1-2. (a) Uwedẹ nela Esu rẹ hiẹ ẹbho? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

ESU, ọle hi aba ohoghe nin Baibo tẹmhọnlẹn. Ẹghe nin Adam bi Eve rẹ ha nyẹnlẹn, ọle Esu rẹ munhẹn ha hiẹ ẹbho. (John 8:44) Eso bhi ohoghe nin Esu rẹ hiẹ ẹbho hi, iman-emhin ohoghe rẹji uu, bi ebe sunu ji ọria sade ọria yu. Ene iman-emhin ohoghe nan zẹle nin ẹbho da lu emhin ne bha diẹn mun iBaibo sade ele tọ olinmhin. Ranmhude ọnan, ibhio mhan ne bunbun miẹn ekpokpo sade ọria yu bhi azagba-uwa la agbaẹbho nọnsele.—Jude 3.

² Ahamiẹn uwẹ ribhi idia nọn sẹriọ, be ha rẹkpa uwẹ nin uwẹ hẹi fi ikeke gbe ebi Baibo tale rẹji uu? (Eph. 6:11) Ahamiẹn obhio mhan nin mhan ko ga ribhi ẹkpokpo ranmhude ọle bha deba lu iluemhin nin Baibo bha re obọ ọi, be uwẹ ha rẹ sabọ re izebhudu bi ikoudure nanlẹn yẹ? Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan adia nesi Jehova rẹji ọne ẹmhọn nan. Bha ji mhan ka zilo nyan ebi Baibo tale rẹji uu.

3. Be ohoghe nin ọhẹnhẹn sire?

³ Jehova bha man mhan nin mhan ha yu. Ọrẹyiriọ, ọkhẹke nin Adam bi Eve re obọ rẹkhan uhi nin Jehova gbe nin ele, beji ele ha da sabọ nyẹnlẹn bhi ighegheghe. Jehova da gbe uhi nin ele ghe: “Ọne oran ọsi ilẹnmhin ọsi emhin nọn mhẹn bi emhin nọn imhẹn, bha hẹi le bhọ, ranmhude ukpẹdẹ nin bha ha le bhọ, bha dẹ gene yu.” (Gen. 2:16, 17) Enan Esu ki da zegbere. Ọle da noo ẹnyẹn rẹ nin Eve talọ yọle: “Ibha ida yu hiehie.” Ọ ba bhi egbe a ghe Eve da rẹọ bhi ebi Esu tale. Ọle bi Adam da dọ le bhi ọne oran. (Gen. 3:4, 6) Inian olukhọ bi uu rẹ na ọbhi ọne agbọn nan.

4-5. Be Esu sẹyẹ noo rẹ hiẹ ẹbho?

⁴ Beji Osẹnobulua tale, Adam bi Eve da gene yu. Ọrẹyiriọ, Esu  da sẹyẹ ha re ẹmhọn uu rẹ bha ohoghe. Akizẹbue, ọle da ha bha ohoghe ebhebhe. Ọkpa bhọ hi, iman-emhin ghe ọria ha yu, emhin ki si ọle bhi ẹkẹ egbe re dọ ha nyẹnlẹn bhi ẹlinmhin. Arẹmiẹn uwedẹ kẹkẹ ẹbho rẹ man ọne iman-emhin nan, Esu sẹ wo noo ọle rẹ hiẹ ẹbho ne bunbun rẹ sẹbhi ẹlẹnan.—1 Tim. 4:1.

⁵ Bezẹle nin Esu da sabọ re ẹmhọn uu rẹ hiẹ ẹbho ne bunbun? Esu lẹn sẹbhọ ghe uu iyẹẹ ọria soso, bhiriọ, ọle lẹn ohoghe nin ọle ha ta rẹ hiẹ ẹbho. Osẹnobulua man mhan nin mhan nyẹnlẹn bhi ighegheghe. Ranmhude ọnan, ọ iyẹẹ ọria soso rẹ yu. (Eccl. 3:11) Oghian, ọle uu khin rẹji mhan.—1 Cor. 15:26.

6-7. (a) Ohoghe nin Esu bha sẹ be sabọ guẹ ẹmhọanta rẹji uu? Gbotọle fanọan. (b) Be ẹmhọanta nọn ribhi Baibo rẹ rẹkpa mhan yẹ nin ofẹn uu hẹi ha mun mhan?

