OKHA ỌSI OBHIO MHAN
Mhan da Miẹn Emhin ne Ghanlẹn Nesi Osẹnobulua
BẸTẸ nọn ribhi Australia, ọle Winston bi Pamela (Pam) Payne da ga. Arẹmiẹn ele ghọnghọnmhin bhi iẹnlẹn, ele sẹ miẹn ọnọghọ kẹkẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọ nọghọ ele rẹ ha fi uwedẹ iẹnlẹn nọnsele denọ nọn diẹn mun uwedẹ nan rẹ nyẹnlẹn bhi agbaẹbho kẹkẹ nin ele ha re ẹnẹ diọ. Sẹyẹ, ẹghe ribhọ nin ọmọn rẹ yu nyẹn okhuo ọle bhi ẹkẹ. Bhi ẹkẹ ene ọnọghọ nan rebhe, ele sẹyẹ wo ji oyẹẹ nin ele mhọn da iJehova bi ẹbho nesọle da ziẹn. Ele da sẹyẹ wo ha sọnyẹnmhẹn bhi iwẹnna oga. Bha ji mhan nọọn ele ọta eso, nin ele da sabọ gbe okha nọnsele man mhan.
Winston, taman mhan ebi uwẹ rẹ dọ lẹn Osẹnobulua yẹ?
Azagba-uwa ne ilu ilọnmhọn oga, ọle a da biẹ mẹn. Ugbo nọnsẹmhan nọn ribhi agbaẹbho natiọle Queensland, bhi Australia, ọle mhan da ha nyẹnlẹn. Ranmhude mhan bha ha nyẹnlẹn sikẹ ẹbho soso, gbera ene imhan ko ribhi azagba-uwa, mẹn ikẹ miẹn eria ebhebhe ne mun obọ. Ebe sẹbhi ikpe 12 mẹn ha ye ẹghe nin mẹn rẹ munhẹn ha guanọ nin mẹn lẹn Osẹnobulua. Mẹn da ha nan erọnmhọn ji ọle ghe, nin ọle rẹkpa mẹn lẹn ẹmhọanta nesọle. Akizẹbue, mẹn da sibhi ọne ugbo re dọ ha wẹnna bhi agbaẹbho natiọle Adelaide, nọn ribhi South Australia. Mẹn ki ha ribhi ikpe 21, mẹn da re ẹnẹ sẹbhi Sydney. Bhi enin, mẹn da miẹn Pam. Ọle da tẹmhọn usun ọkpa mhan mẹn ne rẹọbhọ ghe, ulin-uwa ọsi ibhokhan Izrẹl ne yulua, ọle ibhokhan Britain na vae. Ulin-uwa 10 ọsi ibhokhan Izrẹl nan mun sibhi otọ nọnsele re bhi eighth century B.C.E, ọle ọne usun nan tẹmhọnlẹn. Bhiriọ, mẹn ki fikie ha khian Adelaide, mẹn da ta ọnan mhan ọria nin mhan ko wẹnna. Esali Jehova man ọne ọria iBaibo. Mhan da wo re uriagogo eso rẹ ko zilo. Ẹmhọn urẹọbhọ ọsi Esali Jehova mhan manman zilo nyan. Beji mẹn rẹ wo ha luẹ ẹmhọanta rẹji Osẹnobulua bi Agbejele nọnsọle, mẹn da ha daghe ewanniẹn rẹji erọnmhọn nin mẹn nan ẹghe nin mẹn rẹ ha yi obhokhan. Iriọ mẹn rẹ miẹn emhin ne ghanlẹn ne ribhi Baibo.—Matt. 13:45, 46.
Pam, egbe obhokhan uwẹ yẹ rẹ munhẹn ha guanọ emhin ne ghanlẹn ne ribhi Baibo, be uwẹ rẹ miẹn ele yẹ?
