe elin nọnsọle khia. (Lev. 22:31, 32; Matt. 6:9) Emhin kpataki ọbhebhe nin ene ewanlẹn yẹ lu hi, ele rẹkpa ibhio ele bhi agbotu, nan miẹn ghe ikolu nin ele bi Jehova ko mhọnlẹn bha beghe. Bhiriọ, ele guanọ nin ele rẹkpa ọria nan lu ọle emhin ọbe.

¹¹ Ahamiẹn ọria nọn ga iJehova lu emhin ọbe nọn kaka, ene ewanlẹn ki fẹghe si ọne ọria fidenọ bhi olukhọ nin ọle lu. Ahamiẹn ọne ọria fidenọ, ele ki dọnmhegbe nin ele rẹkpa ọle dia ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn. (Tie James 5:14, 15.) Kristiẹn nọn lu emhin nọn imhẹn ranmhude ebi efun-egbe nọnsọle guanọ, inian ọle diabe ọria nọn khọnmhọn. Ọnan rẹman ghe, ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn bha yẹ ziẹn. * Bhiriọ, beji dọkitọ rẹ rẹkpa ene khọnmhọn, ene ewanlẹn ki dọ rẹkpa ọle, nin egbe daan ọlẹn bhi uwedẹ oriọn. Adia nin ele ha na bhi Baibo re nanlẹn dẹ sabọ rẹkpa ọle ziẹn ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn. Ọkpakinọn, ọle ha gene re ọkhọle rebhe fidenọ, ọle ọnan ha da sabọ sunu.—Acts 3:19; 2 Cor. 2:5-10.

¹² Gene gene, udede ẹsọn ene ewanlẹn mhọn. Ele hoẹmhọn ene ihuan nin Jehova ne nin ele ha gbẹloghe. (1 Pet. 5:1-3) Ele guanọ nan miẹn ghe, ọrebhe bhi ẹkẹ agbotu miẹn ugbega. Ranmhude ọnin, ele ha họn ghe ọria lu olukhọ nọn kaka, bọsi, ọria ne obhokhan nowẹ, ẹjẹje ele rẹ talọ ọbhọ. Be bhọ ele lu sade emhin nọn sẹ inian sunu? Bha ji mhan wanniẹn inọnta eso bhi  uduọle 13,  15, bi  17 rẹ fẹ otọ ọne ẹmhọn nan ghe.

13-14. Ene ewanlẹn be re obọ rẹkhan uhi ọsi ene gbẹloghe nọn yọle nan ha tare sade ọria mun obhokhan ria a? Gbotọle fanọan.

 ¹³ Ene ewanlẹn be re obọ rẹkhan uhi ọsi ene gbẹloghe nọn yọle nan ha tare sade ọria mun obhokhan ria a? Ehe. Bhi agbaẹbho nan da gbe uhi nọn sẹ inian, ene ewanlẹn re obọ rẹkhan ọlẹn. (Rom.  13:1) Uhi nọn sẹ inian bha gbe obọ ra uhi nọnsi Osẹnobulua. (Acts 5:28, 29) Bhiriọ, ele ha họn ghe emhin nọn sẹ inian sunu, ele ki re ẹjẹje dọ tare bhi Bẹtẹ. Bhiriọ, a ki taman ele ebi ele ha rẹ dọ taman ene gbẹloghe yẹ.

¹⁴ Ene ewanlẹn ki yẹ taman ọria nin ọne emhin ọbe sunu je, ene biẹ ọle, bi eria ne lẹn ghe emhin nọn sẹ inian sunu, ghe, ele sabọ rẹ dọ taman ene gbẹloghe. Ọkpakinọn, ahakimiẹn ghe, ọria bhi ẹkẹ agbotu a yọle ọle lu ọle kii? Ọ be khẹke nin ọne obhio mhan nọn dọ tare ha kpokpo egbe ghe, ọ dẹ re itọn ji Jehova sade ene ribhi ọne agbaẹbho họn ọne  ẹmhọn? Eye. Ọ bha khẹke nin ọle ha kpokpo egbe. Ranmhude, ọria nọn lu ọne emhin ọbe, ọle re itọn bhi elin nọnsi Osẹnobulua.

15-16. (a) Beji 1 Timothy 5:19 tale, bezẹle nọn da khẹke nin itueva sọsali ọbhi ẹmhọn ọkuẹsẹ ene ewanlẹn zẹ ẹbho ne talọ bhi ọne ẹmhọn? (b) Be ene ewanlẹn lu yẹ sade ele họn ghe ọria bhi agbotu ne obhokhan nowẹ?