⁶ Arẹmiẹn Esu rẹ ẹmhọn uu rẹ bha ohoghe nẹga, ene ohoghe bha sẹ sabọ gue ẹmhọanta rẹji uu. Bhi ọsi ẹmhọanta, ẹbho ne bunbun dọ lẹn ebi Baibo tale rẹji eria ne yu bi ikhuaẹloghe nin mhan mhọn rẹji ele. Ele yẹ wo wewe ẹmhọanta nin ele luẹ bhi Baibo nẹga. (Eccl. 9:5, 10; Acts 24:15) Ebi Baibo tale sabọ ko mhan udu re. Ọ yẹ rẹkpa mhan nin mhan hẹi gheghe ha mun ofẹn, la nin mhan hẹi ha kpokpo egbe si emhin soso dẹ sunun ji ẹbho nesẹmhan ne yu. Bhi ọsi ijiẹmhin, ofẹn eria ne yu imun mhan. Sẹyẹ, mhan imun ofẹn ghe asabọmiẹn emhin ọbe dẹ sunun ji ẹbho nesẹmhan ne yu. Mhan lẹnmhin ghe, ele isabọ lu ọria emhin soso ranmhude ele iyẹ nyẹnlẹn. Inian ọdiabe ele wẹ owe nọn dinmhin. (John 11:11-14) Mhan yẹ lẹn ghe, ẹbho ne yu bha lẹn si ẹghe gbera. Bhiriọ, aharẹmiẹn ọ ki manman bue nin ele yu, Osẹnobulua ha riọ ele kpanọ bhi idin, ele ki ha riale ghe ọ bha sẹbhi ihuẹnlo ọkpa nin ele yu.

⁷ Gene gene, ẹmhọanta nin Baibo tale rẹji uu, ọle lẹkhẹ nẹ nan rẹ lẹn otọle. Ọle ẹwanlẹn yẹ ye nẹ. Ohoghe nin Oju bha nega iyi iriọ! Ọ iyi uhiẹmhin ọkpa ọle re ene ohoghe nan rẹ hiẹ ẹbho, ọle yẹ noo ele rẹ ria elin nọnsi Osẹnobulua a. Bha ji mhan zilo nyan inọnta eso ne ha sabọ rẹkpa mhan lẹn emhin ebe ne sẹ sunu ranmhude ohoghe nọnsi Esu. Ene inọnta hi: Be ohoghe nin Esu bha nega rẹ ria elin nọnsi Osẹnobulua a yẹ? Be ọ rẹ re izọese nọnsi Jesu kiẹn emhin eyẹyẹ bhi ẹlo nọnsi ẹbho eso yẹ? Be ọ rẹ re oya bi akhiẹ ọsi ẹbho khọ ọbhọ yẹ ẹlẹnan?

8. Beji a rẹman bhi Jeremiah 19:5, be ohoghe nin Esu bha nẹga rẹji uu rẹ ria Osẹnobulua elin an yẹ?

⁸ Ohoghe nin Esu bha nega rẹji uu ria Osẹnobulua elin an. Ọkpa bhi ene iman-emhin ohoghe nọnsi Esu hi, Osẹnobulua dẹ tuẹ ẹbho a  bhi agbọn eranlẹn. Bezẹle nin iman-emhin ne dia inian da ria Osẹnobulua elin an? Ranmhude, ene imhan-emhin re ẹbho riale ghe, Osẹnobulua nọn mhọn oyẹẹ, imhọn itohan da ẹbho beji Esu lu. (1 John 4:8) Be ọnan dia uwẹ yẹ bhi egbe? Be uwẹ riale ghe ọ dia iJehova yẹ bhi egbe? Mhan lẹnmhin ghe, emhin ọbe ne dia inian manman sọnọn iJehova.—Tie Jeremiah 19:5.

