1-2. Bezẹle nin Jesu da ha kpokpo egbe?

ẸGHE nin Jesu ha rẹ yu ki sire, ọle da ha kpokpo egbe. Arẹmiẹn ọle lẹnmhin ghe, ẹbho ne imhẹn dẹ kẹ re oya nanlẹn yẹ gbe ọle a, ọ iyi uu nin ọle ha yu ọkpa zẹle nin ọle da ha kpokpo egbe. Ranmhude ọle wo manman hoẹmhọn Aba ọle, ọle da ha guanọ nin ọle lu emhin nọn ha re Aba ọle ha ghọnghọn. Jesu lẹn sẹbhọ ghe, uwedẹ nin ọle ha rẹ lu emhin bhi ẹkẹ ọnọghọ nin ọle ye, dẹ tare si ọle dẹ deba kpe elin nọnsi Aba ọle khia. Jesu yẹ hoẹmhọn eria. Ọle lẹn ghe, ọle ha sabọ ziẹngbe sotọ, ọle eria ha da sabọ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe.

² Arẹmiẹn ghe Jesu wo ha ribhi ẹkẹ ọnọghọ, ọle da sẹyẹ ji ọkhọle nọnsọle da lọre. Ọle da taman etuegbe nesọle yọle: “Mẹn re ọfure nọnsẹmhẹn nin bha.” (John 14:27) Ọle wo ha mhọn “ọfure nọn nin obọ Osẹnobulua vae.” Ọne ọfure nan, ọle re ọkhọle nọnsi ọria lọre ranmhude ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn. Ọne ọfure nan rẹkpa iJesu rẹ de ọkhọle re.—Phil. 4:6, 7.

3. Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

³ Ọria soso iribhọ nọn ha miẹn ọnọghọ rebhe nin Jesus miẹn bhi egbe. Ọkpakinọn, ẹbho rebhe ne rẹkhan iJesu dẹ miẹn edọnmhẹn kẹkẹ. (Matt. 16:24, 25; John 15:20) Sẹyẹ, bọsi Jesu, ọkhọle nọnsẹmhan dẹ sabọ ha kpokpo mhan ẹghe eso. Be imhan ha lu nin ọkhọle nọnsẹmhan da lọre aharẹmiẹn mhan ribhi ọnọghọ? Bha ji mhan zilo nyan emhin ea nin Jesu lu ẹghe nin ọle rẹ ha ribhi ọne otọ nan. Mhan ki yẹ tẹmhọn ebi mhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ ọle yẹ sade mhan ribhi edọnmhẹn.

4. Bhi 1 Thessalonians 5:17, ijiẹmhin nela rẹman ghe igba ne bunbun Jesu nan erọnmhọn ọkuẹsẹ ọle yu?

⁴ Tie 1 Thessalonians 5:17. Igba ne bunbun Jesu nan erọnmhọn ọne ukpẹdẹ nan gbe ọle a. Ẹghe nin ọle rẹ mun iluemhin ọsi ayere ọsi uyumhin nọnsọle gbọ, ọle da nan erọnmhọn ọbhi ọne ibrẹd bi ayọn nin ele rẹ lu ọne iluemhin. (1 Cor. 11:23-25) Ọkuẹsẹ ele sibhi eji ele da lu ọne iluemhin nan re, ọle da deba edibo nesọle nan erọnmhọn. (John 17:1-26) Ẹghe nin ọle bi edibo nesọle yẹ rẹ sẹbhi Oke ọsi Olives bhi ọne ọsasọn nin, ọle da nan erọnmhọn igba ne bunbun. (Matt. 26:36-39, 42, 44) Erọnmhọn iJesu nan kike ọkuẹsẹ ọle yu. (Luke 23:46) Jesu wo ha taman iJehova bhi erọnmhọn emhin rebhe ne ha sunu bhi ọne ukpẹdẹ nan gbe ọle a.