Uwa nan da manman lu ilọnmhọn oga mẹn da wanre. Agbaẹbho natiọle Coffs Harbour bhi New South Wales mhan da ha nyẹnlẹn. Ene biẹ mẹn bi ene biẹ inẹn mẹn da ha mhọn urẹọbhọ da iman-emhin ọsi usun ne tale ghe, ulin-uwa ọsi ibhokhan Izrẹl, ọle ibhokhan iBritain na vae. Imọn ea ene biẹ mẹn ha mhọnlẹn. Obhio mẹn nin okhuo nin ọdiọn, imẹn, bi obhio mẹn nin okpea nin mẹn mẹnlẹn. Imọn ọsi obhio inẹn mẹn yẹ ha ne mhan dia. A da wo man mhan rebhe ghe, ẹlo esili Osẹnobulua rẹ ghe ẹbho nin aba odede nọnsele na bhi Britain vae. Ọkpakinọn, mẹn bha rẹọbhọ. Sẹyẹ ọ da yẹ dia mẹn bhi egbe ghe mẹn bha sikẹ Osẹnobulua. Mẹn ki ha ribhi ikpe 14, mẹn da ha yo otuẹ kẹkẹ. Eso bhọ hi Anglican, Baptist, bi Seventh-day Adventist. Ọrẹyiriọ, ele bha sabọ rẹkpa mẹn lẹn Osẹnobulua.
Akizẹbuẹ, mhan rebhe bhi azagba-uwa da ha khian Sydney dọ ha nyẹnlẹn bhi enin. Enin mẹn bi Winston da miẹn egbe. Beji ọdọ mẹn ka ta, ẹmhọn oga nin mhan ko zilo ọle bhi enin zẹle nin ọle da dọ deba Esali Jehova ha luẹ emhin. Bhiriọ, Baibo ọkpa ki wo ha vọn ilẹta nin ọle ha gbẹn ji mẹn. Gene gene, bhi ọsi ọhẹnhẹn, ọ da wo ha khọ mẹn bhi ẹkẹ. Ọkpakinọn, khere khere, mẹn da dọ ha riale ghe ebi ọle gbẹn sabọ ha yi ẹmhọanta rẹji Osẹnobulua.
Bhi 1962, mẹn da dọ ha nyẹnlẹn bhi Adelaide nin mẹn da sikẹ Winston. Ọle da mhanmhanlẹn nin mẹn deba Thomas bi Janice Sloman ha nyẹnlẹn. Okhuo bi ọdọ ele khin. Esali Jehova ele yẹ khin. Ele ka lu iwẹnna imisiọnari bhi Papua New Guinea. Ele wo manman miẹn mẹn ọbhi egbe. Ikpe 18 mẹn khin ẹghenin. Ele da wo rẹkpa mẹn dọ lẹn Osẹnobulua. Iriọ mẹn yẹ rẹ munhẹn ha luẹ Baibo. Ọ bha bue gbe mẹn da rẹọbhọ ghe, mẹn miẹn ẹmhọanta nọnsi Osẹnobulua. Mẹn bi Winston ki bọ egbe fo, mhan bha zẹwẹ ria ẹghe a rẹ ha re iẹnlẹn nọnsẹmhan rẹ lu iwẹnna oga. Arẹmiẹn mhan miẹn ọnọghọ eso bhi iẹnlẹn, ẹmhọanta nin mhan luẹle da wo dọ ha ti mhan bhọ bhi iẹnlẹn.
Winston, taman mhan ebi iẹnlẹn nọnsẹbha diayẹ ẹghe nin bha rẹ la munhẹn ha lu iwẹnna oga nọnsi Jehova.
A. Map nọn rẹman ije kẹkẹ nin mhan ha rẹ ẹnẹ je ẹghe nin mhan rẹ ha lu iwẹnna ọfẹotughe
B. Stamp nin eso bhi ene agbaẹbho noo. Otọ Gilbert bi Ellice, ọle a ka ha tie Kiribati bi Tuvalu
C. Otọ iFunafuti bhi agbaẹbho natiọle Tuvalu. Ọne otọ nan deba otọ kẹkẹ nin mhan ha rẹ ẹnẹ je ọkuẹsẹ a je imisiọnari ha khian enin
Ọ bha sẹ bue gbe nin mẹn bi Pam bọ egbe, Jehova da munhẹn ha mun iwẹnna kpataki nin mhan bhi oga nọnsọle. (1 Cor. 16:9) Obhio mhan nin Jack Porter bi okhuo ọle natiọle Roslyn, ele rẹkpa mhan rẹ munhẹn ha lu iwẹnna ọkanẹfan. Jack Porter hi ọfẹotughe nọn ha re ẹnẹ ji agbotu nọnsẹmhan ẹghenin. (Ẹlẹnan nian, mhan veva deba Ewanlẹn ne Sun iBẹtẹ nọn ribhi Australia.) Ikpe isẹn mhan rẹ lu iwẹnna ọkanẹfan. Mẹn ki ha ribhi ikpe 29, a da yi mẹn bi okhuo mẹn dọ ha lu iwẹnna ọfẹotughe. Agbaẹbho kẹkẹ nin ẹdẹ nẹga ne ribhi South Pacific, ele a yi mhan ha re ẹnẹ je. Bẹtẹ nọn ribhi Fiji gbẹloghe ene agbaẹbho. Ene agbaẹbho hi American Samoa, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu, bi Vanuatu.