 ¹⁵ Bezẹle nin ene ewanlẹn ida re unun ọsi otuọnkpa rẹ tare si ele dẹ zẹ ẹbho eso bhi ẹwẹ ele rẹ talọ ọbhi ẹmhọn? Ranmhude, Baibo bha re obọ ọbhọ nan rẹ ha re unun ọsi otuọnkpa talọ bhi ẹmhọn. Ahamiẹn ghe a yọle ọria lu emhin ọbe nọn kaka, ọkpakinọn, ọne ọria da ha sin, ọkhẹke nin ene ewanlẹn ka miẹn itueva ne lẹn ebe sunu, nin ele dọ sọsali ọbhi ọne ẹmhọn, ọkuẹsẹ ele zẹ ẹbho eso bhi ẹwẹ ele rẹ talọ ọbhọ. (Deut. 19:15; Matt. 18:16; tie 1 Timothy 5:19.) Ọnan be rẹman ghe, ọkhẹke nin ọria yẹ miẹn itueva ne ha sọsali ọkuẹsẹ ọle sabọ dọ taman ene gbẹloghe? Eye. Ọne adia nan bhi Baibo bha rẹman ghe ọria dẹ ka miẹn itueva ne ha sọsali ọkuẹsẹ ọle dọ taman ene gbẹloghe.

¹⁶ Ene ewanlẹn ha họn ghe ọria nọn ribhi agbotu ne obhokhan nowẹ, ele ki lu rẹkhan uhi nọn ribhi otọ ghe nan ha taman ene gbẹloghe. Ele ki yẹ dọnmhegbe guanọ otọ ebe gene sunu. Bhiriọ, ele ki re iBaibo rẹ fẹghe si ele dẹ zẹ ẹbho bhi ẹwẹ ele rẹ talọ ọbhọ. Ahamiẹn ọne ọria sin ghe ọle bha lu, ene ewanlẹn ki nọọn ẹbho ebhebhe ne lẹn ebe sunu. Gbera ọne ọria nọn dọ tare, ahamiẹn ọria ọbhebhe yẹ tale ghe ọne ọria gene lu, la ọle lẹn obhokhan ọbhebhe nin ọne ọria yẹ mun ria a bhi ẹghe nọn gbera, ene ewanlẹn ki zẹ ẹbho eso bhi ẹwẹ ele nin ele dọ talọ bhi ọne ẹmhọn. * Aharẹmiẹn a bha miẹn ọria ọbhebhe nọn ha sọsali ghe ọne emhin ọbe gene sunu, ọnan bha rẹman ghe ohoghe ọria nọn dọ tare bhale. Asabọmiẹn a bha miẹn itueva ne ha dọ sọsali ọbhọ ghe, ọria nan yọle ọ ne obhokhan nowẹ gene lu. Ọrẹyiriọ, ene ewanlẹn mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe, asabọmiẹn ọne ọria lu emhin nọn si ọbalọ ji ọria ọbhebhe. Ene ewanlẹn ida zobọ bhọ rẹ ha rẹkpa ene miẹn ọbalọ bhi ọne emhin ọbe. Sẹyẹ, ene ewanlẹn ki gbẹlokotọ nọnsẹn gbega agbotu, nin ọne ọria hẹi si ọbalọ ji ọria ọbhebhe.—Acts 20:28.

17-18. Be bhọ esọn ọsi ene ewanlẹn nan zẹ nin ele talọ ọbhi ẹmhọn?

 ¹⁷ Be bhọ ẹsọn ọsi ene ewanlẹn nan zẹ nin ele talọ ọbhi ẹmhọn? Ele dẹ tale si ọne ọria nọn lu ọne olukhọ dẹ sẹyẹ ha yi ọkpa bhi Esali Jehova. Ọ iyi ele la tare si ene gbẹloghe dẹ re oya nin ọne ọria le ranmhude ọle gbe obọ ra uhi nọnsele. Ele ji ene gbẹloghe da tobele tare ebi ele ha rẹ re oya nin ọne ọria yẹ.—Rom. 13:2-4; Titus 3:1.