5. Bezẹle nin etuegbe nesi Jesu bha da ha mhọn izebhudu ẹghe nin ele rẹ miẹn edọnmhẹn?

⁵ Emhin ọkpa nọn zẹle nin Jesu da sabọ ziẹngbe edọnmhẹn nin ọle miẹn hi, ọle wo mun udu tẹ Aba ọle bhi erọnmhọn. Ọkpakinọn, etuegbe nesọle bha manman ha nan erọnmhọn ọne ukpasọn nin. Ranmhude ọnan, ele bha ha mhọn izebhude ẹghe nin ele ki rẹ miẹn edọnmhẹn. (Matt. 26:40, 41, 43, 45, 56) Ahamiẹn ghe mhan nan erọnmhọn eghe rebhe beji Jesu lu, ọle ọkpa mhan ha da sabọ sun rẹkhan iJehova aharẹmiẹn mhan ribhi edọnmhẹn. Be bhọ mhan ha sabọ taman iJehova bhi erọnmhọn?

6. Be urẹọbhọ ha rẹ sabọ rẹkpa mhan ha mhọn ọkhọle nọn lọre yẹ?

⁶ Mhan dẹ sabọ taman iJehova bhi erọnmhọn ghe, nin ọle rẹkpa mhan nin urẹọbhọ nọnsẹmhan deziẹn nọnsẹn. (Luke 17:5; John 14:1) Ọkhẹke nin urẹọbhọ nọnsẹmhan deziẹn, ranmhude, Esu dẹ dọnmhẹn ọrebhe ne rẹkhan iJesu. (Luke 22:31) Be urẹọbhọ ha rẹ rẹkpa mhan yẹ, nin ọkhọle nọnsẹmhan da lọre aharẹmiẹn mhan ribhi edọnmhẹn kẹkẹ? Ahamiẹn  mhan lu eka nin mhan ha sabọ lu rẹ khọn edọmhẹn, urẹọbhọ nin mhan mhọn da iJehova ki rẹkpa mhan zẹ emhin rebhe obọ nanlẹn. Ranmhude mhan rẹọbhọ ghe Jehova dẹ sabọ re emhin khian bhi uwedẹ nọn mhẹn nẹ, ọkhọle nọnsẹmhan ki lọre.—1 Pet. 5:6, 7.

7. Be uwẹ miẹn luẹ bhi ọkha ọsi Robert?

⁷ Aharẹmiẹn ọnọghọ nọn manman kaka mhan kuẹlo ọi, erọnmhọn dẹ sabọ rẹkpa mhan nin ọkhọle mhan lọ. Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi obhio mhan natiọle Robert ghe. Ọwanlẹn bhi agbotu ọle khin. Ọle wanre gbera ikpe 80. Ọle da yọle: “Adia nọn ribhi Philippians 4:6, 7 sẹ wo rẹkpa mẹn ziẹngbe ọnọghọ ne bunbun bhi iẹnlẹn. Ẹmhọn igho wo ha si ọnọghọ ji mẹn bhi iẹnlẹn. Ranmhude ọnan, a da re mẹn sibhi ihe ọsi ọwanlẹn re bhi ẹghe eso.” Be rẹkpa Robert nin ọkhọle nọnsọle da sẹyẹ lọ bhi ẹkẹ ọnọghọ? Ọle da yọle: “Ahamiẹn ọkhọle ho nọn ha kpokpo mẹn, mẹn ki wo re ẹjẹje nan erọnmhọn. Mẹn rẹọbhọ ghe, beji mẹn rẹ wo manman ha nan erọnmhọn ẹghe rebhe, iriọ ọkhọle nọnsẹmhẹn yẹ rẹ wo ha lọre.”

8. Beji John 8:29 tale, emhin ọbhebhe nela zẹle nin Jesu da ha mhọn ọkhọle nọn lọre?

⁸ Tie John 8:29. Jesu rẹ ha ribhi ẹkẹ ekpokpo, ọkhọle nọnsọle da sẹyẹ lọre, ranmhude ọle lẹnmhin ghe ebe yẹẹ Aba ọle, ọle lu. Ọle da sẹyẹ wo hẹnmhọn nin Aba ọle rẹsẹbhi ẹghe nọn bha rẹ lẹkhẹ nanlẹn rẹ lu iriọ. Ranmhude oyẹẹ nin ọle ha mhọn da Aba ọle, ọle da re iẹnlẹn nọnsọle rebhe rẹ ha ga ọle. Ọkuẹsẹ ọle vae bhi ọne otọ nan, ọle deba iJehova ha wẹnna. (Prov. 8:30) Ọle ki vae bhi ọne otọ nan, ọle da ha re egbe  rebhe rẹ man ẹbho ẹmhọn Aba ọle. (Matt. 6:9; John 5:17) Ọne iwẹnna nan wo re iJesu manman ha ghọnghọn.—John 4:34-36.