Ẹghe ẹdẹlẹ, ẹbho ne nyẹnlẹn bhi ene agbaẹbho nan eso bha manman gba ẹkẹ Esali Jehova. Bhiriọ, ọ da khẹke nin mhan ha re ẹwanlẹn rẹ lu emhin. (Matt. 10:16) Ẹbho ne ribhi agbotu nin mhan ha re ẹnẹ je bha manman bun. Sẹyẹ, eso bhọ isabọ guanọ uwa khẹ mhan nin mhan ha dia. Bhiriọ, mhan ki nọọn ẹbho ne ribhi ọne agbaẹbho si mhan dẹ sabọ nin ele dia. Ene ẹbho ki wo re ifuẹkẹ rẹ miẹn mhan ọbhi egbe.
Winston, bezẹlẹ nin ẹmhọn ebe nan zedu ọle da manman ti uwẹ bhọ?
Winston sun isiku ọsi ewanlẹn ne ribhi ẹkẹ agbotu bhi Samoa
Ẹghenin, itrati bi ebe eso ne bha bun, ọle ọkpa ibhio mhan ne ribhi Tonga ha mhọnlẹn bhi urolo nọnsele. Ebe nọnsẹmhan nan re urolo ebo gbẹn, ọle ele rẹ man ẹbho iBaibo. Ọne ebe hi The Truth That Leads to Eternal Life. Bhiriọ, ẹghe nin mhan rẹ ha ribhi isiku ọsi ẹwanlẹn ne ribhi agbotu nan re uzana enẹn do, ewanlẹn ea ne na bhi ọne agbaẹbho vae da tale ghe, ele dẹ zedu ọne ebe diọbhi urolo nọnsele nin Tongan. Ele da zegbere nin ele lu ọnan arẹmiẹn ele isabọ zẹ urolo ebo nọnsẹn. Ele ki zedu ọne ebe fo, okhuo mẹn da gbẹn ọlẹn ọbhi ẹkẹ Kọnputa. Bhiriọ, mhan da je ọle ha khian iBẹtẹ nọn ribhi United States, nan da print ọle dagbare bhi enin. Ebe sẹbhi uzana elẹnlẹn a rẹ lu ọle fo. Arẹmiẹn ọne ebe nin ele zedu ọle bha wo manman de ọbhọ nọnsẹn, ọ wo sabọ rẹkpa ẹbho ne zẹ urolo iTongan rẹ lẹn ẹmhọanta nọnsi Osẹnobulua. Ọnan da wo re ẹbe nan zedu ọle ha yẹẹ mẹn bi okhuo mẹn arẹmiẹn mhan bha deba ene zedu ebe.
Pam, uwedẹ nin bha rẹ ha nyẹnlẹn bhi ene agbaẹbho nin bha ha re ẹnẹ je be dikẹ bhi uwedẹ nin bha rẹ ha nyẹnlẹn bhi Australia?
Ẹghe eso, ẹkẹ ọne imoto nan mhan da ha nyẹnlẹn beji mhan rẹ ha lu iwẹnna ọfẹotughe
Ọ wo manman dikẹ! Bhi ije eso, mhan bi ituntun bi efẹn ko dan. Ije rebhe ki wo ha nyọn bhi egbe ranmhude ovuẹn nọn manman zẹ. Mhan yẹ ha miẹn ekhọnmhọn bhi egbe. Ẹgheso, mhan imanman mhọn ebale. Ọrẹyiriọ, mhan ha sẹbhi uwa ọsemuan, mhan ki fẹkẹ nabhi uwa nọnsẹmhan natiọle fale ha ghe okpẹdẹ nọn ribhi enin. Ọnan ki wo ko mhan udu re. Fale hi elin nin ibhokhan iSamoa tie uwa nan re ikpilamhẹn khan bhi otọ iPolynesia. Bhi ọsasọn eso, uki ki wo manman ha bhala bhi ije rebhe, bhiriọ, ọria ki sabọ ha daghe oran uvin ne ribhi enin nọnsẹn. Sẹyẹ, amẹn nọn ribhi ọne ẹdẹ ki ha fin wanlan-wanlan ranmhude uki wo bhala ku ọbhọ. Mhan ha diriọ daghe ene emhin nan, ọ ki rẹ mhan ha nan erọnmhọn yẹ ria eria nyan ẹmhọn Osẹnobulua. Bhiriọ, mhan ki sabọ denọ ọkhọle sibhi ọnọghọ nin mhan miẹn re.