9. Beji a rẹman bhi John 3:16 and 15:13, be ẹbho eso rẹ ghe izọese nọnsi Jesu yẹ ranmhude ohoghe nin Esu bha?

⁹ Ohoghe nin Esu bha rẹji uu re ẹbho eso ghe izọese nọnsi Jesu bii emhin eyẹyẹ. (Matt. 20:28) Ohoghe ọbhebhe nin Esu bha nega hi, eria mhọn oriọn bhi ẹkẹ egbe nọn isabọ yu. Ahamiẹn iriọ gene nọn, ọnan rẹman ghe ọrebhe mhọn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. Bhiriọ, ọ bha khẹke nin Jesu vae dọ yu ọbhi olukhọ nọnsẹmhan ọkuẹsẹ mhan sabọ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. Yere ghe, izọese nọnsi Jesu, ọle oyẹẹ nọn kpọnọ nẹ nin mhan nin eria sẹ miẹn bhi egbe. (Tie John 3:16; 15:13.) Riale ebi ohoghe ne dia inian rẹ ba iJehova bi Jesu bhi egbe yẹ, ranmhude ọ re ẹsele nin ele lu nin mhan diabe emhin eyẹyẹ bhi ẹlo ọsi ẹbho eso.

10. Be ohoghe nọnsi Esu rẹji uu rẹ re oya bi akhiẹ ọsi ẹbho khọ ọbhọ yẹ?

¹⁰ Ohoghe nọnsi Esu re oya bi akhiẹ ọsi ẹbho khọ ọbhọ ẹlẹnan. Ọmọn nọnsi ọria ha yu, ẹbho eso ki ha taman ene biẹ ọle ghe, Osẹnobulua miẹn ele ọne ọmọn, ghe asabọmiẹn Ọle re ọne ọmọn kiẹn ẹhi bhi okhun. Ọne ohoghe nan isabọ ko ele udu re, sọkpan, ọ re ele kie manman lu akhiẹ. Bhi ẹghe nọn gbera, eria da ha re oya nin ibo ele ranmhude iman-emhin ohoghe ọsi agbọn eranlẹn. Ele bhọ da ha tuẹ ẹbho a bhi eranlẹn ranmhude ene ẹbho tale ghe iman-emhin ọsi otuẹ iyi ẹmhọanta. Ebe ọkpa nọn tẹmhọn ikotu natiọle Spanish Inquisition da tale ghe, ẹbho eso ne ha mhọn obọ bhi ene emhin ọbe nan sabọ rẹ ha riale ghe, urẹkpa ele rẹkpa ẹbho nin ele tuẹ a bhi eranlẹn, ranmhude, ọne eranlẹn dẹ rẹkpa ele lẹn ebi agbọn eranlẹn ha diayẹ. Ele da ha riale ghe ranmhude ọnan, ene eria ki re ẹjẹje fidenọ ọkuẹsẹ ele yu, beji a da miẹn ghe ele bha diọbhi agbọn eranlẹn. Bhi agbaẹbho eso, ẹbho ki ha si ibo ele ọbhọ nin ele dọ ha ga ọria nọn ki yu, nin ele ha re ogẹn ji ele, la nin ele ha nan erọnmhọn ji ele. Eso lu ene emhin nan ranmhude ofẹn mun ele ghe, ene yu dẹ re oya nin ele sade ele bha lu iriọ. Gene gene, iman-emhin ne diẹn mun ohoghe nọnsi Esu isabọ re ikoudure nin ọria. Ọkpakinọn, ọ re ele mun ofẹn yẹ rẹ ele ha-yo ha-re.

11. Be ibhio mhan la imọẹ mhan ha rẹ dọnmhegbe yẹ, nin ele rẹ si mhan ha lu emhin nin Baibo bha re obọ ọi?

¹¹ Oyẹẹ nin mhan mhọn da iJehova bi Baibo, ọle zẹle nin mhan da dọnmhegbe rẹ lu ebi Jehova guanọ. Aharẹmiẹn ghe, ibhio mhan la imọẹ mhan si mhan nin mhan lu emhin nin Baibo bha re obọ ọi sade ọria yu, mhan ida deba ele. Ele sabọ rẹ ha ta ọta nọn ha re ẹkhọle ha lo mhan. Bhi ọsi ijiẹmhin, ele sabọ rẹ ha yọle ghe mhan bha gene hoẹmhọn ọne ọria nọn yu la mhan bha mun ekpẹn nanlẹn. La ele sabọ yọle ghe ranmhude mhan bha deba lu emhin nin ele lu, ọne ọria nọn yu dẹ vae dọ ha re oya nin ene nyẹnlẹn. Be ha rẹkpa mhan nin mhan hẹi fi ikeke gbe ebi iBaibo tale sade mhan ribhi ene idia nan? Bha ji mhan zilo nyan adia eso ne ribhi iBaibo bi ebi mhan ha rẹ sabọ rẹ obọ rẹkhan ele yẹ.