9. Be iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua ha rẹ sabọ rẹkpa mhan ha mhọn ọkhọle nọn lọre yẹ?

⁹ Jesu mhan regbe khọkhọ sade mhan hẹnmhọn nin Jehova, bi sade mhan lu eka ne bunbun bhi oga nọnsọle. (1 Cor. 15:58) Mhan ha denọ ẹlo ọbhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, ọ iyi ọnọghọ nesẹmhan mhan ha wo ha ria ẹmhọnlẹn ẹghe rebhe. (Acts 18:5) Asabọmiẹn ọnọghọ ọsi ẹbho nin mhan miẹn bhi itẹmhọn Osẹnobulua khọ gbera ọnọghọ nin mhan ye. Ọrẹyiriọ, ele ha ki dọ hoẹmhọn iJehova yẹ ha re obọ rẹkhan adia nesọle, iẹnlẹn nọnsele ki ha mhẹn ọbhọ, ele ki miẹn eghọnghọn. Ahamiẹn mhan daghe ẹbho nin iẹnlẹn nọnsele re inian ha mhẹn ọbhọ, mhan ki sabọ manman mun udu tẹ iJehova ghe, ọle dẹ gbẹloghe mhan. Bhiriọ, aharẹmiẹn mhan ribhi ọnọghọ, ọkhọle nọnsẹmhan ki lọre. Ọnan emhin nọn sunu ji obhio mhan ọkpa nin okhuo. Iria eria ne gbe ahu ọle wo ria. Sẹyẹ, ọle ki ha ghe egbe ọle bọsi ọria nọn bha sẹ emhin soso. Ọle da yọle: “Ahamiẹn mẹn lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, egbe ki wo fu mẹn re, mẹn ki yẹ ha ghọnghọn. Mẹn riale ghe ranmhude mẹn wo manman sikẹ Jehova sade mẹn tẹmhọn ọlẹn, ọle zẹle nọn da dia iriọ.”

10. Be uwẹ miẹn luẹ bhi okha ọsi Brenda?

¹⁰ Yẹ ghe ijiẹmhin ọsi obhio mhan nin okhuo natiọle Brenda. Ọle bi ọmọn okhuo nọnsọle da ha khọnmhọn emianmhẹn ọbe. Ọne emianmhẹn da re Brenda kiẹn akhun. Ahu ki wo ha fo ọle bhọ. Ọ iyi ẹghe rebhe ọle rẹ sabọ deba tẹmhọn Osẹnobulua rẹ na bhi uwa rẹsẹbhi uwa. Ọkpakinọn, lẹta ọle manman gbẹn rẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Ọle da yọle: “Ẹghe nin mẹn rẹ dọ rẹọbhọ ghe, imẹn ida miuhọnmhọn bhi ọne emianmhẹn nan bhi ọne agbọn Esu nan, mẹn da sabọ denọ ọkhọle ọbhi iwẹnna oga. Gene gene, itẹmhọn Osẹnobulua rẹkpa mẹn nin men hẹi yẹ ha-yo ha-re. Mẹn da ha dọnmhẹgbe nin mẹn ha rẹkpa ẹbho nin mẹn tẹmhọn Osẹnobulua man. Iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua yẹ rẹkpa mẹn yere ghe, emhin rebhe dẹ dia nọnsẹn bhi ẹghe odalo.”

11-13. (a) Be bhọ etuegbe nesi Jesu bi eria nekẹle lu nọn rẹman ghe imọẹ esili ele khin? (b) Be ọkhọle nọnsi Jesu dia yẹ ranmhude urẹkpa nọnsi imọẹ ọle?

¹¹ Ẹghe nin Jesu rẹ lu iwẹnna oga bhi ọne otọ nan, etuegbe nesọle ne sun rẹkhan ọlẹn da wo rẹman ghe, imọẹ ọsaje ele khin. Imọẹ ne dia iriọ Baibo tẹmhọnlẹn yọle: “Ọmọẹ ribhọ nọn sun rẹkhan ọria gbera obhio.” (Prov. 18:24) Ẹmhọn ene imọẹ ọle nan wo ha ti Jesu bhọ. Ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ibhio ọle soso bha ha mhọn urẹọbhọ da ọle. (John 7:3-5) Ẹghe ọkpa, ibhio ọle bhọ da ha riale ghe emẹnmẹn ọle ki ye. (Mark 3:21) Etuegbe nesọle bha ha yi iriọ. Ọne asọn ọkuẹsẹ ọle yu, Jesu da taman ele yọle: “Ibha hi ene sun rẹkhan mẹn bhi ẹkẹ edọnmhẹn nesẹmhẹn.”—Luke 22:28.