Mhan da dọ manman hoẹmhọn ene ibhokhan ne ribhi enin. Ele sabọ wo khẹnlẹn nọnsẹn. Ọ yẹ ti ele bhọ rẹ ha daghe imhan nin ebo. Ẹghe nin mhan rẹ rẹnẹ sẹbhi agbaẹbho natiọle Niue, obhokhan ọkpa da ha re obọ ra eto ne ribhi obọ ọsi ọdọ mẹn. Bhiriọ, ọne obhokhan da yọle: “Mẹn wo hoẹmhọn igẹn nesẹ.” Ọnan rẹman ghe, ọle bha sẹ daghe eto bhi obọ ọsi ọria khẹ, bhiriọ, ọle bha lẹn ebi ọle ha tiọle!
Mhan ha daghe usẹ bi oya nin ene ẹbho yẹ, ọ ki wo ha ba mhan bhi egbe. Ọne agbaẹbho manman mhọn ose. Ọkpakinọn, eji a da gbẹloghe egbe nọn ribhi ọne agbaẹbho imhẹn. Ele imanman mhọn amẹn nọn khiale nan wọn. Ọrẹyiriọ, ene ibhio mhan ne ribhi enin bha ji ene emhin nan da ha kpokpo ele bhi ọkhọle. Uwedẹ iẹnlẹn bhi enin bhọ ki wo guẹ ele egbe. Ele ghọnghọnmhin ghe ele sikẹ egbe nọnsẹn bhi azagba-uwa, ghe ele mhọn eji ele da sikoko ga iJehova, bi ele mhọn isẹhoa re ha re ogẹn ji Jehova. Ijiẹmhin nọnsele da wo rẹkpa mhan rẹ ha denọ ẹlo ọbhi emhin ne kokhun nẹ bhi iẹnlẹn, yẹ ha de obọ re bhi iẹnlẹn.
Pam, ẹghe eso, uwedẹ nin uwẹ bha ka lẹn ẹlo ọle khẹ, ọle uwẹ rẹ ha si amẹn yẹ nyẹn ebale. Be rẹkpa uwẹ?
Okhuo mẹn họ ikpọn nesẹmhan ẹghe nin mhan rẹ sẹbhi Tonga
Ọ rẹ mẹn ghọnghọn ghe aba mẹn wo man mẹn emhin ne bunbun. Emhin bọsi, ebi a rẹ fi eranlẹn bhi ole yẹ, ebi a rẹ nyẹn ebale bhi ole yẹ, bi ebi a rẹ fẹkẹ te emhin yẹ. Ẹghe ọkpa nin mhan rẹ re ẹnẹ sẹbhi agbaẹbho natiọle Kiribati, obhi uwa khere nan re ikpilamhẹn bi atosi (bamboo) lu, ọle mhan dia. Ekẹn bi ido a rẹ ra otọ ọne uwa. Bhiriọ, mẹn da tọ uhio ọbhi otọ ọne uwa. Bhi enin, mẹn da ha re ihianmhẹn uvin rẹ fi eranlẹn yẹ nyẹn ebale. Nin mhan da miẹn amẹn ha noo, mẹn ki dọ deba ikhuo nekẹle rẹ gbusun bhi isi uhai. Mẹn da ha riale ọ wo lẹkhẹ nan rẹ si amẹn bhi uhai. Ọ ki sẹ mẹn egbe, ghe odan! Mẹn rẹ re alaba nọnsẹmhẹn fi ọbhọ igba ne bunbun, ọ bha ka si amẹn. Ọ ki wo gheghe debhi okokhun ọne amẹn an. Ele ki jẹ mẹn fo tee, ọkpa bhi ene ikhuo da vae dọ rẹkpa mẹn. Ele manman fuẹkẹ yẹ guẹ ebi a rẹ rẹkpa ọria yẹ.