12. Ahamiẹn ọria yu, emhin eso nela ẹbho lu nin iBaibọ bha re obọ ọi?

¹² Dọnmhegbe nin uwẹ hẹi deba ha lu emhin soso ne bha diẹn mun iBaibo. (2 Cor. 6:17) Bhi agbaẹbho ọkpa bhi otọ natiọle iCaribbean, ẹbho ne bunbun rẹọbhọ ghe, ọria ha yu, asabọmiẹn “oriọn” nọnsọle ida wo kpanọ, nin ọle da sabọ re oya nin ẹbho ne bha lu ọle nọnsẹn. Ebe ọkpa da yọle ghe, ọne “oriọn” bhọ dẹ sabọ si oya ji ọne agbaẹbho rebhe. Bhi ijeso bhi otọ  Africa, ọria ha yu, a ki gue ifoto bi ughegbe ne ribhi uwa nọnsọle. Bezẹle nin ele da lu ọnan? Ẹbho eso riale ghe, ọ bha khẹke nin ọria nọn yu daghe egbe nọnsọle! Ranmhude iJehova mhan ga, ọ bha khẹke nin mhan deba bhi emhin soso nọn diẹn mun ohoghe nọnsi Esu!—1 Cor. 10:21, 22.

13. Beji James 1:5 rẹman, be ọkhẹke nin uwẹ lu, ahamiẹn uwẹ bha lẹn si Osẹnobulua re obọ ọbhi emhin nan yọle nin uwẹ dọ lu, la si ọle bha re obọ ọbhọ?

¹³ Ahamiẹn uwẹ bha lẹn si Osẹnobulua re obọ ọbhi emhin nan yọle nin uwẹ dọ lu, la si ọle bha re obọ ọbhọ, nan erọnmhọn ji ọle, uwẹ ha bhii ọle nin ọle re ẹwanlẹn nin uwẹ. (Tie James 1:5.) Uwẹ ha ki nan erọnmhọn fo, guanọ otọ ọne emhin fẹghe bhi ebe nesẹmhan. Uwẹ sabọ rẹ dọ nin ene ewanlẹn talọ. Ele ida taman uwẹ ebi uwẹ ha lu, ọkpakinọn, ele dẹ sabọ re adia kẹkẹ man uwẹ bhi Baibo ne ha rẹkpa uwẹ. Eso bhi ene adia ribhi ọne uhọnmhọn-ọta nan nin mhan zilo nyan. Uwẹ ha lu inian, uwẹ ki miẹn ẹwanlẹn. Bhiriọ, uwẹ ki sabọ “lẹn ikẹkẹ bhi emhin ne mhẹn bi emhin ne imhẹn.”—Heb. 5:14.

14. Be ọkhẹke nin mhan lu nan da miẹn ghe mhan bha dua ẹbho oẹ?

¹⁴ “Lu emhin rebhe rẹ re ogẹn ji Osẹnobulua. Hẹi ha yi ọria nọn dua” ẹbho oẹ. (1 Cor. 10:31, 32) Ahamiẹn ghe mhan riale si mhan dẹ deba bhi iluemhin eso nan lu bhi agbaẹbho nọnsẹmhan, la si mhan ida deba, ọkhẹke nin mhan yẹ riale si emhin nin mhan ho nin mhan lu dẹ dua ẹbho oẹ, manman nọn ene imhan ko ga. Mhan iguanọ nin mhan dua ọria soso oẹ! (Mark 9:42) Sẹyẹ, ranmhude oyẹẹ nin mhan mhọn da eria ne iyi Esali Jehova, mhan ki ha re ekpẹn rẹ nin ele talọ. Ọnan dẹ yẹ re ogẹn ji Jehova. Ọ bha khẹke nin mhan ha nin ẹbho van la nin mhan ha zuọzuọ ele ranmhude emhin nin ele lu. Yere ghe, emhin esili manman nanbhọre sade mhan re oyẹẹ man. Ahamiẹn ekpẹn mhan rẹ nin ẹbho lu emhin ranmhude oyẹẹ nin mhan mhọn da ele, asabọmiẹn mhan ki lọ ohu nọnsele.