¹² Arẹmiẹn etuegbe nesi Jesu fiobọdọn ẹghe eso, ọ iyi eji ele da fidọn Jesu ha ghe. Urẹọbhọ nin ele mhọn da ọle Jesu denọ ẹlo ọi. (Matt. 26:40; Mark 10:13, 14; John 6:66-69) Ọne asọn ọkuẹsẹ a gbe Jesu a, ọle da taman ene ẹbho nan ne sun rẹkhan ọlẹn yọle: “Imọẹ, ọle mẹn tie bha, ranmhude, mẹn ji bha lẹn emhin rebhe nin Aba mẹn taman mẹn.” (John 15:15) Edandan iribhọ ghe imọẹ Jesu wo ha re izebhudu nin Jesu. Urẹkpa nin ele ha rẹkpa ọle bhi iwẹnna oga nin ọle ha lu, wo manman re ọle ha ghọnghọn.—Luke 10:17, 21.

¹³ Gbera ene etuegbe nesi Jesu, ọle yẹ ha mhọn imọẹ ebhebhe, ikpea bi ikhuo, ne yẹ ha rekpa ọle bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua bi bhi uwedẹ ebhebhe. Ẹso da datie iJesu vae bhi uwa nọnsele nin ọle da miẹn eji ọle ha da le ebale.  (Luke 10:38-42; John 12:1, 2) Eso rẹkhan ọlẹn diọbhi agbaẹbho kẹkẹ, yẹ ha gha nanlẹn bhi emhin nin ele mhọn. (Luke 8:3) Imọẹ esili ele ha khin rẹji Jesu, beji Jesu yẹ rẹ ha yi ọmọẹ esili ji ele. Ọle da ha lu emhin esili nin ele. Ọle bha ha khẹ nin ele lu gbera eka nin ele ha sabọ lu. Arẹmiẹn ghe ọria nin egbe gba nan iJesu khin, ọle da sẹyẹ ha miẹn urẹkpa ọsi imọẹ ọle ọbhi egbe, arẹmiẹn ele iyi eria nin egbe gba nan. Edandan iribhọ ghe, ele yẹ rẹkpa iJesu ha mhọn ọkhọle nọn lọre.

14-15. Be imhan ha rẹ sabọ miẹn imọẹ esili yẹ? Sẹyẹ, be ele ha rẹ sabọ rẹkpa mhan yẹ?

¹⁴ Imọẹ esili dẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ sẹyẹ ha sun rẹkhan iJehova. Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ sabọ miẹn imọẹ esili hi, mhan tobọmhan ki ha yi ọmọẹ esili. (Matt. 7:12) Bhi ọsi ijiẹmhin, Baibo taman mhan ghe, nin mhan ha noo ẹghe bi ahu nọnsẹmhan rẹ ha rẹkpa ẹbho, manman nọn ene guanọ urẹkpa. (Eph. 4:28) Ọria soso be ribhi agbotu nọnsẹ nin uwẹ ha sabọ rẹkpa? Uwẹ de be sabọ yo ẹki dọ dẹ emhin ji ọria nọn isabọ sibhi uwa re ranmhude ekhọnmhọn la ranmhude idọnmhanlẹn? Uwẹ dẹ be sabọ re ebale nin azagba-uwa nọn imanman mhọn igho? Ahamiẹn ghe uwẹ guẹ ebi a rẹ noo jw.org la JW Library^® app, uwẹ dẹ be sabọ man ọria ọbhebhe bhi agbotu nọnsẹ ebi a rẹ noo ele yẹ? Ahamiẹn ghe mhan guẹ ebi a rẹ rẹkpa ẹbho yẹ, ọ ki rẹ mhan ha ghọnghọn.—Acts 20:35.