Iwẹnna oga nin bha dọ lu bhi ene agbaẹbho nin ẹdẹ nẹga wo gene ti bha bhọ. Ibha dẹ sabọ taman mhan emhin eso nin bha miẹn bhi enin?
Winston: Ọ re ẹghe ọkuẹsẹ mhan sabọ guẹ uwedẹ esọ nin ele rẹ lu emhin. Bhi ọsi ijiẹmhin, ahamiẹn ibhio mhan mun ebale ji mhan, ebale rebhe nin ele mhọn ele mun re. Bhi oṣi ọhẹnhẹn, mhan bha lẹn ghe ọ khẹke nin mhan zẹ eso obọ nin ele. Bhiriọ, mhan ki le ọne ebale rebhe nan mun ji mhan. Ọkpakinọn mhan da ha fikẹre nin ele ẹghe nin mhan ki rẹ do lẹn uwedẹ nọn khẹke nin mhan rẹ ha lu emhin. Mhan rẹ re inian ha fiobọdọn, ene ibhio mhan bha ha van. Ẹghe ha sẹ nin mhan rẹ gbo re ẹnẹ ji ele, ele ki wo ha re eghọnghọn khẹ mhan. Imhan ọkpa Esali Jehova ne na bhi agbaẹbho ọbhebhe vae nin ele sẹ miẹn.
Obhio mhan nin Winston sun ẹbho eso khian itẹmhọn Osẹnobulua bhi otọ Niue
Ẹbho ne ribhi ene agbaẹbho ki ha riale ghe, ibhio mhan wo gheghe tobele mun oga nọnsele gbọ. Bhiriọ, ẹnẹ nin mhan ha rẹ ji ele da wo sọsali ọbhọ ghe ọ iyi iriọ. Ranmhude agbaẹbho ọbhebhe mẹn bi okhuo mẹn na vae, ene ẹbho da dọ lẹn sẹbhọ ghe agbaẹbho kẹkẹ oga nọnsẹmhan ye, ghe mhan hoẹmhọn egbe.
Pam: Emhin ọkpa nin mẹn ida yelea ghe, Kiribati ọ da sunu. Ẹghenin, ibhio mhan bha bun bhi agbotu nọn ribhi enin. Okpea ọkpa nọn ki dọmanlẹn natiọle Itinikai Matera, ọle ọkpa hi ọwanlẹn bhi ẹkẹ ọne agbotu. Ọle da wo dọnmhegbe rẹ gbẹloghe mhan. Ẹdẹ ọkpa, ọle da mun okhuale bu mhan. Ukpi ẹkẹn ọkhọ ukpọkpa ha ribhi ẹkẹ ọne okhuale. Ọle da yọle: “Uwẹ nyan ọnan.” Emhin nọn manman ghan, ọle ẹkẹn ọkhọ khin ẹghenin. Uwedẹ nin ele wo rẹ ha zẹ emhin bhi obọ nin mhan, aharẹmiẹn ọ dia khere, da wo rẹso mhan bhi ọkhọle.
Pam, ẹghe ribhọ nin ọmọn rẹ yu ze uwẹ bhi ẹke. Be bhọ rẹkpa ẹ rẹ ziẹngbe?
Bhi ukpe 1973, mẹn da ha haman. Obọ ọsi South Pacific, ọle mẹn bi ọdọ mẹn ye ẹghenin. Bhiriọ, mhan da fikie vae bhi Australia. Ọ ki ha ribhi uki enẹn nin mhan vae bhi enan, ọle ọne ọmọn da yu ze imẹn bhi ẹkẹ. Ọnan da wo manman ba ọdọ mẹn bhi egbe. Khere-khere ọ bha yẹ manman ha ba mẹn bhi egbe. Ọkpakinọn, Watchtower ọsi April 15 2009, ọle ki manman rẹkpa mhan. Uhọnmhọn-ọta nọn yọle: “Questions From Readers” da ha mhọn inọnta nọn yọle: “Is there any hope of a resurrection for a baby that dies in its mother’s womb?” Ọne uhọnmhọn-ọta da tale ghe, obọ nọnsi Jehova, ọle ọne ẹmhọn ye, ghe uwedẹ nọn gbale Jehova rẹ lu emhin. Jehova dẹ dọ hinmhin mhan bhi emhin rebhe nin ọne agbọn ọsi Esu nan si ji mhan. Jesu Ọle ha noo rẹ guọghọ iwẹnna ọsi Esu a. (1 John 3:8) Ọne uhọnmhọn-ọta da yẹ rẹkpa mhan nin isẹhoa nin mhan mhọnlẹn rẹ ha ga iJehova da ha ti mhan bhọ. Sade ọ iyi Agbejele nọnsi Osẹnobulua nin mhan khua elo ghe nọn, iẹnlẹn nọsẹmhan hẹ wo mhọn ebi ọ dia yẹ.