15-16. (a) Bezẹle nọn da yi emhin ẹwanlẹn nin mhan rẹ ji ẹbho lẹn ebi mhan rẹọ? Re ijiẹmhin man. (b) Be ọta ne ribhi Romans 1:16 rẹ rẹso mhan yẹ?

¹⁵ Ji ẹbho lẹn ghe ọkpa bhi Esali Jehova uwẹ khin. (Isa. 43:10) Ahamiẹn ẹmhọn zegbere, emhin dẹ lẹkhẹ nin uwẹ sade ibhio uwẹ bi ene nyẹnlẹn sikẹ uwẹ lẹn ghe ọkpa bhi Esali Jehova uwẹ khin. Obhio mhan ọkpa natiọle Francisco, nọn nyẹnlẹn bhi agbaẹbho natiọle Mozambique, da gbẹn yọle: “Ẹghe nin mẹn bi okhuo mẹn natiọle Carolina rẹ dọ lẹn oga ẹmhọanta, mhan  da taman azagba-uwa nọnsẹmhan ghe mhan iyẹ da ha ga ene yu. Ẹghe nin obhio okhuo mẹn ki rẹ yu, edọnmhẹn da vae. Bhi agbaẹbho nọnsele, ọria ha yu, a ki khọ ọle a. Eji a biri ọne amẹn nan rẹ khọ ọle a kuọ, obhio ọle nin ele ko manman sikẹ egbe ki nowẹ bhi enin bhi ikpẹdẹ ea. Ele riale ghe, ele ha lu iriọ, ọ ki lọ ohu ọsi oriọn ọsi ọne ọria nọn yu. Azagba-uwa ọsi okhuo mẹn da ha riale ghe, okhuo mẹn la dọ nowẹ bhi eji a biri ọne amẹn kuọ.”

¹⁶ Be Francisco bi okhuo ọle ki lu yẹ? Francisco da yọle: “Ranmhude oyẹẹ nin mhan mhọn da iJehova, bi ranmhude mhan yẹ guanọ nin mhan lu ebe yẹẹ ọle, mhan bha deba ele. Ẹkẹ da manman ha khọ azagba-uwa nọnsi okhuo mẹn. Ele da yọle ghe, ranmhude mhan bha vae dọ mun ekpẹn nin ọne ọria nọn yu, ele iyẹ da dọ ha tuẹ mhan la rẹkpa mhan. Ranmhude mhan ka taman ele emhin nin mhan rẹọ, mhan bha nin ele zilo nyan ọne ẹmhọn nan ẹghe nin ẹkẹ rẹ ha khọ ele. Eso bhi ọne azagba-uwa bhọ da deba mhan. Ele da ha tale ghe, mhan bhọ ka taman ele ẹmhọn urẹọbhọ nọnsẹmhan, ghe mhan ida ha deba ele bhi emhin eso nin ele lu. Eghe eso ki gbera, ibhokhan okhuo mẹn da ji ẹkẹ fu ele re, bhiriọ mhan da sabọ dọ ha ribhi ọfure. Bhi ọsi ẹmhọanta, eso bhọ sẹ vae bhi isẹmhan dọ ha miẹn mhan ebe nesẹmhan nin ele ha tie.” Bha hẹi ji ẹkhọle ha lo bha rẹ mun ẹmhọanta nin Baibo tale rẹji uu mhọnlẹn nọnsẹn.—Tie Romans 1:16.

17. Be ha rẹkpa mhan rẹ sabọ ko ẹbho udu re sade ọria nin ele hoẹmhọn ọlẹn yu?

¹⁷ Ahamiẹn obhio mhan nin mhan ko ga lu akhiẹ ranmhude ọria nin ọle hoẹmhọnlẹn yu, ọkhẹke nin mhan dọnmhegbe ha yi “ọmọẹ ọsaje” rẹji ọle, bi “obhio . . .  bhi ẹghe ọnọghọ.” (Prov. 17:17) Be imhan ha rẹ sabọ ha yi “ọmọẹ ọsaje” rẹji ene imhan ko ga yẹ, sade a si ele nin ele dọ lu emhin ne bha diẹn mun iBaibo? Bha ji mhan zilo nyan adia eva bhi Baibo ne ha rẹkpa mhan rẹ sabọ ko ẹbho udu re sade ọria nin ele hoẹmhọn ọlẹn yu.