¹⁵ Imọẹ nesẹmhan dẹ sabọ rẹkpa mhan, nin mhan ha mhọn ọkhọle nọn lọre sade mhan ribhi edọnmhẹn kẹkẹ. Beji Elihu rẹ ka iJob ehọ nọnsẹn ẹghe nin Job rẹ ha taman ọlẹn oya nọn lo ọle, iriọ imọẹ mhan ha yẹ rẹ re iziẹngbe ka mhan ehọ sade mhan taman ele ebi emhin dia mhan yẹ bhi egbe. (Job 32:4) Arẹmiẹn mhan ida ha khẹ nin imọẹ mhan taman mhan ebi  mhan ha lu, emhin ẹwanlẹn nọn sade mhan miẹn adia nin ele na bhi Baibo re nin mhan ọbhi egbe. (Prov. 15:22) Sẹyẹ, beji David nin Ojie rẹ degbere miẹn urẹkpa ọsi imọẹ ọle ọbhi egbe, iriọ ọ yẹ rẹ khẹke nin mhan ha re idegbere miẹn urẹkpa ọsi imọẹ mhan ọbhi egbe. (2 Sam. 17:27-29) Gene gene, ẹsele nọn na bhi obọ iJehova vae imọẹ esili khin.—Jas. 1:17.

16. Beji Philippians 4:6, 7, tale, uwedẹ nela mhan ha rẹ sabọ ha mhọn ọkhọle nọn lọre? Gbotọle fanọan.

¹⁶ Tie Philippians 4:6, 7. Bezẹle nin Jehova da yọle ghe, rẹ na bhi obọ iJesu Kristi ọkpa mhan ha da sabọ miẹn ọfure nin Ọle re nin ọria? Ranmhude mhan ha lẹn ebi Jehova ha rẹ noo iJesu rẹ mun iho nọnsọle sẹ, ọle mhan ha da sabọ ha mhọn ọkhọle nọn lọre. Bhi ọsi ijiẹmhin, ranmhude izọese nọnsi Jesu, Jehova dẹ rẹhunmhan olukhọ nọnsẹmhan. (1 John 2:12) Ahamiẹn mhan ria eria nyan ọnan, mhan ki miẹn ikoudure! Jesu hi Ojie nin Osẹnobulua re mundia nọn ha gbẹloghe bhi Agbejele nọnsọle. Bhiriọ, Jesu dẹ ne oya rebhe sibhi ọne agbọn nan re. (Isa. 65:17; 1 John 3:8; Rev. 21:3, 4) Ọnan emhin nin mhan khuaẹloghe bhi odalo! Arẹmiẹn ghe, iwẹnna nọn bha lẹkhẹ Jesu mun nin mhan, ọle taman mhan ghe ọle re imhan bhi ikeke, ghe ọle dẹ rẹkpa mhan bhi ọne ẹghe ọkike nan. (Matt. 28:19, 20) Ọnan wo re izẹbhudu nin mhan! Ikoudure, ikhuaẹloghe, bi izebhudu, ele emhin kpataki eso ne ha sabọ rẹkpa ọria ha mhọn ọkhọle nọn lọre.

17. (a) Be uwẹ ha rẹ sabọ ha mhọn ọkhọle nọn lọre yẹ? (b) Beji John 16:33 tale, be imhan ha sabọ lu?

¹⁷ Bhiriọ, be uwẹ ha rẹ sabọ ha mhọn ọkhọle nọn lọre yẹ, ahamiẹn uwẹ ribhi edọnmhẹn nọn kakale? Uwẹ dẹ sabọ ha mhọn ọlẹn sade uwẹ re egbe khọkhọ iJesu. Ọhẹnhẹn, hẹi zobọ bhi erọnmhọn. Ọzeva, ha hẹnmhọn nin Jehova, yẹ re ọyaya tẹmhọn ọlẹn aharẹmiẹn ọbha lẹkhẹ nin uwẹ. Ọzea, a miẹn urẹkpa ọsi imọẹ nesẹ ọbhi egbe sade uwẹ ribhi edọnmhẹn. Bhiriọ, ọfure nọn nin obọ Osẹnobulua vae ki gbega ọkhọle nọnsẹ. Sẹyẹ, beji Jesu lu, uwẹ ki sabọ khọn edọnmhẹn nọn irẹ khin miẹn otọ.—Tie John 16:33.