Ọne ọmọn nin mẹn ha haman ki yu fo, mhan da gbo ha re ẹghe rebhe rẹ lu iwẹnna oga. Mhan ki re uki eso rẹ ga bhi Bẹtẹ nọn ribhi Australia fo, mhan da gbọ munhẹn ha lu iwẹnna ọfẹotughe. Ọ ki ha yi ikpe enẹn nin mhan sẹ rẹ lu iwẹnna ọfẹotughe bhi South Wales bi Sydney, a da gbo tie mhan vae bhi Bẹtẹ nọn ribhi Australia bhi ukpe 1981. Enin mhan da sẹyẹ ga rẹ dọ sẹbhi ẹlẹnan.
Winston, isẹlobhemhin nin uwẹ miẹn bhi ene agbaẹbho ne ribhi South Pacific be rẹkpa ẹ bhi iwẹnna nin uwẹ lu nian, beji a miẹn ghe ọkpa bhi ewanlẹn ne sun Bẹtẹ nọn ribhi Australia uwẹ ki khin?
Ọ wo rẹkpa mẹn bhi uwedẹ ne bunbun. Ọhẹnhẹn, Bẹtẹ nọn ribhi Australia, ọle ki ha gbẹloghe iwẹnna oga nan lu bhi American Samoa bi Samoa. Akizẹbue, a da ku iBẹtẹ nọn ribhi New Zealand kugbe deba ọnọn ribhi Australia. Bhiriọ, agbaẹbho nin Bẹtẹ nọn ribhi Australia ki ha gbẹloghe hi, American Samoa bi Samoa, the Cook Islands, New Zealand, Niue, Timor-Leste, Tokelau, Tonga, bi Australia tobọle. Bẹtẹ sẹ je mẹn nin mẹn dọ mundia nin ele bhi ene agbaẹbho nan eso. Isẹlobhemhin nin mẹn miẹn ẹghe nin mẹn rẹ ha deba ene ibhio mhan ne ribhi ene agbaẹbho wẹnna, wo manman rẹkpa mẹn beji mẹn ki rẹ na bhi Bẹtẹ re ẹnẹ ji ele nian.
Winston bi okhuo ọle nin Pam bhi Bẹtẹ nọn ribhi Australia
Ọta nin mẹn ha ta kike hi; beji iẹnlẹn nọnsẹmhẹn bi ọsi okhuo mẹn rẹman, ọ iyi ene wanre ọkpa guanọ nin ele lẹn Osẹnobulua. Ibhokhan sabọ mhọn ọne ọkhọle nin ele rẹ lẹn Osẹnobulua, aharẹmiẹn ẹmhọn Osẹnobulua bha ti ene sikẹ ele bhọ. (2 Ki. 5:2, 3; 2 Chron. 34:1-3) Gene gene, Jehova hoẹmhọn mhan. Ọle guanọ nin ẹbho rebhe rẹsẹbhi ene ibhokhan miẹn iẹnlẹn ọsi ẹdẹdẹmhẹndẹ.
Rẹ na bhi ẹghe nin mẹn bi okhuo mẹn rẹ munhẹn ha guanọ Osẹnobulua rẹ dọ sẹbhi ẹlẹnan, ọ ki gbera ikpe 50 nian. Mhan bha rẹ lẹn ghe elele ne sẹ inian dẹ nanbhọre. Bhi ọsi ẹmhọanta, emhin nọn ghanlẹn, ọle ẹmhọanta nesi Osẹnobulua khin! Mhan wo muegbe nin mhan rẹ mun ene emhọanta mhọn nọnsẹn nin ele hẹi yulu mhan!