18. Be re iJesu gbe eviẹ a? Be imhan ha sabọ luẹ bhi ijiẹmhin nọnsọle?

¹⁸ “Deba ene viẹ ha viẹ.” (Rom. 12:15) Asabọmiẹn mhan bha lẹn ebi mhan ha taman ọria nọn lu akhiẹ. Ọkpakinọn, aharẹmiẹn mhan bha ta  emhin soso, ele ha daghe mhan viẹ, ele ki lẹn ghe ẹmhọn ele rẹtẹ mhan. Ẹghe nin Lazarus nin ọmọẹ iJesu rẹ yu, Mary, Martha bi ẹbho ebhebhe da ha viẹ. Ikpẹdẹ enẹn ki gbera, Jesu da vae. Arẹmiẹn Jesu lẹn sẹbhọ ghe ọle dẹ riọ Lazarus kpanọ bhi idin, ọle da yẹ ha eviẹ. (John 11:17, 33-35) Eviẹ nin Jesu viẹ rẹman ebi emhin dia Aba ọle bhi egbe yẹ sade ọria yu. Ọ yẹ rẹman ghe Jesu hoẹmhọn azagba-uwa ọsi Lazarus. Edandan iribhọ ghe Mary bi Martha wo miẹn ikoudure nin ele rẹ daghe iJesu viẹ. Iriọ yẹ nọn ẹlẹnan. Ahamiẹn ibhio mhan daghe ghe ẹmhọn ele rẹtẹ mhan, ele ki lẹn sẹbhọ ghe ọ iyi ele ọkpa ribhi oya nọn lo ele, ghe imọẹ ọsaje nẹga ele ne ha rẹkpa ele.

19. Be Ecclesiastes 3:7 ha rẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ re ikoudure nin ibhio mhan ne lu akhiẹ?

¹⁹ “Ẹghe nan rẹ huẹan, bi ẹghe nan rẹ talọ.” (Eccl. 3:7) Uwedẹ ọbhebhe nin mhan ha rẹ sabọ re ikoudure nin ibhio mhan nin mhan ko ga hi, mhan ki ha ka ọle ehọ nọnsẹn. Re ẹghe nanlẹn rẹ ta ebe re ọle bhi ọkhọle rebhe man uwẹ. Hẹi ji ohu re ẹ aharẹmiẹn ọle ta ọta ne bha gba. (Job 6:2, 3) Asabọmiẹn ibhio ọle ne iyi Esali Jehova kie re emhin nọghọ ọle. Bhiriọ, deba ọle nan erọnmhọn. Bhii Jehova nin ọle re ahu nanlẹn, bi nin ọle rẹkpa ọne ọria de ọkhọle re. (Ps. 65:2) Ahamiẹn otọ ribhọ, deba ọle tie Baibo. La uwẹ sabọ rẹ deba ọle tie uhọnmhọn-ọta eso bhi ebe nesẹmhan, bọsi okha ọsi ibhio mhan nan gbẹn dagbare.

20. Be imhan ha zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?

²⁰ Emhin eghọnghọn nọn ghe mhan lẹn ẹmhọanta rẹji uu. Sẹyẹ, ikhuaẹloghe nin mhan mhọn rẹji eria ne yu, ghe ele dẹ riọ kpanọ bhi uu, yẹ rẹ mhan ghọnghọn. (John 5:28, 29) Bhiriọ, bha ji mhan re izebhudu mun ẹmhọanta ne ribhi Baibo mhọn nọnsẹn. Bha yẹ ji mhan ha guanọ isẹhoa rẹ ha tale man ẹbho. Bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe, mhan dẹ zilo nyan ebi Esu rẹ noo ilọnmhọn-ikpẹbo rẹ gue ẹbho ẹlo yẹ, nin ele hẹi daghe ẹmhọanta. Mhan dẹ yẹ zilo nyan ebezẹle nin mhan ha da rẹban emhin rebhe ne diẹn mun ọne ufi nan.