¹⁸ Ahamiẹn ghe ene ewanlẹn nan zẹ talọ ọbhi ẹmhọn, ebi ọne ẹmhọn rẹ rẹtẹ oga nọnsi Jehova yẹ, ọle ele fẹghe. Ele ki rẹ iBaibo fẹghe si ọne ọria nọn ne ọbhokhan nowẹ gene fidenọ. Ahamiẹn ghe ọle bha guanọ nin ọle fidenọ, ele ki khu ọle sibhi agbotu re. Sẹyẹ, ele ki ji ọrebhe bhi agbotu lẹn ghe ọne ọria iyẹ yi ọkpa bhi Esali Jehova. (1 Cor. 5:11-13) Ahamiẹn ghe ọne ọria fidenọ, ele sabọ rẹ ji ọle da sẹyẹ ha yi ọkpa bhi Esali Jehova. Ọkpakinọn, ene ewanlẹn ki taman ọlẹn ghe, asabọmiẹn a iyẹ da re ọle ọbhi ihe bhi ẹkẹ agbotu ghee. Ranmhude ẹmhọn ibhokhan ne ribhi agbotu rẹtẹ ele, ene ewanlẹn sabọ rẹ dọ taman ene mhọn ibhokhan ne khere-khere bhi agbotu ghe, nin ele re ẹlo rẹkhan imọn nesele sade ene imọn sikẹ ọne ọria. Beji ene ewanlẹn ha rẹ ha taman ene biẹ ọmọn nin ele gbẹlokotọ bhi egbe ọne ọria, ele ki fẹkẹle nin ele hẹi sounun bhi elin ọsi obhokhan nin ọle ka mun ria a.

19-22. Emhin nela ene biẹ ọmọn ha lu nin ele da sabọ gbega imọn nesele? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)

¹⁹ Họla ọkhẹke nọn gbega imọn bhi emhin ọbe? Ene biẹ ọne ọmọn ọkhẹke. * Ẹsele nọn na bhi obọ iJehova vae, ọle imọn nesẹ khin. (Ps. 127:3) Ẹsọn nọnsẹ nọn nin uwẹ rẹ gbega ele. Be uwẹ ha lu nin uwẹ da sabọ gbega imọn nesẹ bhi obọ eria ne mun ibhokhan ria a?

²⁰ Ọhẹnhẹn, dọnmhegbe luẹ ebi ene mun ibhokhan ria a rẹ lu emhin yẹ. Luẹ ẹmhọn ẹbho ne sabọ mun ibhokhan ria a bi uwedẹ nin ele rẹ lẹlẹ ibhokhan ọbhọ, uwẹ ha gbẹlokotọ bhi egbe ele, bi ẹghe nin ele rẹ lu ọle. (Prov. 22:3; 24:3) Lẹn sẹbhọ ghe, ọria nin ọne obhokhan lẹnlẹn, nin ọle yẹ gba ẹkẹ ọle, ọle kẹ lu ọne ọkhọlọ nan.

²¹ Ọzeva, ha yi ọria nin ibhokhan nesẹ sabọ ne talọ. (Deut. 6:6, 7) Ọnan rẹman ghe, ọkhẹke nin uwẹ ha ka ele ehọ nọnsẹn sade ele ne uwẹ talọ. (Jas. 1:19) Lẹn sẹbhọ ghe, ofẹn mun obhokhan rẹ tare ghe ọria nanlẹn nowẹ. Ọle sabọ rẹ ha riale ghe, ọria soso ida rẹọ ọle bhọ. Sẹyẹ, asabọmiẹn ghe, ọne ọria nọn nanlẹn nowẹ gbe ofẹn ọle bhi ẹkẹ ghe nin ọle hẹi taman ọria soso. Ahamiẹn ọkhọle taman ẹn ghe, emhin sunu ji ọmọn nọnsẹ, si ọle kẹ egbe, uwẹ ha re ekpẹn-ekpẹn nọọn ọlẹn ọta. Uwẹ ha yẹ ka ọle ehọ nọnsẹn beji ọle ha rẹ ha wanniẹn ọlẹn.

²² Ọzea, man imọn nesẹ emhin. Taman ele emhin nọn khẹke nin ele lẹn rẹji inegbe-nowẹ. Man ele ebi ele ha lu la ebi ele ha ta sade ọria guanọ nin ọle re obọ so ele bhi uwedẹ nọn bha khẹke. Noo emhin nin agbotu ne dagbare nẹ tẹmhọn ebi uwẹ ha rẹ sabọ gbega imọn nesẹ.—Fẹ ọne ẹkpẹti ghe nọn yọle “ Man Egbe Ẹ Emhin, Uwẹ Ha Yẹ Man Imọn Nesẹ Emhin.”

23. Ẹlo nela mhan nin Esali Jehova rẹ ghe ọle sade ọria ne obhokhan nowẹ? Inọnta nela mhan ha wanniẹn bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?

²³ Mhan nin Esali Jehova ghe ọle bii olukhọ nọn manman kaka sade ọria ne obhokhan nowẹ. Ranmhude uhi nọnsi Kristi nin mhan re obọ rẹkhan, mhan igbega ọria nọn lu emhin nọn sẹ inian nin ọle hẹi miẹn oya nọn khẹke ọle. Ọkpakinọn, ahamiẹn ọne emhin ọbe nan sunu ji ọkpa bhi ẹwẹ mhan, be imhan ha rẹ sabọ rẹkpa ọle yẹ? Uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe dẹ re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nan.